A32 (Nederland)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
A32, N32
Begin Staphorst
Einde Wirdum
Lengte 66,123[1] km
Lijst van Nederlandse autosnelwegen
Lijst van Nederlandse niet-autosnelwegen
Route

Lankhorst → Hoogeveen / Zwolle

1 Meppel-Zuid

2 Meppel

3 Meppel-Noord

4 Diever

5 Steenwijk-Zuid

6 Steenwijk

7 Steenwijk-Noord

8 Wolvega

9 Ter Idzard

10 Heerenveen-Zuid

11 Heerenveen

12 Heerenveen-Centrum

Heerenveen → Joure / Groningen

13 Akkrum

Leppa Akwadukt

Akwadukt Mid-Fryslân

14 Grou

15 Sneek

16 Wirdum


17 Leeuwarden-Zuid

Werpsterhoek → Harlingen / Drachten

De rijksweg 32, beter bekend als de A32 en N32 is een autosnelweg en korte autoweg in Nederland. De A32 loopt vanaf het knooppunt Lankhorst bij Meppel tot aan Wirdum, waarna de N32 verder loopt tot aan de zuidkant van Leeuwarden. De gehele route is 66 kilometer lang.

Routebeschrijving

Het viaduct van de A32 over de Drentse Hoofdvaart ter plaatse van de aansluiting Diever.
De A32 ter hoogte van Steenwijk.

Bij het knooppunt Lankhorst takt de A32 af van de A28, die vanaf Zwolle in het zuiden komt, en afbuigt naar Hoogeveen in het oosten. De A32 loopt dan langs de oostzijde van het stadje Meppel, en bedient deze plaats met 3 aansluitingen. Noordelijker buigt de snelweg naar het noordwesten af, en passeert Steenwijk. De regio Steenwijk ligt in de provincie Overijssel, de rest in Drenthe, en later Friesland. Ten noorden van Steenwijk passeert men een lage heuvelrug met kleine hoogteverschillen.

Tussen Steenwijk en Wolvega volgt de grens met Friesland, waarna de snelweg langs de oostzijde van zowel Wolvega als Heerenveen loopt. Heerenveen wordt bediend middels 3 aansluitingen en bij het knooppunt Heerenveen kruist men de A7, de snelweg vanaf Sneek naar Groningen. Noordelijker volgt een stuk door open gebied, met bij Akkrum en Grou twee aquaducten vlak na elkaar. De spoorlijn vanaf Zwolle naar Leeuwarden loopt hier strak langs de A32. Bij Wirdum eindigt de autosnelweg, waarna de N32 nog 1 kilometer verder loopt tot het knooppunt Werpsterhoek, waar de rijksweg 32 eindigt op de N31.

Geschiedenis

De rijksweg 32 in de jaren '60.

Het historisch tracé verhard (1828-1929)

In 1828 werd de rijksweg Leeuwarden – Pijlebrug verhard. Daarbij werd tevens een nieuw gedeelte van de rijksweg geopend tussen Akkrum en Haskerdijken, waarmee het oude modderpad door Krom-Haskerdijken (thans: van Sminiaweg) haar functie als doorgaande route kwijtraakte. Het gedeelte tussen Pijlebrug en Meppel werd voor 1839 verhard. De oude Pijlebrug zelf werd in 1922 vervangen door een betonnen exemplaar.

Dit was in de 19e eeuw een Groote Weg, tweede klasse. Het traject liep evenals de huidige A32 van Meppel naar Akkrum. Al in de late middeleeuwen had een doorgaande handelsroute gelopen van Meppel over Steenwijk en Wolvega naar Akkrum. [2]

Het historische tracé voerde rijksweg 32 sinds 1828 dwars door alle dorpen. Dit voerde de reiziger van de Pijlebrug bij Meppel door Steenwijk, Tuk, Willemsoord, De Blesse, Wolvega, Oudeschoot, Heerenveen, Haskerdijken, Akkrum, Irnsum, Roordahuizum, Wijtgaard en Goutum naar Leeuwarden. Een bochtige weg met veel oponthoud, waar de nodige ongevallen plaatsvonden.

Enkelbaans verbeteringen (1929-1970)

De N90 bij Akkrum.

Al voor de oorlog werd bij het Rijk aangedrongen op een spoedige verbetering van de weg. Hoewel velen het belang inzagen, was er onvoldoende geld om dit snel te realiseren. Vervolgens zorgde de oorlog voor het nodige oponthoud voor verbeteringsplannen. Vanaf 1948 startte men weer met de planvorming, en dit keer met meer succes. Deze daadkracht is wellicht ook te danken aan het feit dat de eerste naoorlogse minister van Verkeer (ir. H. Vos) een Fries uit Heerenveen was.

Rond 1950 werd begonnen met de aanleg van de 3,7 km lange nieuwe weg tussen Haskerdijken en het nieuwe verkeersplein bij Heerenveen. Nog net in 1953 kon dit wegvak worden geopend. In datzelfde jaar werd begonnen met de aanleg van een nieuw 5,5 km lang wegvak tussen het verkeersplein en de Tjonger (of Kuinder) bij Oudeschoot, en die kon op 24 mei 1956 worden opengesteld door minister Algera, alweer een Fries op Verkeer en Waterstaat. Ondertussen was men bezig een nieuw wegvak aan te leggen tussen Goutum en de Werpsterweg benoorden Wirdum. Bovendien werd grond aangekocht voor de aanleg van het nieuwe wegvak tussen de Werpsterweg en Akkrum, parallel aan de spoorlijn. De aanleg daarvan werd overigens pas in 1963 voltooid, waarmee ten noorden van Wolvega een enkelbaans rijksweg was ontstaan die alle bebouwde kommen passeerde. Toen de weg op 6 mei van dat jaar werd geopend, werd tevens een naam gegeven aan het kruispunt ten noordwesten van Wirdum waar de oude weg van de nieuwe weg aftakte: Werpsterhoek. De weg had destijds 800.000 gulden per kilometer gekost, ongeveer een derde van de toenmalige prijs van een autosnelweg. Dat laatste was toen echter financieel niet haalbaar gebleken.

De langzame ombouw tot autosnelweg (1970-2000)

Het voorspel

Begin jaren 70 werd het onveilige wegvak tussen de Pijlebrug en Havelterberg aangepakt. Er werd een gloednieuw ongelijkvloers tracé naast gelegd dat geschikt was voor een autosnelweg – er werd echter vooralsnog één rijbaan aangelegd. Die werd eind 1973 opengesteld. Daardoor was de gehele rijksweg tussen de Drentse Hoofdvaart en Leeuwarden buiten de bebouwde kommen omgeleid, op het gedeelte bij Wolvega na. Bij Meppel bestonden bezwaren tegen de aanleg van een autosnelweg aan de oostzijde van de stad. Desondanks heeft minister Westerterp in juni 1974 een tracébesluit vastgesteld dat hierin voorzag. Daardoor kon de aanleg van de rijksweg vanaf de Pijlebrug naar het zuiden verdergaan. Voor het verkeer een goede zaak, want de bestaande Pijlebrug was een ware flessenhals voor het verkeer geworden.

Rijkswaterstaat studeert in de jaren 70 op een geheel nieuwe, als autosnelweg aangelegde rijksweg 32. Daarbij staat het tracé bij Heerenveen sterk ter discussie. Rijkswaterstaat heeft twee alternatieven ten oosten van de plaats bestudeerd, terwijl een particuliere werkgroep de hele rijksweg ten westen van Heerenveen wil hebben, om de relatie tussen Heerenveen en de bossen van Oranjewoud te kunnen herstellen. Een alternatief dat door de toenmalige gemeente Haskerland echter totaal werd afgewezen. Er bestond dus geen overeenstemming over de plannen. Rijkswaterstaat besluit om het westelijk alternatief volwaardig in de verkennende studie voor het gedeelte Heerenveen-Steenwijk op te nemen, die in 1977 zou verschijnen. Een stukje papier, terwijl enige jaren daarvoor aan de gemeente Weststellingwerf nog was gemeld dat de rijksweg in 1976 zou zijn omgelegd. De situatie in Wolvega was dan ook op het gebied van verkeersveiligheid en doorstroming penibel geworden. Desondanks liet een projectnota voor Leeuwarden – Steenwijk tot 1979 op zich wachten. Gaf de minister in 1978 nog aan een enkelbaans weg te willen aanleggen, die voorbereid zou zijn op uitbouw tot autosnelweg, in 1979 was de boodschap anders: ofwel er zou snel een A32 komen, ofwel een A50 tussen Emmeloord en Hattemerbroek. Voor het uitvoeren van beide wegverbeteringen was onvoldoende geld beschikbaar. In Wolvega was inmiddels de maat vol, en ontstonden acties om op de problemen van de bestaande N32 te wijzen. De situatie bij Wolvega is voor Gedeputeerde Staten van Friesland reden om de minister te adviseren de keuze op de A32 te laten vallen. Nog net voor het jaar 1980 neemt Minister Tuijnman heet besluit om te kiezen voor de A32. In maart 1980 neemt de Tweede Kamer hetzelfde standpunt in. Wolvega juichte, maar in Kampen gingen de vlaggen halfstok. Want deze gemeente zou door dit voor de A32 positieve besluit nog jaren langer last houden van verkeersproblemen, omdat de aanleg van de A50 nu voorlopig van de baan was. Waar winnaars zijn, zijn immers ook verliezers.

Geen versnelling maar vertraging

Wie dacht dat daarmee alle procedurele hobbels genomen waren, komt bedrogen uit. Opnieuw wordt er gestudeerd, en er komt in maart 1981 een nota met vijf tracévarianten voor de reconstructie tot A32. De politiek geeft vervolgens aan het meest oostelijke tracé te steunen. Daarna bleef het stil tot januari 1982, wanneer de Kamer van Koophandel zegt “uit betrouwbare bron” te hebben vernomen dat er helemaal geen autosnelweg komt, maar een autoweg, omdat dat 2 miljoen gulden goedkoper is. Dat heeft er mee te maken dat minister Tuijnman inmiddels is opgevolgd door minister Zeevalking. De keuze viel bij de vaste Kamercommissie voor Verkeer en Waterstaat in het verkeerde keelgat: er waren immers duidelijke afspraken gemaakt met het Noorden over de uitbouw van de weg. Coalitiepartner CDA liet niets aan duidelijkheid te wensen over: het moest en zou een A32 worden. In april 1982 volgde een advies van de Raad van de Waterstaat: een dubbelbaans autoweg. Met gelijkvloerse kruispunten dus. In juni 1982 buitelde de Friese milieuraad er overheen met haar advies voor een enkelbaans autoweg, over een tracé dat sterk afweek. Adviezen die ingingen tegen de toezegging die de minister had gedaan aan de Bestuurscommissie Noorden des Lands.

Daarna werd het weer een half jaar stil. Het kabinet viel, en er kwam een nieuwe minister, mevrouw Smit-Kroes. Deze VVD-politica steunde graag de autosnelwegvariant, maar constateerde dat de staatskas benauwend leeg was. Daarom werd het noorden in januari 1983 opnieuw voor de keuze gesteld: bij een gefaseerde aanleg van de A32, eerst als autoweg en later tot autosnelweg, zou de aanleg van de A31 tussen knooppunt Zurich en Midlum op de lange baan worden geschoven. Het nieuwe tracé tussen Grouw en Havelterberg werd in april 1983 door Smit-Kroes vastgesteld. Het noorden sprak schande over het feit dat het voor een uitgeklede verbetering van de N32 de aanleg van de A31 op de lange baan moest schuiven. Desondanks werden er niet te veel woorden aan vuil gemaakt: het waren magere jaren en men was op dat moment met een half ei blijer dan met een lege dop. Eén persoon liet zich tijdens de discussie luid horen, en eiste een A32 die in 1990 gereed zou zijn: het VVD-Kamerlid Jorritsma-Lebbink uit Bolsward.

De grote ombouw gaat van start

De verdubbeling van de N32 tot A32 bij Meppel in 1988.

In augustus 1984 is het dan eindelijk zover: de schop gaat in de grond tussen Steenwijk en Ter Idzard. Voor wat betreft het gedeelte noordelijk van Ter Idzard is nog geen zicht op financiering, maar met het gedeelte bij Wolvega wordt in elk geval de grootste angel uit de N32 gehaald. Smit-Kroes geeft aan zeker voor 1991 geen geld te hebben voor de uitbouw van de rijksweg noordelijk van Ter Idzard. Commissaris der Koningin Hans Wiegel wist in 1985 te bereiken dat er wel geld op de begroting kwam voor de A32, hoewel de weg feitelijk geen prioriteit had in het rijkswegenplan.

Tezelfdertijd werd gewerkt aan de doortrekking van de rijksweg van de Pijlebrug naar de rondweg Meppel, en de uitbouw van Pijlebrug-Havelterberg tot autosnelweg. Dat laatste traject werd in februari 1986 opengesteld. Het gedeelte tot aan de rondweg Meppel, inclusief de nieuwe Pijlebrug in autosnelwegformaat, volgde in september van dat jaar.

Ondertussen wordt druk onderhandeld over het noordelijke tracédeel. In maart 1987 bereiken de regionale bestuurders overeenstemming over het tracé tussen Werpsterhoek en Grouw. Daarbij wordt vastgesteld dat het wegvak pas zuidelijk van het kruispunt bij Wirdum autosnelweg zal worden. De reden daarvoor was officieel omdat 'de bevolking van Wirdum en Wijtgaard met elkaar verbonden willen blijven'. Een ongelijkvloerse aansluiting was duur en paste niet in het streefbeeld van het Rijk, die het liefste het kruispunt in zijn geheel wilde laten vallen. De regio wilde het omgekeerd, maar had daar geen geld voor. Zo ontstond de vreemde beëindiging van de autosnelweg bij Wirdum, zoals die tot de aanleg van de Haak om Leeuwarden nog bestond. In het plan was ook de aanleg van een aquaduct onder het Prinses Margrietkanaal bij Grouw opgenomen, dat in 1988 besteksklaar was.

In februari 1988 volgt weer een tegenslag: alle grote partijen in de Tweede Kamer ondertekenen een motie waarin wordt aangedrongen op een versnelde uitvoering van de A73 tussen Boxmeer en Venlo, waarbij de uitvoering van rijksweg 32 zou worden vertraagd. Hoewel de minister de motie ontraadde, was het gevolg dat rijksweg 32 in de begroting naar achteren schoof. Hardst getroffen was het gedeelte tussen Steenwijk-Noord en Steenwijk-Zuid, waarvan de werkzaamheden botweg werden opgeschort ten gunste van de A73. Toen minister Smit-Kroes op 30 juni 1988 feestelijk de A32 tussen Steenwijk en Ter Idzard kwam openen, had ze dus wel enige gespreksstof met de regionale bestuurders. Het nieuwe 16 km lange wegvak langs Wolvega, dat was aanbesteed voor 35 miljoen gulden, had uiteindelijk 65 miljoen gulden gekost.

Wolvega blij, nu de rest van Friesland nog

In 1989 is de financiering van de twee aquaducten bij Grouw en Akkrum rond. Bovendien staat het tracé vast. Gelukkige omstandigheden, want in Den Haag neemt de interesse voor de uitbouw van de weg zienderogen af in een tijd dat “openbaar vervoer” in het SVV-II plots modewoord bij uitstek is en het wegenprogramma nog eens op “doelmatigheid” wordt doorlopen. Ondanks enorme bijdragen door de Europese Gemeenschap, het ministerie van Economische Zaken, de provincie Friesland en gemeenten, die gezamenlijk voor een derde deel van de aanlegkosten tekenen, schuift de uitvoering van rijksweg 32 in elke begroting bijna stiekempjes weer een jaartje op. In 1990 is dan eindelijk het werk aan het gedeelte Leeuwarden-Grouw, inclusief het aquaduct, begonnen. In 1991 is de oostelijke rijbaan gereed. In september 1992 worden beide rijbanen van de autosnelweg voor het verkeer opengesteld, en in december worden beide rijbanen in het aquaduct vrijgegeven voor het verkeer. De officiële opening van Werpsterhoek - Grouw laat echter op zich wachten tot 10 maart 1993.

Voor het gedeelte bij Steenwijk, dat eigenlijk direct aansluitend op de aanleg van Steenwijk-Ter Idzard gepland was, komt in maart 1992 dan eindelijk de bestemmingsplangoedkeuring rond door een afwijzing van bezwaren daartegen bij de Raad van State.

De laatste loodjes

Halverwege de jaren '90 wordt er hard gewerkt aan de ombouw bij Meppel en bij Akkrum. Het project heeft het tij weer mee, want de nieuwe minister mevrouw Jorritsma-Lebbink, van Friese komaf, draagt het project een warm hart toe. In december 1994 is de flessenhals van Meppel verleden tijd, al duurt het tot februari 1995 voordat het lintje officieel wordt doorgeknipt.

In 1996 begint eindelijk de bouw bij Heerenveen, waaronder de aanleg van het klaverblad. In juni 1997 wordt het gedeelte bij Steenwijk opengesteld. Dan gaat het plots heel snel, men verwacht zelfs dat het hele project niet in 2000, maar al in 1999 wordt opgeleverd. Dat wordt net gehaald, maar niet zonder de nodige tegenslagen: op 13 augustus 1997 stort de stalen bekisting van een viaduct in aanbouw van het klaverblad Heerenveen in. Daarbij raken twee personen gewond. Het viaduct was gelukkig al wel zelfdragend, dus dat stortte niet in. Het uiterst natte voorjaar van 1998 zorgde er bovendien voor dat delen van het talud van de nieuwe weg afschoven. Maar op 6 september 1999 konden de vlaggen uit toen minister Netelenbos de A32 opende: de weg was klaar. Van Wirdum tot knooppunt Lankhorst was er nu doorgaand een autosnelweg.

Latere aanpassingen

In de periode 2008 - 2009 zijn in knooppunt Lankhorst extra verbindingsbogen aangelegd waardoor het mogelijk is geworden om van Steenwijk richting Hoogeveen en omgekeerd te rijden.

Tussen 2012 en 2014 is het kruispunt met de N31, ook wel bekend als 'Werpsterhoek', omgebouwd tot het ongelijkvloerse knooppunt Werpsterhoek. Dit is gefaseerd in 2014 in gebruik genomen. Op 18 december 2014 opende het knooppunt volledig voor het verkeer. Al eerder, op 9 september 2013 opende de aansluiting Wirdum.[3]

Het deel tussen Steenwijk en Wolvega had een fundering van hoogovenslakken. Door een chemisch proces zette deze fundering uit waardoor het wegdek omhoog kwam en er forse hobbels ontstonden vanaf 2007-2008. Deze werden afgefreesd, maar uiteindelijk was dit niet afdoende en is de A32 hier tot op de fundering vervangen. In de zomer van 2008 is de A32 zelfs tijdelijk tot één rijstrook versmald vanwege het slechte wegdek. In de tweede helft van 2008 is de A32 richting noorden volledig herbouwd, in de zomer van 2009 is het deel richting zuiden heraangelegd.

Ook het traject van Heerenveen tot Grou had een slechte fundering. Hier zijn van mei tot en met oktober 2022 beide rijbanen volledig gesloopt en herbouwd.[4]

Openstellingsgeschiedenis

Van Naar Lengte Opening enkelbaans Opening autosnelweg
Werpsterhoek Birstum 9 km 1963-06-05 1992-09-07
Birstum Akkrum 3 km 1963-06-05 1996-10-01
Akkrum Haskerdijken 7 km 1828-00-00 1995-11-01
Haskerdijken Heerenveen 4 km 1953-00-00 1999-06-30
Heerenveen Heerenveen-Zuid 5 km - 1999-09-06
Heerenveen-Zuid Ter Idzard 4 km 1828-00-00 1999-09-06
Ter Idzard Steenwijk-Noord 13 km - 1998-06-30
Steenwijk-Noord Havelterberg 7 km - 1997-06-04
Havelterberg Havelte 5 km 1828-00-00 1986-02-17
Havelte Meppel 4 km 1940-00-00 1986-09-15
Meppel Reest 1 km 1940-00-00 1994-11-00
Reest Meppel-Zuid 1 km 1940-00-00 1991-00-00
Meppel-Zuid Lankhorst 1 km - 1989-05-23

Maximumsnelheid

Van Naar Vmax Opmerkingen
Lankhorst Meppel Zuid
Meppel Zuid Meppel Noord
Meppel Noord Wirdum 6-19u tpv KP Heerenveen
Wirdum Werpsterhoek autoweg (N32)

Verkeersintensiteiten

Het knooppunt Lankhorst.
Het Leppa Akwadukt.
Het Akwadukt Mid-Fryslân.

Actuele verkeersgegevens

Onderstaande intensiteiten zijn jaargemiddelde werkdagintensiteiten. Onderstaande intensiteiten zijn ten noorden van de genoemde aansluiting.

Telpunt 2011 2013[5] 2014 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Lankhorst 48.000 48.200 49.000 53.000 54.400 57.100 57.300 49.000 50.700 51.600
Meppel-Zuid 44.200 45.200 45.000 48.200 50.200 53.300 52.000 44.100 46.300 47.800
Meppel 52.300 47.000 47.700 49.400 51.700 54.200 53.700 45.000 46.800 48.200
Meppel-Noord 43.400 39.400 42.000 43.700 44.400 46.800 45.900 38.900 39.700 41.900
Diever 37.300 37.900 41.000 38.100 41.400 45.400 42.400 34.800 35.300 36.700
Steenwijk-Zuid 34.400 34.600 34.100 37.700 35.900 37.300 38.700 31.700 32.400 33.800
Steenwijk 40.200 36.400 36.500 38.700 38.200 38.200 39.400 32.400 33.200 35.000
Steenwijk-Noord 30.600 30.700 30.900 30.600 33.600 34.900 35.400 29.400 29.500 31.000
Wolvega 32.000 27.600 27.100 28.500 28.700 29.400 37.000 29.500 28.400 31.000
Ter Idzard 41.500 32.000 33.200 37.200 37.400 36.700 45.200 36.300 35.700 39.000
Heerenveen-Zuid 42.800 40.800 43.500 43.900 44.100 45.400 50.400 38.800 38.600 41.600
Heerenveen 45.700 45.400 46.200 48.200 49.200 53.100 57.600 44.500 44.000 46.400
Heerenveen-Centrum 51.700 52.100 51.400 56.200 55.200 61.300 63.800 50.100 50.400 53.100
Heerenveen 29.500 29.200 28.800 33.000 34.300 34.300 39.300 29.700 29.000 30.200
Akkrum 31.400 29.400 32.000 34.700 35.600 37.700 38.700 31.300 29.600 31.300
Grou 35.300 30.500 32.800 33.800 34.800 39.800 39.400 30.900 32.700 33.600
Sneek 36.700 35.300 33.700 37.200 39.800 46.800 44.300 35.300 37.500 39.600
Wirdum 36.700 34.700 26.900 36.000 36.300 47.600 45.700 39.500 39.800 41.700

Historische verkeersgegevens

Hieronder de werkdaggemiddelden in motorvoertuigen per etmaal voor enkele telpunten.

Telpunten:

  • 1 Wirdum
  • 2 Grouw
  • 3 Heerenveen-oost
  • 4 Ter Idzard
  • 5 Pijlebrug
  • 6 Meppel-zuid
Telpunt 1 2 3 4 5 6
1986 11.900 11.050 13.500 11.550 9.150 13.250
1993 16.000 14.500 12.700 13.050 18.900 20.350
1994 18.350 16.500 13.100 13.800 19.400 20.300
1995 23.100 16.650 13.600 14.700 20.600 21.350
1996 22.000 16.250 14.050 14.050 21.150 23.500
1997 24.000 17.450 15.550 16.050 22.750 24.550
1998 26.150 20.200 16.000 17.300 26.750 28.700
1999 28.400 22.750 19.800 22.100 28.450 30.800
2000 30.100 24.900 22.400 22.800 29.600 31.500
2001 31.400 26.000 23.800 24.050 31.050 32.500
2002 33.900 27.150 25.050 25.400 32.550 33.700
2003 35.000 28.200 25.700 26.100 33.600 34.900
2004 35.550 29.100 25.900 26.250 32.950 33.400
2005 35.400 29.700 26.700 27.500 34.850 34.950
2006 35.900 30.700 27.950 30.300 37.350 37.450

Bron: INWEVA, Rijkswaterstaat

Rijstrookconfiguratie

van naar rijstroken lengte rijstrookkilometers
Lankhorst Wirdum 2x2 64 km 256

Trivia

Aan de aannemers was een bonus van 500.000 gulden in het vooruitzicht gesteld voor elke maand dat de weg eerder kon worden opgeleverd dan december 1999. De weg opende voor de zomer van 1999 wat 4,5 miljoen gulden aan bonus opleverde.

Overzichten

Verzorgingsplaatsen langs de A32

Richting Leeuwarden: PaardeweideDe WeerenMandelân

Richting Meppel: SmarpotDorpshellenBovenboer


Aansluitingen in de A/N32

1234567891011121314151617

Knooppunten: LankhorstHeerenveenWerpsterhoek


Externe links

Referenties

Autosnelwegen van Nederland

Autowegen in Nederland