N12 (Frankrijk)
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| N12 | |||
| Begin | Paris | ||
| Einde | Brest | ||
| Lengte | 515 km | ||
| |||
De N12 of RN12 is een route nationale in Frankrijk. De weg vormt een belangrijke oost-westroute in West-Frankrijk en Bretagne, en verloopt vanaf Versailles bij Parijs naar Brest. De route N12 is 515 kilometer lang, waarvan diverse langere trajecten als voie express zijn uitgebouwd. Zo is het deel tussen Versailles en Dreux over 60 kilometer een voie express, tussen Mortagne-au-Perche en Alençon over 45 kilometer en tussen Rennes en Brest over 235 kilometer. De N12 vormt de hoofdverbinding over het noorden van Bretagne en doet alle grotere steden in deze regio aan, zoals Rennes, Saint-Brieuc, Morlaix en Brest. Tussen Dreux en Mortagne-au-Perche is de N12 grotendeels met 2x2 rijstroken uitgebouwd, maar is hier veelal niet ongelijkvloers.
Routebeschrijving
Paris - Dreux
De N12 begint bij Versailles aan de A86, de tweede ringsnelweg van Parijs. De N12 telt 2x3 rijstroken en loopt door bebost gebied langs de stad Versailles. Na Versailles versmalt de snelweg naar 2x2 rijstroken en bedient deze enkele westelijke voorsteden die vrij ver buiten de stad liggen. Bij Trappes kruist men de A12, een korte snelweg die naar de A13 loopt, waarover men naar Parijs en Rouen kan reizen. De N12 loopt dan langs Trappes en wordt westelijker snel rustiger. De snelweg loopt door open velden, een bosgebied, en daarna weer open velden. Aan het krappe alignment is op te maken dat de N12 voornamelijk verdubbeld is naar 2x2 rijstroken met ongelijkvloerse kruisingen. Aan de oostkant van Dreux eindigt het eerste snelwegdeel.
Dreux - Alençon
Vanaf Dreux loopt de weg westwaarts en is deze in eerste instantie nog deels vierstrooks, hoewel er ook enkelbaans delen zijn, bijvoorbeeld rond Nonancourt en Verneuil-sur-Avre. Vanaf deze plaats buigt de weg wat naar het zuidwesten af. Tot Mortagne-au-Perche is de N12 grotendeels enkelbaans, waarna het deel verder tot Alençon een voie express is van ongeveer 40 kilometer.
Alençon - Fougères
De N12 vormt de noordelijke rondweg van Alençon en kruist indirect de A28. Ten westen van Alençon is de weg grotendeels enkelbaans en loopt deze door diverse dorpen, waarvan Mayenne wel de grootste is. Incidenteel zijn er vierstrooks trajecten. Rondom de grotere plaats Fougères ligt een rondweg, waarna de N12 ten westen van Fougères op de A84 eindigt.
Rennes - Brest
De N12 begint weer in de stad Rennes en is onderdeel van de ringweg, die als voie express is uitgevoerd. De N12 vormt daarna één van de belangrijkste wegen van Bretagne en is doorlopend een weg met 2x2 rijstroken en ongelijkvloerse kruisingen, met de kenmerken van een voie express. Vanaf Rennes loopt de weg langzaam naar het noordwesten, naar de kust bij Saint-Brieuc. Onderweg wordt nog de N175 gekruist, die via Avranches een goede verbinding vormt naar Caen en Le Havre, via de A84. De snelweg loopt dwars door Saint-Brieuc, met een hoog viaduct over de haven. Verder westwaarts loopt de weg via Guingamp en Morlaix naar het excentrisch gelegen Brest. De N12 passeert verder nog Landivisiau en Landernau en eindigt vervolgens in het noorden van Brest op de D205.
Geschiedenis
De N12 werd in 1824 gecreëerd als route van Parijs naar Brest, alhoewel het feitelijke beginpunt indertijd Trappes was, waar de N12 van de N10 afsplitste. Globaal is de route niet significant gewijzigd, maar er zijn wel enkele aanpassingen geweest. Op veel plekken is de oorspronkelijke weg vervangen door een voie express, waardoor er tal van lokale tracéverleggingen zijn geweest. Westelijk van Parijs is de N12 verlengd van Trappes naar Versailles. Deze route was oorspronkelijk als de N186a genummerd (1955-1978) en daarna als de N286 (1978-2006).
Westelijker verliep de N12 oorspronkelijk vanaf Mayenne via Laval naar Rennes. In 1949 werd dit gewijzigd naar een noordelijker route via Fougères. Het deel tussen Fougères en Rennes is in 2006 gedeclasseerd omdat de A84 hier parallel aan verliep. Dit was het enige langere deel van de N12 dat gedeclasseerd is, zodat de oorspronkelijke route grotendeels intact is gebleven.
Voie express Versailles - Dreux
Tussen Versailles en Dreux is de N12 over een afstand van 60 kilometer als voie express uitgebouwd. Dit betrof grotendeels de verdubbeling van de oude N12 tussen de dorpen en omleggingen rond de dorpen. Als eerste opende in 1951 de rondweg van Marolles met één rijbaan. Het eerste stuk voie express opende in 1970 bij Méré. Gedurende de jaren '70, '80 en '90 zijn telkens korte stukken opengesteld, waarbij de oudste delen niet altijd ongelijkvloers waren. De laatste grote omlegging was bij Pontchartrain, waar de N12 met een landtunnel en door een bosgebied is aangelegd. Dit opende in 2001 voor het verkeer. In 2010 verdween het laatste kruispunt op de N12 tussen Versailles en Dreux, namelijk bij Germainville.
Openstellingsgeschiedenis
| van | naar | lengte | datum |
|---|---|---|---|
| rondweg Marolles (1e rb, gelijkvloers) | 1,5 km | 00-00-1951 | |
| Méré | La Queue-les-Yvelines | 2,5 km | 00-00-1970 |
| Versailles | Saint-Cyr-l’École | 5,5 km | 00-12-1973 |
  |
Versailles | 0,5 km | 00-08-1976 |
| Saint-Cyr-l’École | Guyancourt | 1,3 km | 10-10-1984 |
| Houdan | Goussainville | 5,3 km | 00-00-1984 |
| rondweg Goussainville | 1,8 km | 00-00-1984 | |
| rondweg Marolles (ongelijkvloers) | 1,5 km | 00-00-1986 | |
| Raville | Cherisy | 1,4 km | 00-00-1986 |
| Trappes | La Mare aux Saules | 1,9 km | 00-05-1986 |
| Guyancourt |  |
1,9 km | 00-01-1987 |
| Bois-d'Arcy-Ouest | Trappes | 1,3 km | 00-08-1987 |
| |
Bois-d'Arcy-Ouest | 2,4 km | 00-12-1987 |
| La Mare aux Saules | Pontchartrain | 2,6 km | 00-06-1991 |
| La Queue-lez-Yvelines-Ouest | Bazainville | 4,5 km | 00-12-1993 |
| Bazainville | Houdan | 2,9 km | 00-12-1993 |
| Chérisy-Est | Chérisy-Ouest | 2,0 km | 09-07-1997 |
| Neauphle-le-Vieux | Méré | 2,1 km | 00-11-2000 |
| Pontchartrain | Neauphle-le-Vieux | 6,6 km | 15-02-2001 |
| Chérisy-Ouest | Dreux | 1,3 km | 22-01-2009 |
Dreux - Mortagne-au-Perche
Tussen Dreux en Mortagne-au-Perche is de N12 over een afstand van 70 kilometer grotendeels met 2x2 rijstroken uitgerust maar heeft op dit traject nauwelijks ongelijkvloerse aansluitingen, waardoor het geen voie express is. In 1970 opende het eerste deel met 2x2 rijstroken tussen Tillières-sur-Avre en Verneuil-sur-Avre. In 1976 opende de omlegging van Sainte-Anne met 2x2 rijstroken en twee ongelijkvloerse aansluitingen, het enige korte stuk dat als zodanig is uitgebouwd tussen Dreux en Mortagne-au-Perche. In de late jaren '70 en begin jaren '80 zijn diverse delen tussen Dreux en Mortagne-au-Perche naar 2x2 rijstroken verbreed. Vanaf de jaren '90 zijn sporadisch kruispunten vervangen door ongelijkvloerse kruisingen maar pogingen om er een volwaardige voie express van te maken zijn nog niet gestart.
Voie express Mortagne-au-Perche - Alençon
Tussen Mortagne-au-Perche en Alençon is de N12 over een afstand van 45 kilometer als voie express uitgebouwd. De voie express is hoofdzakelijk in de jaren '90 aangelegd, maar borduurt voort op enkele elementen die al ouder zijn. Reeds in 1966 opende de omlegging van Mortagne-au-Perche als enkelbaans weg met kruispunten. In 2003 is deze verdubbeld en ongelijkvloers gemaakt. In 1976 opende de rondweg van Mêle-sur-Sarthe met 2x2 rijstroken en gelijkvloerse kruispunten. In 1993 is dit ongelijkvloers gemaakt. Vervolgens opende in 1985 de westelijke helft van de rondweg van Alençon met één rijbaan, die in 2013 naar 2x2 rijstroken verdubbeld is.
Het eerste stuk dat direct als voie express met 2x2 rijstroken en ongelijkvloerse aansluitingen opende was het deel tussen Hauterive en Alençon in 1998. In de periode 1999-2010 zijn daarna de resterende delen geopend, zodat een 45 kilometer lange voie express tussen Mortagne-au-Perche en Alençon ontstond.
Openstellingsgeschiedenis
| van | naar | lengte | datum |
|---|---|---|---|
| rondweg Mortagne-au-Perche (1e rb, gelijkvloers) | 4,6 km | 00-11-1966 | |
| rondweg Mêle-sur-Sarthe (2x2, gelijkvloers) | 2,7 km | 00-00-1976 | |
| Alençon-Nord | Pacé (1e rb) | 7,7 km | 15-10-1985 |
| rondweg Mêle-sur-Sarthe (2x2, ongelijkvloers) | 2,7 km | 00-00-1993 | |
| Hauterive | Alençon-Nord | 8,0 km | 27-03-1998 |
| Mortagne-au-Perche-Ouest | Le Mêle-sur-Sarthe-Est | 11,5 km | 00-00-1999 |
| Mêle-sur-Sarthe | Les Quatre-Vents | 2,5 km | 29-05-2001 |
| rondweg Mortagne-au-Perche (2e rb, ongelijkvloers) | 4,6 km | 00-12-2003 | |
| Les Quatre-Vents | Hauterive | 8,7 km | 08-06-2010 |
| Alençon-Nord | Pacé (2e rb) | 7,7 km | 30-05-2013 |
Alençon - Fougères
De N12 is op de 110 kilometer tussen Alençon en de A84 bij Fougères maar weinig opgewaardeerd. Alhoewel de N12 deels wel rechte stukken kent, voert de weg door bijna alle plaatsen op de route, inclusief de vrij grote bebouwde kom van Mayenne. De enige grotere upgrades zijn op het westelijkste deel van de route geweest, bij Fougères. Bij Fougères is een ringweg aangelegd en tussen Fougères en de aansluiting op de A84 is een kort stuk voie express met 2x2 rijstroken aangelegd. Dit was eigenlijk een omlegging rond het dorp Romagné van 5 kilometer lengte en opende op 22 september 2003 voor het verkeer.
Bretagne
De N12 is in Bretagne aangelegd als onderdeel van het Plan routier Breton, een netwerk van tolvrije voies expresses die de geïsoleerde regio beter bereikbaar moesten maken. De N12 is hier over een afstand van 235 kilometer tussen Rennes en Brest als voie express aangelegd in de jaren '70 en '80.
Het oudste deel van de voie express is het deel in Saint-Brieuc, in 1962 opende de eerste 2 kilometer tussen de voorstad Langueux en het centrum van Saint-Brieuc. Als onderdeel hiervan opende ook de aftakking naar het centrum die over de Pont d'Armor de Saint-Brieuc voert en op 15 juli 1962 opende. Het enige andere deel dat al in de jaren '60 opende was een kort stuk van 3 kilometer ten westen van Montauban-de-Bretagne in 1969.
De N12 is begin jaren '70 ten westen van Rennes aangelegd als dubbelbaans weg, maar had nog enkele gelijkvloerse kruispunten. Dit was alleen het geval bij de delen die in 1971 en 1972 zijn opengesteld tussen Rennes en Montauban-de-Bretagne. De rest is daarna direct met ongelijkvloerse aansluitingen aangelegd. De laatste kruispunten verdwenen in 1996 tussen Bédée en Montauban-de-Bretagne.
De N12 is daarna tussen 1973 en 1987 opengesteld als voie express door geheel Bretagne. Hierbij zijn enkele delen eerst met één rijbaan geopend, de tweede volgde in de meeste gevallen binnen enkele jaren. In 1985 opende het laatste deel tweede rijbaan tussen Langouhèdre en Plestan, waarmee het traject van Rennes naar Saint-Brieuc geheel een dubbelbaans weg was. In 1986 opende het westelijkste deel van de voie express in Brest. Het laatste deel met 2x2 rijstroken opende in oktober 1987 langs Tréglamus, waarmee de gehele N12 tussen Rennes en Brest 2x2 rijstroken had.
Opvallend is het hoge tempo waarin de N12 als voie express is aangelegd, het grootste deel is in een periode van 15 jaar aangelegd. De bouw van voies expresses elders in Frankrijk duurde vaak langer en volgde meer gefragmenteerd. De N12 is regelmatig met langere stukken tegelijk opengesteld. Met name gedurende de jaren '70 en eerste helft jaren '80 waren grote stukken simultaan in aanbouw, iets wat elders in Frankrijk niet veel voorkwam.
Openstellingsgeschiedenis
Rennes - Saint-Brieuc
| van | naar | lengte | datum |
|---|---|---|---|
| Langueux-Ouest | Saint-Brieuc-Centre | 2,0 km | 15-07-1962 |
| Montauban-de-Bretagne-Ouest | La Ville-Rouge | 3,2 km | 00-12-1969 |
| Rennes | Pacé-Ouest | 7,0 km | 00-02-1971 |
| Pacé-Ouest | Bédée-Est | 10,0 km | 14-12-1971 |
| Noyalle | Lamballe-Ouest | 7,6 km | 00-02-1972 |
| Bédée-Est | Montauban-de-Bretagne-Est | 8,3 km | 14-06-1972 |
| Lamballe-Ouest | Saint-René | 5,0 km | 15-06-1972 |
| Broons-Ouest | Langouhèdre | 5,6 km | 00-08-1972 |
| Montauban-de-Bretagne-Est | Montauban-de-Bretagne-Ouest | 4,1 km | 00-03-1973 |
| Saint-René | Langueux-Ouest | 7,0 km | 00-06-1974 |
| Plestan | Noyalle | 1,5 km | 00-01-1975 |
| La Ville-Rouge | Quédillac | 2,1 km | 00-00-1979 |
| bypass Langouhèdre | 2,0 km | 07-06-1979 | |
| Quédillac | Broons-Est | 12,1 km | 00-00-1983 |
| bypass Broons | 5,3 km | 00-11-1984 | |
| bypass Plestan | 2,7 km | 00-12-1984 | |
| Langouhèdre | Plestan (1e rb) | 5,8 km | 00-12-1984 |
| Langouhèdre | Plestan (2e rb) | 5,8 km | 00-06-1985 |
Saint-Brieuc - Morlaix
| van | naar | lengte | datum |
|---|---|---|---|
| Plouagat | Guingamp-Est | 7,7 km | 00-03-1973 |
| Guingamp-Est | Guingamp-Ouest | 6,2 km | 01-03-1974 |
| Trémuson | Plouagat | 11,1 km | 00-02-1976 |
| Guingamp-Ouest | Tréglamus | 3,2 km | 00-07-1976 |
| Tréglamus | Louargat | 1,5 km | 00-07-1976 |
| Belle-Isle-en-Terre-Est | Belle-Isle-en-Terre-Ouest (1e rb) | 2,6 km | 00-04-1977 |
| Plérin-Nord | Trémuson | 7,2 km | 00-07-1979 |
| Plérin-Est | Plérin-Nord | 2,9 km | 00-12-1979 |
| Saint-Brieuc-Centre | Plérin-Est | 2,7 km | 27-06-1980 |
| Louargat | Belle-Isle-en-Terre-Est (1e rb) | 2,8 km | 00-00-1982 |
| Plounérin | Morlaix-Est | 18,5 km | 00-00-1982 |
| bypass Plounérin | 3,1 km | 00-00-1983 | |
| Louargat | Belle-Isle-en-Terre-Ouest (2e rb) | 5,5 km | 28-08-1985 |
| bypass Louargat | 1,4 km | 28-08-1985 | |
| Belle-Isle-en-Terre-Ouest | Plounérin | 7,8 km | 10-12-1985 |
| bypass Tréglamus | 3,8 km | 00-10-1987 |
Morlaix - Brest
| van | naar | lengte | datum |
|---|---|---|---|
| Morlaix-Est | Morlaix-Ouest | 6,9 km | 01-08-1972 |
| Landivisiau-Ouest | Kergaradec | 29,0 km | 00-04-1973 |
| Landivisiau-Est | Landivisiau-Ouest | 3,9 km | 00-03-1974 |
| Morlaix-Ouest | Saint-Thégonnec | 7,8 km | 00-06-1974 |
| Saint-Thégonnec | Kermat (1e rb) | 4,5 km | 00-06-1974 |
| Saint-Thégonnec | Kermat (2e rb) | 4,5 km | 00-06-1976 |
| Kermat | Landivisau-Est | 4,1 km | 00-06-1976 |
| Kergadec | Loscoat (Brest) | 1,0 km | 01-06-1985 |
| Loscoat (Brest) | Brest | 1,2 km | 00-11-1986 |
Toekomst
Er zijn wensen om de resterende delen integraal op te waarderen naar 2x2 rijstroken.[1] Voor het traject tussen Alençon en Fougères zijn deze plannen weinig concreet, alhoewel dit wel het deel van de N12 is dat het slechtst is uitgebouwd, met vele bebouwde kommen en een eenvoudig wegprofiel. Plannen om een voie express tussen Alençon en Mayenne aan te leggen zijn voorlopig opgegeven. Wel is men voornemens om delen van de N12 van inhaalstroken te voorzien. Tussen Mayenne en Rennes kan doorgaand verkeer beter via de N162 naar Laval rijden en daar de A81 en N157 naar Rennes nemen, deze route is voorzien van 2x2 rijstroken.
Tussen Dreux en Nonancourt valt de N12 samen met de N154, het is de bedoeling om dit deel als noord-zuidroute van Chartres naar Évreux en Rouen op te waarderen naar autoroute. De N12 valt hier mee samen, alhoewel de upgrade waarschijnlijk niet direct over de N12 aangelegd zal worden. Het meest urgent is een bypass van Saint-Rémy-sur-Avre.
Omdat de N12 door Saint-Brieuc tegen zijn maximale capaciteit aanloopt zijn er plannen de situatie hier te verbeteren. De N12 verloopt door Saint-Brieuc op grote viaducten over de dalen die kostbaar zijn om te vervangen. Bovendien stammen deze viaducten uit de jaren '80 en hebben dus nog een restlevensduur van decennia. Daarom is het gepland om een zuidelijke rondweg van Saint-Brieuc aan te leggen zodat doorgaand verkeer langs de zuidkant van de stad geleid wordt. Dit project wordt als route départementale uitgevoerd en is genummerd als de D222.
Verkeersintensiteiten
Paris - Dreux
Dagelijks rijden zo'n 100.000 voertuigen tussen Versailles en Guyancourt, 90.000 voertuigen bij Bois d'Arcy en 47.000 voertuigen na de laatste voorsteden. Dit daalt tot 35.000 voertuigen verder tot Dreux.[2]
Dreux - Fougères
Dagelijks rijden 28.000 voertuigen door het dorp Saint-Rémy-sur-Avre, daarna dalend van 12.000 tot 7.000 voertuigen tussen Nonancourt en Mortagne-au-Perche. De voie express tot Alençon telt zo'n 10.000 voertuigen per dag.[3] Dit daalt daarna van 8.000 naar 5.500 voertuigen tussen Alençon en Mayenne en 5.200 tot 6.400 voertuigen tussen Mayenne en Fougères. Dit stijgt naar 15.000 voertuigen tussen Fougères en de A84.
Bretagne
Dagelijks rijden 56.000 voertuigen aan de rand van Rennes, wat westwaarts vrij snel daalt naar zo'n 25.000 voertuigen, om daarna weer te stijgen naar 40.000 voertuigen na de invoeging van het verkeer van de N176. Dit stijgt naar maximaal 66.000 voertuigen in Saint-Brieuc en 31.000 voertuigen ten oosten en 18.000 voertuigen ten westen van Guingamp. Bij Morlaix pieken de intensiteiten op 30.500 voertuigen, om daarna te dalen naar 23.000 voertuigen ten westen van Morlaix. Aan de rand van Brest rijden 26.000 voertuigen.[4]
Referenties
| Autosnelwegen in de Île-de-France |
|---|
|
A1 • A3 • A4 • A5 • A6 • A10 • A12 • A13 • A14 • A15 • A16 • A86 • A103 • A104 • A105 • A106 • A115 • A140 • A186 N2 • N4 • N6 • RNIL 7 • N12 • RNIL 20 • N104 • N118 • N184 • N315 • N406 D1 • D170 • D199 • D301 • D307 • D317 • D499 • D603 • D606 • D637 • D934 Boulevard Périphérique • Francilienne • Grand contournement de Paris |