EM-05 (Kyrgyzstan)

	EM-05
Begin	Osh
Einde	Irkeshtam (CN)
Lengte	255 km
Route Osh Gulcha Sary-Tash Irkeshtam S309

De EM-05 (Cyrillisch: ЭМ-05) is een hoofdweg in Kyrgyzstan. De weg vormt een verbinding van Osh tot Irkeshtam aan de grens met China. De EM-05 is 255 kilometer lang.

Routebeschrijving

De EM-05 over de Taldyk Pass.

De EM-05 begint in Osh, de tweede stad van Kyrgyzstan. De weg begint in de laaggelegen Fergana-vallei, een agrarisch gebied. Al vrij snel draait de weg naar het zuiden en voert de weg het Alay Range in. De weg stijgt eerst vrij geleidelijk van 1.000 naar 2.000 meter hoogte, daarna volgt een steiler deel naar de 2.408 meter hoge Chyiyrchyk Pass. Daarna daalt de weg weer af naar 1.500 meter hoogte en voert de weg door Gulcha, een klein stadje in de bergen.

Zuidelijk van Gulcha voert de EM-05 door woest berggebied met tal van bergtoppen tussen 4.000 en 4.500 meter. Het dal is diep en nauw, met maar weinig landbouw. De weg stijgt hier over grotere afstand vrij geleidelijk tot 2.500 meter hoogte. Daarna volgt een steil en bochtig deel met haarspeldbochten naar de 3.615 meter hoge Taldyk Pass. Daarna daalt de weg af naar de grote vallei van Zuid-Kyrgyzstan, waar Sary-Tash is gelegen een klein dorp maar belangrijk centrum van het zuiden van het land. Hier daalt de weg naar 3.100 meter hoogte.

In Sary-Tash is een kruispunt van doorgaande wegen naar Tadzjikistan en China. De EM-06 voert westwaarts naar Dushanbe, de EM-07 zuidwaarts naar Murghab en de EM-05 oostwaarts naar de grens met China. De weg stijgt naar ruim 3.700 meter hoogte op de Taunmurun Pass. Dit is het hoogste punt van de EM-05. Daarna daalt de weg af naar 2.800 meter hoogte op de grens bij Irkeshtam bij de grens met China. Aan Chinese zijde gaat de weg S309 van de autonome regio Xinjiang verder naar Kashgar.

Geschiedenis

De EM-05 bij Sary-Tash.

Sovjetunie

Ten tijde van de Sovjetunie was het deel tussen Osh en Sary-Tash onderdeel van de M-41, die ook wel de Pamir Highway (Russisch: Памирский тракт) heet. Het oost-west traject van Sary-Tash tot de Chinese grens was genummerd als de A-371.

De weg van Osh naar Sary-Tash is tussen 1930 en 1932 aangelegd en voert over de 3.615 meter hoge Taldyk Pass. De grensovergang met China bij Irkeshtam is één van de historische handelsroutes tussen China, Centraal-Azië en het Midden-Oosten, dit is namelijk de makkelijkste route tussen oost en west ten zuiden van Khorgos. De weg is ten tijde van de Sovjetunie geasfalteerd maar verder niet significant opgewaardeerd. Ook was de grens met China vanaf de jaren '60 gesloten.

Hedendaags Kyrgyzstan

In 1991 werd Kyrgyzstan onafhankelijk en kreeg het een in slechte staat verkerende weg in beheer. De grensovergang met China bij Irkeshtam opende in 1997 tijdelijk en sinds 1998 permanent voor het verkeer. Het dorp Sary-Tash groeide uit tot een belangrijk kruispunt voor verkeer tussen Kyrgyzstan, Tadzjikistan en China.

De weg is tussen Sary-Tash en Irkeshtam over het hoogste deel verlegd, de oude bochtige weg verliep over de 3.527 meter hoge Taunmurun Pass (ook bekend als de Irkeshtam Pass). De nieuwe weg is over een hogere bergrug verlegd die circa 3.750 meter hoogte bereikt en daarmee hoger is dan de Taldyk Pass. Deze weg is omstreeks 2009 aangelegd. Tussen 2008 en 2011 is 50 kilometer van de weg tussen Sary-Tash en Irkeshtam gereconstrueerd met steun van China. Dit heette de Southern Transport Corridor Road Rehabilitation Project.

De weg is na 2000 grootschalig gerenoveerd. In de periode 2007-2010 is het deel tussen Osh en Gulcha over een lengte van 77 kilometer gerenoveerd. Dit voert over de Chyiyrchyk Pass. In 2011 kwam 40 kilometer tussen Gulcha en Korgon gereed, in 2012 volgde 67 kilometer tussen Korgon en Sary-Tash, inclusief het traject over de Taldyk Pass.

De weg was na onafhankelijkheid nog enige tijd als de M-41 genummerd. Omstreeks 2004 heeft Kyrgyzstan een eigen wegnummering ingevoerd, de weg werd toen als de EM-02 genummerd, die ook van Osh naar de Chinese grens verliep. In 2017 is de weg hernummerd naar de EM-05.