Vleermuispassage
Een vleermuispassage, vleermuisportaal, vleermuis hop-over of vleermuisoversteek is een portaal of andere constructie over een weg waarbij vleermuizen over wegen geleid worden.
Kenmerken
Vleermuizen gebruiken voor hun vliegroute voornamelijk landschappelijke elementen zoals bomenrijen en houtwallen en vermijden vaak open gebied. Bij brede wegen is de vliegroute verstoord. Een vleermuispassage dient ter verticale geleiding, zodat vleermuizen niet worden aangereden door passerend verkeer. Vleermuisportalen staan veelal zo'n 6 meter boven de weg en hebben een raster van zwart metaal. Het is belangrijk dat een vleermuispassage aansluit op de bossage in de omgeving. Ook dienen ze onverlicht te zijn. Sommige portalen zijn ook geschikt om bewegwijzering op te monteren.[1] De eerste vleermuispassages in Nederland zijn in 2011-2012 gerealiseerd over de A74 bij Venlo en de N33 in de omgeving van Gieten. In 2015 zijn zogenaamde 'vleermuis hop-overs' aangelegd over de verbrede N381 tussen Oosterwolde en Drachten. In 2018-2019 zijn ook vleermuisportalen geplaatst over de N35 bij Wijthmen en bij het knooppunt Joure.
Hop-over
Een hop-over is een natuurlijke of kunstmatige aanplant van bomen die de vliegroute van vleermuizen in stand houden of nieuw creëeren. In Nederland is dit op een aantal plekken toegepast, iemand bekend met de materie kan deze in het landschap ontdekken door bomenrijen die ter plaatse van een weg in stand zijn gehouden, al dan niet met het plaatsen van een boom of ander soort geleiding in de middenberm van wegen met gescheiden rijbanen. In Nederland zijn deze toegepast op onder andere de N33, N35, N356 en N381.
Vleermuisportaal
Een vleermuisportaal is een kunstmatig portaal, veelal van staal, die de gehele weg overspant. Ze kunnen hetzelfde uiterlijk hebben als portalen van de verkeerssignalering en bewegwijzering, maar dan zonder matrixborden en wegwijzers, maar kunnen ook andere vormgeving hebben. In Frankrijk worden er icoontjes van vleermuizen op geplaatst zodat het voor het verkeer duidelijk is waar het portaal toe dient.
Geschiedenis
De plaatsing van portalen voor het specifiek beschermen van vleermuizen is relatief nieuw, en grotendeels na 2010 ontwikkeld. Voorheen zijn soms netten langs wegen geplaatst om te voorkomen dat vleermuizen laag over de weg vliegen. Met de bouw van portalen wordt de vliegroute bij de bouw van een nieuwe weg niet verstoord. Sindsdien is in veel Europese landen zogenaamde 'vleermuismitigatie' toegepast bij wegenprojecten, van Portugal tot Polen.
Buitenland
In het buitenland worden ook vleermuispassages aangelegd, ze zijn onder andere bekend in Duitsland, Frankrijk, Polen en het Verenigd Koninkrijk.
Wetgeving
De Habitatrichtlijn is een richtlijn van de Europese Unie waarmee ingrepen in de habitats van bedreigde diersoorten (waaronder bepaalde soorten vleermuis) aan strenge voorwaarden onderhevig zijn. Daarnaast hebben provincies de verordening ruimte waarin oppervlakteverlies van landschapselementen niet is toegestaan. Als mitigerende maatregel wordt dan gekozen voor bijvoorbeeld een vleermuispassage.
Effectiviteit
Uit studies die tussen 2012 en 2016 zijn uitgevoerd bleek geen duidelijke effectiviteit van een vleermuispassage als mitigatiemaatregel. In studies wordt genoemd dat de hop-over relatief effectief is omdat dit vooral gevormd wordt door natuurlijke elementen zoals bomen. Vleermuisportalen zoals toegepast op de N33 en N356 werden in de meeste studies als niet effectief genoemd.[2]
Zie ook
Gerelateerde artikelen;