Rettungsgasse
Een Rettungsgasse of Reddingsstrook (strook voor hulpdiensten) is een rijstrook die tijdens congestie vrijgehouden wordt door hulpdiensten, door zover mogelijk naar links en rechts uit te wijken op een autosnelweg, zodat ruimte ontstaat voor de passage van hulpdiensten.
Rettungsgasse
Wanneer er sprake is van congestie is het in sommige landen verplicht om vrij baan te maken voor hulpdiensten in het midden van de rijbaan. Op autosnelwegen met 2 rijstroken per richting moet verkeer zover mogelijk naar links en rechts uitwijken (tot op de eventueel aanwezige vluchtstrook) zodat ambulances, politieauto's en brandweerauto's met gepaste snelheid kunnen passeren. Zodoende zijn hulpdiensten niet afhankelijk van vluchtstroken. Bij rijbanen met 3 of meer rijstroken wordt een rettungsgasse tussen de twee meest linker rijstroken gevormd. Het nadeel hiervan is dat buitenlandse weggebruikers dit vaak niet begrijpen, wat je regelmatig ziet in Duitsland met Nederlandse en Poolse auto's.
Vluchtstrook
In sommige landen zijn vluchtstroken niet breed genoeg voor hulpdiensten of zijn deze met enige regelmaat onderbroken. Daarnaast is er soms sprake van voertuigen met pech op de vluchtstrook. Daarom geeft men soms de voorkeur aan een Rettungsgasse.
Landen
Canada
In Canada geldt de regel dat verkeer, indien dat mogelijk is, een rijstrook opschuift voor hulpdiensten. Dit heet de 'move over law'. Dit was per provincie geregeld, de provincies Ontario en Saskatchewan voerden het als eerste in, de provincie Québec in 2012 als laatste. Het is echter niet specifiek vastgesteld dat men bij congestie een vrije baan moet creëren. De 'move over law' is daarom niet geheel te vergelijken met een Rettungsgasse.
Duitsland
In Duitsland werd het systeem in 1982 ingevoerd en is wettelijk vastgelegd in § 11 van de StVO.[1]
Stockt der Verkehr auf Autobahnen und Außerortsstraßen mit mindestens zwei Fahrstreifen für eine Richtung, müssen Fahrzeuge für die Durchfahrt von Polizei- und Hilfsfahrzeugen in der Mitte der Richtungsfahrbahn, bei Fahrbahnen mit drei Fahrstreifen für eine Richtung zwischen dem linken und dem mittleren Fahrstreifen, eine freie Gasse bilden.
Het is verplicht om bij filevorming een Rettungsgasse te vormen in Duitsland. Wanneer men dat niet doet, riskeert men een boete.
Hongarije
Hongarije heeft tegelijkertijd met Oostenrijk de praktijk van 'Rettungsgasse' ingevoerd in 2012. Het heet mentősáv in het Hongaars.
Nederland
In Nederland wordt deze praktijk nauwelijks toegepast. Dit komt omdat in Nederland vluchtstroken breed genoeg zijn voor hulpdiensten. Ook op plekken met spitsstroken wordt geen 'Rettungsgasse' gevormd. Er is dan ook geen officieel Nederlandstalig begrip voor een 'Rettungsgasse'. Eén van de wegen waar dit toegepast wordt, aangegeven door borden, is het einde van de A30 bij Barneveld. Dit komt doordat er geen vluchtstroken aanwezig zijn ter plaatse.
Oostenrijk
Sinds 2012 is het in Oostenrijk verplicht een Rettungsgasse te vormen bij congestie.[2] Bij het blokkeren of berijden van een Rettungsgasse riskeert men hoge boetes. Bij de invoering is een meertalige campagne gevoerd in Oostenrijk.
Uit de eerste jaren van Rettungsgasse in Oostenrijk blijkt dat men minder geneigd is om een Rettungsgasse te vormen op trajecten met dagelijkse congestie, omdat bestuurders denken dat de congestie niet door een ongeval, maar capaciteitstekort komt. Dit is vooral rond Wien (Wenen) het geval. Daarnaast functioneert de Rettungsgasse minder goed op Autobahnen met 3 of meer rijstroken per richting dan op Autobahnen met 2 rijstroken.
Tsjechië
In Tsjechië is de praktijk sinds 2005 verplicht. Er wordt aanbevolen een minimaal 3 meter brede strook vrij te houden. Het heet 'průjezdný jízdní pruh' in het Tsjechisch.[3]
Verenigde Staten
Net zoals in Canada geldt in de Verenigde Staten ook de 'move over law'. Net zoals in Canada gaat het hier niet specifiek om het creëren van een vrije baan voor hulpdiensten, maar omvat vooral het ruimte maken bij het benaderen van hulpdiensten. Tevens is het verplicht om de snelheid te verminderen. De 'move over law' werd het eerst in 1996 in South Carolina toegepast, en later in alle staten. Hawaii was in 2012 de laatste staat die het invoerde.[4]
Zwitserland
In Zwitserland is het vormen van een Rettungsgasse niet wettelijk vastgelegd. Wel wordt het aanbevolen om ruimte vrij te maken voor hulpdiensten.
België
Het vormen van een Rettungsgasse, vertaald als reddingsstrook in het Nederlands, is sinds 1 oktober 2020 verplicht in België. Deze regel geldt voor alle wegen in België met twee of meer rijstroken. De nieuwe wet is gebaseerd op de Duitse 'Rettungsgasse'.