Andorra
Andorra | |
---|---|
Hoofdstad | Andorra-la-Vella |
Oppervlakte | 468 km² |
Inwonertal | 78.000 |
Lengte wegennet | 279 km |
Lengte snelwegennet | 0 km |
Eerste snelweg | nvt |
Benaming snelweg | nvt |
Verkeer rijdt | rechts |
Nummerplaatcode | AND |
Het Prinsdom Andorra (Catalaans: Principat d'Andorra) is een ministaat in het zuidwesten van Europa. Het land telt 78.000 inwoners en de hoofdstad is Andorra-la-Vella.
Inleiding
Geografie
Andorra is gelegen in de Pyreneeën, tussen Frankrijk en Spanje. Het land meet maximaal 25 bij 30 kilometer. Andorra is zeer bergachtig en bestaat uit twee valleien waarin bijna alle plaatsen zijn gelegen, omringd door bergketens. De 2.943 meter hoge Coma Pedrosa is het hoogste punt van Andorra. Het laagste punt is op 840 meter hoogte, waar de rivier Gran Valira Spanje in stroomt. Het overgrote deel van Andorra watert af naar Spanje, maar het oostelijkste deel watert af naar Frankrijk, omdat de grens hier niet over het bergketen verloopt, maar oostelijker ligt.
Demografie
Andorra had in 1900 slechts 5.000 inwoners. Andorrezen zijn een Romaanse groep van Catalaanse afkomst. Het inwonertal groeide naar 6.100 in 1950 en 65.000 in 2000. Na 2010 begon het inwonertal weer te krimpen. Tweederde van de inwoners heeft niet de Andorrese nationaliteit. In Andorra wordt het Catalaans het meest gesproken als moedertaal, maar ook Spaans, Portugees en in mindere mate Frans wordt gesproken. Het Engels wordt relatief weinig gesproken als tweede of derde taal.
De hoofdstad Andorra la Vella telt 22.000 inwoners, ongeveer een kwart van de totale bevolking. Er zijn nog twee andere plaatsen met meer dan 10.000 inwoners, namelijk Escaldes-Engordany en Encamp. De bevolkingsdichtheid in de centrale vallei is relatief hoog, dit gebied is in vrij grote mate verstedelijkt.
Economie
Andorra heeft een kleine, maar hoog ontwikkelde economie. Het toerisme is met afstand de belangrijkste sector en beslaat bijna 80% van het BNP. Het toerisme is gebaseerd op de wintersport, in mindere mate op bergwandelaars in de zomer maar vooral bezoekers uit Frankrijk die goedkoop producten aanschaffen in Andorra, aangezien de belastingen in Andorra aanzienlijk lager liggen dan Frankrijk en in mindere mate lager dan Spanje. Vanwege het aantrekkelijke belastingklimaat is de bancaire sector eveneens vrij groot. Andorra behoort niet tot de Europese Unie en er zijn dan ook grenscontroles met de buurlanden, die vooral zijn gericht op belastingen en niet tot nauwelijks op identiteit. Andorra heeft traditioneel één van de laagste werkloosheidscijfers ter wereld.
Geschiedenis
Andorra wordt beschouwd te zijn gesticht door keizer Karel de Grote en werd vanaf dat moment geregeerd door de graaf van Urgell. Vanaf 988 werd het bestuurd door het bischopsdom Urgell, waarna het in 1278 een prinsdom werd, bestuurd door twee co-prinsen, de bischop van Urgell in Spanje en de president van Frankrijk. Het land verklaarde de oorlog aan Duitsland in de Eerste Wereldoorlog, maar viel niet onder het verdrag van Versailles en was daarom nog tot 1958 in staat van oorlog. De geïsoleerde ligging van Andorra zorgde ervoor dat het land weinig betrekkingen had met andere landen dan de twee buurlanden. Het land is pas sinds 1993 lid van de Verenigde Naties.
Wegennet
Andorra heeft door zijn kleine omvang en bergachtige karakter maar een klein wegennet. Er is één doorgaande weg vanaf een tunnel uit Frankrijk naar Spanje. Er zijn geen snelwegen, maar in Andorra-la-Vella zijn wel wegen met wisselstroken. De wegen zijn over het algemeen in goede toestand.
Het hoofdwegennet wordt gevormd door de 6 carreteras generales, de CG-1 t/m CG-6. De CG-1 en CG-2 vormen samen de doorgaande route vanaf Frankrijk naar Spanje, de CG-3 bedient het noorden van Andorra. Daarnaast vormen de carreteras secundarias het secundaire wegennet. Dit zijn aftakkingen van de carreteras generales.
De verbinding met Frankrijk ging van oudsher over de 2.408 meter hoge Port d'Envalira, de hoogste weg in de Pyreneeën. In 2002 opende de Túnel d’Envalira onder deze bergpas, die geschikt is voor doorgaand verkeer.
Andorra heeft maar twee grensovergangen, de CG-1 naar Spanje en de CG-2 naar Frankrijk. Het grenscomplex van de CG-1 bevindt zich daadwerkelijk op de grens, het grenscomplex naar Frankrijk ligt enkele kilometers oostelijker in de Franse N22. Tevens verloopt de CG-6 tot in Spanje naar Os de Civís. Dit Spaanse dorp kan alleen via Andorra bereikt worden, daarom is er geen grensovergang. De CG-4 verloopt tevens tot op de Spaanse grens op 2.300 meter hoogte, aan Spaanse zijde gaat echter geen verharde weg verder.
carreteras generales in Andorra |
---|
Bewegwijzering
De bewegwijzering is gelijk aan die in Spanje.
Wegnummering
Het wegennet van Andorra is opgedeeld in carretera general (CG), Carretera Secundaria (CS). De combinatie CG-1 en CG-2 is de hoofdroute van Frankrijk naar Spanje. Voor 1995 waren er geen CG-nummers maar N-nummers.
Referenties
Wegen van Europa |
---|
Albanië • Andorra • Armenië • Azerbeidzjan • Belarus • België • Bosnië-Herzegovina • Bulgarije • Cyprus • Denemarken • Duitsland • Estland • Finland • Frankrijk • Georgië • Griekenland • Hongarije • Ierland • IJsland • Italië • Kazachstan • Kosovo • Kroatië • Letland • Liechtenstein • Litouwen • Luxemburg • Noord-Macedonië • Malta • Moldavië • Monaco • Montenegro • Nederland • Noorwegen • Oekraïne • Oostenrijk • Polen • Portugal • Roemenië • Rusland • San Marino • Servië • Slovenië • Slowakije • Spanje • Tsjechië • Turkije • Vaticaanstad • Verenigd Koninkrijk • Zweden • Zwitserland in cursief landen die deels in Europa liggen of met Europa geassocieerd worden |