A9 (Oostenrijk)
A9 | |||
Begin | Voralpenkreuz | ||
Einde | Spielfeld (A/SLO) | ||
Lengte | 230 km | ||
|
De A9, ook wel Pyhrn Autobahn is een Autobahn in Oostenrijk. De autosnelweg vormt een noord-zuidroute door het oosten van Oostenrijk, vanaf het Voralpenkreuz dwars door de Kalkalpen via de Bosruck-, Gleinalm en Plabutschtunnels via Graz naar de grens met Slovenië. De snelweg is 230 kilometer lang.
Routebeschrijving
De A9 begint op het Knoten Voralpenkreuz, een belangrijk knooppunt waar de A8 uit Wels en Passau overgaat in de A9 en de A1 van Wien naar Salzburg loopt. De autosnelweg verloopt naar het zuiden. De eerste 20 kilometer nog door glooiend gebied, waarna men de Alpen inrijdt. De autosnelweg volgt een dal, maar de bergen zijn rondom meteen vrij hoog. Na Spital am Pyhrn volgt de eerste toltunnel, de Bosrucktunnel. Daarna loopt de snelweg naar Liezen en buigt wat naar het zuidoosten af. De bergen in dit gebied zijn niet bijzonder hoog, tot zo'n 2.300 meter. De snelweg verloopt door een smal dal en kent relatief weinig afslagen. Bij St. Michael kruist men de S6 uit Bruck an der Mur, die overgaat in de S36 richting Judenburg. Daarna volgt de tolplichtige Gleinalmtunnel. Niet ver daarna eindigt de S35 uit Bruck an der Mur. De snelweg verlaat vervolgens de hogere delen van de Alpen, maar er volgt nog een 10 kilometer lange tweebuizige tunnel, de Plabutschtunnel, langs de westkant van Graz.
Aan de zuidkant van Graz kruist men bij het Knoten Graz-West de A2, de autosnelweg van Wien naar Villach. Hierna is het gebied enkel nog licht heuvelachtig met een afwisseling van kleine bossen en open velden. De laatste grotere plaats voor de grens met Slovenië is Leibnitz. De snelweg steekt dan de rivier de Mur over waarna de grens met Slovenië bij Spielfeld volgt. De Sloveense A1 gaat dan verder richting Maribor, Ljubljana en indirect naar Zagreb.
Geschiedenis
De eerste delen van de A9 openden in gedurende de jaren '70 in de omgeving van Graz. Het deel tussen Gratkorn en Graz-Nord stamt uit 1971. In de periode 1973 werd de snelweg verlengd van Graz-Süd tot Leibnitz. In 1978 opende de Gleinalmtunnel, en in 1983 de Bosrucktunnel. Tussen 1982 en 1991 werd in fases de snelweg doorgetrokken van Leibnitz tot de grens met Slovenië. In diezelfde tijd werden de middengedeeltes van de A9 aangelegd. In 1997 werd de de eerste buis van de Lainbergtunnel, nabij St. Pankraz, geopend en in 2003 de tweede buis. In 2004 opende, rondom Graz, de Plabutschtunnel. Hiervoor moest al het doorgaande verkeer uit Slovenië, en eerder Joegoslavië, door de stad Graz, wat in de zomer tot grote opstoppingen leidde. Deze tunnel kent twee tunnelbuizen met elk 2 rijstroken. In december 2004 opende het laatste deel van de A9 in het noorden van Oostenrijk tussen Inzersdorf en St. Pankraz.
Openstellingsgeschiedenis
Van | Naar | Lengte | Opening[1] |
---|---|---|---|
Gratkorn | Graz-Nord | 0,9 km | 16-12-1971 |
Graz-Webling | Knoten Graz-West | 4,2 km | 01-12-1973 |
Knoten Graz-West | Wildon | 12,7 km | 15-11-1975 |
Knoten Sankt Michael | Knoten Peggau-Deutschfeistritz | 32,6 km | 11-08-1978 |
Wildon | Leibnitz | 12,4 km | 12-10-1979 |
Traboch | Knoten Sankt Michael | 4,0 km | 25-06-1980 |
Selzthal | Rottenmann-Nord | 3,3 km | 28-06-1980 |
Knoten Peggau-Deutschfeistritz | Gratkom | 8,1 km | 29-06-1983 |
Spital am Pyhrn | Selzthal (één rijbaan) | 12,3 km | 21-10-1983 |
Leibnitz | Vogau-Straß | 8,0 km | 06-12-1983 |
Windischgarsten | Spital am Pyhrn | 9,2 km | 05-08-1986 |
Graz-Nord | Graz-Webling | 10,7 km | 27-06-1987 |
Rottenmann-Süd | Gaishorn | 12,1 km | 02-09-1988 |
Vogau-Straß | Spielfeld | 5,9 km | 30-06-1989 |
Knoten Voralpenkreuz | Inzersdorf im Kremstal | 15,8 km | 27-06-1990 |
Rottenmann-Nord | Rottenmann-Süd | 5,4 km | 03-07-1990 |
Spielfeld | Sloveense grens | 1,9 km | 18-09-1991 |
Gaishorn | Wald | 10,7 km | 30-10-1991 |
Mautern | Traboch | 14,0 km | 30-10-1991 |
Melling | Mautern | 6,8 km | 05-08-1992 |
Wald | Melling | 7,2 km | 26-05-1993 |
Lainbergtunnel-Nord | Windischgarsten | 8,0 km | 08-11-1997 |
Schön | Lainbergtunnel-Nord | 14,0 km | 20-09-2003 |
Plabutschtunnel | (2e rijbaan) | 10,1 km | 30-01-2004 |
Inzersdorf im Kremstal | Schön | 9,8 km | 18-12-2004 |
Tunnels
Bosrucktunnel
De Bosrucktunnel is 5,5 kilometer lang en is een sondermautstrecke. De aanleg ervan begon in 1980 en de tunnel werd in 1983 opgeleverd. De tol bedraagt € 5,00 voor personenauto's. Een alternatief is voorhanden in de vorm van de Pyhrnpass, die met 945 meter en 10% stijging voor voertuigen met aanhanger een redelijk alternatief is. Doorgaand vrachtverkeer is hier echter verboden. Op 19 juli 2013 opende de tweede tunnelbuis voor het verkeer, waarna de bestaande is gerenoveerd.[2] Sinds 19 oktober 2015 zijn 2x2 rijstroken beschikbaar. De kosten van de tweede tunnelbuis en de sanering van de bestaande bedroegen € 321 miljoen.
Gleinalmtunnel
De Gleinalmtunnel is een 8,3 kilometer lange tunnel en is tevens een sondermautstrecke. Deze tunnel opende op 11 augustus 1978 voor het verkeer en er wordt een tol van € 8,50 geheven. Een alternatief is de S6 en S35 via Bruck an der Mur wat ongeveer 20 minuten extra reistijd oplevert.
Tussen 2013 en 2019 is de Gleinalmtunnel verdubbeld naar 2 buizen, met 2x2 rijstroken. De tunnel was voor de verdubbeling één van de drukste enkelbuizige tunnels van de Alpen. Op 21 september 2013 begon de bouw van de tweede buis. De tunneldoorslag volgde op 12 maart 2015[3] en de tweede buis is op 21 juli 2017 opengesteld voor het verkeer.[4][5][6][7] Daarna is de oude buis uitvoerig gerenoveerd. Op 20 december 2019 is de Gleinalmtunnel uiteindelijk met 2x2 rijstroken in gebruik genomen.[8] De uitbreiding en renovatie kostte € 260 miljoen.
Plabutschtunnel
De Plabutschtunnel is een 10 kilometer lange tunnel bij Graz. Deze tunnel is tolvrij, maar men heeft wel het Autobahnvignette nodig. In 1999 begon men met de aanleg, waarna de weg in 2004 voor het verkeer beschikbaar kwam. De tunnel telt 2x2 rijstroken en was daarmee een stuk veiliger dan de destijds enkelbuizige Bosruck en Gleinalmtunnel. De tunnel ontlastte Graz significant van het doorgaande verkeer, de toeristen in de zomer, en de gastarbeiders uit de Balkan in andere jaargetijden. De A9 is de snelste route tussen het grootste deel van Duitsland en landen als Kroatië, Servië, Bulgarije en Turkije. Sinds 11 oktober 2011 is er in de Plabutschtunnel bij Graz een trajectcontrole.[9]
Tunnelkette Klaus
Tussen september 2013 en 2018 is de Tunnelkette Klaus verdubbeld naar tweebuizig. De laatste tunneldoorslag volgde op 3 maart 2016.[10] Op 9 september 2017 zijn de nieuwe tunnelbuizen opgeleverd en op 15 september 2017 voor het verkeer opengesteld.[11] Daarna zijn de bestaande buizen gerenoveerd. Sinds 19 december 2018 zijn er 2x2 rijstroken beschikbaar.[12] Het project kostte € 166 miljoen.[13]
Verkeersintensiteiten
Telpunt | KM | 2009 | 2017 | 2023 |
---|---|---|---|---|
Schölldorf | 3,1 | - | 27.300 | 32.400 |
Auern | 10,1 | 19.100 | 24.200 | 27.600 |
Klaus an der Pyhrnbahn | 31,2 | 16.000 | - | 24.000 |
Lainbergtunnel | 43,8 | 15.400 | 20.100 | 22.200 |
Spital am Pyhrn | 54,0 | 14.000 | - | 21.500 |
Bosrucktunnel | 65,0 | - | 17.500 | 20.600 |
Selzthaltunnel | 71,9 | 25.600 | 25.000 | 32.900 |
Schattenberg | 90,4 | 20.500 | 24.900 | - |
Schoberpass | 101,1 | 20.700 | 24.300 | 26.000 |
Liesingau | 111,6 | 21.100 | 24.600 | 26.800 |
Liesing | 124,4 | 21.800 | 25.600 | 27.400 |
Sankt Michael in Obersteiermark | 131,5 | 26.000 | 29.000 | 27.000 |
Gleinalmtunnel | 140,0 | 22.300 | 24.800 | 26.300 |
Prenning | 160,7 | 23.600 | 26.600 | - |
Plabutschtunnel | 174,6 | 34.800 | 38.500 | 46.100 |
Seiersberg | 186,1 | 68.300 | 62.900 | 77.600 |
Wundschuh | 195,2 | 42.500 | 57.700 | 68.600 |
Lebring | 210,6 | 33.200 | 40.800 | 48.600 |
Gabersdorf | 218,9 | 25.900 | 34.700 | 41.500 |
Spielfeld | 227,3 | 15.300 | 22.000 | 28.000 |
Referenties
- ↑ openstellingsgeschiedenis Oostenrijk
- ↑ Neuer Bosrucktunnel bringt mehr Sicherheit für Verkehrsteilnehmer | asfinag.at
- ↑ Neubau des Gleinalmtunnels läuft nach Plan | asfinag.at
- ↑ Gleinalmtunnel: Zweite Röhre eröffnet | orf.at
- ↑ „Grünes Licht“ für die zweite Röhre des Gleinalmtunnels in der Steiermark | asfinag.at
- ↑ Asfinag investiert in Gleinalmtunnel-Vollausbau 260 Millionen Euro | asfinag.at
- ↑ AB MONTAG STARTEN VORBEREITUNGSARBEITEN FÜR VERKEHRSFREIGABE GLEINALMTUNNEL | asfinag.at
- ↑ Gleinalmtunnel ab Mittag zweiröhrig | orf.at
- ↑ A 9: Grünes Licht für die Section Control | Asfinag.at
- ↑ Tunnel Klaus: „Historischer“ Durchschlag für letzte neue Tunnelröhre an A 9 Pyhrn Autobahn | asfinag.at
- ↑ Vier neue Tunnelröhren für die A9 | orf.at
- ↑ A 9 Tunnelkette Klaus wird bereits morgen 19. Dezember zweiröhrig freigegeben | asfinag.at
- ↑ A 9 Pyhrn Autobahn - Vollausbau Tunnelkette Klaus | asfinag.at
Autobahnen in Oostenrijk |
---|