Prins Willem-Alexanderbrug

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Prins Willem-Alexanderbrug
Overspant Waal
Rijstroken 2x2
Totale lengte 1.419 meter
Hoofdoverspanning 270 meter
Hoogte brugdek 9,1
Openstelling 01-06-1974
Verkeersintensiteit 24.500 mvt/etmaal
Locatie kaart

De Prins Willem-Alexanderbrug, vaak afgekort tot PWA-brug is een betonnen tuibrug in Nederland, gelegen in de provinciale weg N323 en overspant de rivier de Waal ten oosten van Tiel. De totale lengte bedraagt 1.419 meter met een hoofdoverspanning van 270 meter. Het is de enige brug van dit type in Nederland.

Kenmerken

De Prins Willem-Alexanderbrug is uitgevoerd als een betonnen tuibrug met betonnen tuien, de enige van Nederland. De brug heeft 16 tuien omgeven in een betonnen koker van 1 bij 1,9 meter. Het brugdek is 30 meter breed. De brug telt 2x2 rijstroken en heeft een voorziening voor langzaam verkeer aan beide zijden. De brug kruist de rivier de Waal en is de enige niet-snelwegbrug over deze rivier tussen Gorinchem en Nijmegen. De brug verbindt de stad Tiel en de A15 met Wamel[1] en het Land van Maas en Waal. De brug heeft een totale lengte van 1.419 meter en een hoofdoverspanning van 270 meter. De pylonen zijn circa 70 meter hoog. De brug overspant de brede uiterwaarden, met name op de noordoever van de Waal. De Prins Willem-Alexanderbrug is een vaste brug en dus niet beweegbaar. De brug is in het beheer van de provincie Gelderland.

Geschiedenis

De bouw van een brug over de Waal bij Tiel werd vooral vanaf de jaren '60 actueel. Het Gelderse statenlid W. Hol was één van de felste voorvechters van een brug, bij de Statenverkiezingen van 1966 stond hij op een onverkiesbare plaats, maar werd met voorkeursstemmen gekozen vanwege zijn pleidooi voor de brug. De brug was een privaat initiatief van de Stichting Waalbrug bij Tiel.[2] In 1969 werd een akkoord bereikt tussen de Stichting Waalbrug bij Tiel en de combinatie Tielse brug, die bestond uit de aannemers Zanen-Verstope en Van Hattum en Blankenvoort.[3]

De bouw van de brug begon op 1 juli 1970, met een beoogde bouwtijd van 39 maanden, met een geplande openstelling op 1 oktober 1973.[4] De brug is uiteindelijk een half jaar later dan gepland op 1 juni 1974 voor het wegverkeer opengesteld. Het was de tweede grote tuibrug van Nederland. De aanleg kostte 60 miljoen gulden. De reden voor een betonnen brug was dat dit type minder onderhoud vergt dan een stalen brug. Oorspronkelijk was de Prins Willem-Alexanderbrug onderdeel van een rijksweg naar Oss, die echter nooit gebouwd is, waardoor de brug als overgedimensioneerd werd gezien. Met name in de tijd dat er tol werd geheven was het verkeer over de brug beperkt, waardoor het geen financieel succes was. Alhoewel verkeersonderzoeken uitwezen dat de brug tot 1990 met twee rijstroken uit kon, is vanwege de geringe meerkosten gekozen voor direct 2x2 rijstroken. In 1996 is de brug tolvrij geworden.

Tol

Al direct na openstelling viel het gebruik van de tolbrug tegen, in 2 jaar tijd was het tekort opgelopen tot 3,8 miljoen gulden. In 1976 opende de Tacitusbrug, waardoor het gebruik van de Prins Willem-Alexanderbrug wat terugviel. In 1976 reden dagelijks 2.500 voertuigen over de brug. In 1977 was het tekort opgelopen naar 10 miljoen gulden. De provincie Gelderland heeft zich daarna garant gesteld voor het tekort. In 1979 werd er een rechtszaak aangespannen tegen de tolheffing op de brug, maar de rechtbank besliste dat tolheffing niet in strijd met de wet was. Eind jaren '70 werd gehoopt de tolheffing in 1990 te kunnen beëindigen. De tolheffing is uiteindelijk per 1 januari 1996 beëindigd.[5][6]

Verkeersintensiteiten

In 2015 maakten dagelijks 24.500 voertuigen van de Prins Willem-Alexanderbrug gebruik. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2009, toen nog 19.600 voertuigen per etmaal van de brug gebruik maakten. Dit is te verklaren door de openstelling van de in 2011 opengestelde omlegging ten zuiden van Beneden-Leeuwen in de N322. Sindsdien wordt de weg steeds meer gebruikt door doorgaand verkeer. Omdat er in de regio weinig doorgaand noord-zuidverkeer is door het gebrek aan verdere verbindingen over de Nederrijn en Maas is de brug vooral van belang voor forenzen vanuit het land van Maas en Waal. Ook is de weg van belang als omleidingsroute voor de A15 en A50 tussen Tiel en Nijmegen, via de uitwijkroutes U65 en U68.

Referenties

Bruggen over de rivier de Waal, Merwede & Hollands Diep

De Oversteek (Nijmegen)Martinus Nijhoffbrug (Zaltbommel)Merwedebrug (Gorinchem)MoerdijkbrugPrins Willem-AlexanderbrugTacitusbrug (Ewijk)Waalbrug Nijmegen