A10 (Oostenrijk)
A10 | |||
Begin | Salzburg | ||
Einde | Villach | ||
Lengte | 193 km | ||
|
De A10, ook wel Tauernautobahn is een Autobahn in Oostenrijk. De snelweg vormt een noord-zuidroute door het midden van Oostenrijk, vanaf Salzburg door de Alpen naar Villach, waar de A10 overgaat in de A11 richting Slovenië. De snelweg is 193 kilometer lang (inclusief aftakkingen). De hoofdroute is 182 kilometer lang.
Routebeschrijving
Aan de westzijde van Salzburg begint de A10 aan een knooppunt met de A1 die vanuit Wien komt, en snel overgaat in de Duitse A8 richting München. De A10 loopt over het algemeen richting het zuiden en zuidoosten, door een langwerpig dal, steeds dieper de Alpen in. Tussen Golling en Werfen versmalt het dal, zijn er twee tunnels, waarna het dal weer verbreedt. De A10 loopt hier op sommige stukken maar 2 kilometer van de grens met Duitsland. Men doorkruist de Niedere Tauern via de Tauerntunnel, die tweebuizig is. Tussen de Tauerntunnel en Katschbergtunnel bevinden zich twee aansluitingen, die beide alleen via een tolplein te bereiken zijn, want dit deel is een Sondermautstrecke. De Katschbergtunnel is eveneens een dubbelbaanstunnel. Zuidelijker komt men in een breder dal en passeert men Spittal an der Drau. De snelweg loopt zijn laatste kilometers naar het zuidoosten, langs de Milstätter en Ossiacher See. De snelweg loopt ten noorden en oosten van Villach langs, waarna ter hoogte van het knooppunt met de A2, de A10 overgaat in de A11 richting Ljubljana.
Geschiedenis
Het exacte tracé van de A10 is tussen 1938 en 1942 vastgesteld. Op 15 mei 1939 begon de aanleg van de snelweg bij Spittal an der Drau. In 1942 werd de bouw vanwege de Tweede Wereldoorlog stilgelegd. Eind jaren '50 werd de bouw hervat bij Salzburg en in 1959 opende een miniem gedeelte tussen Salzburg en Niederalm. De primeur ligt voor een stukje tussen de A1 en Salzburg-Süd dat in 1941 opende, maar dit werd pas in 1958 als Autobahn erkend. De voltooiing van de snelweg zou nog zeker 3 decennia op zich laten wachten. In de jaren '60 werd één stuk opgeleverd, tussen Hallein en Kuchl in 1968. Tussen 1972 en begin jaren '80 werden de meeste delen opgeleverd. In 1974 opende de Katschbergtunnel en in 1975 de Tauerntunnel.[1] Tussen 1986 en 1988 werd het laatste deel tussen Spittal en Villach opgeleverd.
Openstellingsgeschiedenis
Van | Naar | Lengte | Opening[2] |
---|---|---|---|
Knoten Salzburg | Salzburg-Süd | 7,5 km | 13-09-1941 |
Salzburg-Süd | Niederalm | 1,1 km | 15-07-1959 |
Hallein | Kuchl | 5,9 km | 29-06-1968 |
Niederalm | Hallein | 6,7 km | 04-06-1970 |
Kuchl | Golling | 5,9 km | 28-07-1972 |
Knoten Spittal | Spittal-Ost | 7,3 km | 30-06-1973 |
Knoten Spittal | Lendorf (zubringer) | 4,2 km | 30-06-1973 |
Golling | Paß Lueg (1 rijbaan) | 6,1 km | 10-10-1974 |
Sankt Michael/Lungau | Rennweg | 8,9 km | 21-12-1974 |
Eben/Pongau | Sankt Michael/Lungau | 44,1 km | 21-06-1975 |
Gmünd-Maltatal | Knoten Spittal | 9,6 km | 02-07-1976 |
Paß Lueg | Werfen | 8,7 km | 25-10-1977 |
Rennweg | Rauchenkatsch | 4,4 km | 31-08-1978 |
Bischofshofen-Ost | Eben/Pongau | 12,5 km | 30-06-1979 |
Werfen | Bischofshofen-Ost | 5,0 km | 25-10-1979 |
Rauchenkatsch | Gmünd-Maltatal | 12,5 km | 27-06-1980 |
Golling | Paß Lueg (2e rijbaan) | 6,1 km | 28-11-1980 |
Spittal-Ost | Villach-West | 26,2 km | 03-07-1986 |
Villach-West | Knoten Villach | 9,9 km | 28-06-1988 |
Katschbergtunnel | 2e rijbaan | 5,4 km | 03-04-2008 |
Tauerntunnel | 2e rijbaan | 6,4 km | 30-06-2011 |
Uitbreiding en aanpassingen
160 km/uur
Tussen 2 mei en 30 juni 2006 werd tussen Spittal en Paternion tijdelijk een maximumsnelheid van 160 km/uur tussen 5.00 en 22.00 uur toegestaan, gehandhaafd met trajectcontrole. In november 2006 werd opnieuw een test uitgevoerd onder meer winterse omstandigheden. Het was een onderdeel om te kijken of een dynamische maximumsnelheid betere of slechtere verkeersveiligheid opleverde. Latere verkeersministers zetten het 160 km/uur-thema niet verder voort.
Tauerntunnel
Zoals meer Alpentunnels was de Tauerntunnel oorspronkelijk met één buis gebouwd. In de zomerperiode zorgde dit voor extreme congestie, waarbij de wachttijd vaak uren bedroeg. Op piekdagen stonden er files van 20 tot 30 kilometer voor de tunnel.
Op 30 juni 2011 werd de tweede buis van de Tauerntunnel in gebruik genomen, waarmee de gehele A10 tussen Salzburg en Villach uit 2x2 rijstroken bestaat. Sindsdien zijn er geen files meer voor de Tauerntunnel.
Reitdammbrücke
In 2015-2016 is de ligging van de A10 op een steile en instabiele helling bij Hüttau vervangen door een 300 meter lange brug, de Reitdammbrücke. Deze helling verschoof een centimeter per jaar. De rijbaan was oorspronkelijk bij de bouw in 1978 verankerd, maar de verankering bleek na 35 jaar aan het einde van de levensduur. Om de veiligheid op lange termijn te garanderen is een brug over de helling gebouwd. Deze kostte € 21 miljoen.[3]
Einhausung Zederhaus
Tussen 2013 en 2017 is bij het dorp Zederhaus een 1,5 kilometer lange landtunnel aangelegd, een zogenaamde Einhausung. De snelweg is 15 meter verder van het dorp afgelegd en 2 meter verdiept aangelegd, waarna er een dak overheen gebouwd is van 1.545 meter lengte. Het gehele project omvatte 3,3 kilometer van de A10. Met een kostenpost van € 70 miljoen was dit één van de duurdere geluidsmaatregelen in Oostenrijk.[4] Op 23 december 2015 opende de eerste buis van de tunnel[5] en op 20 maart 2017 opende de tweede buis.[6]
Talübergang Steinbrückenbach
Tussen 2023 en 2027 is de bovenbouw van de 600 meter lange Talübergang Steinbrückenbach ten noorden van Spittal an der Drau vervangen. Daarbij werd een nieuwe bouwmethode in Oostenrijk toegepast, de bestaande kokers van elk 300 meter lengte werden 8 meter omhoog gehesen en daarna gebruikt als bouwkraan om daaronder de nieuwe koker te bouwen. Toen de nieuwe koker gereed was is de oude omhoog gehesen koker gesloopt en daarna het verkeer omgezet, en de methode herhaald op de andere rijbaan. De brugpijlers zijn in stand gehouden. De vervanging van de bovenbouw kostte € 70 miljoen.[7]
Toekomst
De passage van Salzburg is overbelast. In 2021 is een studie uitgevoerd of dit deel van de A10 naar 2x3 rijstroken verbreed moet worden.[8]
Tol
Het wegvak inclusief en tussen de Tauerntunnel en Katschbergtunnel is een Sondermautstrecke. Hier is het Autobahnvignet niet benodigd, maar rekent men via tolpoorten tol af. De tol bedraagt € 13 voor het hele traject en € 7 voor een deeltraject, aangezien er twee halfaansluitingen tussen beide tunnels zijn. Voor de rest van de route is wel een Autobahnvignet verplicht.
Tunnels
Tauerntunnel
De Tauerntunnel is een van oorsprong 6,4 kilometer lange enkelbuizige tunnel onder de Niedere Tauern. Er waren vanaf het begin plannen voor een tweede tunnelbuis, maar het gebrek aan verkeer zorgde ervoor dat deze plannen in 1988 werden opgegeven. Door verschillende tunnelrampen in de jaren '90 in de Alpen waarbij brand uitbrak na frontale aanrijdingen met doden tot gevolg, werd in 1999 weer een plan opgemaakt voor een tweede tunnelbuis. Sinds juli 2006 was de tweede buis in aanbouw, die op 30 april 2010 opengesteld is. Daarna is de bestaande buis gerenoveerd. Sinds 30 juni 2011 zijn twee tunnelbuizen voor het verkeer beschikbaar.[9]
Congestie
In de weekenden in de zomermaanden kwam extreme congestie voor voor de Tauerntunnel, met name op vrijdagmiddagen en zaterdagen, waarbij de wachttijd regelmatig opliep tot 4 of 5 uur. De filelengte bedroeg hierbij vaak 30 kilometer, bergopwaarts, wat een zware tol eiste van de voertuigen in de zomerhitte. Omdat de Tauerntunnel de eerste serieuze vermindering van de capaciteit was op de route, waren de files hier significant langer dan voor de zuidelijker gelegen Katschbergtunnel. Nadat de tweede buis in gebruik is genomen zijn er geen files meer voor de Tauerntunnel geregistreerd, ook niet op de drukste zaterdagen. Wel is het verderop gelegen knoten Villach een knelpunt geworden omdat er maar één rijstrook naar Italië en Slovenië is, maar de vertragingen zijn bij lange na niet zo groot als voorheen voor de Tauerntunnel. Na de openstelling van de tweede buis in juni 2011 namen de files over het gehele jaar genomen met 70 procent af.[10]
Katschbergtunnel
De Katschbergtunnel is een 5,9 kilometer lange dubbelbuizige tunnel. De tunnel opende in 1974 voor het verkeer, als enkelbuizige tunnel. Evenals bij de Tauerntunnel werden in 1988 plannen in de ijskast gezet om een tweede buis te bouwen. Eind jaren '90 werd dit thema weer actueel. In december 2004 ging de tweede buis in aanleg, die op 4 april 2008 opende. Daarna werd de bestaande buis gerenoveerd en sinds 30 april 2009 zijn beide tunnelbuizen met in totaal 2x2 rijstroken beschikbaar voor het verkeer.
Verkeersintensiteiten
Telpunt | KM | 2009 | 2017 | 2023 |
---|---|---|---|---|
Anif | 4,9 | 61.100 | 67.800 | 71.900 |
Hallein | 19,4 | 46.100 | 54.700 | 55.200 |
Gastein | 24,9 | 38.000 | 46.400 | 38.900 |
Ofenauer Tunnel | 29,5 | 35.600 | 44.700 | 43.700 |
Tenneck | 38,6 | 35.200 | 43.500 | 43.200 |
Werfen | 43,1 | 33.700 | 39.900 | 37.300 |
Niedernfritz | 58,7 | 28.100 | 35.600 | |
Eben im Pongau | 61,3 | 31.300 | 37.200 | |
Flachau | 70,3 | 16.400 | 24.100 | |
Zederhaus | 89,6 | 15.600 | 21.700 | 23.600 |
Leoben | 122,8 | 16.100 | 22.800 | 24.000 |
Spittal-Drau | 142,6 | 21.300 | 28.600 | 32.300 |
Kellerberg | 165,6 | 29.500 | 32.000 |
Referenties
- ↑ 30 Jahre Tauernautobahn | orf.at
- ↑ openstellingsgeschiedenis Oostenrijk
- ↑ Neue Brücke auf A 10 stoppt "Kriechhang" | asfinag.at
- ↑ A10 Tauern Autobahn Umweltentlastungsmassnahme Zederhaus Ort | asfinag.at
- ↑ Entlastung für Zederhaus im Zeitplan – A 10 Verkehr fließt jetzt durch neue Röhre | asfinag.at
- ↑ ENTLASTUNG FÜR ZEDERHAUS AN DER A 10 IST PERFEKT – VERKEHR FLIESST AB JETZT DURCH BEIDE RÖHREN DER AUTOBAHN-EINHAUSUNG | asfinag.at
- ↑ Start für den spektakulären Neubau einer 600 Meter langen Brücke auf der A 10 | asfinag.at
- ↑ Tauernautobahn kommt ans Limit: Studie empfiehlt Ausbau in Salzburg | sn.at
- ↑ Heute ab 12.45 Uhr wird die A10 durch die Tauern 4-spurig | krone.at
- ↑ Weniger Stau trotz mehr Verkehr | asfinag.at
Autobahnen in Oostenrijk |
---|