Alaska

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf AK)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Hoofdstad Juneau
Grootste stad Anchorage
Oppervlakte 1.717.854 km²
Inwonertal 733.000
Lengte snelwegennet 69 km
Eerste snelweg ?
Afkorting AK

Alaska is een staat in het noordwesten van de Verenigde Staten. De staat grenst niet aan andere staten van het land en telt 733.000 inwoners (2023). De hoofdstad is het relatief onbekende Juneau, de grootste stad is Anchorage waar 40% van de inwoners van de staat woont. De staat heeft een oppervlakte van 1.717.854 vierkante kilometer en is daarmee 42 keer zo groot als Nederland.

Inleiding

Geografie

Alaska is een gigantisch schiereiland wat in het noorden aan de Beaufortzee, Chukchizee, Beringzee en de Pacifische Oceaan grenst. In het oosten grenst de staat aan de Canadese provincies Yukon en British Columbia. De staat meet maximaal 1.600 kilometer van noord naar zuid en 3.700 kilometer van oost naar west. Het verste punt van Alaska ligt 9.000 kilometer van het zuidpuntje van Florida. De Aleoeten-eilanden strekken zich tot 2.500 kilometer de Pacifische Oceaan in. Het vasteland van Alaska reikt tot 80 kilometer van het vasteland van Rusland. Op de Diomede eilanden komen beide landen tot 3 kilometer van elkaar. In de winter is het mogelijk over het ijs naar Rusland te lopen. Over de Noordpool ligt Alaska op 4.200 kilometer van de Noordkaap in Noorwegen. Het zuidelijkste punt van Alaska ligt op dezelfde breedtegraad als Noord-Duitsland. De afstand tussen de staat Alaska en Washington bedraagt 850 kilometer.

De hoofdstad Juneau ligt in het zuidoosten van de staat en is niet over de weg bereikbaar. De grootste stad Anchorage ligt aan de zuidkant van de staat en telt 283.000 inwoners. De agglomeratie is nog iets groter. Een andere grotere plaats is Fairbanks in het midden van de staat. Valdez is een kustplaats ten oosten van Anchorage. Diverse plaatsen in Alaska zijn over de weg niet bereikbaar. Juneau lijkt een onlogische hoofdstad van de staat, maar was begin 20e eeuw de dominante stad in Alaska, pas sinds 1950 is Anchorage groter dan Juneau.

Alaska heeft een langere kustlijn dan alle andere Amerikaanse staten samen. De staat is twee maal zo groot als Texas, de tweede grootste staat van het land. Als het een land zou zijn, zou het het 19e grootste land ter wereld zijn. Alaska bestaat uit gigantische natuurgebieden en kent een aantal nationale parken, zoals het Misty Fjords National Monument, Admirality Island National Monument, Glacier Bay National Park, Wrangell-St. Elias National Park, Denali National Park, Kobuk Valley National Park en het Gates of the Arctic National Park. Alaska telt meer dan 3 miljoen meren en is zeer bergachtig. De hoogste berg op het Noord-Amerikaanse continent ligt in Alaska, de 6.168 meter hoge Denali (voorheen Mount McKinley). Alaska is zeer koud in de winter. In Utqiagvik (voorheen Barrow), de noordelijkste plaats van Alaska, komt het kwik in de zomer amper boven de 2 graden uit. Temperaturen van beneden -50 graden Celsius kunnen voorkomen.

Economie

De economie van Alaska wordt gedomineerd door de olie- en gasindustrie. De energiesector is de drijfveer geweest van de groei in Alaska. Het National Petroleum Reserve aan de noordkust van Alaska bevat grote voorraden olie en gas. Dit wordt vanuit Prudhoe Bay ontgonnen. Een pijpleiding loopt vanaf daar zuidwaarts tot Valdez aan de zuidkust, waar olie overgeslagen wordt op olietankers. Alaska heeft een relatief hoog inkomen per inwoner, maar de kosten voor levensonderhoud liggen ook hoger dan veel staten. Vanwege de hoge transportkosten zijn voedsel, brandstof en consumentenproducten duurder dan elders in de Verenigde Staten. Er is weinig landbouw in Alaska vanwege de noordelijke ligging. Grote delen van de staat bestaan uit ongecultiveerde wildernis. Dit trekt ook toeristen aan, maar Alaska is een dure vakantiebestemming waardoor dit niet in grote getale gaat.

Demografie

stad inwonertal
Anchorage 288.000
Fairbanks 32.000
Juneau 32.000

De bevolking van Alaska is sterk geconcentreerd rond Anchorage en in mindere mate in Fairbanks en Juneau. Fairbanks is de noordelijkste grotere plaats in Noord-Amerika. Tot de Tweede Wereldoorlog had Alaska een kleine bevolkingsomvang, pas in de jaren '40 overschreed de staat de grens van 100.000 inwoners. De staat groeide sterk tot de jaren '90, waarna de bevolkingsgroei wat minder groot was, maar nog wel hoger dan het Amerikaans gemiddelde. Het is de meest dunbevolkte staat van de Verenigde Staten. In Alaska wonen relatief veel Native Americans, die bijna 15% van het inwonertal uitmaken en na blanken de grootste groep vormen. Het aandeel Aziaten is ook groeiende, maar er zijn relatief weinig African Americans en Hispanics.

Geschiedenis

De eerste Europeanen in Alaska waren Russen in de 17e eeuw. Eind 18e eeuw zond Spanje diverse expedities uit naar de zuidkust van Alaska en vestigde er enkele nederzettingen. Alaska stond grotendeels onder Russisch bestuur, maar de Russen hebben het gebied maar in beperkte mate gekoloniseerd. De Russische kolonie was nooit erg rendabel. De hoofdstad van Russisch Amerika was Sitka. In 1867 werd Alaska voor $ 7,2 miljoen door de Verenigde Staten aangekocht van de Russen. Indertijd was Sitka de enige plaats met Amerikaanse inwoners. Eind 19e eeuw trokken talloze Amerikanen naar Alaska vanwege de goudkoorts. In 1912 werd Alaska georganiseerd als een territorium, met Juneau als de hoofdstad. In 1942-1943 werden enkele eilanden van de Aleutians bezet door Japan. Het inwonertal van Alaska begon tijdens de Tweede Wereldoorlog snel te groeien vanwege de strategische ligging. Het duurde tot 1959 voordat Alaska een staat werd. In 1964 werd Alaska getroffen door de krachtigste aardbeving in de geschiedenis van Noord-Amerika, een aardbeving met een magnitude van 9.2 trof het gebied ten zuidoosten van Anchorage wat grote verwoestingen met zich meebracht. In 1968 werd olie gevonden bij Prudhoe Bay en in 1977 was de Trans-Alaska Pipeline tot Valdez voltooid, waarmee Alaska een belangrijke olieproducent werd. Dankzij de olie had Alaska vanaf de jaren '80 structureel een begrotingsoverschot en kon het de inkomstenbelasting afschaffen.

Wegennet

De Alaska Highway tussen Tok en Delta Junction.

Alaska heeft een zeer bescheiden wegennet vanwege de lage bevolkingsdichtheid en de gigantische afstanden. De staat is via Canada verbonden met de rest van de Verenigde Staten via de Alaska Highway. De George Parks Highway verbindt Anchorage met Fairbanks en de Richardson Highway loopt vanaf Fairbanks naar Valdez. De Glenn Highway loopt vanaf Anchorage richting Tok. De Dalton Highway is grotendeels onverhard en verbindt Fairbanks met Prudhoe Bay. De hoofdstad Juneau is niet met de rest van het continent verbonden met wegen. Vele dorpen en plaatsen in het westen van Alaska zijn tevens niet aangesloten op het wegennet.

Er zijn desondanks enkele autosnelwegen. De bypass van Fairbanks is een autosnelweg en rondom Anchorage liggen enkele korte snelwegtrajecten, waarvan de Glenn Highway over de eerste kilometers een snelweg is richting Palmer. Er zijn visies om Rusland ooit met Alaska te verbinden door een brug die pijpleidingen, spoorlijn en eventueel een (snel)weg zou moeten dragen.

Bijzonder is de Anton Anderson Memorial Tunnel naar Whittier, dat met 4,1 kilometer lengte de langste wegtunnel in Noord-Amerika is. Het is ook de langste gecombineerde weg/spoortunnel van Noord-Amerika.

Wegbeheer

De wegbeheerder van de staat is het Alaska Department of Transportation & Public Facilities, afgekort DOT&PF.[1] De staat beheert 9.000 kilometer weg, zowel geasfalteerde wegen als gravelwegen. DOT&PF overziet ook een groot netwerk van veerdiensten langs de zuidkust, het Alaska Marine Highway System dat meer dan 5.600 kilometer beslaat, met een hoofdkantoor in Ketchikan. DOT&PF beheert 805 bruggen, maar is voor de inspecties van alle 983 bruggen in de staat verantwoordelijk, ook die in het beheer van steden, boroughs en andere agentschappen. De bruggen in Alaska zijn overwegend in goede conditie, mede een gevolg van het relatief kleine aantal en het feit dat ze pas relatief laat gebouwd zijn. In andere staten hebben de departments of transportation vaak meer dan 10.000 bruggen in het beheer.

Geschiedenis

De eerste wegen waren wagon trails uit eind 19e eeuw die tijdens de goudkoorts werden aangelegd. Met name de historische Richardson Highway vanaf Valdez naar Fairbanks was hierin van belang. Begin jaren '40 kwam de Alaska Highway gereed, die Alaska met Canada verbond en indirect een landroute naar de rest van de Verenigde Staten gaf. In de jaren '50 en '60 zijn de meeste belangrijke wegen in Alaska geasfalteerd. In 1971 kwam de State Route 3 gereed als kortere route tussen Anchorage en Fairbanks. Begin jaren '70 is de Dalton Highway naar Deadhorse aan de noordkust van Alaska aangelegd. Dit is de noordelijkste weg van de Verenigde Staten.

Toekomst

Een groot project is de aanleg van de Knik Arm Bridge bij Anchorage. Ook is men voornemens om de State Route 2 helemaal tot Nome in het westen van Alaska te verlengen.

Verkeersintensiteiten

De meeste wegen buiten de grotere steden worden maar licht bereden. De belangrijkste verbindingen tussen de grote steden tellen circa 1.000 voertuigen per etmaal, maar veel doorgaande wegen tellen ook minder dan 500 voertuigen. Sommige genummerde wegen verwerken minder dan 100 voertuigen per etmaal. De Glenn Highway (State Route 1) is ten oosten van Anchorage de drukste weg van Alaska met 61.000 voertuigen per etmaal.

Hoofdwegen in Alaska


Lijst van State Routes

# naam route lengte
Tok Cut-Off, Richardson Highway, Glenn Highway, Seward Highway, Sterling Highway Tok - Anchorage - Homer 879 km
Alaska Highway, Richardson Highway, Steese Highway, Elliott Highway grens Canada - Fairbanks - Manley Hot Springs 735 km
Parks Highway Gateway - Fairbanks 520 km
Richardson Highway Valdez - Delta Junction 428 km
Taylor Highway Tetlin Junction - Eagle 257 km
Steese Highway Fox - Circle 259 km
Haines Highway, Glacier Highway, Tongass Highway, Alaska Marine Highway Ketchikan - Haines 242 km
Denali Highway Cantwell - Paxton 217 km
Seward Highway Seward - Moose Pass 59 km
Edgerton Highway, Copper River Highway Cordova - Copper Center 134 km
Dalton Highway Livengood - Deadhorse 667 km
Klondike Highway Skagway - White Pass 24 km

Referenties

Verenigde Staten

AlabamaAlaskaArizonaArkansasCaliforniaColoradoConnecticutDelawareFloridaGeorgiaHawaiiIdahoIllinoisIndianaIowaKansasKentuckyLouisianaMaineMarylandMassachusettsMichiganMinnesotaMississippiMissouriMontanaNebraskaNevadaNew HampshireNew JerseyNew MexicoNew YorkNorth CarolinaNorth DakotaOhioOklahomaOregonPennsylvaniaRhode IslandSouth CarolinaSouth DakotaTennesseeTexasUtahVermontVirginiaWashingtonWest VirginiaWisconsinWyoming