A81 (Duitsland)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
A81
Begin Würzburg
Einde Gottmadingen (D/CH)
Lengte 283 km
Lijst van Duitse Autobahnen
Route

1 Dreieck Würzburg-West

2 Gerchsheim

3 Tauberbischofsheim

4 Ahorn

5 Boxberg

6 Osterburken

7 Möckmühl

8 Neuenstadt

9 Kreuz Weinsberg

10 Weinsberg/Ellhofen

11 Heilbronn/Untergruppenbach

12 Ilsfeld

13 Mundelsheim

14 Pleidelsheim

15 Ludwigsburg-Nord

16 Ludwigsburg-Süd

17 Stuttgart-Zuffenhausen

18 Stuttgart-Feuerbach

19 Dreieck Leonberg

20 Kreuz Stuttgart

21 Sindelfingen-Ost

22 Böblingen-Ost

23 Böblingen/Sindelfingen

24 Böblingen/Hulb

25 Ehningen

26 Hildrizhausen

27 Gärtringen

28 Herrenberg

29 Rottenburg

30 Horb am Neckar

31 Empfingen

32 Sulz am Neckar

33 Oberndorf am Neckar

34 Rottweil

35 Villingen-Schwenningen

36 Tuningen

37 Dreieck Bad Dürrheim

38 Geisingen

39 Engen

40 Kreuz Hegau

41 Singen

42 Hilzingen

43 Gottmadingen

De Bundesautobahn 81, BAB 81 of kortweg A81 is een Autobahn in Duitsland. De snelweg vormt een noord-zuidroute door het zuidwesten van het land, voornamelijk door de staat Baden-Württemberg, en loopt vanaf het Dreieck Würzburg-West tot de aansluiting Gottmadingen vlak voor de grens met Zwitserland. De weg verbindt hiermee grotere steden als Würzburg, Heilbronn en Stuttgart met de richting Singen en Schaffhausen. De A81 is 283 kilometer lang.

Routebeschrijving

De snelweg begint bij het Dreieck Würzburg-West, waar deze van de A3 aftakt, de snelweg vanaf Frankfurt richting Würzburg en Nürnberg. De snelweg loopt naar het zuidzuidwesten, telt 2x2 rijstroken en loopt door een rustig gebied met heuvels, afgewisseld met wat bos. Al snel steekt men via een middelgrote brug de rivier de Tauber over. Tot aan Heilbronn, 80 kilometer verder, komt de A81 niet langs grotere plaatsen. De snelweg bedient hier enkel dorpjes en kleine stadjes in de regio. Men steekt af en toe wat kleine rivierdalen over, waardoor de A81 vrij veel dalbruggen heeft. Bij Widdern steekt men het Jagsttal over via een fors viaduct en even verderop de rivier de Kocher. Vlak voor Heilbronn volgt een korte tunnel onder een beboste heuvelrug.

Men bereikt dan het Kreuz Weinsberg en kruist hier de A6, de oost-westroute vanaf Mannheim richting Nürnberg. De snelweg telt vanaf hier 2x3 rijstroken en is tussen Heilbronn en Stuttgart een stuk drukker. De snelweg loopt vrij ruim ten oosten van Heilbronn langs, zodat deze stad met maar één aansluiting bediend wordt. Zuidelijker blijft de omgeving glooiend en wordt de omgeving dichter bebouwd met talloze kleine voorstadjes van Stuttgart. Bij Pleidelsheim steekt men de rivier de Neckar over. Men komt dan langs Ludwigsburg, een grote voorstad van Stuttgart. De A81 loopt daarna langs de westzijde van Stuttgart, waarna een langere tunnel vlak voor Dreieck Leonberg volgt.

Men begint dan aan een korte dubbelnummering met de A8, de snelweg vanaf Karlsruhe. Deze dubbelnummering telt 4 rijstroken richting oosten en 3 richting westen en is oostwaarts sterk stijgend. Dit gebied loopt door dichte bossen ten zuiden van Stuttgart. Na 4 kilometer volgt het Kreuz Stuttgart, waar de A81 naar het zuiden afslaat en de A8 verder gaat richting Ulm en München. De A831 gaat Stuttgart in. De A81 bedient daarna de steden Böblingen en Sindelfingen en is het eerste stukje substandaard. Tussen Böblingen en Gärtringen liggen 2x3 rijstroken. Bij Gärtringen ligt in noordelijke richting de enige afslag naar links in Duitsland.

Zuidelijker loopt de snelweg door de uitlopers van het Schwarzwald, een overgangsgebied naar de Schwäbische Alb, een hoogvlakte. Men kruist hier een aantal dalen, waarmee het hoogteverschil op korte afstand zo'n 100 meter is. Hier zijn hoge dalbruggen gebouwd. Bij Horb kruist men de Neckar nogmaals, die hier maar een klein riviertje is. De snelweg volgt dan de Neckar richting het zuiden en kruist hem nogmaals bij Rottweil. De afslagen liggen in dit gebied vrij ver uit elkaar. Bij het Dreieck Bad Dürrheim slaat de A864 af naar het westen, zodoende een korte verbinding vormend naar de autobahnähnliche B33 die parallel aan de A81 loopt.

Verder naar het zuiden buigt de snelweg naar het zuidoosten af, om het stadje Singen te ontsluiten. Bij het Kreuz Hegau, vlak voor de Bodensee, slaat de A81 naar het zuidwesten af. De autobahnähnliche B33 loopt in het verlengde van de A81 uit Stuttgart verder richting Konstanz. De A98 vormt de oostelijke tak van het knooppunt. Die weg loopt als korte snelweg naar Stockach en Friedrichshafen. De A81 loopt ten noorden van Singen langs, waarna bij Gottmadingen nog een korte tunnel volgt. Enkele kilometers ten oosten van de grens met Zwitserland eindigt de A81 op een rotonde met de B34. Via het Zwitserse wegennet kan men richting Schaffhausen en Zürich.

Geschiedenis

De planning van de A81 dateert uit de jaren '30 van de vorige eeuw, maar alleen het deel tussen Heilbronn en Stuttgart werd daadwerkelijk tussen 1938 en 1940 opgeleverd voor het verkeer. Dit was destijds de Reichsautobahn strecke 39. In de jaren '70 is het deel tussen Würzburg en Heilbronn aangelegd, inclusief een aantal forse dalbruggen. Tegelijkertijd werd het deel tussen Heilbronn en Stuttgart verbreed naar 2x3 rijstroken. Het was voorzien om de A81 vanaf Dreieck Leonberg direct naar het zuiden te laten doorlopen tot aan de huidige aansluiting Gärtringen. De linkse afslag Gärtringen herinnert hier nog aan. Omdat dit tracé deels door een bosgebied liep, is het echter nooit zo aangelegd, maar werd de A81 geleid over wat toen de A8 en A831 waren. De A831 ontstond in 1973 toen de tussen 1968 en 1972 aangelegde Autobahnähnliche B14 werd opgewaardeerd tot Autobahn. In 1985 werd besloten om de A831 in te korten tot enkel het deel tussen het Kreuz Stuttgart en Stuttgart en de rest om te nummeren tot A81. Het deel tussen Kreuz Stuttgart en Gärtringen is deels substandaard, omdat niet gerekend werd op een dermate groot verkeersaanbod, waardoor dit deel vrij filegevoelig is.

In 1974 en 1975 werden de eerste delen tussen Stuttgart en Singen geopend voor het verkeer, met name het zuidelijke deel tussen Villingen-Schwenningen en Singen. In 1978 werd 63 kilometer in één keer geopend, waarmee de A81 al behoorlijk vorm begon te krijgen. In 1988 opende nog een deel rond Singen en in 1990 opende de snelweg tot aan het huidige einde bij Gottmadingen, waarmee de snelweg na 52 jaar voltooid was.

Voorheen bestond een smalle 2x2 Engelbergtunnel aan de westzijde van Stuttgart. Deze werd in 1999 vervangen door een zesstrooks basistunnel.

Voormalige plannen

Oorspronkelijk was voorzien om de A81 een stuk langer te maken aan de noordzijde, rond Würzburg en verder naar Erfurt. Dit plan is anders uitgevoerd, deels als A70 en A71, en in planning als B26a rondom Würzburg.

In de jaren '70 waren er plannen om de A81 vanaf het Kreuz Hegau rechtdoor richting Konstanz te laten lopen. Dit plan is uiteindelijk in de vorm van de Autobahnähnliche B33 uitgevoerd hoewel er plannen waren die weg als A881 te nummeren. Daarna is besloten om de A81 westwaarts naar Gottmadingen te laten lopen.

Wegnummergeschiedenis

Tot 1975 was de gehele geplande A81, vanaf Würzburg tot Konstanz, als A23 genummerd. Dit betrof ook de A7 tot aan Bad Hersfeld en zelfs de A4 tot aan Eisenach.[1]

Verbredingen

In de jaren '70 is de A81 tussen Heilbronn en Stuttgart naar 2x3 rijstroken verbreed. In de jaren '80 is ook het meer noordelijk gelegen deel tussen het Kreuz Weinsberg en Heilbronn/Untergruppenbach naar 2x3 rijstroken verbreed. In 1999 werd het deel tussen Stuttgart en Leonberg naar 2x3 rijstroken verbreed met een nieuwe basistunnel.

Tussen 2009 en 2013 is een 7 kilometer lang traject tussen Böblingen en Gärtringen naar 2x3 rijstroken verbreed. De werkzaamheden duurden bijna 4 jaar en kostten € 44 miljoen. Op 7 mei 2013 was de verbreding voltooid.[2]

Openstellingsgeschiedenis

Van Naar Lengte Opening[3]
Ludwigsburg-Nord Dreieck Leonberg 20 km 05-11-1938
Kreuz Weinsberg Ludwigsburg-Nord 29 km 21-03-1940
Gerchsheim Tauberbischofsheim 18 km 1972
Kreuz Stuttgart Gärtringen 16 km 1972
Tauberbischofsheim Boxberg 19 km 1973
Mockmühl Kreuz Weinsberg 17 km 1973
Geisingen Engen 14 km 1973
Dreieck Würzburg-West Gerchsheim 3 km 1974
Boxberg Mockmühl 25 km 1974
Villingen/Schwenningen Geisingen 24 km 1975
Engen Singen 9 km 1975
Villingendorf Villingen/Schwenningen 13 km 00-12-1977
Hildrizhausen Villingendorf 63 km 00-06-1978
Singen Hilzingen 4 km 1988
Hilzingen Gottmadingen 5 km 1990

Toekomst

Spitsstroken

Al jaren waren er plannen voor spitsstroken tussen Ludwigsburg-Nord en Stuttgart-Zuffenhausen.[4] De procedures ervan zijn echter lang niet in gang gezet, zodat de planvorming vanaf 2009 langere tijd stil lag. Wel zijn statische berekeningen uitgevoerd om te beoordelen of de bruggen op het traject voldoende draagkracht hebben voor vier rijstroken met verkeer. Elders in Duitsland bleken veel bruggen te zwak voor een verbreding. De bruggen zijn voor dit project in voldoende conditie. In 2017 werd aangekondigd dat de spitsstroken tussen 2020 en 2022 aangelegd zouden worden.[5] De spitsstroken worden in fases in gebruik genomen, op 10 mei 2021 tussen Ludwigsburg-Süd en Stuttgart-Zuffenhausen in beide richtingen,[6] op 5 juli 2022 tussen Stuttgart-Zuffenhausen en Stuttgart-Feuerbach[7][8] en op een later moment tussen Ludwigsburg-Nord en Ludwigsburg-Süd.[9]

Heilbronn - Stuttgart

De A81 is tussen Heilbronn en Stuttgart één van de drukste Autobahnen van Baden-Württemberg, het is de enige doorgaande route in een zeer dichtbevolkte regio. Het is gepland om de A81 deels naar 2x4 rijstroken te verbreden. Een verbreding naar 2x4 rijstroken van 10 kilometer lengte tussen het Kreuz Weinsberg en Ilsfeld, evenals een 15 kilometer lang traject van Pleidelsheim naar Stuttgart-Zuffenhausen zijn opgenomen in het Bundesverkehrswegeplan 2030 met de status 'verdere noodzaak met planrecht'.

Stuttgart - Gärtringen

In 2013 is de verbreding van het deel tussen Böblingen/Hulb en Gärtringen afgerond. Daarna moet het deel tussen Sindelfingen-Ost en Böblingen/Hulb naar 2x3 rijstroken verbreed worden. Dit project werd al in 1985 opgenomen in het Bundesfernstraßenplan. In 1996 is begonnen met de procedures en planning van de verbreding. In 2012 is het ontwerp vastgesteld en begin 2013 was de financiering van een 850 meter lange landtunnel rond. De verbreding van dit 7 kilometer lange deel kost € 226 miljoen.[10][11] De verbreding is echter jaren vertraagd en zou oorspronkelijk vanaf 2015 plaatsvinden. De verbreding is eerst uitgesteld naar 2018,[12] later naar 2019,[13] 2020[14] en vervolgens 2021.[15] In september 2018 is na 22 jaar procedures en planvorming het Planfeststellungsbeschluß vastgesteld.[16] Dit besluit werd op 20 maart 2019 onherroepelijk nadat de bezwaren ingetrokken werden. Hiermee kwam na 23 jaar een einde aan de planvorming voor de verbreding van de A81. De verbreding begon officieel op 2 juli 2021.[17] De verbreding moet medio 2027 gereed zijn.[18]

Bietingen - Zwitserse grens

Er zijn plannen geweest om de A81 op de Zwitserse A4 bij Bietingen aan te sluiten. Dit is een ontbrekende schakel in de verbinding van Stuttgart naar Zürich. Het project is echter niet opgenomen in het Bundesverkehrswegeplan 2030.

Bruggen

Zie ook vervanging van bruggen in Duitsland.

Bijna alle bruggen van de A81 zijn in slechte staat. Het is gepland om praktisch alle bruggen tussen Würzburg en Heilbronn te vervangen. Op dit traject moeten 8 van de 9 grote bruggen gesloopt en herbouwd worden. De uitzondering is de Kochertalbrücke bij Neuenstadt.[19]

Zuidelijker zijn ook veel bruggen tussen Stuttgart en Singen in slechte conditie. Opvallend is dat deze bruggen minder oud zijn dan veel andere probleembruggen in Duitsland, afgezien van het traject Heilbronn - Stuttgart is de A81 bijna volledig tussen 1972 en 1978 opengesteld.

Verkeersintensiteiten

De A81 bij Tauberbischofsheim.
De A81 tussen Heilbronn en Stuttgart.
De A81 bij het Kreuz Hegau.

Intensiteiten ten zuiden van de aansluiting.

Telpunt 2010[20] 2015[21] 2021[22]
Dreieck Würzburg-West (A3) 26.100 30.600
Gerchsheim 26.900 31.000 30.300
Tauberbischofsheim 26.900 23.400
Ahorn 23.400
Boxberg 27.200
Osterburken 31.000 33.400 29.600
Möckmühl 34.800 38.300 35.200
Kreuz Weinsberg (A6) 99.700 95.100 73.800
Weinsberg/Ellhofen 99.700 95.500 81.200
Heilbronn/Untergruppenbach 99.700 103.000 85.300
Ilsfeld 91.100 106.500 85.800
Mundelsheim 99.100 108.200 90.700
Pleidelsheim 94.800 110.100 91.700
Ludwigsburg-Nord 129.300 126.900 109.000
Ludwigsburg-Süd 115.400 127.900 103.600
Stuttgart-Zuffenhausen 101.700 116.900 106.500
Stuttgart-Feuerbach 95.600 114.000 106.300
Kreuz Stuttgart (A8/A831) 125.200 128.000 116.300
Sindelfingen-Ost 101.900 118.900 102.700
Böblingen-Ost 79.100 89.700 75.700
Böblingen/Sindelfingen 81.100 91.400 65.500
Böblingen-Hulb 75.500 80.000
Ehningen 79.500 90.000 85.400
Hildrizhausen 82.800 93.100 84.900
Gärtringen 65.700 69.200 59.700
Herrenberg 58.500 59.000 49.800
Rottenburg 49.800 53.700 46.700
Horb am Neckar 47.300 47.800 45.600
Sulz am Neckar 39.700
Oberndorf 36.600
Villingen-Schwenningen 34.700
Rottweil 44.700 45.900 42.300
Tuningen 34.900
Dreieck Bad Dürrheim (A864) 35.500 30.700
Geisingen 37.700 33.600
Engen 36.400 38.300 38.000
Kreuz Hegau (A98) 27.200 29.100 26.700
Singen 20.500 22.600 18.400

Congestie

Het deel tussen Heilbronn en Stuttgart heeft de grootste verkeersdruk maar is met 2x3 rijstroken redelijk adequaat uitgebouwd. Filevorming is mogelijk, maar niet ernstig. Drukker is het deel tussen Stuttgart en Böblingen waar files regelmatig voorkomen. Ook de dubbelnummering met de A8 heeft vanwege de sterke helling regelmatig filevorming, maar is niet zo problematisch als verder oostelijk. Op andere tracés is filevorming zeldzaam en heeft dit meestal een bijzondere oorzaak, zoals een incident.

Rijstrookconfiguratie

Van Naar Rijstroken Lengte Opmerkingen
Dreieck Würzburg-West (A3) Kreuz Weinsberg (A6) 2x2 81 km her en der kruipstroken
Kreuz Weinsberg (A6) Dreieck Leonberg (A8) 2x3 49 km
Dreieck Leonberg (A8) Kreuz Stuttgart (A8) 2x4 8 km dubbelnummering met A8
Kreuz Stuttgart (A8) Sindelfingen-Ost 2x3 6 km
Sindelfingen-Ost Böblingen/Hulb 2x2 7 km
Böblingen/Hulb Gärtringen 2x3 7 km
Gärtringen Gottmadingen 2x2 131 km her en der kruipstroken

Kunstwerken

Grote kunstwerken van de A81;

Externe links

Foto

Referenties

  1. Nummerierung des deutschen Autobahnnetzes nach West-Modell vor 1974 | autobahn-online.de
  2. Weiterer Baustein im Zuge des Ausbaus der A 81 in Baden-Württemberg fertig gestellt | bmvbs.de
  3. geschiedenis Duitsland op autobahn-online.de
  4. Temporäre Seitenstreifenfreigabe A81 Anschlussstelle Ludwigsburg-Nord bis Anschlussstelle Stuttgart-Zuffenhausen | svz-bw.de
  5. Autobahn soll bis 2022 ausgebaut werden | stuttgarter-zeitung.de
  6. A 81: Neue Anlage zur Seitenstreifenfreigabe | autobahn.de
  7. A 81 - Vollwertiger Seitenstreifen mit temporärer Nutzungsfreigabe ab 5. Juli | autobahn.de
  8. Arbeiten zwischen Ludwigsburg-Süd und Zuffenhausen im Endspurt | marbacher-zeitung.de
  9. Temporäre Seitenstreifenfreigabe im Zuge der A 81 zwischen den Anschlussstellen Stuttgart-Zuffenhausen und Stuttgart-Feuerbach | bmvi.de
  10. Kompletter A-81-Ausbau soll 2015 starten | stuttgarter-zeitung.de
  11. A 81 Anschlussstelle Sindelfingen-Ost - Anschlussstelle Böblingen-Hulb | rp-stuttgart.de
  12. Böblingen: Autobahnausbau frühestens 2018 | stuttgarter-zeitung.de
  13. Nach Angaben des Staatssekretärs im Bundesverkehrsministerium, Norbert Barthle (CDU), werden die Pläne für den sechsspurigen Ausbau der A81 in Böblingen noch im Mai abgesegnet. Mit dem Baustart ist allerdings wohl erst im Jahr 2019 zu rechnen. | stuttgarter-zeitung.de
  14. Der Planfeststellungsbeschluss für den sechsstreifigen Ausbau der A 81 soll im Sommer 2018 erfolgen, die Ausführungsplanung für den Deckel ist bereits vergeben. Mit dem Ausbau selbst soll Anfang 2020 begonnen werden. Die Fertigstellung ist für das Jahr 2026 vorgesehen. | rp.baden-wuerttemberg.de
  15. A 81 sechsstreifiger Ausbau zwischen den Anschlussstellen Sindelfingen-Ost und Böblingen-Hulb (Landkreis Böblingen) | rp-baden-wuerttemberg.de
  16. RP Stuttgart erlässt Planfeststellungsbeschluss für den sechsstreifigen Ausbau der A 81 zwischen den Anschlussstellen Sindelfingen-Ost und Böblingen-Hulb | rp-baden-wuerttemberg.de
  17. A 81: Baubeginn für sechsstreifige Erweiterung | deges.de
  18. Der Zeitplan für den 7,2 Kilometer langen Abschnitt des A81-Ausbaus verzögert sich | szbz.de
  19. Fast alle größeren Brücken der A 81 in der Region müssen neu gebaut werden | rnz.de
  20. Manuelle Straßenverkehrszählung | bast.de
  21. Manuelle Straßenverkehrszählung | bast.de
  22. De data van 2021 is ingewonnen tijdens de COVID-19 pandemie. De kwaliteit van de data is slechter dan voorgaande jaren
Autobahnen in Duitsland

A1A2A3A4A5A6A7A8A9A10A11A12A13A14A15A17A19A20A21A23A24A25A26A27A28A29A30A31A33A36A37A38A39A40A42A43A44A45A46A48A49A52A57A59A60A61A62A63A64A65A66A67A70A71A72A73A81A92A93A94A95A96A98A99

A100A103A111A113A114A115A117A143A210A215A226A255A261A270A280A281A293A352A369A391A392A445A448A480A485A516A524A535A540A542A544A553A555A559A560A562A565A571A573A602A620A623A643A648A650A656A659A661A671A672A831A861A864A952A980A995