Verkeersplein

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Het Keizer Karelplein in Nijmegen.

Definitie

Een verkeersplein of circulatieplein is een punt waar wegen uit tenminste 3 richtingen samenkomen in de vorm van een rond plein, waar het rijverkeer met een verplichte, rondgaande rijrichting wordt afgewikkeld.


Toelichting

Klassieke verkeerscirculatiepleinen komen nog redelijk vaak voor bij toe- en afritten of knooppunten van autosnelwegen. Bekende voorbeelden zijn het Rottepolderplein (A9), Kooimeerplein (A9), Velperbroek (A12), Laagraven (A12), Kralingseplein (A16), Schieplein (A20), Zwolle-Zuid (A28) en Leenderheide (A67).

Het aantal klassieke verkeerspleinen binnen de bebouwde kom is inmiddels zeer beperkt. Een van de bekendste resterende verkeerspleinen binnen de bebouwde kom is het Keizer Karelplein in Nijmegen.

Verkeersplein en rotonde

Zie ook: rotonde

Op het klassieke verkeersplein moest verkeer op een verkeersplein voorrang verlenen aan verkeer dat het plein naderde. Dit heeft echter negatieve gevolgen voor de capaciteit van een verkeersplein. Met de introductie van de minirotonde eind jaren '80 van de 20e eeuw werd op deze kleine verkeerspleintjes naar buitenlands voorbeeld geëxperimenteerd met voorrang voor verkeer op het verkeersplein. Dit beviel zodanig dat vrijwel alle bestaande klassieke verkeerspleinen in Nederland zijn aangepast qua voorrangsregeling.

In Nederland dient een verkeersplein waar de voorrangsregeling afwijkt van een rotonde met borden C4 aangeduid te worden.

Ook qua ontwerp zit er verschil tussen klassieke verkeerspleinen en rotondes. De definities van beide geven hierin duidelijkheid:

  • Verkeersplein: Gelijkvloers kruispunt van wegen waar het verkeer in rondgaande beweging wordt afgewikkeld.
  • Rotonde: Verkeersplein waarop het verkeer voorrang heeft en waarop de wegen radiaal aansluiten.

Bovenstaande geeft aan dat als wegen niet radiaal aantakken (niet gericht op het middelpunt van de cirkel), de benaming officieel gezien een verkeersplein moet zijn. Een verkeersplein dient uitgevoerd te worden met de RVV-borden met verplichte rijrichting. De voorrang is niet geregeld: verkeer dat het plein nadert heeft voorrang op verkeer dat al op het plein rijdt (voorrang voor rechts). Verkeerspleinen die er al uitzien als rotonde dienen bij voorkeur ook zo uitgevoerd te worden, de voorrangssituatie zal dan aangepast dienen te worden aan de rotonderegels. Op een aantal locaties binnen Nederland is het niet mogelijk de situatie fysiek aan te passen, zoals op het Knooppunt Rottepolderplein, het Kooimeerplein, knooppunt Velperbroek, maar is wel de voorrangssituatie aangepast aan de rotonderegels.

Voor een beschrijving over rotondes zie het gelijknamige onderwerp.

Geschiedenis

De eerste traffic circle in de Verenigde Staten.

Het eerste verkeersplein (traffic circle) in de Verenigde Staten was de Airport Circle in Camden, New Jersey (thans Pennsauken). Deze opende op 1 juli 1927 voor het verkeer. In de jaren '20 en '30 zijn er in met name New Jersey tal van dit soort verkeerspleinen aangelegd.

Ook in Nederland werden verkeerspleinen gerealiseerd, in eerste instantie als knooppunten voor de paar rijkswegen die elkaar destijds buiten de stadskernen kruisten. Op 25 november 1939 opende het knooppunt Oudenrijn als eerste verkeersplein van Nederland. Een aantal andere knooppunten zijn in de jaren '50 en '60 als verkeerspleinen aangelegd, zoals het knooppunt Deil en het knooppunt Hoevelaken. Het eerste knooppunt tussen twee kruisende snelwegen in Nederland dat niet als verkeersplein werd aangelegd was het knooppunt Badhoevedorp. Dit was echter niet het eerste ongelijkvloerse knooppunt van Nederland, aftakkingen zoals het knooppunt Burgerveen en het Ridderkerk-Zuid waren al ouder.

In andere talen:

Verkeersplein, rotonde

  • Tsjechisch (Česky): kruhový objezd
  • Duits (Deutsch): Kreisverkehr, Kreisverkehrsplatz, Kreisel
  • Deens (Dansk): rundkørsel
  • Engels (English): (UK) roundabout
  • Engels (English): (US) rotary, traffic circle
  • Spaans (Español): rotonda, rotunda, glorieta
  • Fins (Suomi): kiertoliittymä
  • Frans (Français): rond-point, giratoire
  • Kroatisch (Hrvatski): kružni tok
  • Italiaans (Italiano): rotatoria, rotonda
  • Japans (日本語 / Nihongo): ラウンドアバウト
  • Litouws (Lietuvių): žiedinė sankryža
  • Noors (Norsk): rundkjøring
  • Pools (Polski): rondo
  • Portugees (Português): rotatória
  • Zweeds (Svenska): cirkulationsplats, rondell
  • Sloveens (Slovenščina): krožno križišče
  • Thai (ภาษาไทย): சுற்றுச்சந்தி
  • Vlaams: Rondpunt, rotonde

Referenties