AP-68 (Spanje)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
AP-68
Begin A-8 Bilbao
Einde A-2 Zaragoza
Lengte 295 km
Route

0 → Bilbao / San Sebastián

1 Arrigorriaga

2 Llodio

3 Orozko

4 Amurrio

5 → Vitoria

6 Subijana

7 → Madrid / San Sebastián

8 Miranda de Ebro

9 Haro

10 Cinecero

11 → Logroño / Nájera

12 Logroño

12B → Logroño

13 Agoncillo

14 Lodosa

15 Calahorra

16 Correla

17 → Pamplona

18 Tudela

19 Borja

20 Alagón-Oeste

21 Alagón-Este

22 → Utebo

23 → Zaragoza / Madrid / Lleida

De AP-68 of Autopista Vasco-Aragonesa[1] is een autopista in het noorden van Spanje. De weg verbindt Bilbao met Zaragoza en is één van de oudste snelwegen in Spanje. De snelweg verbindt tevens de grotere stad Logroño, halverwege de route. De AP-68 creëert in combinatie met de AP-2 een verbinding tussen Noord-Spanje, en de Oostkust van Spanje, met name de regio Barcelona. De AP-68 is 295 kilometer lang.

Routebeschrijving

País Vasco

De AP-68 begint aan de oostkant van de grote stad Bilbao op een knooppunt met de AP-8. De snelweg voert zuidwaarts door het Cantabrisch gebergte. De soms bochtige snelweg voert door groene en beboste valleien met vrij hoge heuvels rondom, met toppen tot 1.100 meter. Bij Altube slaat de N-622 naar Vitoria-Gasteiz af. De snelweg voert dan door een diepe canyon die steeds nauwer wordt, uiteindelijk amper breder dan de autosnelweg. Bij Miranda de Ebro volgt een knooppunt met de AP-1, waar verkeer richting Burgos kan. Kort daarna steekt men de Río Ebro over en komt men in La Rioja.

La Rioja

Het landschap in de regio La Rioja is veel vlakker en bestaat grotendeels uit de kale vlaktes, kenmerkend voor de Meseta. Vanaf Haro buigt de AP-68 naar het oosten af en verloopt dan ten zuiden van de stad Logroño langs. De A-12 ten westen van Logroño kan alleen indirect via een afrit bereikt worden. De N-111 vormt de voornaamste verbinding tussen de AP-68 en Logroño.

Oostelijk van Logroño volgt de AP-68 de brede vallei van de Río Ebro. Naar het zuiden ligt het meer dan 2.000 meter hoge Sierra de la Demanda gebergte. De AP-68 voert hier op geruime afstand langs, op de route ligt slechts één noemenswaardige plaats, Calahorra. Na Alfaro komt men in Navarra.

Navarra

De AP-68 passeert circa 35 kilometer door het uiterste zuiden van de autonome regio Navarra. Hier sluit de AP-15 aan en het is ook vanaf hier dat de A-68 op korte afstand parallel aan de AP-68 loopt. De AP-68 verloopt hier vrij ruim langs Tudela en volgt nog steeds de vallei van de Río Ebro naar het zuidoosten.

Aragón

Daarna volgt het laatste deel van de route door de regio Aragón. De snelweg telt ook hier 2x2 rijstroken en passeert langs enkele stadjes ten westen van Zaragoza, die vooral door de parallel verlopende A-68 ontsloten worden. De AP-68 verloopt langs Alagón en gaat dan bij Utebo over in de A-68, die de laatste paar kilometer tot aan Zaragoza aflegt, waar de snelweg eindigt op de A-2 en Z-40.

Geschiedenis

Voordat de AP-68 werd aangelegd was de N-232 de belangrijkste weg in deze corridor. Westelijk van Haro volgt de N-232 echter een route richting Santander. Tussen Haro en Bilbao lagen de C-122 en N-625 in deze corridor. Deze route verliep echter via Amurrio, het exacte tracé van de AP-68 had in Baskenland geen duidelijke voorganger.

Bij de invoering van de eerste nummering van autosnelwegen in 1971 kreeg de 'Autopista del Ebro' het nummer A-14.[2] Al voor de openstelling van het eerste deel werd dit in 1975 de A-68,[3] bij de hernummering van autosnelwegen in 2003 werd dit de AP-68 om het onderscheid te maken tussen autovías en autopistas de peaje.

De autosnelweg is tussen 1974 en 1980 aangelegd en was onderdeel van het eerste snelwegennet van Spanje, samen met de AP-2, AP-7 en de AP-8. Het eerste deel van de tolweg opende op 5 april 1978 tussen Bilbao en Areta[4] alhoewel gesteld wordt dat de snelweg tussen Gallur en Zaragoza iets eerder dat jaar opende.[5]

Openstellingsgeschiedenis

Van Naar Lengte Opening
Gallur Zaragoza 46,0 km 28-02-1978
Bilbao Areta 14,0 km 05-04-1978
AP-15 Gallur 36,0 km 03-06-1978
Areta Altube 23,0 km 19-09-1978
Algoncillo AP-15 59,0 km 30-06-1979
Altube Zambrana 37,0 km 23-05-1980
Cenicero Algoncillo 33,0 km 00-10-1980
Zambrana Cenicero 37,7 km 10-11-1980

Toekomst

Het is gepland om een 30 kilometer lang traject rond Logroño tolvrij te maken en een onderdeel van de A-68 te laten worden. Dit verloopt vanaf Arrúbal tot Navarrete. Tevens moet het aantal aansluitingen op dit traject vergroot worden naar 8. Er is voor € 146 miljoen aan aanpassingen van de AP-68 / A-68 voorzien.[6][7] Op 11 januari 2019 werd een aanbesteding ter waarde van € 149,3 miljoen gestart om dit project uit te voeren.[8][9] Het contract is op 12 september 2019 gegund[10] en de werkzaamheden begonnen op 5 november 2019.[11]

Wegbeheer

De AP-68 valt onder meerdere wegbeheerders. Het deel in La Rioja en Aragón is in nationaal beheer en behoort tot het Red de Carreteras del Estado. Het deel in Baskenland is echter per 26 april 2019 overgedragen aan de autonome regio Baskenland, waar het feitelijke wegeigendom bij de provincies ligt.[12][13] Het eigendom van het deel in Navarra is op 17 januari 2024 overgenomen door die autonome gemeenschap.[14] Het wegbeheer valt echter onder de concessiehouder Abertis tot medio 2026.

De AP-68 was zowel in Baskenland als Navarra de laatste weg die nog in eigendom van de nationale regering was. Met de overdracht van de AP-68 heeft de nationale regering geen wegen meer in het beheer in Baskenland en Navarra.

Het nut van twee parallelle autosnelwegen

De A-68 verloopt westelijk van Zaragoza op korte afstand parallel aan de tolweg AP-68. De verkeersintensiteiten liggen relatief laag en vereisen geen twee parallel verlopende autosnelwegen. Tolwegen in Spanje zijn zeer impopulair, met name onder het vrachtverkeer, die dit massaal mijdt via parallel gelegen wegen, in dit geval de N-232. Op de N-232 reden voor de verdubbeling tot A-68 tussen 6.000 en 7.000 vrachtauto's per dag, dit was een notoir onveilige weg, ondanks dat de weg wel relatief hoogwaardig was uitgebouwd met frequent ongelijkvloerse aansluitingen en geen dorpspassages.

In Navarra is de regering van die regio verantwoordelijk voor alle wegen. In tegenstelling tot elders is de N-232 daar dus in het beheer van de regionale regering. Navarra begon als eerste met het verdubbelen van de N-232 tot A-68 rond Tudela en vervolgens op het gehele traject door Navarra. Dit had een grote aanzuigende werking op het tolvermijdend verkeer, omdat de N-232/A-68 een steeds beter alternatief werd. Hierdoor kon de nationale regering weinig meer dan ook de resterende delen van de N-232 tussen Figueruelas en de grens met Navarra te verdubbelen, waardoor er twee parallel verlopende autosnelwegen ontstonden. Een combinatie van zeer lage aanlegkosten en geringe ruimtelijke impact maakten de upgrade van de N-232 tot A-68 extra aantrekkelijk.

Afritnummering

De AP-68 is één van de weinige snelwegen in Spanje met een sequentiële afritnummering, in plaats van een afritnummering naar afstand.

Tol

De AP-68 is een tolweg, in het beheer van Abertis.[15] Het feitelijke beheer ligt in handen van de dochtermaatschappij Autopistas Vasco-Aragonesa C.E.S.A. (Avasa). Avasa werd in 1973 opgericht om de tolweg aan te leggen. In 2000 werd de concessionair overgenomen door Iberpistas.[16][17] In 2009 werd het weer overgenomen door Abertis.[18] De AP-68 heeft een gesloten tolsysteem met tickets.

De tol wordt massaal gemeden in La Rioja, Navarra en Aragón door van parallelle wegen gebruik te maken, hoofdzakelijk de A-68, N-232 en N-124. In het País Vasco (Baskenland) wordt de tol minder vermeden vanwege het bergachtige terrein en tijdrovende alternatieve routes. In september 2009 werd het deel tussen Alagón en Zaragoza tolvrij.[19] In december 2017 is een kortingsprogramma voor vrachtwagens gestart in de autonome regio La Rioja.[20]

De concessie van de AP-68 loopt in november 2026 af.[21] Vanaf 2019 werden de concessies van diverse tolwegen in Spanje niet meer verlengd, waardoor steeds meer tolwegen tolvrij werden. Er is gespeculeerd dat dit ook het geval zal zijn met de AP-68.

Verkeersintensiteiten

Dagelijks rijden 27.000 voertuigen ten zuiden van het knooppunt met de AP-8 bij Bilbao, dalend naar 22.000 voertuigen ten noorden en 9.600 voertuigen ten zuiden van de N-622. Het deel door La Rioja telt slechts 7.000 tot 9.000 voertuigen per dag.[22]

Het deel door het zuiden van Navarra telt 6.100 voertuigen per dag ten westen van de AP-15 en 9.700 voertuigen ten oosten ervan.[23] Oostelijk van Tudela heeft de AP-68 hevige concurrentie van de tolvrije A-68, waardoor de AP-68 tot aan Zaragoza maar licht bereden wordt. De intensiteiten stijgen tot Zaragoza amper, met 9.000 tot 13.000 voertuigen per dag. Pas als het verkeer van de A-68 erbij komt wordt de snelweg veel drukker, met 58.000 voertuigen per dag tot aan het knooppunt met de A-2/Z-40.

Referenties

  1. Ley 37/2015, de 29 de septiembre, de carreteras. - Catálogo de la Red de Carreteras del Estado | boe.es
  2. Decreto 1105/1971, de 29 de abril, por el que se dictan normas sobre nomenclatura de autopistas nacionales. | boe.es
  3. Orden de 4 de diciembre de 1975 por la que se establece la nomenclatura de las Autopistas Nacionales. | boe.es
  4. Inaugurado el primer tramo de la autopista Bilbao-Zaragoza | elpais.com
  5. Retraso de la construcción de la Autopista de Ebro | La Vanguardia (16-05-1978)
  6. Fomento somete a información pública el tramo entre Arrúbal y Navarrete de la autovía A-68 | fomento.gob.es
  7. Fomento aprueba el expediente de información pública y el proyecto de trazado del tramo Arrúbal-Navarrete de la autovía A-68 | fomento.gob.es
  8. El Gobierno autoriza la licitación de las obras de la Ronda Sur de Logroño por un importe superior a 149 millones de euros | fomento.es
  9. licita las obras de la Ronda Sur de Logroño, entre Arrúbal y Navarrete. | fomento.es
  10. Fomento adjudica el contrato de obras de la Ronda Sur de Logroño, entre Arrúbal y Navarrete | fomento.es
  11. Fomento inicia las obras de la Ronda Sur de Logroño, entre Arrúbal y Navarrete en La Rioja | fomento.es
  12. El Consejo de Ministros actualiza el Catálogo de Red de Carreteras del Estado | fomento.es
  13. Gobierno vasco y español acuerdan el traspaso de la AP-68 a Euskadi | euskadi.eus
  14. Navarra y el Estado inician los trámites para transferir a la Comunidad Foral las competencias de Becas e I+D+I y la titularidad del tramo navarro de la AP-68 | navarra.es
  15. www.autopistas.com
  16. y Sacyr compran por 126.000 millones Vasco Aragonesas | elpais.com
  17. Iberpistas y Sacyr cierran la compra de Avasa | elpais.com
  18. History | abertis.com
  19. Los peajes de las vías alternativas a la N-232 y N-II serán gratuitos en septiembre | 20minutos.es
  20. El Consejo de Ministros aprueba el convenio para bonificar el peaje a los vehículos pesados en la AP-68 en La Rioja | fomento.gob.es
  21. La AP-68 Zaragoza-Bilbao se alza como la autopista más cara de España y la cuarta de Europa | heraldo.es
  22. Mapas de tráfico | fomento.gob.es
  23. Plan de aforos de tráfico | navarra.es
Nationale autosnelwegen in Spanje

A-1AP-1A-2AP-2A-3A-4AP-4A-5A-6AP-6A-7AP-7A-8AP-8AP-9A-10A-11A-12A-13A-14A-15AP-15A-21A-22A-23A-24A-25A-26A-27A-28A-30A-31A-32A-33A-35AP-36AP-37A-38A-40A-41AP-41A-42A-43A-44A-45AP-46A-47A-48A-49A-50A-51AP-51A-52AP-53A-54A-55A-56A-57A-58A-59A-60AP-61A-62A-63A-64A-65A-66AP-66A-67A-68AP-68AP-69A-70AP-71A-72A-73A-74A-75A-76A-77A-77aA-80A-81A-83A-91