Kansas

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Hoofdstad Topeka
Grootste stad Wichita
Oppervlakte 213.096 km²
Inwonertal 2.941.000
Lengte snelwegennet 1.734 km
Eerste snelweg 1956
Afkorting KS

Kansas (uitspraak: kænzəs) is een staat in het Midwesten van de Verenigde Staten. De staat telt 2,9 miljoen inwoners (2023) en de hoofdstad is Topeka. De grootste stad is Wichita, maar de grootste agglomeratie is Kansas City. De staat heeft een oppervlakte van 213.096 vierkante kilometer en is daarmee ruim 5 maal zo groot als Nederland.

Inleiding

Geografie

Kansas is gelegen in het hart van de Verenigde Staten en grenst kloksgewijs aan Nebraska, Missouri, Oklahoma en Colorado. De staat meet 650 kilometer van west naar oost en 335 kilometer van noord naar zuid. De vorm van Kansas is grotendeels een rechthoek, alleen de noordoostgrens heeft geen rechte lijnen omdat dit gevormd wordt door de Missouri River. Dit is tevens de grootste rivier van de staat. Andere grotere rivieren zijn de Arkansas River en Kansas River. Kansas bestaat grotendeels uit vlakke prairies, maar heeft ook wat lage heuvels, met name de Flint Hills in het oosten van de staat. Grote delen van westelijk Kansas zijn bijna boomloos.

Kansas valt onder drie klimaatzones, een vochtig landklimaat in het noorden en midden, een vochtig subtropisch klimaat in het zuidoosten en een koud steppeklimaat in het westen. De neerslag neemt van het westen naar het oosten toe. De gemiddelde maximumtemperatuur in Topeka bedraagt 4°C in de winter en 32°C in de zomer. Kansas is gevoelig voor extreem weer, met name zware onweersbuien met tornado's in het voorjaar en de zomer. In de winter kunnen blizzards voorkomen.

Economie

Kansas staat bekend als een landbouwstaat, die geografisch de staat domineert, landbouwgebieden zijn in alle delen van Kansas te vinden, met veel cirkelirrigatie in het drogere midden en westen van de staat. De meeste mensen werken in de dienstensector en industrie. In Wichita bevindt zich veel luchtvaartindustrie, wat de stad de bijnaam 'The Air Capital of the World' heeft gegeven. De agglomeratie Kansas City domineert de staat economisch gezien, alhoewel maar een deel van het stedelijk gebied in Kansas ligt. Het westen van de staat is landelijk in karakter. In Kansas wordt olie en gas gewonnen, maar de productie is verminderd sinds de jaren '80.

Demografie

stad inwonertal
Wichita 396.000
Overland Park 197.000
Kansas City 155.000
Olathe 143.000
Topeka 126.000
Lawrence 95.000

Het inwonertal van Kansas groeide razendsnel in de tweede helft van de 19e eeuw, van 107.000 inwoners in 1860 tot 1,4 miljoen inwoners in 1890. Kansas werd bijzonder hard getroffen door de economische depressie en de Dust Bowl in de jaren '30, en dat was ook een decennium dat het inwonertal kromp. In de jaren '50 groeide het inwonertal echter het snelste, maar Kansas heeft sindsdien een gematigde bevolkingsgroei die onder het Amerikaans gemiddelde ligt. De bevolkingsgroei doet zich uitsluitend in de grotere steden voor, met name rond Kansas City, waar de suburb Overland Park groter is dan de centrumstad Kansas City, Kansas. Het westen van Kansas is erg dunbevolkt met weinig grotere plaatsen.

Kenmerkend aan Kansas is de krimp van de bevolking op het platteland. In veel rurale counties werd in de periode 1890-1910 het hoogste inwonertal bereikt, waarna een krimp inzette. Dit kwam door de mechanisatie in de landbouw, waardoor minder arbeiders nodig waren. De krimp begon al ruim voor de Dust Bowl in de jaren '30. Westelijk van de US 81 liggen 62 counties, waarvan een groot deel tussen 50 en 80% van het inwonertal verloren hebben ten opzichte van hun piek rond 1900. De enige counties waar het inwonertal niet kromp zijn de counties met een grotere plaats die een regiofunctie heeft. Ook hebben de counties die in 1900 een inwonertal van minder dan 4.000 hadden niet veel gekrompen omdat hier een basisvraag naar arbeid bleef ondanks de mechanisatie van de landbouw. Rond 1900 hadden de rurale counties in het noorden van westelijk Kansas een significant groter inwonertal dan de rurale counties in het zuiden van westelijk Kansas. De krimp was dan ook het grootste in het noordwesten van Kansas, omdat hier een groter overschot aan arbeiders was dan in het zuidwesten van de staat, dat destijds minder inwoners had.

Geschiedenis

De eerste Europeanen in Kansas waren Spanjaarden in 1541. Het gebied werd weinig gekoloniseerd tot de 19e eeuw. In 1803 werd Kansas grotendeels door de Verenigde Staten aangekocht van Frankrijk als onderdeel van de Louisiana Purchase. De Franse invloed in Kansas was echter gering, wat te zien is in het geringe aantal plaatsen in de staat met een Franse naam, sterk in tegenstelling tot buurstaat Missouri. Fort Leavenworth was in 1827 de eerste permanente Amerikaanse nederzetting in Kansas. Het zuidwesten van Kansas behoorde tot 1821 tot Spanje en daarna enige tijd tot Mexico, waarna het gebied na de Amerikaans-Mexicaanse oorlog van 1846-1848 onder Amerikaans bestuur kwam te staan. In 1854 werd het Kansas Territory georganiseerd, het omvatte de huidige staat en het gebied ten westen daarvan tot de Continental Divide in de Rocky Mountains, het oosten van Colorado. In 1861 werd Kansas de 34e staat. Daarna was Kansas enige tijd het centrum van het 'wilde westen' omdat de westelijke grens van de Verenigde Staten geleidelijk westwaarts werd opgeschoven. Kansas lag lange tijd ten westen daarvan. Met name Dodge City was hierom bekend. Kansas is voornamelijk eind 19e eeuw en begin 20e eeuw gecultiveerd door de landbouw.

Wegennet

Kansas heeft een betrekkelijk dicht wegennet, dat in een grid is gebouwd om het land op te delen voor de landbouw. Anders dan oostelijker gelegen staten op de Great Plains zijn nogal veel secundaire wegen in het midden en westen van Kansas onverhard. Het geasfalteerde wegennet is in het westen van de staat beduidend dunner. Kansas heeft één lange tolweg, de Kansas Turnpike.

Wegbeheer

De wegbeheerder van de staat is het Kansas Department of Transportation, afgekort KDOT of KSDOT.[1] KDOT beheert een netwerk van 15.223 kilometer state highway, waaronder ook de US Highways en Interstate Highways vallen. Kansas heeft in totaal een veel groter wegennet van 226.025 kilometer weg, het op drie na grootste netwerk van alle staten, waarvan het grootste deel in het beheer is van de counties en townships.

Een belangrijk bouwprogramma van KDOT is Transportation Works, kortweg T-WORKS.[2] Dit is een programma van $ 8 miljard dat 10 jaar duurt en in 2010 gestart is. Dit wordt gefinancierd door de sales tax. Ruim de helft van alle investeringen gaat naar het in stand houden van de bestaande infrastructuur, daarnaast is $ 1,7 miljard toegekend aan uitbreiding en modernisatie van het wegennet, het grootste project is de Johnson County Gateway dat I-35, I-435 en K-10 omvat in het zuidwesten van de regio Kansas City. Daarnaast wordt $ 1,6 miljard beschikbaar gesteld om het wegennet van de counties van te moderniseren.

Interstate Highways

Het Interstate Highway-net van Kansas.

Kansas wordt ontsloten door enkele Interstate Highways. De enige hoofdroutes zijn de Interstate 35 als noord-zuidroute door het oosten van de staat, vanaf Wichita via Emporia naar Kansas City, en de Interstate 70 als lange oost-westroute door het noorden van de staat, via Hays, Salina en Topeka naar Kansas City. Zowel I-35 als I-70 zijn deels onderdeel van de Kansas Turnpike, de Interstate 335 vormt het ontbrekende deel tussen Emporia en Topeka op.

Daarnaast zijn er enkele auxiliary routes. De belangrijkste hiervan is de Interstate 135, een noord-zuidroute door het midden van de staat tussen Wichita en Salina. Dit was ooit voorzien als een veel langere noord-zuidroute door Nebraska en South Dakota. Alleen het deel in het midden van Kansas is hiervan uiteindelijk aangelegd. De Interstate 235 vormt de westelijke bypass van Wichita en de Interstate 435 vormt de ringweg van Kansas City. De Interstate 470 vormt de zuidelijke bypass van de hoofdstad Topeka en de Interstate 635 en Interstate 670 zijn freeways in Kansas City.

US Highways

Een redelijk aantal US Highways doorkruist de staat en vormen vaak de hoofdroutes voor de regio's waar ze doorheen lopen, met name in het westen van Kansas waar alleen I-70 is. De US Highways lopen grotendeels in een grid. Wellicht de belangrijkste US Highways zijn de US 69, die een vrij lange freeway vormt tussen Fort Scott en Kansas City, en de US 81, die in het verlengde van I-135 ligt en een 2x2 divided highway is naar het midden van Nebraska.

Betrekkelijk weinig US Highways in Kansas zijn als een 2x2 divided highway uitgevoerd in vergelijking met de buurstaten Missouri en Oklahoma. De US 75 is zowel ten noorden als ten zuiden van Topeka een klein stuk als freeway uitgevoerd. De US 54 vormt een oost-west freeway door Wichita en de US 169 is rond Paola ten zuiden van Kansas City kortstondig een freeway. Elders zijn weinig stukken met 2x2 rijstroken, alleen de US 77 is tussen Arkansas City en Winfield kortstondig een klassieke 2x2 gelijkvloerse weg.

In het dunbevolkte westen van Kansas vormen alle US Highways relatief belangrijke doorgaande wegen door het ontbreken van snelwegen. Alleen de US 40 valt grotendeels samen met I-70. De US 83, US 281 en US 283 vormen noord-zuidroutes door het westen van de staat. De US 36, US 50, US 54 en US 56 vormen oost-westroutes. De belangrijkste knooppunten voor deze wegen in het westen van de staat zijn Dodge City en Great Bend. De US 400 valt bijna geheel samen met andere US Highways en heeft betrekkelijk weinig toegevoegde waarde ondanks zijn grote lengte.

Interstates en US Highways in de staat Kansas

Interstate 35Interstate 70Interstate 135Interstate 235Interstate 335Interstate 435Interstate 470Interstate 635Interstate 670

US 24US 36US 40US 50US 54US 56US 59US 69US 73US 75US 77US 81US 83US 159US 160US 166US 169US 183US 281US 283US 400

Kansas CityWichitaTopeka


State Highways

In de staat Kansas wordt gesproken van 'state highways'. De staat is enigszins afwijkend dat de nummers in schrijftaal vaak een éénletterige prefix krijgen, bijvoorbeeld K-10. In weinig staten is dit gebruikelijk. Per wet mogen state highways niet volledig in de bebouwde kom liggen. Sommige state highways zijn daarom overgedragen aan de lagere overheden. De nummering van de state highways loopt van 1 t/m 383, alhoewel de meeste nummers boven 279 worden overgeslagen. Een aantal state highways zijn geschrapt in de loop der jaren. Kansas heeft diverse lange state highways, de K-4 is 591 kilometer lang. Kansas is een staat die wat meer opvallende wegnummerschilden gebruikt, in de vorm van een zonnebloem. De bijnaam van Kansas is de 'Sunflower State'.

Enkele state highways zijn uitgevoerd als freeway;

  • K-4: bij Topeka
  • K-5: in Kansas City
  • K-10: Lawrence - Kansas City
  • K-18: Junction City - Manhattan
  • K-96: rond Wichita
State Highways in Kansas

1234578910111314151618192022232526272830313233343941424344464749515253555758606162636465666768717478798082848586878889929495969899


Tolwegen

Kansas heeft één tolweg, de 380 kilometer lange Kansas Turnpike. Deze tolweg loopt vanaf Kansas City via Topeka, Emporia en Wichita naar de grens met Oklahoma. De I-35, I-70, I-335 en I-470 vormen er op enig moment onderdeel van. De Kansas Turnpike wordt echter door betrekkelijk weinig verkeer van begin tot eind gereden, omdat tussen Emporia en Kansas City de I-35 een tolvrij alternatief vormt.

De Kansas Turnpike is in het beheer van de Kansas Turnpike Authority (KTA) en is een agentschap dat los van het Kansas Department of Transportation staat. De elektronische betaaloptie van de Kansas Turnpike Authority is de K-Tag.

Geschiedenis

De Interstate 70 bij Quinter.

In de jaren '20 waren er nog nauwelijks geasfalteerde wegen in Kansas. Alleen bij de grotere plaatsen waren gravelwegen en alleen rond Kansas City was sprake van wat geasfalteerde wegen, die niet ver buiten de stad overgingen in gravel of zand. Toen in 1926 het US Highway systeem werd gecreëerd waren bijna alle van de toenmalige en latere routes nog onverhard. Tijdens de jaren '30 werden op grote schaal wegen geasfalteerd in Kansas, eerst de oost-westroutes in voornamelijk de eerste helft van de jaren '30, en daarna de noord-zuidroutes in de tweede helft van de jaren '30. Tegen 1940 waren de meeste US Highways geasfalteerd, alhoewel er nog tot begin jaren '50 enkele afgelegen delen onverhard waren.

De aanleg van het snelwegennet van Kansas begon begin jaren 50 met de bouw van de Kansas Turnpike, een tolweg. Deze opende op 20 oktober 1956 voor het verkeer, vanaf Kansas City via Topeka en Wichita naar de grens met Oklahoma. Deze werd later onderdeel van de I-35, I-70, I-335 en I-470. In 1956 werd ook het Interstate Highway-systeem gecreëerd, en werd er vrijwel direct begonnen met de bouw van de tweede lange-afstandssnelweg, de Interstate 70. Gedurende de jaren 60 openden grote stukken van deze snelweg voor het verkeer, die in 1969 geheel voltooid was. Niet de gehele I-35 is onderdeel van de Kansas Turnpike, tussen Emporia en Kansas City volgt deze een alternatieve, zuidelijkere route. Begin jaren 60 werden de eerste delen van de I-35 bij Kansas City geopend, maar het duurde nog tot in de jaren 70 voordat deze route gereedkwam, omstreeks 1978 was de route gereed. Tussen 1971 en 1979 werd ook de I-135 aangelegd, een noord-zuidas door het midden van de staat vanaf Wichita naar Salina. De laatste grootschalige nieuwbouw was in de jaren 80, toen grote delen van de I-435, de ring van Kansas City, gereedkwam. In 1987 was deze doorgaand te berijden. Sindsdien zijn de meeste nieuwe snelwegen aanpassingen van U.S. Highways naar freeways.

Verkeersdrukte

Zie Lijst van drukste snelwegen in Kansas.

Steden

Freeways in Kansas City

Interstate 29Interstate 35 (MO) (MO) • Interstate 35 (KS) (KS) • Interstate 70 (MO) (MO) • Interstate 70 (KS) (KS) • Interstate 435 (KS) (KS) • Interstate 435 (MO) (MO) • Interstate 470Interstate 635Interstate 670

US 50US 69US 71US 169SR-10SR-152

Freeways in Wichita

Freeways in Topeka


Referenties

Verenigde Staten

AlabamaAlaskaArizonaArkansasCaliforniaColoradoConnecticutDelawareFloridaGeorgiaHawaiiIdahoIllinoisIndianaIowaKansasKentuckyLouisianaMaineMarylandMassachusettsMichiganMinnesotaMississippiMissouriMontanaNebraskaNevadaNew HampshireNew JerseyNew MexicoNew YorkNorth CarolinaNorth DakotaOhioOklahomaOregonPennsylvaniaRhode IslandSouth CarolinaSouth DakotaTennesseeTexasUtahVermontVirginiaWashingtonWest VirginiaWisconsinWyoming