N242 (Nederland)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
N242
Begin Alkmaar
Einde Middenmeer
Lengte 32 km
Lijst van Nederlandse niet-autosnelwegen
Route

Kooimeer /

Ring Alkmaar (West)

Alkmaar-Industrie Overdie

Leeghwaterbrug

Alkmaar

Heerhugowaard-Zuid

Heerhugowaard

Broek op Langedijk

Heerhugowaard-Ind. Zandhorst-I

Noord-Scharwoude

Oudkarspel

Waarland

Verlaat

Verlaat

Nieuwe Niedorp

Kolhorn

Middenmeer

aansluiting Middenmeer

De N242 is een niet-autosnelweg en provinciale weg in Nederland, gelegen in de provincie Noord-Holland. De N242 verloopt in het verlengde van de autosnelweg A9 bij Alkmaar naar de autosnelweg A7 bij Middenmeer over een traject van een kleine 32 kilometer. Het is de drukste provinciale weg van Noord-Holland. De weg loopt op netwerkniveau gezien van noord naar zuid en is gecategoriseerd als stroomweg.

Routebeschrijving

De N242 begint op het knooppunt Kooimeer aan de zuidkant van Alkmaar bij het stadion van AZ, en is fysiek een voortzetting van de A9. De N242 vormt daarna de oostelijke randweg van Alkmaar en telt 2 tot 3 rijstroken per richting en is volledig ongelijkvloers tot aan Heerhugowaard. De ongelijkvloerse autoweg eindigt bij de Westtangent in Heerhugowaard, waarna de N242 een enkelbaans gebiedsontsluitingsweg langs Heerhugowaard vormt, en kent enkele verkeerslichten tot Noord-Scharwoude. Verkeer dat de N242 volgt moet afslaan op het kruispunt met de N504.

De N242 voert dan in noordoostelijke richting en heeft bij Verlaat een turborotonde met de N241. De N242 is hierna vrij optimaal aangelegd en is een autoweg met een ongelijkvloerse aansluiting bij Winkel. De weg voert door het open polderlandschap en eindigt bij het dorp Middenmeer op de aansluiting Middenmeer van de A7, 15 kilometer ten zuiden van de Afsluitdijk.

Geschiedenis

De N242 bij Niedorp.

Aanleggeschiedenis

Voor 1945

Reeds voor het verschijnen van het primaire wegenplan had de toenmalige hoofdingenieur-directeur van de Provinciale Waterstaat van Noord-Holland, Reigersman, een "algemeen overzicht der wegen" gepubliceerd in 1921. In dit overzicht was een net van wegen ontworpen die van bovenlokaal belang benoemd konden worden. De nummering van dit wegenplan startte in het noorden van de provincie bij de marktstad Schagen, waar vandaan 3 wegen ontworpen waren. Weg nummer 3 in dit plan was de weg Alkmaar - Schagen, die bedacht was langs Oudorp, over de Middenweg van Heerhugowaard tot aan Verlaat en dan verder via het huidige tracé, over de huidige N241.

Bij het opstellen van het primaire wegenplan vanaf 1923 werd later ook een provinciaal kanalenplan ontworpen. Men vatte het plan op om dit kanalenplan te combineren met de aanleg van de provinciale wegen, waardoor er bespaard kon worden op de aankoop van gronden en er werk met werk gemaakt kon worden. Daarop werd de aanleg van provinciale wegen gebundeld met een aantal kanalenplannen, zoals het kanaal Omval - Kolhorn en het kanaal De Stolpen - Kolhorn. Het tracé van de weg Alkmaar - Schagen werd daarom verlegd van de Middenweg in de Heerhugowaard naar een tracé dat vrijwel parallel loopt met het kanaal Omval - Kolhorn.

De provincie kocht in de 2e helft van 1936 nog wel alle gronden aan voor het wegvak tussen de Rijksstraatweg en de Huygendijk, maar zij deed hier tot na de Tweede Wereldoorlog voorlopig nog niks mee.

Omval - Huygendijk

In 1935 startte de Provinciale Waterstaat van Noord-Holland met de aankoop van percelen benodigd voor de wegaanleg. Met de meeste eigenaren werden vlot overeenkomsten getroffen over de overname, maar zoals bij de aanleg van bijna alle provinciale wegen in die periode wilden altijd een paar eigenaren niet verkopen. Vooral eigenaren tussen de Omval en de Huygendijk wilden niet meewerken. In een openbare veiling verschafte de provincie uiteindelijk de eigendommen tot de percelen, maar pas op 12 maart 1938 werd hiervoor toestemming gegeven bij koninklijk besluit. Daardoor kon in de 2e helft van 1938 het bestek opgemaakt worden. In 1939 waren alle percelen aangekocht, op 1 na zodat ook hiervoor een onteigening benodigd was. Om de aanleg te bespoedigen werd de aanbesteding voor het grondwerk en de fundering alvast gestart zodat uiteindelijk hiermee in 1939 gestart kon worden.

In 1940 brak de Tweede Wereldoorlog uit, dat voor de aanleg van wegen danige vertraging opleverde. Er ontstond gebrek aan mankracht, machines en tekorten aan fundering en asfalt waardoor de provincie andermaal genoodzaakt was het werk uit te stellen; was het niet door de langlopende onteigening dan was het wel door het tekort aan asfalt. Het grondwerk en de fundering op dit wegvak kon daardoor pas in 1941 afgerond kon worden. Daarna ging het snel, men deed nog in 1941 de aanbesteding voor de deklaag die nog in datzelfde jaar voltooid werd waardoor het verkeer er dat jaar gebruik van kon maken.

Huygendijk - Spoorlijn Alkmaar - Heerhugowaard

De aanleg van het wegvak tussen de Huygendijk en de spoorlijn Alkmaar - Heerhugowaard kon eerder starten dan het wegvak Omval - Huygendijk. Gelijktijdig met de openbare veiling van het vorig genoemde weggedeelte, in 1935, werd de aanbesteding gedaan voor het grondwerk en de fundering op het volgende gedeelte. Reeds in het begin van 1936 was dit werk voltooid, waarbij een tijdelijke deklaag werd aangebracht, zodat het autoverkeer al in 1936 van dit wegvak gebruik kon maken. De definitieve deklaag werd in 1939 aanbesteed, maar de provincie stond ook hier voor een grote uitdaging omdat net de oorlog uitbrak. Het gebrek aan asfalt bracht grote moeilijkheden met zich mee, waardoor pas in de tweede helft van 1941 een nieuwe aanbesteding werd uitgevoerd waarbij de deklaag niet in asfalt maar in teersteenslag uitgevoerd zou worden. Geluk bij een ongeluk, het wegvak kon wel dat jaar al opengesteld worden voor het verkeer.

In 1937 werd de aanbesteding gedaan voor het maken van een spoorhefbrug over het kanaal Omval - Kolhorn en het maken van een onderdoorgang van de Weg 3. In de 2e helft van 1939 was dit werk gereed.

Spoorlijn Alkmaar - Heerhugowaard - N504

In 1939 begon de provincie met de voorbereidingen voor de aanleg van het wegvak van de spoorlijn Alkmaar - Heerhugowaard tot aan de huidige N504 bij Noord-Scharwoude. De percelen op het tracé werden aangekocht. Dit verliep zonder problemen. In datzelfde jaar nog werd een regeling met het departement van Sociale Zaken getroffen zodat een gedeelte van het zand dat uit het kanaal tussen Verlaat en Winkel vrijkwam, gestort werd op aardebaan tussen de Broekerweg en de N504.

Zoals eerder vermeld, de Tweede Wereldoorlog bracht enkele vertragingen in de aanleg. In plaats van asfalt koos men in 1940 voor het aanleggen met klinkers, dat voor die tijd eigenlijk uit de 'mode' was, aangezien vrijwel alle te verbeteren en aan te leggen provinciale wegen uitgevoerd werden met het luxere en duurdere asfalt. Uiteindelijk was dit wegvak als laatste - in 1942 - gereed van het gedeelte Alkmaar - Noord-Scharwoude.

Noord-Scharwoude (N504) - Verlaat (N241)

Ook op dit weggedeelte waren enkele eigenaren, in 1936, die zich verzetten tegen de overname van zijn of haar percelen of gedeeltes daarvan. Een onteigeningsprocedure was nodig om grond te bemachtigen. In 1937 kon daardoor eindelijk gestart worden met de aanbesteding van het wegvak. In de eerste helft van 1938 werd het wegvak voor het verkeer opengesteld.

Werkzaamheden aan het kruispunt N242-Westtangent, maart 2013. Foto: B. van der Velden.
Werkzaamheden aan het kruispunt N242-Westtangent, september 2014. Foto: B. van der Velden.

Verlaat-Middenmeer

Vooruitlopend op de plannen om een dubbelbaans verkeersweg aan te leggen vanaf het Geestmerambacht naar de A7 in de Wieringermeer werd een gedeelte van deze weg, tussen 't Verlaat en 't Hoefje te Nieuwe Niedorp op 28 juni 1972 geopend. In verband met de in de Niedorperkogge in uitvoering zijnde verkavelingswerkzaamheden verkreeg dit weggedeelte voorrang in het totale plan.

Latere aanpassingen en reconstructies

Alkmaar - Heerhugowaard

De N242 langs de oostzijde van Alkmaar was sinds de opening in 1952 een enkelbaans secundaire weg, die in 1976 was verdubbeld naar 2x2 rijstroken. De kruispunten waren gelijkvloers en voorzien van verkeerslichten. De weg werd later ingericht als gebiedsontsluitingsweg. Plannen om de N242 langs de oostzijde van Alkmaar aan te passen werden begin jaren 2000 concreet, in 2002 werd het streefbeeld geformuleerd, waarin de N242 volledig ongelijkvloers zou worden, met een vrije busbaan tussen Alkmaar en Heerhugowaard. De weg is destijds al ontworpen op een verdere uitbouw tot volledig 2x3 rijstroken.

De reconstructie van de N242 is vervolgens tussen 2005 en 2008 uitgevoerd en was in mei 2008 grotendeels afgerond. In totaal zijn 7 VRI-kruispunten en 2 ongeregelde kruispunten vervangen door ongelijkvloerse aansluitingen. De reconstructie vond grotendeels op het bestaande tracé plaats. Vanwege het ongelijkvloers maken van de N242 is de N244 ook 1 kilometer noordwaarts verlengd, oorspronkelijk lag het kruispunt direct naast de Leeghwaterbrug.

Leeghwaterbrug Alkmaar

De Leeghwaterbrug over het Noord-Hollands Kanaal bij Alkmaar is tussen 2017 en 2020 gerenoveerd en vervangen. De basculebrug bestaat uit twee aparte bruggen, die vanaf 2008 2+3 rijstroken hadden. De brug richting zuiden dateerde van 1952 en is vervangen. De brug richting noorden dateerde van 1976 en is gerenoveerd. De renovatie van de brug richting noorden is eind 2017 en begin 2018 uitgevoerd. De complete vervanging had volgens de oorspronkelijke planning in september 2018 gereed moeten zijn.[1] Vervolgens is de brug richting zuiden gesloopt, maar de werkzaamheden aan de brug zijn in mei 2018 gestaakt vanwege veiligheidsproblemen met het technisch ontwerp van de aannemer.[2] De bouw heeft daarna bijna een half jaar stil gelegen en de oplevering was verschoven tot 25 augustus 2019.[3][4] Later bleek dit ook niet haalbaar te zijn en verschoof de openstelling naar 30 maart 2020.[5][6][7][8]

Heerhugowaard

Het in 2008 gereconstrueerde deel verliep oorspronkelijk tot de aansluiting met de N508. Gezien het als stroomweg categoriseren van de volledige N242 streeft de provincie ernaar alle gedeeltes om te bouwen in de nabije toekomst. Het gedeelte dat het hardst een aanpassing nodig had was de kruising van de N242 met de Westtangent van Heerhugowaard. Door de ombouw van de N242 zuidelijk van dit kruispunt is er in 2008 beide kanten op ongewenste congestie ontstaan. Er is hier een haarlemmermeeraansluiting aangelegd, waarbij de aansluiting op de Westtangent is uitgevoerd met een verhoogde turborotonde boven de N242. In 2011 is gestart met het bestek en de aanbesteding, waarna in 2012 is gestart met de daadwerkelijke uitvoering van het project, dat tot en met juli 2014 loopt. In een eerste fase is een nieuwe fietsbrug over de N242 gereedgekomen parallel aan het spoor, waarna op 29 oktober 2012 de gelijkvloerse fietsoversteek op het kruispunt buiten gebruik is gesteld. Daarna is in een aantal faseringen de aansluiting gerealiseerd, die op 4 juli 2014 voor het grootste gedeelte is opengesteld, waarna op 3 oktober 2014 de aansluiting volledig opengesteld werd.

Ook was er een ongeregeld kruispunt met de Huigendijk, net ten noorden van de N508. Deze is vervangen door een right in, right out-aansluiting die alleen richting Alkmaar te bereiken is. Verder noordelijk is in Heerhugowaard een fietsbrug ter hoogte van de Stationsweg aangelegd, die een fietsoversteek verving.

De provincie Noord-Holland heeft vanaf de zomer van 2011 groot onderhoud uitgevoerd aan de N242 tussen het Nollencircuit (N508) en de Westtangent te Heerhugowaard. Hierbij is tevens een fietstunnel aangelegd onder de weg door en werd de invoegstrook vanuit de N508 naar het noorden een separate rijstrook, zodat verkeer niet meer hoeft in te voegen op de huidige korte weefstrook. Van de drie doorgaande rijstroken valt dan de linkerrijstrook na enige honderden meters af. Hierdoor is een veilige verkeersafwikkeling ontstaan. De werkzaamheden zijn op 19 april 2012 voltooid.

Gelijktijdig met de ontwikkeling van de Broekhornpolder (woonwijk met bovenmodale woningbouw ten westen van de N242) was het streven om de kruising N242 met de Zuidtangent / Verlengde Broekerweg aan te pakken. Er werd gesproken over een maximale uitbreiding van het aantal opstelstroken en rijstroken ter hoogte van deze kruising als eerste maatregel, waarna in de verdere toekomst een ombouw naar ongelijkvloerse kruising open wordt gehouden. Fietsers konden reeds in de eerste fase het kruispunt ongelijkvloers passeren. De uitvoering was oorspronkelijk voorzien voor de periode 2011-2013, maar vanwege de economische crisis werd de planning aangepast, in plaats van langudrige werkzaamheden met kleine hinder is gekozen voor één volledige buitendienststelling in de zomer van 2013, van 15 juli tot 26 augustus 2013. De werkzaamheden waren op dit kruispunt daarmee volledig afgerond.

Het kruispunt met de Edisonstraat was oorspronkelijk een ongeregeld kruispunt, met 1 doorgaande rijstrook per richting en een brede middenberm. In 2015 is dit kruispunt gereconstrueerd, waarbij er 2 doorgaande rijstroken zijn gerealiseerd en er een verkeersregelinstallatie is geplaatst. De uitvoering verliep van 23 maart 2015 tot 24 augustus 2015.[9]

Langedijk (N504) - Verlaat (N241)

Het enkelbaans autowegdeel ter hoogte van Niedorp.

Het kruispunt tussen de N242 en N241 bij Verlaat was oorspronkelijk een bajonetaansluiting (twee T-kruisingen), die met verkeerslichten geregeld waren. Dit gedeelte van de N242 stond sinds midden jaren 2000 op de nominatie om aangepakt te worden. De plannen waren er op gericht om landbouwverkeer te scheiden van snelverkeer door het asfalteren van de Waarddijk zodat deze als parallelle route van de N242 gebruikt kan worden door (landbouw)verkeer.

Begin 2011 is gestart met de werkzaamheden. Verwacht werd dat dan eind 2012 het verkeer over de nieuwe turborotonde kon rijden. Dat is gelukt, want op 19 november 2012 is de turborotonde deels voor het verkeer opengesteld, met 1 opstelstrook per tak. De aansluitende wegen en de volledige openstelling van de rotonde volgde op 10 juni 2013. Op 28 juni 2013 werd het project officieel afgerond met genodigden.

Verlaat (N241) - Middenmeer (A7)

In 2011 heeft de provincie Noord-Holland groot onderhoud uitgevoerd op het traject van het Verlaat tot aan de A7 bij Middenmeer. Daarbij is op het stroomweggedeelte een groene asstreep aangebracht en werd inhalen streng verboden, ook op de locaties waar het inhaalzicht meer dan voldoende was.

Toekomst

Nadat de verbeteringen bij Verlaat (N241) waren uitgevoerd werd door omwonenden gevreesd dat de kruising N242 - Smuigelweg het verkeer niet meer aan kan. Hun vrees lijkt vooralsnog waarheid te worden gezien de dan verbeterde afwikkeling op de omliggende kruispunten. De provincie heeft het kruispunt in onderzoek, maar concrete uitwerkingen zijn er nog niet voor gemaakt. Een mogelijke oplossing voor de aanpak van dit knelpunt is het ongelijkvloers maken van dit punt. Met geringe inspanning is een viaduct parallel aan het spoor realiseerbaar waarmee de verkeerslichten met de Smuigelweg verwijderd zouden kunnen worden. De doorstroming is dan voor lange tijd gegarandeerd, waar dat bij een nieuw of uitgebreid VRI-kruispunt korter is.

Verkeersintensiteiten

De N242 ten noorden van Alkmaar.
locatie 2017
A9 - Smaragdweg 47.400
Smaragdweg - Diamantweg 57.000
Diamantweg - N243 62.000
N243 - Nollenweg / N508 70.500
Nollenweg / N508 - Westtangent Heerhugowaard 50.000
Westtangent Heerhugowaard - Zuidtangent Heerhugowaard 28.200
Zuidtangent Heerhugowaard - Pannekeetweg 26.800
Pannekeetweg - N504 20.100
N504 - N241 22.400
N241 - N239 Winkel 13.200
N239 Winkel - Middenmeer 7.900
Middenmeer - A7 9.500

Zoals verwacht zijn na 2008 de intensiteiten sterk gestegen. Op de drukste wegvakken worden per werkdag gemiddeld 10.000 voertuigen extra verwerkt, waarmee voor het gedeelte tussen de Brug over het Noord-Hollands Kanaal en N243 Noordervaart / Omval de intensiteit uitkomt op 64.250 voertuigen per dag. Daarmee is dit wegvak direct het drukste wegvak van de provincie Noord-Holland geworden. In 2009 is de intensiteit gestegen naar 66.500 mvt/etm en in 2011 naar 73.600 mvt/etm wat het daarmee de op twee na drukste niet-autosnelweg van Nederland maakt.

Historische verkeersintensiteiten

Hieronder de werkdaggemiddelden in motorvoertuigen per etmaal voor enkele telpunten van de Provincie Noord-Holland[10].

Telpunten:

  1. Brug over Smaragdweg - Diamantweg / Bestevaerstraat
  2. Diamantweg / Bestevaerstraat - Leeghwaterbrug
  3. N244 Westdijk - N243 Noordervaart / Omval
  4. N243 Noordervaart / Omval - N508 Huygendijk / N508 Nollenweg
  5. N508 Huygendijk / N508 Nollenweg - Westtangent
  6. Westtangent - Zuidtangent / Verlengde Broekerweg
  7. Zuidtangent / Verlengde Broekerweg - Kamerlingh Onnesweg (tot 2005 Zuidtangent / Verlengde Broekerweg - Pannekeetweg)
  8. Kamerlingh Onnesweg - Pannekeetweg
  9. Pannekeetweg - N504 Provincialeweg
  10. N504 Provincialeweg - Smuigelweg
  11. Smuigelweg - N241 A.C. de Graafweg / N241 Provincialeweg
  12. N241 A.C. de Graafweg / N241 Provincialeweg - Leyerdijk (tot 2005 N241 A.C. de Graafweg / N241 Provincialeweg - 't Hoefje)
  13. Leyerdijk - 't Hoefje (N239)
  14. 't Hoefje (N239) - Ouderlanderweg
  15. Ouderlanderweg - Cultuurweg / Prof. Ter Veenweg
  16. Cultuurweg / Prof. Ter Veenweg - Op/afrit A7
Telpunt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
1995 - - - 39.670 - - - - 12.625 - - - - 5.155 5.579 -
1996 - - - 38.500 39.005 17.170 - - 12.900 - - - 8.729 5.187 5.772
2002 40.200 49.100 52.400 46.300 39.000 21.000 19.600 16.200 20.600 17.700 10.000 6.050 7.000 7.300
2003 40.600 49.600 52.800 47.200 39.200 20.400 19.600 15.800 20.600 17.700 11.000 6.350 6.800 7.300
2004 40.600 49.600 52.800 46.600 38.400 19.800 19.000 15.200 18.400 17.000 9.100 6.000 6.500 7.100
2005 41.000 49.600 52.800 43.900 39.000 20.100 22.600 17.500 14.900 18.500 17.000 12.100 9.950 6.500 7.200 7.200
2006 39.800 48.200 51.300 42.800 37.700 18.500 20.900 16.200 14.900 18.500 17.000 12.100 10.800 6.400 7.000 7.000
2007 39.800 48.200 51.300 42.800 38.500 18.700 20.300 16.800 15.300 19.300 19.400 12.200 11.700 6.600 7.300 7.300
2008 49.900 60.400 64.300 53.600 42.200 21.500 21.500 17.900 16.800 20.000 20.800 12.500 11.500 6.700 7.800 7.800
2018 57.000 57.000 n/a 67.000 51.200 29.900 28.200 24.300 20.700 23.300 23.800 13.400 n/a 8.100 10.400 10.000
2020 47.000 68.000 68.000 62.500 46.800 28.400 26.100 21.900 19.800 21.100 20.200 11.800 n/a 6.700 7.100 10.000
2021 56.000 73.000 n/a 66.700 47.800 30.900 27.400 23.400 20.600 21.800 21.500 12.200 n/a 6.400 7.200 10.200
2022 59.200 74.900 n/a 70.200 52.800 33.800 29.100 24.200 21.100 22.100 21.600 12.900 n/a 6.800 7.600 10.600

Van telpunt EN007, welke net ten zuiden van de brug bij de Pannekeetweg ligt, zijn vanaf 1957 - 1993 aparte telcijfers beschikbaar. Deze zijn afgerond op honderdtallen. Cijfers zijn weekdagjaargemiddelden.

Jaar 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974
Intensiteit 2.000 2.200 2.700 3.200 3.400 4.300 4.700 5.700 6.100 6.800 7.200 7.800 8.800 9.900 10.300 11.000 11.000 11.000
Jaar 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992
Intensiteit 10.100 9.100 9.800 8.900 9.000 9.500 8.800 8.500 8.300 8.300 8.500 9.300 10.100 10.300 10.500 11.000 11.400 11.500

Bron: Provincie Noord-Holland, Verkeerstellingen in Noord-Holland 1993, Haarlem.

Wetenswaardigheden

  • Het wegvak tussen de A9 en Heerhugowaard is de eerst gebouwde stroomweg van de provincie Noord-Holland die volgens de nieuwe Duurzaam Veilig-eisen zijn gesteld aan volwaardige stroomwegen. De enige voorwaarde die men niet heeft geïmplementeerd is de maximumsnelheid van 100 km/h (de eerstgebouwde stroomweg volgens oude eisen (RONA) is de A7 tussen Zaandijk en Purmerend geweest).

Overzichten

Aansluitingen in de N242

Ring Alkmaar (West)Alkmaar-Industrie OverdieAlkmaarHeerhugowaard-ZuidHeerhugowaardNieuwe Niedorp

Knooppunten: Kooimeer


Externe links

Bronnen, noten en referenties

Genummerde wegen in de provincie Noord-Holland

Autosnelwegen: A1A2A3A4A5A6A7A8A9A10A22A27A44A80A200A205A208

Niet-autosnelwegen: N8N9N23N99N194N196N197N200N201N202N203N205N206N207N208N231N232N235N236N239N240N241N242N243N244N245N246N247N248N249N250N307

N403N415N417N501N502N503N504N505N506N507N508N509N510N511N512N513N514N515N516N517N518N519N520N521N522N523N524N525N526N527

Stadsroutes: AmsterdamZaanstad