Zuid-Amerika

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Grootste stad São Paulo
Oppervlakte 17.840.000 km²
Inwonertal 434.254.000
Lengte wegennet 2.777.000 km
Lengte snelwegennet 14.190 km[1][2]
Eerste snelweg 1948

Zuid-Amerika is een continent in het westelijk en zuidelijk halfrond. Het werelddeel bestaat uit 12 landen en 3 overzeese gebiedsdelen, waarvan één op het vasteland. Het werelddeel telt circa 434 miljoen inwoners.

Inleiding

Land Hoofdstad Inwonertal Oppervlakte km² Taal
Argentinië Buenos Aires 41.660.000 2.766.890 Spaans
Bolivia Sucre / La Paz 10.556.000 1.098.580 Spaans
Brazilië Brasília 201.033.000 8.514.877 Portugees
Chili Santiago 17.773.000 756.950 Spaans
Colombia Bogotá 47.425.000 1.138.910 Spaans
Ecuador Quito 15.224.000 283.560 Spaans
Frans-Guyana Cayenne 250.000 91.000 Frans
Guyana Georgetown 736.000 214.999 Engels
Paraguay Asunción 6.800.000 406.750 Spaans
Peru Lima 30.475.000 1.285.220 Spaans
Suriname Paramaribo 567.000 163.270 Nederlands
Uruguay Montevideo 3.324.000 176.220 Spaans
Venezuela Caracas 28.946.000 912.050 Spaans

Zuid-Amerika meet circa 7.500 kilometer van noord naar zuid en 5.200 kilometer van oost naar west. Naar het westen ligt de Pacifische Oceaan, naar het noorden de Caribische zee en Noord-Amerika, in het oosten de Atlantische Oceaan en naar het zuiden Antarctica. Het westen van Zuid-Amerika wordt gedomineerd door het langgerekte Andesgebergte, dat met de Aconcagua op 6.962 meter hoogte het één na hoogste gebergte ter wereld is. Daarnaast zijn er vele toppen boven 6.000 meter. Het binnenland van het noorden wordt gedomineerd door het gigantische Amazoneregenwoud. De zuidoostkust kent lagere gebergten tot ruim 2.000 meter, en het zuiden kent vlaktes. De bevolking woont voornamelijk in het Andesgebergte en langs de zuidoostkust. Het binnenland van Zuid-Amerika is zeer dunbevolkt, evenals het noordoosten en uiterste zuiden van Zuid-Amerika.

Zuid-Amerika bestaat uit twaalf landen en drie overzeese gebiedsdelen van Europese landen.

In Brazilië spreekt men Portugees, in Suriname Nederlands, in Frans-Guyana (een overzees gebiedsdeel van Frankrijk) Frans en in Guyana Engels. In de overige landen spreekt men Spaans, al dan niet met regionale variaties. Daarnaast worden talloze inheemse talen gesproken. Een aanzienlijk deel van de Zuid-Amerikaanse bevolking is van Europese afkomst, variërend van 25 - 30% in Venezuela en Colombia tot 90% in landen als Argentinië, Uruguay en Chili. Naast Europese afkomst zijn veel Zuid-Amerikanen afkomstig uit Afrika en Azië. Brazilië is etnisch het meest diverse land van Zuid-Amerika.

De welvaart in Zuid-Amerika varieert, en zeker ook binnen landen. Over het algemeen is een fors aandeel van de bevolking straatarm en leeft in sloppenwijken. Daarentegen kennen de meeste landen een forse middenklasse die een zeer acceptabel inkomensniveau heeft en een levensstijl gelijk aan die in Europa, met name in Brazilië, Uruguay, Argentinië, Chili en Venezuela.

Alhoewel de meeste landen in de afgelopen eeuw interne problemen, kleine burgeroorlogen, politieke instabiliteit en dictaturen hebben gekend, is Zuid-Amerika internationaal gezien het vredigste continent ter wereld. Er hebben zich geen grootschalige oorlogen voorgedaan in de 20e en 21e eeuw. Interne problemen zijn het sterkst in Colombia. Een aantal landen zijn politiek instabiel te nomen, zoals Venezuela, Bolivia en Paraguay. Andere landen zijn stabieler, zoals Suriname, Guyana, Brazilië, Uruguay en Chili.

Wegennet

Autosnelwegen

De autosnelwegennetten van Zuid-Amerika zijn sterk geregionaliseerd. De exacte lengte is niet bekend, daar niet in alle landen hierover statistieken of een duidelijke classificatie wordt bijgehouden, maar ligt om en nabij de 10.000 kilometer autosnelweg. De grootste netwerken vindt men in en rond de metropolen, waarbij het netwerk rondom São Paulo in Brazilië eruit springt. Ook elders in Brazilië vindt men snelwegen, en men is het aantal snelwegen fors aan het uitbreiden door bestaande wegen te verdubbelen. Ook in Argentinië en Chili vindt men uitgebreide snelwegennetten. Ook in Venezuela zijn autosnelwegen.

Colombia, Ecuador, Bolivia, Peru en Uruguay hebben minder ontwikkelde snelwegennetten, vaak niet meer dan één of twee snelwegen. Van deze landen springt Peru er nog het meest uit. In Guyana, Paraguay en Suriname zijn in het geheel geen autosnelwegen.

De drukste autosnelweg is de Marginal Tietê in São Paulo, die meer dan 350.000 voertuigen per etmaal verwerkt en de op één na drukste autosnelweg ter wereld is. Ook rondom Rio de Janeiro, Caracas en Buenos Aires vindt men brede en drukke autosnelwegen.

Omvang snelwegennet per land

In onderstaande tabel staat de lengte van het snelwegennet per land. Stand 1-1-2023.

Land Landencode Lengte Eerste snelweg
Argentinië RA 1.621 km 1948
Bolivia BOL 27 km 1977
Brazilië BR 7.886 km 1953
Chili RCH 2.265 km 1977
Colombia CO 1.119 km 1956
Ecuador EC 170 km -
Guyana GUY 0 km -
Paraguay PY 7 km 2016
Peru PE 379 km 1968
Suriname SME 10 km 2020
Uruguay ROU 0 km -
Venezuela YV 866 km 1953

Hoofdwegennet

Door de Andes en het ondoordringbare Amazoneregenwoud is de bouw van een nationaal wegennet in Zuid-Amerika niet gemakkelijk. Ook speelt bevolkingsdichtheid een rol. De meest uitgebreide netwerken van nationale wegen vindt men in Argentinië, Venezuela, Chili, Uruguay en Brazilië. Deze wegen zijn over het algemeen grotendeels verhard. In Bolivia, Peru, Ecuador en Colombia varieert het wegennet sterk, maar zijn de belangrijkste wegen verhard. In deze landen komen ook veel onverharde hoofdwegen voor. In Guyana en Suriname zijn maar zeer beperkt verharde wegen en zijn grote delen van het land niet over de weg bereikbaar. Dit geldt eveneens voor het noorden en westen van Brazilië, het westen van Paraguay, het oosten van Bolivia en Peru, het zuidoosten van Colombia en het zuiden van Venezuela, kortom, het immense Amazonebassin. Hier zijn vrijwel geen wegen, en als ze er zijn, zijn ze meestal niet verhard. De Braziliaanse stad Manaus is de grootste stad ter wereld die niet over verharde wegen bereikbaar is, alhoewel hier geleidelijk verandering in gaat komen.

Tol

In Zuid-Amerika wordt op zeer grote schaal tol geheven via open tolsystemen, waarbij er strategisch tolstations zijn geplaatst. Veel wegen worden door middel van tolheffing opgeknapt. Met name vanaf de jaren '90 verschenen in veel Zuid-Amerikaanse landen tolstations. In veel landen in de Andes gaat het om reguliere geasfalteerde wegen. In landen met grotere snelwegennetten zoals Brazilië, Chili en Argentinië wordt vooral op snelwegen, maar ook elders tol geheven. In landen als Paraguay, Bolivia en Ecuador wordt op bijna alle belangrijke geasfalteerde wegen tol geheven.

Bewegwijzering

De bewegwijzering in Zuid-Amerika varieert maar weinig, en is doorgaans eenvoudig en in ontwerp niet consistent. De borden zijn groen met witte letters. Wegnummers worden lang niet altijd aangegeven, alhoewel dit per land varieert. In Brazilië worden wegnummers bijvoorbeeld doorgaans wel aangegeven.

Een land dat sterk afwijkt van de Zuid-Amerikaanse bewegwijzering is Chili, dat meer op Europees model is ingericht, en doorgaans ook een stuk moderner oogt, zoals dat van Spanje. Elektronische borden zijn in Chili gangbaar, maar kent ook zijn intrede in andere landen, alhoewel nog beperkt.

Referenties

  1. stand 01-01-2023
  2. bij benadering
Wegen van Zuid-Amerika

ArgentiniëBoliviaBraziliëChiliColombiaEcuadorGuyanaParaguayPeruSurinameUruguayVenezuela