Brisbane

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Brisbane is de grootste stad en hoofdstad van de staat Queensland in Australië. Het is de derde stad van Australië en telde in 2017 2.360.000 inwoners.

Inleiding

Een luchtfoto van Brisbane.

Brisbane is gelegen aan de meanderende Brisbane River, waarbij het centrum circa 15 kilometer van de monding van de rivier de in de Moreton Bay ligt. Het stedelijk gebied strekt zich uit over de glooiende tot heuvelachtige kuststreek, en meet 50 kilometer noord-zuid en 35 kilometer oost-west. Brisbane is gelegen in een subtropisch gebied. De gemiddelde maximumtemperatuur varieert van 22 °C in juli tot 30 °C in januari. Het regent frequent in Brisbane, alhoewel de winter vrij droog is.

Het centrum is landschappelijk mooi gelegen op een meander van de Brisbane River, met een indrukwekkende skyline. De woonwijken zelf bestaan hoofdzakelijk uit vrijstaande woningen, en lopen door tot aan de kust. De buitenste centra van de agglomeratie zijn Ipswich, Beenleigh en Redcliffe. In het oosten van de agglomeratie ligt de Port of Brisbane en Brisbane Airport. Industrieterreinen vindt men verspreid over de stad, maar voornamelijk in het zuiden en zuidwesten. Ten westen van Brisbane ligt een onbevolkt en bebost heuvelgebied. Ten zuiden van Brisbane ligt de Gold Coast, een verstedelijkte kuststrook die ervoor zorgt dat de stad Brisbane economisch niet zo dominant meer is als hij vroeger is geweest. Ten noorden van Brisbane ligt de Sunshine Coast, een snel ontwikkelend stedelijk gebied dat op de Gold Coast lijkt.

De eerste Europese nederzetting ontstond in 1838. Tegen 1850 begon men met een plan om de regio te ontwikkelen. In 1859 werd Queensland een aparte staat in Australië, met Brisbane als haar hoofdstad, alhoewel de stad Brisbane pas in 1902 verklaard werd. De stad begon zich vanaf de jaren 30 te ontwikkelen, met de opening van de Story Bridge en City Hall. Brisbane was tijdens de Tweede Wereldoorlog het hoofdkwartier van het geallieerde leger in de zuidwestelijke Pacifische Oceaan. In 1942 telde de stad 750.000 inwoners. De stad had destijds het imago van een grote plattelandsstad, die langzaam transformeerde in een cosmopolitische metropool. Het centrum werd herontwikkeld met een nieuwe skyline en in 1969 werd het tramnetwerk van Brisbane gesloten, de laatste grotere Australische stad waar dit het geval was. In de jaren 60 en 70 werden grote infrastructurele werken uitgevoerd, zoals snelwegen en bruggen. In 1988 vond de wereldtentoonstelling in Brisbane plaats. De stad groeit sinds de jaren 90 sneller dan het gemiddelde in Australië, met 2,2% per jaar. In 2017 telde de stad 2,4 miljoen inwoners.

Wegennet

Het snelwegennet van de regio Brisbane.
De Gateway Bridge.

Het snelwegennet van Brisbane is relatief ontwikkeld, en wanneer men naar bevolking kijkt, beter ontwikkeld dan bijvoorbeeld Sydney. Alhoewel Brisbane geen volledige ringweg heeft, lopen er wel diverse snelwegen om de stad. De Centenary Motorway, Logan Motorway en Gateway Motorway vormen een driekwartsring om de stad. Daarnaast zijn er radiale snelwegen zoals de Ipswich Motorway naar Ipswich, de Bruce Highway naar de Sunshine Coast en de Pacific Motorway naar de Gold Coast. Deze laatste twee zijn de primaire doorgaande snelwegen van Queensland. Rondom het centrum liggen een aantal snelwegen, zoals de bijzondere Riverside Expressway, de Inner City Bypass en sinds 2010 de Clem Jones Tunnel, de eerste ondergrondse snelweg van Brisbane.

Geschiedenis

De eerste snelwegen in Brisbane werden vanaf eind jaren 60 aangelegd, met de bouw van de Riverside Expressway langs het centrum. In begin jaren 70 werd ook de Pacific Motorway ontwikkeld. Hierna lag de bouw van nieuwe snelwegen vrij lang stil. Daarentegen groeide de agglomeratie snel wat grote infrastructurele problemen veroorzaakte. In de jaren 80 werd begonnen met de bouw van bypasses voor doorgaand verkeer, mede door de groei van het toeristenverkeer naar de Gold Coast en de Sunshine Coast. De Logan Motorway werd eind jaren 80 aangelegd als super-two, en de Gateway Motorway werd eind jaren 80 en begin jaren 90 aangelegd, evenals de Ipswich Motorway. Ook werd destijds de Centenary Motorway aangelegd.

Vanaf 2000 volgde een nieuwe golf van investeringen in het snelwegennet, met de voltooiing van de Inner City Bypass in 2001 en 2002 en de bouw van de Clem Jones Tunnel, welke begin 2010 werd opengesteld. Tevens is de Airport Link in 2012 opengesteld, een 6 kilometer lange ondergrondse snelweg tussen het centrum en Brisbane Airport. Midden 2010 opende ook de Go Between Bridge, de eerste nieuwe brug in 40 jaar in Brisbane, waar het verkeer vanaf de Inner City Bypass gebruik van kan maken. Daarna is de 4,6 kilometer lange ondergrondse snelweg die de Legacy Way heet aangelegd en in 2015 opengesteld. Legacy Way verbindt de Centenary Motorway met de Inner City Bypass.

Toekomst

Met de voltooiing van een aantal grote tunnelprojecten in Brisbane staat er de komende jaren minder op stapel qua nieuwe snelwegen. Er zijn ideeën voor de East-West Link, een verbinding tussen de Centenary Motorway en de Pacific Motorway ten zuidwesten van het centrum. Dit plan wordt echter pas na 2025 verwacht. De nieuwe projecten vallen onder het TransApex-project.

HOV

Rond 2000 zijn op diverse motorways rond Brisbane HOV lanes aangelegd, zogenaamde "T2 lanes". Dit concept heeft gefaald, carpoolen werd geen succes en in 2013 zijn de carpoolstroken omgezet tot permanente rijstroken open voor alle verkeer.[1]

Verkeersintensiteiten

Van de tolwegen zijn geen verkeersintensiteiten bekend. De Gateway Motorway is vermoedelijk de drukste snelweg van de regio Brisbane, maar verkeersgegevens zijn hiervan onbekend. De hoogst bekende intensiteit is 144.000 voertuigen per dag op de Pacific Motorway bij de Gold Coast. Dichter bij Brisbane rijden 130.000 voertuigen, evenals op de Bruce Freeway. Op de meeste snelwegen rond Brisbane rijden 60.000 tot 100.000 voertuigen per dag. De Riverside Expressway bij het centrum verwerkt 80.000 tot 130.000 voertuigen per dag.

Opvallend zijn de hoge verkeersintensiteiten op het onderliggend wegennet. Dit is typerend voor Australische steden, waar 50.000 tot 70.000 voertuigen op stadsboulevards met verkeerslichten niet ongebruikelijk zijn.

Referenties

Hoofdwegen en autosnelwegen in Queensland

Autosnelwegen: Airport LinkBruce HighwayCairns Southern MotorwayCentenary FreewayClem Jones TunnelCoomera ConnectorDouglas Arterial RoadGateway MotorwayInner City BypassIpswich MotorwayLegacy WayLogan MotorwayPacific MotorwayPort of Brisbane MotorwayRiverside ExpresswaySmith Street MotorwaySouth East FreewaySunshine MotorwayToowoomba Second Range CrossingWestern Freeway

Hoofdwegen: Balonne HighwayBarkly HighwayBarwon HighwayBrisbane Valley HighwayBruce HighwayBurnett HighwayCapricorn HighwayCarnarvon HighwayCunningham HighwayD'Aguilar HighwayDawson HighwayFlinders HighwayGore HighwayGregory HighwayKennedy HighwayLandsborough HighwayLeichhardt HighwayMitchell HighwayMoonie HighwayMount Lindesay HighwayNew England HighwayPalmerston HighwayPeak Downs HighwayWarrego Highway