Andalucía

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Andalucía
Hoofdstad Sevilla
Oppervlakte 87.268 km²
Inwonertal 8.399.000
Lengte wegennet 12.000 km
Lengte snelwegennet 2.625[1] km

Andalucía (Nederlands exoniem: Andalusië) is een autonome regio (Comunidad) in Spanje. De regio is verdeeld in acht provincies; Huelva, Sevilla, Cádiz, Córdoba, Málaga, Jaén, Granada en Almería. Het gebied telt 8.399.000 inwoners en heeft een oppervlakte van 87.268 km². Daarmee is het in oppervlakte meer dan twee keer zo groot als Nederland. De hoofdstad is Sevilla.

Inleiding

De A-7 door de woestijn ten oosten van Níjar.

Andalusië ligt in Zuid-Spanje en vormt het zuidelijkste deel van het Spaanse vasteland. De Punta de Tarifa is het zuidelijkste puntje van continentaal Europa. De regio heeft een internationale grens met Portugal in het westen, het grenst verder aan Extremadura, Castilla-La Mancha en de Región de Murcia. Ook grenst het aan het Brits overzees territorium Gibraltar. Andalusië is in oppervlakte de één na grootste autonome regio van Spanje, en meet maximaal 520 kilometer van west naar oost en 300 kilometer van noord naar zuid.

De regio heeft een gevarieerd landschap, met hooggebergte, vlaktes en kusten. Het is gelegen aan zowel de Middellandse Zee als de Atlantische Oceaan. De Costa del Sol, Costa Tropical en Costa de Almería vormen de Middellandse Zeekust. Het landsdeel heeft een bergachtig achterland. De Sierra Nevada ligt ten noorden van de Costa Tropical, met de 3.479 meter hoge Mulhacén als hoogste punt van zowel Andalusië als het gehele vasteland van Spanje. Het binnenland van de Middellandse Zeekust wordt gedomineerd door diverse gebergtes. De Golf van Cádiz wordt gevormd door de Costa de la Luz, een vlakke kustregio met lange zandstranden.

Het binnenland van Andalusië wordt gevormd door de grote vallei van de Río Guadalquivir, één van de grootste rivieren in Spanje. Rondom de rivier is het land gecultiveerd met agrarische vlaktes, met naar het zuiden toe een sterk heuvelachtig maar kaal landschap met eindeloze olijfboomplantages. Het noorden van Andalusië wordt gevormd door de Sierra Morena, een gebergte dat vrij abrupt ten noorden van de Guadalquivir begint en toppen tussen 1.000 en 1.300 meter kent. Dit gebied is dunbevolkt. De Despeñaperros vormt de kloof waar de traditionele noord-zuidverbinding naar het binnenland doorheen gaat.

Almería

De provincie Almería vormt het oostelijk deel van Andalusië en heeft een oppervlakte van 8.774 km². De provincie telt zo'n 700.000 inwoners, waarvan er bijna 200.000 in de hoofdstad Almería wonen. In het zuidwesten van Almería liggen de steden Roquetas de Mar (91.000 inw.) en El Ejido (84.000 inw.), de enige andere grotere steden van de provincie. De overige steden zijn stukken kleiner en hebben maar een beperkte regionale functie. In totaal zijn er 12 gemeenten met meer dan 10.000 inwoners.

Almería is één van de droogste delen van Europa, de gemiddelde jaarneerslag in de stad Almería bedraagt slechts 199 millimeter, waardoor grote delen van de provincie uit een woestijn bestaan, het bekendste hiervan is de Desierto de Tabernas en de regio Cabo de Gata. Maar de provincie Almería is ook bergachtig, met diverse bergketens met toppen boven de 2.000 meter. Het hoogste punt is de 2.609 meter hoge Chullo, die in het deel van de Sierra Nevada ligt dat onder de provincie Almería valt. In grote delen van de provincie is vanwege het droge klimaat weinig begroeiing, bebossing vindt men hoofdzakelijk hoger op de bergen, alhoewel delen van de bergketens boven de boomgrens liggen.

Het warme klimaat maakt Almería geschikt voor tuinbouw, met name de comarca 'Poniente Almeriense' staat bekend als de 'mar de plástico', een zee van plastic vanwege alle kassen met plastic folie die zich over meer dan 40 kilometer onafgebroken uitstrekken. Rond Níjar zijn ook veel plastic kassen maar het natuurpark Cabo de Gata is grotendeels onontwikkeld. Afgezien van de stad Almería en rond Roquetas de Mar is de kustlijn relatief onontwikkeld en woest. De meeste kustplaatsen zijn slechts kleine visserdorpjes met kleinschalige resorts en een wat kleinere toeristenindustrie dan westelijker in Andalusië.

Cádiz

De provincie Cádiz omvat het zuidelijkste deel van Andalusië en is met een oppervlakte van 7.440 km² de op één na kleinste provincie van de autonome regio. De provincie telt bijna 1,2 miljoen inwoners. De grootste stad is Jerez de la Frontera, dat meer dan 210.000 inwoners telt, gevolgd door de de havenstad Algeciras die 120.000 inwoners telt en daarna de provinciehoofdstad Cádiz dat 119.000 inwoners telt. Alle overige grotere steden van de provincie Cádiz liggen dicht bij elkaar rond Jerez en Cádiz, met steden als San Fernando (96.000 inw.), El Puerto de Santa María (88.000 inw.) en Chiclana de la Frontera (83.000 inw.).

Cádiz is gelegen aan de Straat van Gibraltar en heeft daardoor een internationale grens met Gibraltar. Daardoor ligt het ook aan zowel de Middellandse Zee als de Atlantische Ocean. De Punta de Tarifa is het zuidelijkste punt van het vasteland van Spanje en ligt op 15 kilometer afstand van de kust van Marokko. Het oosten van Cádiz wordt gedomineerd door de Sierra de Grazalema, hier is ook het hoogste punt van de provincie gelegen, de 1.654 meter hoge El Torreón. Het westen van de provincie is vlakker. Rond de Straat van Gibraltar staat vaak veel wind, hier zijn windturbines op de bergruggen gebouwd.

De provincie heeft twee belangrijke havens, die van Algeciras en Cádiz. De havens van Algeciras worden gebruikt door veerdiensten naar Marokko en Ceuta, terwijl de havens van Cádiz worden gebruikt door lange-afstandsveerdiensten naar de Islas Canarias. Het klimaat maakt de provincie geschikt voor landbouw. Er zijn grote verschillen in neerslag over korte afstand, in de Sierra de Grazalema kan tot 2.200 mm regen per jaar vallen en is het natste deel van Andalusië. Maar het nabijgelegen Jerez de la Frontera registreert slechts 570 mm per jaar. Jerez staat bekend als de hoofdstad van de sherry.

Córdoba

De provincie Córdoba is gelegen in het centrale noorden van Andalusië en is met een oppervlakte van 13.771 km² de op één na grootste provincie van Andalusië. De provincie telt 785.000 inwoners, waarvan er 328.000 in de hoofdstad Córdoba wonen. Er zijn geen andere grote steden, Lucena is met 42.000 inwoners de tweede stad van de provincie. Er zijn daarnaast wel diverse kleine steden die tussen 20.000 en 30.000 inwoners tellen. Grote delen van de provincie zijn echter dunbevolkt, met name de Sierra Morena in het noorden. De Río Guadalquivir stroomt door het midden van de provincie Córdoba en is de grootste rivier van Andalusië. Met name ten zuiden van de Río Guadalquivir vindt veel landbouw plaats, er zijn met name veel olijfboomgaarden. Alhoewel de Sierra Morena het grootste bergketen is, ligt het hoogste punt in de Sierra Horconera in het zuidoosten van de provincie. De 1.568 meter hoge Pico de la Tiñosa is het hoogste punt van Córdoba.

Granada

De A-4050 door de Sierra Nevada in de provincie Granada.

De provincie Granada ligt in het oosten van Andalusië en is met een oppervlakte van 12.635 km² een vrij grote provincie. Het is met name over de diagonale as uitgestrekt en meet 200 kilometer. De provincie telt 900.000 inwoners, waarvan er 235.000 in de hoofdstad Granada wonen. Alleen Motril is een wat grotere plaats met 60.000 inwoners, de rest van de bevolking woont in kleine plaatsen. De vallei rond Granada is relatief dichtbevolkt, elders in de provincie is de bevolkingsdichtheid laag. Er zijn in totaal 22 plaatsen met meer dan 10.000 inwoners.

De provincie Granada is uitgesproken bergachtig met tal van hogere bergketens, waaronder de hoogste van het vasteland van Spanje, de Sierra Nevada met de 3.482 meter hoge Mulhacén als hoogste punt. Meerdere berggebieden hebben toppen boven de 2.000 meter. Het droge klimaat zorgt er voor dat delen van Granada de aanblik van een woestijn hebben, met name in het dunbevolkte oosten van de provincie. De provincie heeft veel wildernis. Veel land is ongecultiveerd.

Huelva

De provincie Huelva vormt het westelijkste deel van Andalusië. De provincie heeft een oppervlakte van 10.127 km² en telt 484.000 inwoners, waarvan er 146.000 in de hoofdstad Huelva wonen. Dit is tevens de enige grotere stad van de provincie, de tweede stad Lepe telt slechts 27.000 inwoners. In de zuidelijke kustregio liggen verspreid kleine stadjes maar met name het noorden van de provincie is dunbevolkt en geïsoleerd.

De provincie Huelva ligt aan de Atlantische Oceaan en heeft een landsgrens met Portugal. De provincie heeft lange zandstranden maar het toerisme is relatief beperkt tot een aantal kleine badplaatsen als Matalascañas en Punta Umbría. De provincie heeft het grote nationale park Doñana, één van de grootste reservaten van Europa. Dit is een laaggelegen natuurgebied in het zuidoosten van de provincie dat niet bebouwd is en alleen onverharde wegen kent. Het noorden van de provincie bestaat uit de geïsoleerde Sierra Morena, waar wat mijnbouw plaatsvindt. De 1.055 meter hoge Monte Bonales is het hoogste punt van de provincie Huelva. Dit is het laagste hoogste punt van alle provincies in Andalusië.

Jaén

Jaén is een provincie in het noordoosten van Andalusië en heeft een oppervlakte van 13.496 km². De provincie telt echter slechts 654.000 inwoners, waarvan er 115.000 in de hoofdstad Jaén wonen, dat de kleinste provinciehoofdstad van Andalusië is. Andere plaatsen zijn nog kleiner, met het 59.000 inwoners tellende Linares als tweede stad van de provincie Jaén. Er zijn in totaal 15 plaatsen met meer dan 10.000 inwoners, verspreid over de provincie.

De provincie Jaén heeft een gevarieerd landschap, het uiterste noorden wordt gevormd door de Sierra Morena, een gebergte dat niet erg hoog maar wel uitgestrekt en dunbevolkt is. In het zuiden en oosten vindt men hogere bergketens, met de 2.164 meter hoge Pico Mágina in het Sierra Mágina als hoogste punt van de provincie Jaén. De voornaamste rivier is de Río Guadalquivir, die echter zo ver landinwaarts maar een kleine rivier is.

Málaga

De provincie Málaga ligt aan de Costa del Sol in het centrale zuiden van Andalusië, met een oppervlakte van 7.306 km² is het de kleinste provincie van Andalusië. De provincie is echter wel de meest dichtbevolkte, met ruim 1,6 miljoen inwoners, waarvan er 569.000 in de hoofdstad Málaga wonen. De vallei rond Málaga is dichtbevolkt met veel voorsteden. Daarnaast is bijna de gehele kustregio dichtbevolkt met grote badplaatsen als Torremolinos, Benalmádena, Fuengirola, Marbella en Estepona. De kustregio ten oosten van de stad Málaga kent wat minder grote badplaatsen, maar is ook grotendeels bebouwd. Dit is een gevolg van het massatoerisme, de provincie Málaga is veruit de bestbezochte toeristenbestemming van Andalusië.

Afgezien van de badplaatsen heeft de provincie een bergachtig achterland, met naar het westen het Serranía de Ronda en in het oosten de Sierras de Almijara, Tejeda y Alhama. De 2.069 meter hoge La Maroma is het hoogste punt van de provincie Málaga. De overige bergketens zijn veelal tussen 1.000 en 1.500 meter hoog, maar omdat een groot deel van de hogere delen uit kale rotsen bestaat lijkt het berggebied hoger dan het in werkelijkheid is. Het noorden van de provincie kent meer vlaktes, rond de stad Antequera, en vertoont meer overeenkomsten met het binnenland van Andalusië dan de rest van de provincie Málaga.

De Costa del Sol is tegenwoordig één van de meest bekende vakantiebestemmingen in Europa, maar kwam pas in de jaren '60 van de 20e eeuw op als bestemming voor het massatoerisme. Vissersdorpen groeiden uit tot grote badplaatsen met grootschalige resorts. De luchthaven van Málaga is de op drie na drukste van Spanje en de belangrijkste in Zuid-Spanje. De infrastructuur van de provincie Málaga is sterk op het toerisme langs de kust gericht, en blijft achter in het bergachtige binnenland.

Sevilla

De provincie Sevilla is met een oppervlakte van 14.036 km² en 1,9 miljoen inwoners in beide opzichten de grootste provincie van Andalusië. Van de ruim 1,9 miljoen inwoners wonen er 691.000 in de hoofdstad Sevilla, de vierde stad van Spanje en de grootste in Andalusië. Bovendien heeft Sevilla een omvangrijk voorstedelijk gebied zodat het ook de grootste stedelijke regio van Andalusië is. Van de 10 grootste gemeenten in de provincie liggen er 9 binnen 30 kilometer van Sevilla. De 40.000 inwoners tellende stad Écija is de grootste plaats buiten de regio rond de stad Sevilla.

Een groot deel van de provincie bestaat uit laagland en heuvelland rond de grote vallei van de Río Guadalquivir, de grootste rivier van Andalusië die een delta ten zuidwesten van Sevilla heeft. De provincie heeft echter net geen kustlijn. Het noorden wordt gevormd door de Sierra Morena, een dunbevolkt en geïsoleerd berggebied. Het hoogste punt is hier echter niet gelegen, dat is de 1.129 meter hoge Pico del Terril in het uiterste zuidoosten van de provincie Sevilla. De provincie Sevilla is de minst bergachtige van alle provincies in Andalusië.

De landbouw speelt nog een belangrijke rol in de provincie Sevilla, vooral fruitproductie, maar ook veehouderij. Het toerisme is relatief beperkt in de provincie Sevilla en is vooral op de stad Sevilla gericht. Omdat het geen badplaatsen heeft en verder geen grote steden trekken toeristen vooral naar buurprovincies. De luchthaven van Sevilla is daarom ook niet de belangrijkste van Andalusië.

Wegennet

Het snelwegennet van Andalusië.

Autopistas & autovías

Andalusië heeft het grootste netwerk van autopistas en autovías in Spanje, met meer dan 2.500 kilometer autosnelweg. De belangrijkste autosnelwegen zijn de A-4 en AP-4 die de grote steden Córdoba, Sevilla, Jerez de la Frontera en Cádiz ontsluiten, de A-7 en AP-7 als kustroute langs de Middellandse Zee, vanaf Algeciras via Málaga en Almería naar het oosten, de A-44 als noord-zuidroute in het oosten van de regio, vanaf Bailén via Granada naar Motril, de A-45 als noord-zuidroute in het midden, vanaf Córdoba naar Málaga, de A-49 als oost-westroute in het westen van de regio, vanaf Sevilla naar Huelva en de grens met Portugal, de A-66 uit Noord-Spanje die in Sevilla eindigt, en de A-92 als vlaggenschip van de Andalusische overheid, een lange oost-westroute met aftakkingen vanaf Sevilla via Granada naar Almería.

Daarnaast zijn er veel regionale autosnelwegen, de belangrijkste hiervan is de Autovía del Olivar, die een oost-westroute door het binnenland moet vormen, en grotendeels door de A-316 wordt gevormd. De A-32 verloopt vanaf Bailén richting Albacete, maar is nog niet compleet. De A-48 is een verbinding van Cádiz naar Vejer de la Frontera. De A-381 vormt de zuidelijkste doorgaande oost-westverbinding van Spanje, vanaf Jerez de la Frontera tot nabij Algeciras.

De grootstedelijke regio's kennen een netwerk van autovías, met name rond Sevilla en Málaga, en in mindere mate Granada, Cádiz en Córdoba. Bijna alle regio's van Andalusië worden door autovías ontsloten, alhoewel het noorden en noordwesten van Andalusië minder autosnelwegen hebben. Veel kleine regiostadjes zijn met korte autovías op het hoofdwegennet aangesloten. De grootste plaatsen die niet door autosnelwegen ontsloten worden zijn Lebrija en Marchena in de provincie Sevilla. De belangrijkste toeristenstad die niet door autosnelwegen bereikt kan worden is Ronda.

Verkeer vanaf Madrid naar Sevilla kan twee routes kiezen, de traditionele A-4, of de A-5 en A-66 via Mérida. Afhankelijk van het beginpunt rond Madrid kan de A-5/A-66 zelfs korter zijn. Tijdens vakantie-uittochten is de A-5/A-66 vaak rustiger dan de A-4, die dan gebruikt wordt door Madrileños naar de Costa del Sol en Costa Tropical.

Tolwegen

De AP-4 ten noorden van Las Cabezas.

Zie ook tolwegen in Spanje.

In Andalusië zijn drie tolwegen;

  • AP-4 tussen Dos Hermanas en Puerto Real
  • AP-7 drie trajecten langs de Costa del Sol tussen Algeciras en Málaga
  • AP-46 tussen Antequera en Málaga

De A-49 is ontworpen als een autopista, maar er is nooit tol geheven. Er is geen klassieke schaduwtol toegepast in Andalusië, alhoewel het deel van de AP-4 tussen Jerez de la Frontera en Puerto Real sinds 2005 tolvrij te berijden is.

Wegen in Andalucía

Estado de España:

A-4AP-4A-7AP-7A-32AP-41A-44A-45AP-46A-48A-49A-66A-81A-83

AL-12CA-31CA-32CA-33CA-35CA-36CO-31CO-32GR-14GR-16GR-30GR-43H-30H-31J-12MA-20MA-21MA-22MA-23MA-24MA-40SE-30SE-31SE-40

Comunidad Andalucía:

A-92A-92GA-92MA-92NA-301A-304A-306A-307A-308A-309A-316A-318A-330A-334A-339A-352A-357A-364A-374A-375A-376A-381A-382A-383A-384A-394A-395A-397A-401A-403A-461A-480A-483A-484A-491A-493A-495A-496A-497A-1051A-3050A-7056A-8009A-8057A-8058

in vet die carreteras autonómicas die een autovía zijn.


Carreteras nacionales

Er loopt maar één radiale weg van Madrid naar Andalusië, de N-IV, die inmiddels grotendeels door de A-4 is vervangen, maar deels nog bestaat tussen Sevilla en Jerez de la Frontera, evenals op enkele oude dorpspassages die door de A-4 zijn gebypasst. De kustroute N-340 is grotendeels vervangen door de A-7, maar bestaat nog als doorgaande weg tussen Vejer de la Frontera en Algeciras. Met name in de noordelijke helft van Andalusië zijn nog carreteras nacionales die niet vervangen zijn door autovías, zoals de N-332 van Úbeda richting Albacete, de N-420 van Montoro naar het noorden, de N-432 tussen Córdoba en Granada, de N-433 vanaf Sevilla richting Portugal en de N-435 vanaf Huelva richting Badajoz. Er zijn wel plannen geweest om de resterende carretaras nacionales ook door autovías te vervangen, maar deze plannen zijn vanwege de financiële crisis vanaf 2008 voor onbepaalde tijd uitgesteld.

Diverse oude hoofdwegen bestaan nog, maar vervullen geen rol meer voor het doorgaande verkeer omdat er op korte afstand een autovía parallel aan aangelegd is. De N-323 is vervangen door de A-44, de N-331 is vervangen door de A-45, de N-431 is vervangen door de A-49 en de N-630 is vervangen door de A-66. Er zijn ook grote gebieden zonder carreteras nacionales, met name in het midden en oosten van Andalusië.

Verdwenen carreteras nacionales

Nr. route vervangen door opmerking
N-321 Málaga - Jaén - Úbeda A-45, A-92M, A-333, A-316 grotendeels overgedragen & vervangen door A-45/A-92M
N-323 Bailén - Jaén - Granada - Motril A-44 vervangen door de A-44, delen bestaan nog
N-324 Almería - Guadix - Jaén - Córdoba A-92, A-308, A-401, A-324, A-306 overgedragen
N-333 Écija - Marchena - Arahal - Utrera - N-IV A-364, A-394 overgedragen
N-334 Sevilla - Antequera A-92 vervangen door A-92
N-336 Baza - Huércal-Overa A-334 geïntroduceerd 1988, overgedragen
N-342 Jerez de la Frontera - Antequera - Granada - Baza - Puerto Lumbreras A-384, A-92, A-92N overgedragen, vervangen door A-92/A-92N
N-431 Sevilla - Huelva - Ayamonte A-472 grotendeels overgedragen, bestaat deels nog

In Andalucía zijn opvallend veel carreteras nacionales verdwenen, veel meer dan andere delen van Spanje. Een aantal N-wegen zijn vervangen door autosnelwegen, meest prominent de A-92. Deze N-wegen zijn overgedragen aan de Junta de Andalucía, die ze vervolgens hernummerd heeft, of vervangen door autovías autonómicas.

Carreteras autonómicas

De A-92 door de Sierra Nevada, een autovía autonómica.

De carreteras autonómicas vormen het onderliggend wegennet, veelal tweestrooks wegen met een variërende mate van hoogwaardige uitbouw. Nogal wat carreteras autonómicas zijn als autovía uitgebouwd, de bekendste hiervan is de A-92 van Sevilla naar Almería, waaronder ook de A-92G, A-92M en A-92N vallen. Een ander groot autonoom autovía-project is de zogenoemde Autovía del Olivar, gepland als een bijna 300 kilometer lange diagonale verbinding door het midden van Andalusië, vanaf Jerez de la Frontera via Estepa, Lucena en Jaén naar Úbeda. Het verst gevorderd hiervan is de A-316 in de provincie Jaén. Ook is de A-382 tussen Jerez de la Frontera en Arcos de la Frontera als autovía uitgebouwd, evenals een korter stuk van de A-318 tussen Lucena en Cabra.

De A-381 is tevens één van de belangrijkste autonome autovías in Andalusië, als verbinding van Jerez de la Frontera naar Algeciras. De regio kent tal van kortere autonome autovías, zoals de A-357 van Málaga naar het westen, de A-376 van Sevilla naar Utrera, de A-480 van Chipiona naar Jerez de la Frontera, de A-483 naar de stranden rond Matalascañas, de A-491 vanaf Rota naar El Puerto de Santa María en de A-497 tussen Huelva en Punta Umbría.

Rondom Sevilla liggen enkele korte stadsautovías, zoals de A-8009 naar La Rinconada, de A-8057 naar San Juan de Aznalfarache en de A-8058 naar Coria del Río. Her en der in Andalusië zijn tevens nog enkele andere korte 4-cijferige autovías.

De overige carreteras autonómicas vormen regionale verbindingen en zijn veelal tweestrooks wegen, die regelmatig relatief goed zijn uitgebouwd met inhaalstroken en soms ongelijkvloerse kruisingen. Sommige carreteras autonómicas in grootstedelijke regio's zijn dubbelbaans wegen met rotondes, met name rond Sevilla. In het noorden van Andalusië zijn het vaak de enige doorgaande wegen vanwege het geringe aantal autovías en carreteras nacionales.

Lijst van carreteras autonómicas

Onderstaande wegen vallen onder het Red Básica (basisnetwerk), het zijn de belangrijkste carreteras autonómicas van Andalusië. De A-316, A-318 en A-381 hebben hierin een bijzondere status, omdat ze geheel gepland zijn als autovías. Andere carreteras autonómicas binnen het Red Básica zijn vaak ook gedeeltelijk of geheel een autovía.

# traject lengte
Sevilla - Antequera - Granada - Guadix - Almería 376 km
Santa Fé - Granada 10 km
Estación de Salinas - Puerto de las Pedrizas 26 km
Guadix - Baza - Cúllar - grens Murcia 119 km
Úbeda - Jaén - Alcaudete 97 km
Estepa - Lucena - Baena 73 km
Jerez de la Frontera - Los Barrios 88 km
La Carolina - Úbeda 47 km
Aguilar de la Frontera - Puente Genil 18 km
El Carpio - Torredonjimeno 62 km
Espejo - Montilla 16 km
Iznalloz - Darro 37 km
Montoro - Castro del Río 44 km
Cúllar - Huéscar - Puebla de Don Fadrique - grens Murcia 64 km
Baza - Huércal Overa 90 km
Cabra - Alcalá la Real 51 km
Campillos - Cártama - Málaga 70 km
Écija - Marchena 44 km
Algodonales - Ronda 34 km
Utrera - Puerto Serrano 45 km
Sevilla - Utrera 26 km
Jerez de la Frontera - Arcos de la Frontera 29 km
A-7 - La Línea de la Concepción 7 km
Arcos de la Frontera - Antequera 133 km
Palmar de Troya - Utrera - Arahal 39 km
Granada - Pico del Veleta 39 km
Ronda - San Pedro de Alcántara 49 km
Úbeda - Moreda 83 km
Alcalá la Real - Dehesas Viejas 35 km
Santa Olalla de Cala - Higuera de la Sierra - Minas de Riotinto 54 km
Chipiona - Jerez de la Frontera 27 km
La Palma de Condado - Almonte - Matalascañas 41 km
Bonares - Almonte 16 km
Chipiona - El Puerto de Santa María 30 km
La Palma del Condando - Valverde del Camino 36 km
Gibraleón - Rosal de la Frontera 84 km
Valverde del Camino - Cabezas Rubias 37 km
Huelva - Puerto Umbría 20 km

Wegbeheer

De wegbeheerder van de autonome regio is de Junta de Andalucía,[2] met als uitvoerend agentschap het Consejería de Fomento, Articulación del Territorio y Vivienda.[3]

Geschiedenis

   autosnelwegen die voor 1992-1993 zijn opengesteld

Voordat de autosnelwegen werden aangelegd was Andalusië afhankelijk van de carreteras nacionales en de carreteras comarcales, die in 1984 werden overgedragen aan de Junta de Andalucía. De eerste hoogwaardige wegen van Andalusië waren de invalswegen van Sevilla. Op 1 juli 1968 opende de dubbelbaans N-IV tussen Sevilla en Dos Hermanas. Dit deel was de eerste autovía-achtige weg van Andalusië, en één van de eerste in Spanje buiten de regio Madrid. Het was zelfs het eerste deel van de A-4, alhoewel dat zelfde jaar nog het eerste deel van de A-4 in Madrid werd opengesteld. In 1998 is de weg van Sevilla naar Dos Hermanas vervangen door een nieuw, westelijker tracé, waarna de oude weg is afgewaardeerd en geen autovía meer is.

De eerste autopista van Andalusië was de AP-4 tussen Dos Hermanas en Puerto Real en opende in 1973 voor het verkeer. Dit was de eerste autopista van Spanje buiten de regio Catalunya of Madrid, en het eerste langere stuk snelweg in Andalusië. In 1973 opende ook het eerste deel van de A-49 ten westen van Sevilla. Een groot deel van de eerste autovías en autopistas is begin jaren '90 opengesteld. Toen werden grote delen van de A-92 opengesteld in het kader van de Wereldexpo in Sevilla in 1992. Hier is het nummer A-92 ook op gebaseerd. Tevens openden in die tijd diverse delen van de A-7 langs de kust tussen Estepona en Málaga. In 1992 werd ook de A-4 in korte tijd opengesteld in Andalusië. In 1991 werd de A-49 over een groot stuk opengesteld tussen Sevilla en Huelva. In 1992 opende ook de A-45 tussen Antequera en Málaga. Tevens opende in 1992 het eerste deel van de A-44 in Granada.

In 1992 waren de grootste steden Sevilla, Granada, Córdoba en Huelva met elkaar verbonden via autovías. Hiermee had Andalusië al vrij vroeg een uitgebreid netwerk van autosnelwegen, wat een rivaal was van Catalunya, dat indertijd ook al veel autosnelwegen had. Een verschil was dat het in Catalunya grotendeels tolwegen betrof, terwijl het netwerk in Andalusië bijna helemaal tolvrij was. Begin jaren '90 waren er in andere autonome regio's van Spanje nog nauwelijks autovías aangelegd buiten de radiale snelwegen van Madrid, die bovendien nog grote ontbrekende delen hadden in die tijd.

In de 20 jaar daarna is het overgrote deel van het snelwegennet in Andalusië in gebruik genomen. In 2002 opende het laatste deel van de A-49 tussen Huelva en de grens met Portugal. In 2003 opende het laatste deel van de A-92 tussen Almería en Granada. In 2006 opende het laatste deel van de A-381 tussen Cádiz en Algeciras. In 2007 opende de parallelle A-48 tussen San Fernando en Vejer de la Frontera. In 2008 kwam de A-66 tussen Mérida en Sevilla gereed. In 2009 was de A-45 tussen Córdoba en Málaga voltooid. In 2011 opende de AP-46 parallel aan de A-45 ten noorden van Málaga. Tevens opende in 2011 de tweede rondweg van Málaga, de MA-40. In 2015 opende het laatste deel van de A-7 tussen Málaga en Almería.

Wegenplannen

In maart 1994 werd het Plan Director de Infraestructuras de Andalucía 1994-2007 (PDIA 1994-2007) vastgesteld,[4] dat werd opgevolgd door het het Plan Director de Infraestructuras de Andalucía 1997-2007 (PDIA 1997-2007). In deze periode is 714 kilometer autovía aangelegd, waarvan 355 kilometer door de Junta de Andalucía is aangelegd. De huidige serie wegenplannen van Andalucía worden het Plan de Infraestructuras para la Sostenibilidad del Transporte en Andalucía (PISTA) genoemd. De eerste PISTA werd in 2007 vastgesteld, met de looptijd 2007-2013.[5] Dit plan is later verlengd voor de jaren 2014 en 2015. Vanwege de economische crisis zijn in de periode 2007-2013 minder nieuwe autovías geopend, slechts 164 kilometer. In 2015 opende 57 kilometer autovía autonómica. Op 27 december 2016 werd het daarop volgende wegenplan aangenomen, PISTA 2020.[6] Op 21 mei 2019 werd de vaststelling van het Plan de Infraestructuras de Transporte y Movilidad de Andalucía, 2021-2027 (PITMA) gestart.[7] Dit werd uiteindelijk het PITMA 2030 genoemd.[8]

Toekomst

Alhoewel Andalusië al een zeer uitgebreid netwerk van autovías heeft, zijn er plannen voor verdere uitbreiding.

De A-32 moet uiteindelijk voltooid worden vanaf Bailén tot Albacete, die het geïsoleerde noordoosten van Andalusië zal ontsluiten. De SE-40 moet de tweede ringweg van Sevilla gaan vormen. De A-44 wordt westelijk van Granada verlegd over een nieuw tracé dat ook als de GR-30 bekend staat.

Minder concrete plannen stammen vooral uit planvorming van voor de crisis van 2008, zoals de AP-41 vanaf Toledo naar Córdoba, de A-81 van Badajoz via Córdoba naar Granada en de A-83 vanaf Huelva naar Zafra. Deze plannen worden veelal als weinig kansrijk voor de korte termijn getypeerd.

De Junta de Andalucía heeft vooral plannen voor de Autovía del Olivar, een circa 300 kilometer lange diagonale verbinding vanaf Jerez de la Frontera tot Úbeda. Delen zijn al opengesteld, het omvat van west naar oost de A-382, A-384, A-318 en A-316. Andere plannen omvatten voornamelijk verlengingen van bestaande autovías autonómicas.

Wegnummering

Red de Carreteras del Estado

Tot het Red de Carreteras del Estado (RCE) behoren de wegen die in het beheer of eigendom van het Ministerio de Fomento zijn. Dit zijn alle A- en AP-wegen met één of twee cijfers, behalve de A-92, die in het beheer van de Junta de Andalucía is.

Daarnaast zijn er ook prefixes voor steden in gebruik die in het beheer van de nationale overheid zijn;

  • AL-xx: Almería
  • CA-xx: Cádiz
  • CO-xx: Córdoba
  • GR-xx: Granada
  • H-xx: Huelva
  • J-xx: Jaén
  • MA-xx: Málaga (niet te verwarren met Ma-xx, wat Mallorca betreft)
  • SE-xx: Sevilla

Dit zijn dus geen provinciaal beheerde wegen, maar behoren tot het RCE.

Red Autonómica

Het Red de Carreteras de Andalucía.

Het autonome wegennet wordt gevormd door het Red de Carreteras de Andalucía.[9] Dit zijn wegen met de prefix 'A-xxx'. De autonome regio Aragón gebruikt ook deze format, maar heeft driecijferige nummers in de 100 & 200-serie, terwijl Andalusië nummers in de 300 & 400-serie gebruikt, evenals viercijferige nummers. Hierdoor is er geen conflict met de nummering in Aragón en Andalusië. Andalusië is ook één van de weinige autonome regio's waarin wegen met de prefix van een provincie uitsluitend in het beheer zijn van die provincies, en niet behoren tot het autonome netwerk.

Het autonome netwerk wordt als volgt opgedeeld;

  • Red Autonómica. Opgedeeld in:
    • Red Básica: A-xx voor autovías (A-92 en aftakkingen) en A-xxx voor overige carreteras autonómicas. Belangrijke routes hebben een oranje wegnummerschild, minder belangrijke routes hebben een groen wegnummerschild. Dit kunnen ook autovías zijn.
    • Red Intercomarcal: dit zijn de overige A-xxx routes met een groen wegnummerschild.
    • Red Complementaria: dit zijn secundaire A-xxxx routes met een geel wegnummerschild.

Red Provincial

De AL-5107, in het beheer van de Diputación de Almería.

Zie ook carretera provincial.

De provincies beheren in Andalusië een relatief groot netwerk van wegen, die op provinciaal niveau vaak nog enig belang hebben. In andere delen van Spanje betreffen de provinciale wegen vaak de resterende lokale wegen, doorgaans met zeer lage ontwerpeisen. In Andalusië betreft het een groter aantal doorgaande wegen, waardoor het wegbeheer in Andalusië meer decentraal is dan in de meeste andere regio's. De provinciale wegen zijn in het beheer van de Diputación Provincial.

De acht provincies van Andalusië zijn als volgt genummerd;

  • AL-xxxx: Almería
  • CA-xxxx: Cádiz
  • CO-xxxx: Córdoba
  • GR-xxxx: Granada
  • HU-xxxx: Huelva
  • JA-xxxx: Jaén
  • MA-xxxx: Málaga
  • SE-xxxx: Sevilla

Verkeersintensiteiten

De A-7 ter hoogte van Almuñécar.

De Andalusische wegen kennen een sterk gevarieerd verkeersaanbod, variërend van zeer rustige wegen op het platteland tot zeer drukke wegen rond de grote steden en de Costa del Sol. De drukste weg van Andalusië is de SE-30 bij Sevilla met 150.000 voertuigen per dag, gevolgd door de MA-20 in Málaga met 143.000 voertuigen per dag, zelfs na openstelling van de nieuwe A-7 westelijk van de stad, de A-44 in Granada met 126.000 voertuigen per dag, en daarna de A-49 aan de westkant van Sevilla met 120.000 voertuigen per dag.[10]

De snelwegen zijn buiten de grote agglomeraties snel rustiger. De verkeersintensiteiten op de A-4, A-7, A-44, A-45, A-49, A-66 en A-92 dalen op veel punten tot minder dan 20.000 voertuigen per dag. De drukste corridor is tussen Málaga en Granada, die overal meer dan 30.000 voertuigen per dag verwerkt. Delen van de A-7, A-32, A-49 en A-66 tellen minder dan 10.000 voertuigen per dag.

Congestie

Andalusië is een belangrijke toeristenbestemming. In de weekenden van augustus rijdt er veel verkeer vanuit andere delen van Spanje naar de Costa del Sol. Om de problematiek bij Málaga aan te pakken is de A-7 verlegd over een nieuw tracé verder buiten de stad, dat deels 2x4 rijstroken telt. Ook is de AP-46 aangelegd om de A-45 te ontlasten ten noorden van Málaga.

De regio Sevilla gaat in het weekend vaak naar het strand, de drukte doet zich vooral door naar de kuststreek rond Huelva, met name de A-49 en A-483 lopen dan vast. De zandstranden rond Matalascañas zijn populair en relatief dichtbij voor veel inwoners van de regio Sevilla. Daarnaast is er sporadisch een verhoogd verkeersaanbod naar de Algarve in Portugal.

Sevilla is de enige regio met grootschalige congestie in de spitsperiodes, met name op de SE-30, waar al het verkeer samenkomt. De SE-40 moet dit gaan oplossen. Over het algemeen geldt dat het in Andalusië redelijk goed mogelijk is om drukke trajecten te vermijden door alternatieve routes te kiezen, zo kan verkeer vanaf Madrid naar de Costa del Sol zowel via de A-44 als A-45 richting Málaga reizen. Grootschaliger kan verkeer naar de kust bij Huelva ook via de A-5 en A-66 via Mérida rijden, om zo de drukte op de A-4 te vermijden.

Referenties

Autonome regio's (comunidades) in Spanje

Andalucía · Aragón · Asturias · Cantabria · Castilla-La Mancha · Castilla y León · Catalunya · Extremadura · Galicia · Islas Baleares (Balearen) · Islas Canarias (Canarische Eilanden) · La Rioja · Madrid · Murcia · Navarra · País Vasco (Baskenland) · Valenciana