Sri Lanka

ශ්‍රී ලංකා - இலங்கை
Hoofdstad	Sri Jayawardenapura-Kotte
Oppervlakte	65.610 km²
Inwonertal	22.156.000
Lengte wegennet	10.721 km
Lengte snelwegennet	285 km
Eerste snelweg	2011
Benaming snelweg	நெடுஞ்சாலை
Verkeer rijdt	links
Nummerplaatcode	CL

Sri Lanka (Singalees: ශ්‍රී ලංකා Śrī Laṃkā, Tamil: இலங்கை Ilaṅkai), formeel de Democratische Socialistische Republiek Sri Lanka, is een eilandnatie in de Indische Oceaan, behorend tot het continent Azië. Het land is circa 2 keer zo groot als Nederland en telt 22 miljoen inwoners. De hoofdstad is Sri Jayawardenapura-Kotte, een voorstad van de bekendere en grotere stad Colombo.

Inleiding

Geografie

Sri Lanka ligt ten zuidoosten van India, gescheiden door een smalle zeestraat. Op zijn kortst liggen beide landen 30 kilometer van elkaar. Circa 700 kilometer ten westen van Sri Lanka liggen de Malediven, Indonesië ligt 1.500 kilometer naar het zuidoosten. Sri Lanka meet 430 bij 225 kilometer en is ovaalvormig. Sri Lanka heeft een klein gebergte in het centrale binnenland, met de Pidurutalagala op 2.524 meter als hoogste punt. Het grootste deel van het land is echter vlak tot heuvelachtig. Het land heeft een tropisch klimaat met de meeste neerslag aan de westzijde van het eiland. De gemiddelde maximumtemperatuur bedraagt het hele jaar door 30-31°C. Er valt circa 2500 mm neerslag, met twee beduidend nattere periodes in maart-juni en september-november. Een uitgesproken droog seizoen kent het eiland echter ook niet.

Demografie

Sri Lanka groeide van circa 4 miljoen inwoners tot 18 miljoen inwoners gedurende de 20e eeuw. Het westen van het land is het meest dichtbevolkt. Alle grote steden van het land liggen rond de primaire stad Colombo. Ten tijde van de census van 2012 was er geen enkele stad met meer dan 100.000 inwoners buiten de regio Colombo. Colombo telt circa 750.000 inwoners en heeft een stedelijke regio van circa 5,6 miljoen inwoners.

De grootste bevolkingsgroep in Sri Lanka zijn de Singalezen, die circa 75% van de bevolking beslaan. De Tamils vormen de tweede groep met circa 11%. Nog eens 9% wordt gevormd door de Moren, een islamitische groep die vooral Tamil spreken. De twee officiële talen van het land zijn het Singalees en Tamil. Het Engels is de lingua franca en wordt veel gebruikt door de overheid en media.

Economie

Sri Lanka is een ontwikkelingsland, die in het verleden op het socialisme gebaseerd was. Historisch gezien waren de plantages van Sri Lanka beroemd, met kaneel, rubber en thee als exportproducten. Thee geldt tegenwoordig nog steeds een belangrijk exportproduct, maar textiel is thans de grootste exportsector van Sri Lanka. Er zijn vrij grote economische verschillen in het land, de streek rond Colombo is meer ontwikkeld dan elders.

Vanaf 2019 ging de economie van Sri Lanka hard achteruit, na aanslagen bleven de toeristen weg, tijdens de covid-19-pandemie lag het internationale toeristenverkeer grotendeels plat en daarna volgde een economische instorting door financieel wanbeleid. In 2022 ging Sri Lanka failliet en ontstonden er ernstige tekorten aan brandstof, medicijnen en voedsel.

Geschiedenis

Sri Lanka heeft een lange geschiedenis sinds de oudheid. Het was een belangrijke locatie in de historische Zijderoute. Vanaf begin 16e eeuw begon het eiland onder bestuur te staan van de Portugezen. Zij hadden voornamelijk de kustgebieden onder controle. In 1638 werd een verdrag gesloten met de Vereenigde Oostindische Compagnie om de Portugezen van het eiland te verdrijven. Het eiland stond daarna onder Nederlands bestuur, in deze periode ontstond ook de gemixte bevolkingsgroep Burghers, die een gemixt Srilankaanse en Europese achtergrond hadden. Tijdens de opmars van Napoleon bezetten de Britten Sri Lanka, in eerste instantie vooral de kustregio, met landinwaarts nog onafhankelijke koninkrijken tot de Britten dit gebied in 1815 ook overnamen. Het was daarna een Britse kolonie die bekend stond als Ceylon.

In 1948 werd Sri Lanka onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk. Gedurende de jaren '60 streefde de overheid een socialistisch model na en had Sri Lanka nauwe banden met de Sovjetunie en China. In het noorden braken ongeregeldheden onder de Tamils uit, die zich achtergesteld voelden. In 1977 was er een machtswisseling waarna Sri Lanka een markteconomie werd. Sri Lanka was het eerste Zuid-Aziatische land dat zijn economie liberaliseerde. Het conflict met de Tamils leidde uiteindelijk tot de Srilankaanse burgeroorlog die van 1983 tot 2009 woedde. Het land werd in 2004 getroffen door een tsunami waarbij 35.000 mensen om het leven kwamen. Sinds het einde van de burgeroorlog groeit de economie significant.

Wegennet

Wegtransport is de belangrijkste vorm van vervoer in Sri Lanka en heeft 12.000 kilometer wegen die zijn opgedeeld in klasse A en klasse B. Circa 10.700 kilometer hiervan is verhard, maar veel wegen zijn in slechte staat en de meeste wegen zijn te smal om hogere snelheden te behalen. Gemotoriseerd komt grootschalig voor in de grotere steden, met name Colombo, maar ongemotoriseerd is nog gebruikelijk in het platteland. Er is een renovatieslag gaande aangaande de A-wegen, waarbij de wegen vernieuwd en verbreed worden, met wegmarkering. De meeste wegen in en rond Colombo zijn in goede staat. Doordat de overheid traditioneel weinig invloed had in het noorden en oosten vanwege interne conflicten, is het wegennet hier ook slechter ontwikkeld.

Expressways

De huidige en geplande expressways van Sri Lanka.

In november 2011 is de eerste snelweg van Sri Lanka opengesteld, de 96 kilometer lange Southern Expressway van Colombo naar Galle. In oktober 2013 opende de tweede snelweg van het land, de Colombo-Katunayake Expressway. Tevens is er een Outer Circular Highway aangelegd, rond Colombo naar het Bandaranaike International Airport, dat circa 35 kilometer ten noorden van de stad ligt. In totaal is 434 kilometer snelweg gepland. Er is een 153 kilometer lange snelweg naar Anuradhapura gepland, die in de toekomst wellicht nog naar de het uiterste noorden van Sri Lanka verlengd kan worden. Tevens is er een 98 kilometer lange snelweg tussen Colombo en het landinwaarts gelegen Kandy gepland. In 2024 opende de Port Access Elevated Highway in Colombo.

De westkust van Sri Lanka is dichtbevolkt en verstedelijkt, maar hier zijn nog geen snelle verbindingen. De nieuwe snelwegen moet hier verandering in brengen. Tussen de grote steden lopen hoofdwegen, maar door de aanhoudende lintbebouwing kan men hier zelden goed opschieten.

Asian Highways

Asian Highways in Sri Lanka
AH43 • AH44

Sri Lanka - India

De Adam's Bridge is een natuurlijke landbrug tussen India en Sri Lanka. Voorheen zou deze volledig droog hebben gelegen, maar na een orkaan in de 15e eeuw is de dam deels onder water komen te liggen, waardoor deze niet gebruikt kan worden voor verkeer van India naar Sri Lanka. Voor de scheepvaart is de doorgang niet diep genoeg, waardoor schepen om Sri Lanka heen moeten varen, een omweg van 30 uur. Er varen veerdiensten tussen India en Sri Lanka, maar er zijn geen concrete plannen om een vaste verbinding aan te leggen. De kortste verbinding is circa 30 kilometer lang en zou door inpoldering relatief gemakkelijk drooggelegd kunnen worden. Aan Indiase zijde loopt de NH49 vanaf hier naar Madurai.

Wegnummering

Het wegennet is onderverdeeld in A en B-wegen. De A-wegen zijn de zogenaamde Trunk Roads, en verbinden de meeste grote steden. De nummering loopt van A0 tot A35. Expressways hebben de prefix "E" en zijn genummerd met een voorloopnul. A-wegen hebben soms twee voorlopnullen (bijv. A004).

Bewegwijzering

Wegwijzer op de Colombo-Katunayake Expressway.

Een drietalige wegwijzer.

Wegwijzers in Sri Lanka komen in drie kleuren. Expressways hebben blauwe wegwijzers. A-wegen hebben groene wegwijzers en overige wegen hebben witte wegwijzers. De bewegwijzering van nieuwe wegen is relatief goed en een beter doordacht systeem dan veel andere ontwikkelingslanden.

Bewegwijzering is doorgaans drietalig, namelijk in het Tamil, Sinhala en Engels.