Calandbrug

Calandbrug
Overspant	Calandkanaal
Rijstroken	2x2
Totale lengte	343 meter
Hoofdoverspanning	68 meter
Hoogte brugdek	11,7 meter
Openstelling	06-06-1969
Verkeersintensiteit	12.000 mvt/etmaal
Locatie	kaart

De Calandbrug is een vakwerkbrug en hefbrug in Nederland, gelegen in het Rotterdams havengebied bij Rozenburg. De brug steekt het Calandkanaal over en ligt naast de Thomassentunnel.

Kenmerken

De Calandbrug in 2015.

De windbrekers en de Calandbrug.

De Calandbrug is uitgevoerd als een vakwerkbrug en een hefgedeelte. De totale lengte van de brug is 343 meter, waarvan de hefbrug in totaal 70 meter lang is, de westelijke aanbrug 188 meter lang en de oostelijke aanbrug 86 meter lang. De doorvaartwijdte is 46 meter door het hefgedeelte. De doorvaarthoogte is 11,7 meter in gesloten toestand en het hefgedeelte kan een doorvaart tot 38 meter hoogte permitteren. De Calandbrug is hiermee breder en groter dan de oudere Botlekbrug, die een gelijkwaardige functie heeft. Over de Calandbrug loopt een weg met 2x2 rijstroken, een buiten gebruik gestelde spoorlijn aan de noordzijde die door de vakwerkconstructie gesplitst is en een overspanning voor langzaam verkeer aan de zuidzijde.

De Thomassentunnel ligt 50 tot 80 meter zuidelijker en de Calandbrug is de uitwijkroute voor transporten met gevaarlijke stoffen, aangezien de Thomassentunnel tunnelcategorie C heeft. De aansluitingen op de A15 vanaf de Calandbrug zijn volledig ongelijkvloers en als de brug niet open staat is er geen sprake van reistijdverlies. Langs de westzijde van het Calandkanaal staan de markante betonnen windbrekers. De brug opent circa 8 keer per dag voor de scheepvaart. Een gemiddelde brugopening duurt 13 minuten. Jaarlijks varen 3.500 schepen onder de brug door. De brug is in het beheer van Prorail en het wegdek en wegmeubilair zijn in het beheer van Rijkswaterstaat. De brug wordt op afstand bediend vanuit de verkeerscentrale in Rhoon. 70% van het treinverkeer op de Havenspoorlijn ging oorspronkelijk over de Calandbrug.

Geschiedenis

De Calandbrug is eind jaren '60 op het droge gebouwd, waardoor de brug tijdens de bouw een opmerkelijk aanzicht had, namelijk een enorme hefbrug midden in de weilanden. Op 6 juni 1969 is de brug geopend voor het verkeer, en liep de N15 er overheen. Het Calandkanaal is in dezelfde tijd gegraven. De Calandbrug was na openstelling niet de enige verbinding vanaf Rotterdam richting het westelijk deel van de Europoort, het verkeer kon ook via de Neckarweg het Calandkanaal bij de sluizen oversteken, ongeveer een kilometer ten zuiden van de Calandbrug. In de jaren '90 is het spoor over de brug verdubbeld.

Met het toenemen van zowel het wegverkeer als de scheepvaart werden de brugopeningen problematisch. Daarom is besloten de Thomassentunnel voor het doorgaand verkeer aan te leggen. De Thomassentunnel is in 2004 opengesteld, waarmee de doorgaande functie van de Calandbrug verviel. Sindsdien is de Calandbrug van belang voor lokaal verkeer en voor transporten van gevaarlijke stoffen dat niet door de Thomassentunnel mag. De Calandbrug wordt bij incidenten en werkzaamheden in de Thomassentunnel gebruikt als omleidingsroute. Tot 1 december 2008 werd de brug ter plaatse bediend door een brugwachter, sinds die tijd door de verkeerscentrale in Rhoon.

In 2022-2023 is de Calandbrug onverwacht afgesloten geweest omdat de draaimechaniek kapot ging. De brug werd op 10 mei 2022 afgesloten. Aanvankelijk werd verwacht dat de afsluiting twee weken zou duren, later werd gesproken van een maandenlange afsluiting en vervolgens dat de afsluiting de rest van 2022 zou gaan duren. Later werd de afsluiting verlengd tot 1 februari 2023. Toen het probleem ontdekt werd is geconstateerd dat de brug niet goed meer open of dicht kon, daardoor is besloten om de brug permanent open te zetten zodat de Brittanniëhaven bereikbaar blijft voor de scheepvaart. Bij de bouw van de brug is een kleine bouwfout qua uitlijning van de omloopwielen tot een ongelijke belasting heeft geleid, waardoor de lagers sneller sleten dan verwacht. De brug is echter niet ontworpen om gerenoveerd te worden als het brugdek omhoog geheven is. Daardoor moesten tijdelijke ondersteuningstorens worden gebouwd om de omloopwielen te kunnen vervangen. De brug heropende weer op 1 februari 2023.

Toekomst

De Calandbrug is bij de verbreding van de A15 tussen de Maasvlakte en het knooppunt Vaanplein niet aangepast, in tegenstelling tot de oostelijker gelegen Botlekbrug. De reden is dat de verkeersintensiteiten hier lager zijn en de Calandbrug een grotere doorvaarthoogte heeft dan de oude Botlekbrug.

Wel bereikte de Calandbrug in 2020 het einde van de technische levensduur. De levensduur van de brug is verkort vanwege de intensivering van het spoorverkeer na de spoorverdubbeling in de jaren '90. Het zwakste onderdeel is de vakwerkconstructie tussen beide sporen, evenals de rijvloer. Bij een grote renovatie zal de hele bovenbouw van de brug vervangen moeten worden, dus het gehele brugdek. Alleen de betonnen pijlers en landhoofden hoeven niet vervangen te worden. Daarnaast is de Calandbrug zeer storingsgevoelig.

Er is een studie uitgevoerd om te kijken of de brug gerenoveerd of vervangen kan worden. Voor het jaar 2030 wordt geprojecteerd dat de brug 6.300 keer per jaar opent. Het voorkeursalternatief betrof een verlegging van het spoortracé via de Theemsweg. Op 8 november 2021 is het Theemswegtracé in gebruik genomen, sindsdien gaan er geen treinen meer over de Calandbrug.

In juni 2021 zijn tijdens een inspectie aan de Calandbrug scheuren in het rijdek vastgesteld. Deze zijn gelast, maar de scheuren keerden daarna terug. Het is gepland om het brugdek tijdelijk te repareren, tot die tijd is de rechterrijstrook van de brug afgesloten vanaf 28 november 2021. De renovatie van de Calandbrug zelf is vanaf medio 2025 gepland.

Verkeersintensiteiten

In 2010 reden dagelijks 12.500 voertuigen over de Calandbrug. Tevens reden er dagelijks 58 goederentreinen over de brug, plus circa 18 locomotieven. In 2015 maakten dagelijks 10.400 voertuigen van de brug gebruik. In 2019 was dit gestegen naar 12.000 voertuigen per dag.