A14 (Italië)
A14 | |||
Begin | Bologna | ||
Einde | Taranto | ||
Lengte | 743 km | ||
|
De A14 is een autostrada in Italië, ook wel bekend als de Autostrada Adriatica. De autosnelweg vormt een lange noord-zuidroute langs de Adriatische kust van Italië, vanaf Bologna via Rimini, Ancona, Pescara en Bari naar Taranto. De A14 is met 743 kilometer lengte de op één na langste autosnelweg van Italië.
Routebeschrijving
De A14 begint ten westen van de grote stad Bologna met twee aparte takken aan de A1, de autosnelweg vanaf Milaan richting Firenze en Rome, waarna beide takken samenkomen en er een parallelstructuur rond Bologna ligt, die het nummer RA1 heeft. De A14 verloopt ten noorden van Bologna langs en hier begint ook de A13, de autosnelweg naar Ferrara, Padova en Venezia. De A14 buigt dan naar het zuidoosten af en telt 2x3 rijstroken door een vlak gebied, aan de voet van de Apennijnen. Hier liggen frequent middelgrote plaatsen, die de A14 tot een drukke snelweg maken. Tussen Imola en Faenza takt een diramazione van de A14 af naar de oostelijke stad Ravenna, terwijl de A14 naar het zuidoosten loopt. Men komt langs Forli, en bij het stadje Cesena kruist men de E45/SS3bis, een superstrada vanaf Ravenna door de Apennijnen naar Perugia en de A1. De A14 bedient dan de stad Rimini, de eerste grote badplaats langs de A14. De snelweg versmalt hier naar 2x2 rijstroken, en er is een aansluiting naar San Marino. Ten zuiden van Rimini is het een aaneenschakeling van badplaatsen langs de A14, waarna de omgeving ook wat heuvelachtiger wordt omdat de Apennijnen dichter langs de Adriatische kust lopen.
Bij Fano kruist men de E78/SS73bis, een superstrada naar het bergachtige binnenland. Deze loopt in haar huidige vorm niet direct naar een grote stad, maar moet in de toekomst via Arezzo en Siena de Adriatische met de Italiaanse westkust verbinden. De A14 loopt hier dicht langs de kust, veelal op slechts 1 à 2 kilometer afstand. Even voor Ancona kruist men de SS76, een superstrada naar Perugia. Bij Ancona verandert de rijrichting ook van zuidoost naar zuid en de A14 ligt steeds parallel aan de kust. Bij Civitanova Marche kruist men de SS77, een superstrada naar Foligno in het binnenland. De A14 kruist vrij veel oost-west superstrade. De aansluitingen zijn doorgaans echter niet in de vorm van een knooppunt, men moet een tolpoort passeren. Ook tussen tolpoort en superstrada moet men regelmatig kort over het onderliggend wegennet. Bij San Benedetto del Tronto kruist men opnieuw een superstrada, een raccordo autostradale naar Ascoli Piceno in het binnenland. Zuidelijker loopt de A14 tijdelijk wat verder van de kust en kruist men de A24, een snelweg naar L'Aquila en Roma. Omdat de A24 niet tot aan de A14 doorloopt, loopt ook deze verbinding niet via een knooppunt.
Verderop vormt de A14 een ruime rondweg van de stad Pescara. Hier eindigt de A25 uit Roma op de A14. De A14 buigt vervolgens naar het zuidoosten op een wat ruimere afstand tot de kust dan tussen Rimini en Pescara. Dit gebied is ook wat dunner bevolkt, alhoewel kleine stadjes nog frequent langs de A14 liggen. Dit gehele deel telt 2x2 rijstroken. Uiteindelijk buigt de A14 af naar het zuiden, terwijl de kust naar het oosten loopt, waarbij de A14 de Adriatische kust definitief verlaat. Men passeert Foggia langs de oostzijde, waarna even voor Andria de A16 uit Napoli eindigt. Dit gebied is hierna vlak, waarbij de A14 naar het oosten loopt, weer dichter naar de kust toe. Parallel aan de A14 loopt een tolvrije superstrada. Bij de stad Bari buigt de A14 definitief naar het zuiden af en koerst de laatste circa 60 kilometer af op Taranto. Ook hier loopt deels een tolvrije superstrada parallel aan de A14. De A14 eindigt een kleine 20 kilometer voor Taranto op een superstrada, die de rest van de route naar Taranto vervult. Via deze superstrada heeft men toegang SS106, die toegang geeft richting het oostelijk deel van Calabria.
Geschiedenis
Anders dan veel andere lange-afstandssnelwegen in het noorden en midden van Italië, is niet voor de Tweede Wereldoorlog met de A14 begonnen. In 1961 werd de A14 opgenomen in een plan van nieuwe wegen. In dat plan was de A14 ten zuiden van de A16 nog geen onderdeel van de A14. In de planning was sprake van een doorlopende autosnelweg Napoli-Bari. Het stuk A14 tussen het knooppunt met de A16 bij Canosa en Bari werd ontwikkeld als onderdeel van deze route. Dit stuk werd pas later onderdeel van de A14 gemaakt, toen ook werd besloten de weg te verlengen tot Sabari via Taranto.
Het eerste deel van de A14 dat opende was dat genoemde stuk tussen Canosa en Bari.
In dezelfde tijd begon men echter aan het meest noordelijke stuk. Het gedeelte tussen Bologna en Cesena opende als eerste, in 1966, waarna in 1967 de bypass van Bologna opengesteld werd. Deze parallelstructuur kreeg in 2001 het nummer RA1. In 1969 was de snelweg verlengd tot Ancona en opende een 50 kilometer lang deel tussen Pescara en Vasto. In 1973 waren alle delen tussen Bologna en Bari opengesteld. Het stuk bij Bari was destijds genummerd als A17, maar is in die periode omgenummerd naar A14. Bij deze omnummering speelde wellicht een rol dat het nummer 17 in Italië als ongeluksgetal heeft te gelden. In 1973 opende ook de diramazione naar Ravenna.
Het laatste deel opende in 1975 tussen Bari en Taranto. Voorzien was indertijd om de A14 nog verder zuidelijk uit te bouwen, namelijk tot aan Sibari (vanaf waar een korte doorsteek mogelijk is van de Ionische kust naar de Tyrreense kust van Calabria). Deze verlenging is echter gesneuveld als onderdeel van Legge 492. De route Taranto-Sibari is later nog wel uitgebouwd tot superstrada als onderdeel van de SS106.
Openstellingsgeschiedenis
Van | Naar | Lengte | Opening |
---|---|---|---|
Canosa | Bari | 67,3 km | 04-04-1966 |
Bologna | Cesena | 99,7 km | 07-07-1966 |
Cesena | Rimini sud | 29,7 km | 13-08-1966 |
Rimini sud | Riccione | 8,0 km | 15-05-1968 |
Riccione | Cattolica | 8,5 km | 22-07-1968 |
Cattolica | Pesaro | 12,0 km | 16–11-1968 |
Pesaro | Fano | 17,4 km | 19-04-1969 |
Fano | Ancona sud | 57,1 km | 31-05-1969 |
Pescara | Lanciano | 33,0 km | 04-11-1969 |
Ancona sud | Pescara | 167,3 km | 14-04-1973 |
Lanciano | Canosa | 134,0 km | 14-04-1973 |
A14 | Ravenna (dir) | 27,4 km | 28-06-1973 |
Bari | Gioia del Colle | 31,8 km | 12-09-1975 |
Gioia del Colle | Taranto | 33,6 km | 06-12-1975 |
Latere aanpassingen
Bologna
De A14 had rond Bologna oorspronkelijk 2x2 rijstroken en parallelwegen met elk 2 rijstroken per richting die ook onderdeel van de snelweg zijn, feitelijk dus 4x2 rijstroken. In januari 2008 zijn werkzaamheden afgerond om de binnenste rijbanen voor doorgaand verkeer te verbreden naar 2x3 rijstroken door middel van spitsstroken (corsia dinamica), aangezien een volwaardige verbreding niet mogelijk was. Deze verbreding omvatte het tracé van Bologna-Borgo Panigale tot San Larazzo over 13,7 kilometer. De verbreding kostte € 59 miljoen.
Bologna - Rimini
De A14 is tussen Bologna en Rimini naar 2x3 rijstroken verbreed. Wanneer dit is uitgevoerd is onbekend, in elk geval voor 2002.
Rimini - Taranto
Tussen Rimini en Porto Sant'Elpidio is de A14 gefaseerd over 155 kilometer naar 2x3 rijstroken verbreed. Het gehele project kostte € 2,4 miljard. Op 31 juli 2010 werd hiervan de eerste 33 kilometer met 2x3 rijstroken opengesteld tussen Ancona-Sud en Porto Sant'Elpidio. In juli 2011 opende 21 kilometer tussen Fano en Senigallia met 3 rijstroken richting noorden en in december 2011 richting zuiden. In december 2011 opende ook de derde rijstrook tussen Cattolica en Pesaro over 10,4 kilometer. Op 1 augustus 2012 opende een ontbrekende 7 kilometer tussen Ancona-Sud en Porto Sant'Elpidio met 2x3 rijstroken. Op 20 december 2012 opende 28 kilometer met 2x3 tussen Rimini-Nord en Cattolica, waarmee de A14 over een lang stuk 2x3 rijstroken telde. Op 1 augustus 2013 opende een 18 kilometer lang stuk tussen Pesaro en Fano met 2x3 rijstroken.[1] Op 23 december 2015 opende 20 kilometer derde rijstrook tussen Senigallia en Ancona-Nord.[2]
Toekomst
Verbreding Bologna - Rimini
Op termijn moet de A14 tussen Bologna en de diramazione naar Ravenna over 34 kilometer naar 2x4 rijstroken worden verbreed. Dit is één van de grootste vakantieknelpunten van Italië, in de zomerweekenden zijn grote vertragingen gegarandeerd. De planning voor de verbreding begon in 2011. De kosten werden indertijd op circa € 562 miljoen geschat. Dit project is nadien echter niet van de grond gekomen.
Verbreding Civitanova - Ascoli
Er wordt ook gekeken naar een verlenging van het 2x3-gedeelte naar het zuiden. Dit eindigt nu bij Porto Sant'Elpido in de regio Marche. Het zou moeten worden verlengd tot aan San Benedetto del Tronto, op de grens met de regio Abruzzo. Dit betreft een traject van ongeveer 45 kilometer, waar uitbouw echter ook aanpassing aan (of herbouw van) een aantal tunnels en bruggen zal vergen. Om deze reden wordt ook gekeken naar de mogelijkheid van verplaatsing van het tracé, mede omdat de bestaande kunstwerken inmiddels ruim 50 jaar oud zijn. Mede door deze principiële vragen is verbreding iets dat op zijn vroegst op de horizon 2035-2040 opgeleverd zou kunnen worden.[3]
Oorspronkelijke plannen
De oorspronkelijke plannen voor de A14 voorzagen een verlenging van Taranto naar Sibari in Calabria over circa 115 kilometer. Dit zou de A14 tot de langste autosnelweg van Italië maken met 858 kilometer lengte. Deze plannen zijn echter niet uitgevoerd, en er zijn ook geen concrete plannen om dit alsnog te doen. De route langs de Ionische kust blijft bekend als de SS106. Wel zijn delen van deze route inmiddels opgewaardeerd naar superstrada. Het laatste deel naar Sibari is nog in uitbouw.
Tol
De A14 is een tolweg over de gehele lengte, in het beheer van Autostrade per l'Italia.[4] De A14 heeft een gesloten tolsysteem met tickets. De toltarieven liggen per kilometer relatief laag, maar door de grote lengte lopen de tolkosten uiteindelijk wel op.
Rijstrookconfiguratie
Van | Naar | Rijstroken | Lengte |
---|---|---|---|
A1 Bologna | Porto Sant'Elpidio | 2x3 | 271 km |
Porto Sant'Elpidio | Taranto | 2x2 | 472 km |
Referenties
Autostrade in Italië |
---|
A1 • A2 • A3 • A4 • A5 • A6 • A7 • A8 • A9 • A10 • A11 • A12 • A13 • A14 • A15 • A16 • A18 • A19 • A20 • A21 • A22 • A23 • A24 • A25 • A26 • A27 • A28 • A29 • A30 • A31 • A32 • A33 • A34 • A35 • A36 • A50 • A51 • A52 • A53 • A54 • A55 • A56 • A57 • A58 • A59 • A60 • A90 • A91 • Autostrada Catania-Siracusa RA1 • RA2 • RA3 • RA4 • RA5 • RA6 • RA7 • RA8 • RA9 • RA10 • RA11 • RA12 • RA13 • RA14 • RA15 • RA16 |