A13 (Nederland)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
A13
Begin Den Haag
Einde Rotterdam
Lengte 16,755[1] km
Lijst van Nederlandse autosnelwegen
Route

Ypenburg → Den Haag - Amsterdam

7 Rijswijk → Den Haag-Zuid en -Centrum / Rijswijk

8 Delft-Noord

9 Delft

10 TU Delft → Delft / Pijnacker

11 Rotterdam-Airport ,

13 Rotterdam-Overschie

Kleinpolderplein → Hoek van Holland / Gouda

→ Rotterdam-Centrum

De Rijksweg 13, beter bekend als A13 is een autosnelweg in Nederland. De snelweg vormt een noord-zuidroute tussen Den Haag en Rotterdam en is een cruciale verbinding in de Randstad en een van de twee verbindingen tussen de agglomeraties Den Haag en Rotterdam. De A13 is 14 kilometer lang.

Routebeschrijving

In het zuiden van Den Haag, bij de Vinexwijk Ypenburg, begint de A13 bij het knooppunt Ypenburg. In dit knooppunt bevinden zich tevens Aansluiting Rijswijk-Centrum van de A4 en Aansluiting Rijswijk van de A13, om alle relaties mogelijk te maken. Ten noorden van de aansluiting Rijswijk begint de Rotterdamseweg (S107). De A13 begint op de A4, de snelweg van Amsterdam naar de westkant van Rotterdam. De A4 en A13 lopen parallel aan elkaar tussen Den Haag en Rotterdam, met de stad Delft tussen beide snelwegen in. De snelweg loopt langs de oostzijde van Delft en telt doorlopend 2x3 rijstroken. Het open gebied tussen Delft en Rotterdam is nog geen 5 kilometer lang. Bij de aansluiting Berkel en Rodenrijs kan men naar Rotterdam Airport. De snelweg loopt vervolgens door de wijk Overschie, met bebouwing op korte afstand van de snelweg. Aansluiting 12 ontbreekt, althans er rest enkel een toerit richting Den Haag. De afrit richting Overschie is afgesloten omdat deze te krap was. Bij het knooppunt Kleinpolderplein eindigt de A13. Het verlengde gaat als S113 over in het Stadhoudersviaduct en de Stadhoudersweg naar het centrum van Rotterdam. Men kruist hier de A20, de snelweg van Hoek van Holland richting Gouda, Utrecht en indirect naar Breda.

Geschiedenis

De A13 door Overschie in 1988.
De aanleg van de rijksweg 13 langs Delft in 1937.
Het Kleinpolderplein in 1968.

De A13 kent een voorloper in de vorm van Weg 7 in het Rijkswegennet 1821, als onderdeel van de weg van Den Haag via Rotterdam en Antwerpen naar Brussel. De oude straatweg volgt grotendeels de Schie en kwam via de Rotterdamse Rijweg in Overschie precies uit op het huidige Kleinpolderplein.

De snelweg A13 behoort tot de oudste van Nederland. Reeds in 1933 opende een 2x2 deel zonder middenberm tussen Delft en Overschie. Dit wordt soms wel eens beschouwd als de eerste snelweg van Nederland, maar dat was deze weg feitelijk nog niet. Immers, fysiek gescheiden rijbanen vormen een elementair onderdeel binnen het principe van een autosnelweg. De A12 tussen Nootdorp en Voorburg, geopend in 1937, had deze eigenschap wel en krijgt dus de titel van eerste autosnelweg in Nederland. In 1938 opende een verlenging van de A13 tussen Delft en Nootdorp, met 2x2 rijstroken en middenberm.

Reeds in 1950 werd besloten om de A13 te verbreden naar 2x3 rijstroken en in 1955 was er sprake van een rijbaanscheiding tussen Delft en Overschie. In 1960 was de verbreding naar 2x3 rijstroken tussen Nootdorp en Overschie (tot aan het viaduct) voltooid. Verder werd in 1960 een nieuw tracé geopend met 2x2 rijstroken tussen Rijswijk en Nootdorp en werd het verkeersplein Ypenburg opengesteld. Eind 1969 was verkeersplein Ypenburg omgebouwd naar een ongelijkvloers knooppunt. In 1970 werd het korte stukje tussen Overschie en het Kleinpolderplein verbreed naar 2x3 rijstroken en in 1972 was het Kleinpolderplein in alle verbindingen opengesteld.

In 1981 kreeg de A13 als eerste snelweg van Nederland moderne verkeerssignalering. Na een eerdere proefneming in de jaren '70 op de A16 tussen Ridderkerk en Zwijndrecht met zijdelingse matrixsignaalgevers, was hetgeen op de A13 werd geplaatst (ook in internationaal perspectief) een totaal nieuw concept met signaalgevers boven de rijstroken. In de jaren '90 is knooppunt Ypenburg omgebouwd en voorzien van extra aansluitingen om lokaal en doorgaand verkeer van elkaar te scheiden. De Rotterdamseweg bij het knooppunt heeft in deze periode zijn snelwegstatus verloren. In 2002 is de maximumsnelheid bij Rotterdam-Overschie tijdelijk verlaagd naar 80 km/h. Dit werd gehandhaafd met trajectcontrole. In november 2005 werd de maximumsnelheid op de rest van de A13 teruggebracht naar 100 km/h om de overgang naar de 80 km/h-zone bij Overschie minder abrupt te laten zijn. Op 2 juli 2012 is de maximumsnelheid bij Overschie verhoogd naar 100 km/h.[2] Op 29 maart 2014 is de verhoging teruggedraaid zodat er weer 80 km/u geldt. Er werd gesproken om weer een verhoging in te voeren sinds de parallel lopende A4 door Midden-Delfland is opengesteld.

Op 15 april 2007 werd een spitsstrook in gebruik genomen op de A13 richting noorden, vanaf de toenmalige aansluiting Berkel en Rodenrijs (tegenwoordig knooppunt Zestienhoven) tot Delft-Zuid. Deze spitsstrook is na de openstelling van de A4 in 2015 vermoedelijk niet meer in gebruik geweest, tegen 2023 waren delen van de spitsstrook overgroeid met onkruid.

Om zowel de Utrechtsebaan (A12) als de Haagweg/Rijswijkseweg te ontlasten is de Rotterdamsebaan aangelegd. Deze takt van de A13 af op knooppunt Ypenburg en verloopt min of meer in zijn verlengde via de Victory Boogie Woogietunnel naar de Haagse Binckhorst. In 2012 is het definitieve ontwerp gepubliceerd waarna tussen 2016 en de 2020 de weg gebouwd wordt. De Rotterdamsebaan is met verkeerslichten op de zuidelijke helft van het halfklaverblad van het knooppunt Ypenburg aangesloten. De Rotterdamsebaan is op 5 februari 2021 opengesteld.[3]

Straatnamen

Enkele segmenten hebben naast het wegnummer ook straatnamen, die vaak te maken hebben met het verleden van de weg. De namen zijn ter plaatse niet altijd aangegeven met straatnaambordjes.

  • Het eerste gedeelte vanaf de S113 tot knooppunt Kleinpolderplein draagt de naam Stadhoudersweg. De hoofdviaducten van het knooppunt hebben de naam Stadhoudersviaduct.

Openstellingsgeschiedenis

De A13 vanaf het viaduct Doenkade in de jaren '60. De eerste 2x3-snelweg van Nederland.
Bewegwijzering voor het knooppunt Ypenburg in 1976.
Deeltraject Van Naar Lengte 1e rijbaan 2e rijbaan Opmerkingen
01 Ypenburg Brasserskade 2,1 km 1930-00-00 1960-05-22
02 Brasserskade Pauwmolen 2,6 km 1938-00-00 1938-00-00
03 Pauwmolen Berkel 6,7 km 1933-00-00 1959-10-27 1933 1x4 rijstroken
04 Berkel Overschie 0,7 km 1933-00-00 1960-11-27 1933 1x4 rijstroken
05 Overschie Kleinpolderplein 2,0 km 1939-10-27 1970-12-23 1939 1x4 rijstroken

Toekomst

A16 Rotterdam

In de planvorming van de parallelle A4 tussen Delft en Rotterdam werd gekeken of het zinvol was de A13 te verbreden. Wanneer de A4 niet aangelegd zou worden, werden intensiteiten van 300.000 voertuigen per etmaal verwacht. De voorkeur bleek uit te gaan naar realisatie van de A4. Daarom wordt vooral ingezet op de verbinding tussen de A13 en A16 om de A20 te ontlasten.

De A16 wordt verlengd tot een nieuw knooppunt Zestienhoven met de A13, net ten noorden van de aansluiting Berkel en Rodenrijs, die behouden blijft. Het knooppunt is alleen free-flow voor verkeer van Den Haag naar Breda en vice versa. De andere verbindingen verlopen via de aansluiting Berkel en Rodenrijs. Voor de aanleg van het knooppunt zal de rijbaan richting Den Haag uitbuigen, waarbij de verbinding Den Haag - Breda en vice versa constructief de doorgaande verbinding vormt, met 2x2 rijstroken. Het plangebied loopt voor wat betreft de A13 vanaf de brug over de Berkelse Zweth tot aan de noordelijke toerit van de aansluiting Rotterdam-Overschie. De A13 zal niet worden afgewaardeerd ten zuiden van het knooppunt Zestienhoven.

In 2005 is voor dit project de startnotitie gepubliceerd, waarna in 2009 de trajectnota ter visie heeft gelegen. Op 7 december 2011 heeft minister Schultz de voorkeursbeslissing genomen, en in mei 2013 is het definitieve standpunt ingenomen. Op 25 september 2015 werd het ontwerp-tracébesluit ter inzage gelegd, gevolgd door het definitieve tracébesluit op 25 augustus 2016.[4] De bouw van de autosnelweg begon op 18 maart 2019. Volgens planning had het project in 2024 gereed moeten zijn,[5] maar is inmiddels vertraagd tot eind 2025.

A4 Haaglanden-N14

In het kader van het project A4 Haaglanden-N14 is het gepland om het weefvak tussen het knooppunt Ypenburg en de aansluiting Delft-Noord te verbreden naar twee rijstroken in beide richtingen. Dit deel van de A13 krijgt dan kortstondig 2x5 rijstroken, met de bestaande 2x3 rijstroken voor doorgaand verkeer.[6][7]

Maximumsnelheid

Van Naar Vmax Opmerkingen
Ypenburg Overschie
Overschie Kleinpolderplein trajectcontrole

Verkeersintensiteiten

De A13 bij Overschie.

Onderstaande intensiteiten zijn jaargemiddelde werkdagintensiteiten. Onderstaande intensiteiten zijn ten zuiden van de genoemde aansluiting.

Telpunt 2006[8] 2011[9] 2012 2013[10] 2014 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Ypenburg 184.000 173.200 173.600 169.300 170.800 148.700 150.500 153.800 154.400 124.800 127.800 140.500
Delft-Noord 165.000 149.600 159.700 166.000 166.300 143.400 143.700 145.300 146.100 118.500 123.600 138.100
Delft 164.000 159.900 160.000 158.800 159.100 135.500 135.300 136.100 137.800 111.600 116.000 129.200
Delft-Zuid 167.000 165.700 167.400 161.700 163.100 130.100 126.000 127.000 129.200 104.200 108.000 121.100
Berkel en Rodenrijs 152.000 157.800 162.200 158.700 160.100 129.500 130.400 129.400 131.300 107.100 111.400 122.700
Rotterdam-Overschie 155.000 140.800 146.500 157.400 158.400 127.800 128.200 127.300 129.200 105.200 109.500 120.500
Kleinpolderplein 63.000 27.400* 26.500* 26.900* 27.000* 28.300 22.100* 22.200 25.500

* alleen viaduct van A13 tot in Rotterdam

Rijstrookconfiguratie

Van Naar rijstroken opmerkingen lengte rijstrookkilometers
Ypenburg TU Delft 2x3 6 km 36
TU Delft Berkel en Rodenrijs 2x3 spitsstrook ri. noorden 5 km 30 (35)
Berkel en Rodenrijs Kleinpolderplein 2x3 3 km 18

Rijstrookkilometers

rijstrookkilometers
Regulier 84 km
Spits 89 km

Overzichten

Verzorgingsplaatsen langs de A13

Richting Rotterdam: Vrijenban

Richting Den Haag: Ruyven


Aansluitingen in de A13

789101113

Knooppunten: YpenburgZestienhovenKleinpolderplein


Externe links

Referenties

Autosnelwegen van Nederland