A18 (Polen)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
A18
Begin Olszyna (PL/D)
Einde Krzyżowa
Lengte 78 km
Route

→ Berlin

1 Olszyna

2 Żary-Zachód

3 Żary-Południe

4 Iłowa

5 Luboszów

6 Golnice

7 W. Krzyżowa → Dresden / Wrocław

De A18 is een autostrada in Polen. De autosnelweg vormt een oost-westverbinding in het zuidwesten van het land, vanaf de Duitse grens bij Olszyna tot aan de A4 bij Krzyżowa, daarmee een onderdeel vormend van de autosnelweg van Berlijn naar Wrocław. Langs de A18 zelf liggen geen plaatsen van betekenis. De A18 is 78 kilometer lang.

Routebeschrijving

De A18 bij Trzebiel.

De A18 begint op de grens met Duitsland bij het gehucht Olszyna. Hier sluit de Duitse A15 aan, die vanuit Berlijn en Cottbus komt. De weg voert dan in zuidoostelijke richting door een dunbevolkte en dichtbeboste streek. De voornaamste plaatsen in de regio zijn Żary en Żagań, die op enige afstand van de A18 liggen. De grootste plaats die direct langs de A18 ligt is het dorp Iłowa. Na Iłowa steekt men ook de provinciegrens tussen Lubuskie en Dolnośląskie over. Bij het Węzeł Krzyżowa gaat de A18 over in de A4 richting Wrocław.

Geschiedenis

De oorspronkelijke zuidelijke rijbaan die als Reichsautobahn is aangelegd.

De bouw van de Reichsautobahn

De A18 is aangelegd in een tijd dat deze regio een onderdeel was van Duitsland. De weg is gebouwd als onderdeel van de Reichsautobahn van Berlijn naar Breslau (thans: Wrocław). De weg is in fases in 1937 en 1938 geopend. De weg was destijds enkelbaans, maar wel volledig ongelijkvloers en voorbereid op een tweede rijbaan, die vanwege het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog niet werd aangelegd. Alleen het deel ten oosten van Golnice is met 2x2 rijstroken aangelegd. Het deel met 2x2 rijstroken liep door tot Breslau (Wrocław) over wat nu deel is van de huidige A4.

Na-oorlogse periode

Na de Tweede Wereldoorlog vormde de Nysa de grens tussen Duitsland en Polen waarmee een 88 kilometer lange A18/DK18 ontstond. De splitsing tussen de A18 en A4 kwam bij Krzywa te liggen, aangezien hier de DK4 uit Zgorzelec aansloot. De oost-westroute van Dresden naar Wrocław werd belangrijker geacht dan Berlijn - Wrocław in het Poolse nummeringssysteem, omdat dit was ingericht als een grid en het logischer was dat de DK4/A4 een oost-westroute vormde. In 1985 werd overwogen om de weg de status van droga ekspresowa te geven. Serieuze plannen voor een verdubbeling ontstonden pas relatief laat omdat het verkeersaanbod indertijd zeer gering was. De weg voert door een dunbevolkte streek en de hoeveelheid grensoverschrijdend verkeer was in die tijd gering.

Verdubbeling naar 2x2 rijstroken

Na de val van het communisme in Polen werd besloten om de weg op te waarderen, het geplande nummer was destijds de A12. In 1995 werd het deel tussen Golnice en Krzyżowa gemoderniseerd. In 2001 werd besloten om de gehele weg te verdubbelen. Hiervoor werden in 2004 vier contracten gegund, de werkzaamheden zijn daarna tot augustus 2006 uitgevoerd. Hierbij is de nieuwe noordbaan aangelegd (voor verkeer richting Duitsland), die de ontwerpeisen van een autosnelweg had. De aansluitingen en oude zuidelijke rijbaan bleven echter onaangepast. De zuidelijke rijbaan had de bijnaam 'de langste trap van Europa' gekregen vanwege de in slechte staat verkerende betonplaten.

In augustus 2009 opende de A4 tussen Zgorzelec en Krzyżowa. Het knooppunt met de A18 ligt westelijker dan de oorspronkelijke overgang tussen A18 en A4 bij Krzywa. Het gedeelte tussen Krzyżowa en Krzywa is toen omgenummerd van A18 naar A4, waarmee de A18 werd ingekort. Het gaat hier om 7 kilometer A18 wat A4 is geworden. Nadien was er maar 5 kilometer weg dat daadwerkelijk de status van autostrada had en als A18 bewegwijzerd was.

Grootschalige modernisatie

De A18 bij Trzebiel.
De A18 bij Żary.

Lange tijd had alleen het gedeelte van 5 kilometer tussen Golnice en Krzywa snelwegstatus, maar was nog substandaard, evenals de A4 in het verlengde naar Wrocław. Afritten zijn erg krap, maar het wegdek was al wel van goede kwaliteit. Het gedeelte tussen Olszyna en Golnice is tussen 2020 en 2023 opgewaardeerd naar snelwegstatus. Slechts één rijbaan, die richting Duitsland was van moderne kwaliteit, de rijbaan richting Wrocław had het oude betonwegdek uit 1936 en was van zeer slechte kwaliteit. Na de modernisatie van de zuidbaan kon het gehele traject de status van autosnelweg krijgen.

De aanwezigheid van het vooroorlogse wegdek leverde de weg de bijnaam 'de langste trap van Europa' op. Om dit te renoveren is de gehele zuidbaan (richting Wrocław) heraangelegd zodat de DK18 de status van autosnelweg met het nummer A18 kon krijgen. De renovatie is diverse keren vertraagd vanwege bezwaren van milieugroeperingen die meer ecoducten eisen (30 ecoducten van 100 meter over een lengte van 40 kilometer) in verband met de aanwezigheid van een Natura 2000-gebied. Uiteindelijk zijn 11 ecoducten opgenomen in het bouwproject. Op 29 juli 2010 werd de MER goedgekeurd, echter in februari 2011 zijn de aanbestedingen van de 3 fases tussen Olszyna en Golnice afgeblazen in verband met bezuinigingen door de Poolse overheid.

In augustus 2018 heeft de Poolse regering besloten om de volledige reconstructie van de zuidelijke rijbaan van de A18 uit te voeren.[1][2][3] De renovatie van het 70 kilometer lange traject van Olszyna tot Golnice was verdeeld in 5 segmenten;

  • Olszyna - km 11,8 (11,2 km)
  • km 11,8 - Żary (12,0 km)
  • Żary - km 33,8 (9,9 km)
  • km 33,8 - provinciegrens (16,2 km)
  • provinciegrens - Golnice (21,5 km)

De reconstructie bestond uit:

  • ombouw rijbaan tot autostrada-standaard
  • aanleg van verzorgingsplaatsen
  • reconstructie van aansluitingen
  • bouw van ecoducten

Op 7 december 2018 is de aanbesteding gestart van twee delen tussen Żary-Zachód en Iłowa.[4][5] De contracten voor deze 22 kilometer zijn op 14 november 2019 getekend,[6] dit deel is in september 2022 opgeleverd. Op 24 april 2020 werd het contract gegund om 12 kilometer A18 op te waarderen tussen de grens met Duitsland en Żary-Zachód.[7] Dit deel is in juli 2023 opgeleverd, behalve direct bij de grensovergang, dat op 28 september 2023 in gebruik werd genomen.

Op 10 juni 2020 werd de aanbesteding van het derde contract gestart, een 16 kilometer lang deel tussen km 33,8 en de provinciegrens.[8] Dit contract is op 21 januari 2021 gegund[9] en in september 2023 opgeleverd. Op 27 januari 2021 werd het contract voor de laatste 21 kilometer tot aan Golnice getekend.[10] Hiermee waren alle delen gegund. Tijdens de werkzaamheden was er langdurig een 2+0 systeem waarbij de aansluitingen maar voor de helft in gebruik waren er er op de hoofdrijbaan tijdelijke rotondes in gebruik waren. Vanwege het geringe verkeersaanbod leverde dit geen noemenswaardige verkeersproblemen op.

Eind september 2022 kwam het eerste deel gereed met 2x2 rijstroken op snelwegprofiel, namelijk een 25 kilometer lang traject vanaf net ten westen van de aansluiting Żary-Zachód en een eind ten westen van de aansluiting Iłowa, nabij het dorp Lubieszów, waar geen aansluiting is. Dit deel is gefaseerd gereed gekomen in de laatste twee weken van september 2022. In juli 2023 werd 11 kilometer tussen Olszyna en Żary-Zachód opgeleverd.[11] In september 2023 kwam 16 kilometer tussen Iłowa en de provinciale grens gereed. In september-oktober 2023 werd ook het deel verder tot Golnice als autosnelweg met 2x2 rijstroken in gebruik genomen.[12] Op 13 oktober 2023 waren alle beperkingen op het gehele traject verdwenen, met de oplevering van het deel tussen de provinciegrens en Golnice.[13]

Het meest oostelijke deel tussen Golnice en het węzeł Krzyżowa met de A4 was voorheen al wel als de A18 bewegwijzerd en had ook de status van autostrada, maar formeel was dit deel nog substandaard, vluchtstroken ontbraken en er waren enkele krappe in- en uitvoegers. Het is gepland om dit deel vanaf medio 2024 te reconstrueren naar moderne snelweg-standaarden.

Openstellingsgeschiedenis

De A18 bij Trzebiel.
  • 1937-1938: eerste rijbaan richting oosten. 2005-2006: tweede rijbaan richting westen. 2022-2023: upgrade tot volwaardige autosnelweg.
Van Naar Lengte Datum
Żagań Krzywa (1e rb) 50,3 km 00-00-1937
Duitse grens Żagań (1e rb) 37,5 km 00-00-1938
Golnice Krzyżowa (2x2) 5,0 km 00-00-1938
Duitse grens Trzebiel (2e rb) 9,5 km 00-10-2005
Trzebiel Golnice (2e rb) 62,0 km 00-08-2006
Żary-Zachód Iłowa (2x2 asw) 25,0 km 00-09-2022
Olszyna Żary-Zachód (2x2 asw) 11,0 km 00-07-2023
Iłowa Luboszów (2x2 asw) 16,0 km 00-09-2023
Luboszów Golnice (2x2 asw) 17,0 km 13-10-2023

Verkeersintensiteiten

De A18 bij Iłowa.
Telpunt 2005 2010 2015 2020
Duitse grens 7.200
Żary-Zachod 6.900
Żary-Południe 8.900
Iłowa 8.200
Luboszów 8.400
Golnice 7.100 10.300 9.300 10.000

Referenties

Autosnelwegen en expresswegen in Polen