E25 (België)
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| E25 | |||
| Begin | Visé (B/NL) | ||
| Einde | Arlon (B/L) | ||
| Lengte | 176 km | ||
| |||
De E25 is een Europese weg en autosnelweg in België. De autosnelweg vormt een noord-zuidroute in het oosten van het land, vanaf de grens met Nederland bij Moelingen via Liège, Bastogne en Arlon tot aan de grens met Luxemburg bij Sterpenich. De E25 is 177 kilometer lang.
Nummering
De E25 is het bewegwijzerde nummer van diverse autosnelwegen:
- A25 tussen de Nederlandse grens en Échangeur de Cheratte
- A3 (tevens E40 en E42) tussen Échangeur de Cheratte en Échangeur de Loncin langs de noordkant van Liège
- A602 tussen Échangeur de Loncin en Grosses Battes langs de westkant van Liège
- A26 tussen Grosses Battes en Échangeur de Neufchâteau
- A4 (tot Arlon tevens E411) tussen Échangeur de Neufchâteau en de Luxemburgse grens
Routebeschrijving
A25
Tussen Eijsden en Visé gaat de Nederlandse A2 uit Maastricht de grens met België over. De autosnelweg verloopt hier langs de oever van de Maas naar het zuiden. De weg ligt gedurende minder dan een kilometer op Vlaams grondgebied waarna de autosnelweg Wallonië ingaat. Het landschap langs de autosnelweg verandert sterk, van glooiende weilanden in Nederland naar de meer bergachtige oevers langs de Maas. Achtereenvolgens passeert men Visé, Argenteau en Cheratte. Voorbij Cheratte buigt de E25 af naar het westen bij de Échangeur de Cheratte. De A25 verloopt door in zuidelijke richting langs de Maas. De omgeving van de A25 is hier sterk geïndustrialiseerd en de spoorlijn Maastricht - Liège ligt op korte afstand. De autosnelweg eindigt in Liège.
A3 (E40/E42)
De E25 voegt bij de Échangeur de Cheratte op de E40 en E42 in, die uit Verviers en Aachen komen. Men steekt de rivier de Maas over, waarbij de autosnelweg zich verbreedt naar 2x3 rijstroken. De autosnelweg loopt langs de noordelijke voorsteden van Liège uit het Maasdal naar boven. Bij de Échangeur de Hauts-Sarts slaat de inmiddels afgesloten A601 af, die in betere tijden een korte verbinding voorzag naar de E313 richting Antwerpen. Niet veel verderop kruist men de E313 zelf, waarbij men ook richting het centrum van Liège kan. De autosnelweg telt langs de noordzijde van de stad tot aan Alleur 2x3 rijstroken. Na Alleur verbreedt de weg kortstondig naar 2x4 rijstroken. Bij het complexe Échangeur de Loncin slaat de E25 naar het zuiden af, waarbij de E40 richting Brussel naar het noordwesten afslaat. De E42 gaat westwaarts richting Namur en Charleroi.
A602
De autosnelweg buigt terug naar het zuidoosten en verloopt dwars door Liège en haar voorsteden. De autosnelweg telt in eerste instantie nog 2x3 rijstroken, maar versmalt ter hoogte van het centrum naar 2x2 rijstroken. Men daalt hier sterk af, opnieuw naar het dal van de Maas. De autosnelweg verloopt vlak langs het duidelijk zichtbare station Guillemins. Hierna volgen de Tunnel de Cointe, de brug over de Maas, de Tunnel de Kinkempois en de Tunnel des Grosses Battes. Hierna maakt de autosnelweg een scherpe bocht naar het zuiden in het dal van de Ourthe.
A26
De autosnelweg telt hier weer 2x3 rijstroken en stijgt binnen een paar kilometer zo'n 200 meter. Bij Remouchamps steekt men via een dalbrug de rivier de Ourthe nogmaals over. De omgeving is hierna sterk bebost en heuvelachtig. Door de Ardennen telt de autosnelweg 2x2 rijstroken en ontsluit deze weinig grotere plaatsen. Er zijn weinig aansluitingen op belangrijke wegen. Bij de Baraque de Fraiture bereikt men het hoogste punt op zo'n 650 meter boven zeeniveau. Hierna wordt het gebied wat meer open en vlakker en komt men over een plateau zonder echt grote hoogteverschillen. De belangrijkste plaats is Bastogne waar men de N4 kruist, een belangrijke expresweg van Namur naar Arlon. De autosnelweg buigt vervolgens wat naar het zuidwesten af en komt bij de Échangeur de Neufchâteau uit op de E411.
A4 (E411)
Het laatste deel naar Luxemburg loopt in zuidoostelijke richting door een bosrijk gebied. De autosnelweg is hier dubbelgenummerd met de E411, die uit Namur en Brussel komt. De belangrijkste plaats in deze regio is Arlon, dat langs de zuidkant wordt gepasseerd. Bij Arlon slaat de E411 af naar de N81, de expresweg richting Longwy in Frankrijk, die tevens een mogelijkheid vormt om Luxemburg te mijden op de route naar Metz. Niet ver ten oosten van Arlon volgt vervolgens de grens met Luxemburg, waarna de A6 verder gaat naar de stad Luxembourg.
Geschiedenis
De E25 is een relatief jonge autosnelweg, zeker gezien zijn belangrijke transitfunctie voor internationaal verkeer van Nederland naar Frankrijk. Het belang voor het vakantieverkeer naar Frankrijk moet hierin zeker niet onderschat worden. Het oudste deel van de autosnelweg is gelegen aan de noordzijde van Liège en valt samen met de E40 en E42. Dit deel is in 1964-1968 opengesteld voor het verkeer.
Het eerste deel van de E25 zelf opende in 1974 tussen de Nederlandse grens en Cheratte. In 1976 en 1978 volgde ten zuiden van Liège een verlenging tot Aywaille. In 1979 opende de bypass van Arlon en in 1982 de grensovergang met Luxemburg. Het deel door de Ardennen werd voornamelijk in de jaren '80 van de vorige eeuw aangelegd, waarna in 1990 de laatste ontbrekende schakels bij de Baraque de Fraiture en Bastogne werden opengesteld. [1]
Een ontbrekende schakel was lange tijd de bypass van Liège, waardoor het doorgaande verkeer op de E25 door de stad heen moest, via een netwerk van hoofdwegen die relatief goed uitgebouwd waren met vele tunnels onder kruispunten op de oever van de Maas. Deze route zorgde desondanks op hoogtijdagen veelvuldig voor vertraging. Op 7 juni 2000 opende de Tunnel de Cointe waarmee de E25 binnen België voltooid werd.[2][3] Hierna werd het nummer E25 over de ring van Liège geleid en raakte het centrum van de stad verlost van doorgaand verkeer. De oude transitroute is hierna tot verboden terrein voor voertuigen met aanhanger verklaard. Desondanks kan de oude route door het centrum van Liège buiten de spits sneller zijn dan de route via de ringweg, die in afstand fors langer is.
In Liège is tussen 2019 en 2020 een klein stuk van de gecombineerde E40-E42-E25 tussen het échangeur de Loncin en Alleur van 2x3 naar 2x4 rijstroken verbreed. De verbreding vond in de middenberm plaats en was op 19 juni 2020 afgerond.[4]
Openstellingsgeschiedenis
| Deeltraject | Van | Naar | Lengte | Datum |
|---|---|---|---|---|
| 01 | Nederlandse grens | Cheratte | 9 km | 1974-12-11 |
| 02 | Cheratte | Loncin | 12 km | 1964 |
| 03 | Loncin | Saint-Laurent | 5 km | 1968 |
| 04 | Saint-Laurent | Chênée | 6 km | 2000-06-07 |
| 05 | Chênée | Beaufays | 11 km | 1976 |
| 06 | Beaufays | Aywaille | 9 km | 1978 |
| 07 | Aywaille | Werbomont | 13 km | 1982 |
| 08 | Werbomont | Baraque de Fraiture | 16 km | 1983 |
| 09 | Baraque de Fraiture | Houffalize | 14 km | 1990 |
| 10 | Houffalize | Mabompré | 7 km | 1983 |
| 11 | Mabompré | Bastogne | 11 km | 1990 |
| 12 | Bastogne | Nîves | 11 km | 1987 |
| 13 | Nîves | Neufchâteau | 10 km | 1989-06-29 |
| 14 | Neufchâteau | Léglise | 6 km | 1986-1987 |
| 15 | Léglise | Habay | 14 km | 1988-12-05 |
| 16 | Habay | Stockem | 9 km | 1985 |
| 17 | Stockem | Weyler | 7 km | 1979 |
| 18 | Weyler | Luxemburgse grens | 7 km | 1982-06-28 |
Groot onderhoud 2004-2006
Tussen 2004 en 2006 is een 67 kilometer lang deel van de E25 gerenoveerd tussen Werbomont en het knooppunt met de E411. De snelweg was destijds grotendeels tussen 15 en 20 jaar oud maar bevond zich al in zeer slechte staat.
Situatie bij Voeren
Ter hoogte van Moelingen verloopt de E25 kortstondig door de Voerstreek, een onderdeel van Vlaanderen dat tussen Nederland en Wallonië ligt. Over een traject van 500 meter zijn er dus drie verschillende wegbeheerders. In 2016 is het deel vanaf de Nederlandse grens tot aan het knooppunt Cheratte opnieuw geasfalteerd, daarbij is op het Vlaamse deel ook het beton vervangen richting zuiden. Richting noorden is de E25 in 2020 opnieuw geasfalteerd, vanaf het knooppunt Cheratte tot aan de grens met Vlaanderen. Het deel door Vlaanderen is toen niet aangepakt en had nog oud beton tot dit in 2022 ook is vervangen.[5]
Carpoolstrook
In april 2019 is een carpoolstrook geopend op de E25 tussen Arlon en de grens met Luxemburg.[6] De carpoolstrook richting Luxembourg had oorspronkelijk een toegangsrestrictie voor voertuigen met 3+ personen aan boord. Op de strook geldt een maximumsnelheid van 50 km/h. Deze carpoolstrook ligt op de plaats van de vluchtstrook en eindigt bij de Luxemburgse grens. Dit was de eerste carpoolstrook op een Belgische autosnelweg. De carpoolstrook ligt op de rechter vluchtstrook. De carpoolstrook op de E25 bij Arlon werd in december 2019 gekarakteriseerd als een flop, omdat er nauwelijks gebruik van wordt gemaakt.[7] In begin 2021 is de toegangsrestrictie verlaagd naar voertuigen met 2+ personen aan boord.[8]
Overstromingen in Liège in 2021
Op 14-15 juli 2021 viel extreem veel regen in de Ardennen, waardoor de rivieren Vesdre, Ourthe en Meuse (Maas) buiten hun oevers traden, met catastrofale schade in de dorpen rond Liège. Er vielen 42 doden.[9] De E25 kwam ook onder water te staan, de problemen waren met name groot in de tunnel de Kinkempois die naast de Ourthe ligt. De tunnel stond volledig onder water en veel technische installaties moesten vervangen worden. Op 29 juli 2021 heropende de tunnel Cointe weer voor het verkeer,[10] maar het herstel van de tunnel Kinkempois duurde langer,[11] de tunnel was uiteindelijk 3 maanden dicht tot 15 oktober 2021.[12][13][14][15] Het herstel van de tunnel kostte € 55 miljoen.
Toekomst
Reeds begin jaren 1970 werden onderzoeken gedaan om het snelwegennet ten noorden en ten zuiden van Liège met elkaar te verbinden. Uiteindelijk is voor de huidige route via de A602 gekozen, vanaf de Échangeur de Loncin door Liège. Een andere variant, aan de oostzijde van de stad, was de zogenaamde "CHB", de verbinding tussen Cerexhe-Heuseux en Beaufays. Deze zou het nummer A605 krijgen. In 1979 werd gekozen voor de huidige A602, maar een oostelijke bypass van Liège verdween nooit helemaal uit beeld, vooral omdat de route via de E40/E42 behoorlijk druk is en de traverse door Liège via de A602 tegen zijn verzadigingspunt aan zit. Desondanks zijn er geen concrete plannen om de A605 alsnog aan te leggen, als mogelijk onderdeel van de E25.
Verkeersintensiteiten
Onderstaande intensiteiten zijn ten zuiden van de genoemde aansluiting.
| telpunt | 2010 | 2017 |
|---|---|---|
| Moelingen | 28.100 | 23.600 |
| Visé | 42.000 | 29.100 |
| Argenteau | 48.400 | 38.000 |
| Cheratte | 49.400 | 46.900 |
 Cheratte |
89.000 | 88.600 |
| Herstal | 104.000 | 92.900 |
| Hauts-Sarts | 99.000 | 90.900 |
| Vottem |
103.000 | 97.000 |
| Rocourt | 116.500 | 117.600 |
| Alleur | 115.500 | 116.400 |
| Loncin |
88.000 | 90.000 |
| Bonne Fortune | 83.600 | 84.600 |
| Ans | 93.600 | 100.800 |
| Burenville | 84.500 | 89.600 |
| Saint-Laurent | 83.200 | 89.700 |
| Laveu | 61.100 | 66.800 |
| Guillemins | 56.100 | 66.800 |
| Grosses Battes | 65.800 | |
| 18 Arcades | 59.100 | 65.000 |
| Chênée | 60.300 | 64.200 |
| Embourg | 54.300 | 51.600 |
| Tilff | 34.500 | 49.000 |
| Sprimont | 33.400 | 32.900 |
| Remouchamps | 25.200 | 23.800 |
| Harzé | 21.900 | 24.700 |
| Harre | 16.500 | 19.200 |
| Manhay | 16.600 | 19.100 |
| Baraque de Fraiture | 15.600 | 16.800 |
| Houffalize | 17.000 | 15.600 |
| Mabompré | 16.300 | 18.600 |
| Bastogne | 14.000 | 15.800 |
| Villeroux | 14.400 | 17.300 |
| Nives | 13.800 | 12.400 |
| Neufchâteau |
37.500 | 40.600 |
| Léglise | 37.900 | 42.200 |
| Rulles | 36.900 | 42.200 |
| Habay | 39.000 | 38.700 |
| Stockem | 42.800 | 48.900 |
| Arlon | 49.200 | 54.800 |
| Weyler | 45.700 | 49.700 |
| Sterpenich | 45.000 | 48.900 |
Rijstrookconfiguratie
| Van | Naar | Rijstroken | Lengte | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| Nederlandse grens | Cheratte |
2x2 | 10 km | |
| Cheratte |
Alleur | 2x3 | 12 km | |
| Alleur | Loncin |
2x4 | 3 km | |
| Loncin |
Avroy | 2x3 | 5 km | |
| Avroy | Embourg | 2x2 | 9 km | |
| Embourg | Beaufays | 2x3 | 8 km | |
| Beaufays | Luxemburgse grens | 2x2 | 129 km | Bij kruipstroken 2+3 |
Kunstwerken
Grote kunstwerken in de E25:
- Viaduc de Chertal (670 m)
- Tunnel de Cointe (1.511/1.639 m)
- Pont du Pays de Liège (328 m)
- Tunnel de Kinkempois (635 m)
- Tunnel des Grosses Battes (376 m)
- Pont de Sauheid (70 m)
- Viaduc de Sécheval (340 m)
- Viaduc de Remouchamps (939 m)
- Viaduc de Houffalize (370 m)
Overzichten
| Verzorgingsplaatsen langs de E25 |
|---|
|
Richting Luxembourg: Lixhe • Noidré • Fagne • Nutons • Withimont • Remichampagne • Lundifontaine • Nantimont • Hondelange • Sterpenich Richting Maastricht: Sterpenich • Hondelange • Nantimont • Lundifontaine • Withimont • Nutons • Fagne • Noidré |
| Aansluitingen in de E25 België |
|---|
|
1 • 2 • 3 • 4 • 35 • 34 • 33 • 32 • 31a • 32 • 33 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39b • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 48b • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • 56 • 28 • 28a • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 Knooppunten: Cheratte • Hauts-Sarts • Vottem • Loncin • Neufchâteau |
Referenties
- ↑ geschiedenis van de E25/E411 op wegen-routes.be
- ↑ 2 juin 2000 : inauguration du Tunnel de Cointe | connaitrelawallonie.wallonie.be
- ↑ Liège : La liaison E25-E40/A602 fête ses 20 ans et… le passage de plus de 520 millions de véhicules ! | construirelawallonie.be
- ↑ E40/A3 - libération de toutes les voies entre Loncin et Alleur ce vendredi 19 en fin de journée | rtc.be
- ↑ Renovatie E25 Voeren en ontharding parkings | wegenenverkeer.be
- ↑ Fin avril: une autoroute unique, un prototype pour le covoiturage | lavenir.net
- ↑ La bande de covoiturage s'avère être un fiasco | wort.lu
- ↑ Les motards utiliseront la bande de covoiturage | lessentiel.lu
- ↑ Le corps d’un homme disparu après les inondations retrouvé à Trooz | 7sur7.be
- ↑ le tunnel de Cointe rouvert entre Avroy-Laveu et le Val Benoît | sudinfo.be
- ↑ En attente du nouveau matériel, le tunnel de Cointe pas rouvert avant des semaines | sudinfo.be
- ↑ Liège – Liaison E25-E40/A602 : Dès la mi-octobre, il sera à nouveau possible de circuler sur toute la longueur de la liaison mais avec des conditions de circulation restreintes | sofico.org
- ↑ Liège – Dès ce 15 octobre, la liaison E25-E40/A602 sera accessible sur toute sa longueur, avec 1 voie par sens et une vitesse maximale de 50 km/h | sofico.org
- ↑ Le tunnel de Cointe est enfin rouvert ! | dhnet.be
- ↑ Réouverture du tunnel de Cointe le 15 octobre 2021 | liege.be
| Autosnelwegen in België |
|---|
|
|
| Europese wegen in België |
|---|
|
E17 • E19 • E25 • E34 • E40 • E42 • E44 • E46 • E313 • E314 • E403 • E404 • E411 • E420 • E421 • E429 |