Autópálya

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
De autopályá en autóút met 2x2 rijstroken in Hongarije.

De autópálya is de naam voor een autosnelweg in Hongarije. Het is de hoogste wegenklasse en bestaat uit tolwegen die het gehele land bedienen. Per 1 januari 2019 had Hongarije 1.441 kilometer autópálya.

Netwerk

Het Hongaarse netwerk is duidelijk gecentreerd op de hoofdstad Budapest, bijna alle snelwegen beginnen hier. De M0 vormt de ringweg van de stad, die voor driekwart voltooid is. De M1 loopt naar Győr en de grens met Oostenrijk, de M2 vanaf Budapest naar Hont aan de grens met Slowakije, de M3 naar Miskolc en Nyíregyháza. De M5 is een snelweg naar Szeged en de grens met Servië in het zuiden, de M6 loopt langs de Donau recht naar het zuiden richting Pécs en de grens met Kroatië. De M7 loopt langs het Balatonmeer richting de grens met Kroatië. De M4, M8 en M9 bevinden zich nog grotendeels in het planningsproces.

Er zijn ook aftakkingen, zoals de M15 vanaf de M1 richting Bratislava, de M30 vanaf de M3 naar Miskolc en de M35 naar Debrecen en de M70 vanaf de M7 naar de grens met Slovenië. Meer snelwegen zijn gepland, en bestaande snelwegen moeten verlengd worden, met name in het oosten van Hongarije.

Autosnelwegen en autowegen in Hongarije

M0M1M2M3M4M5M6M7M8M9

M10M11M15M19M25M30M31M34M35M43M44M49M51M60M70M76M80M83M85M86M87M100


Wegnummering

De autosnelwegen zijn samen met de expresswegen (autóút) in één systeem met M-nummers genummerd. De M staat voor Magyarország, de Hongaarse naam voor 'Hongarije'. Er is globaal gezien sprake van een radiaal systeem, waarbij de M1 t/m M7 vanuit Budapest verlopen en de hogere nummers veelal aftakkingen daarvan zijn, of gezoneerd in de buurt van die nummers. De M8 is geen radiale route van Budapest, maar een grotendeels nog geplande oost-westroute, waarbij de hogere M8x nummers allemaal in West-Hongarije liggen.

Geschiedenis

Zie ook lijst van wegopeningen in Hongarije.

De eerste plannen voor snelwegen dateren uit begin jaren 60, voor de ontwikkeling van de M7 van Budapest naar Székesfehérvár. In 1964 opende de eerste rijbaan van wat nu de M1 en M7 is in het westen van Budapest. In 1971 werd een landelijk plan voor snelwegen opgesteld, met acht radiale snelwegen vanuit Budapest, en een snelweg vanaf Sopron naar het Balatonmeer. De M0 werd toen ook gepland als ringweg van Budapest. Tot 1985 was zo'n 500 kilometer snelweg aangelegd, met name delen van de M1, M3, M5 en M7. De M7 was al vanaf het begin erg druk wanneer inwoners van Budapest in de weekenden massaal naar het Balatonmeer trokken. In 1975 werd de M7 al gedeeltelijk met 2x3 rijstroken aangelegd, als één van de eerste 2x3 snelwegen in communistisch Europa. Eind jaren '80 werd het belang van transitroutes duidelijker, met name de bouw van de M1 richting de grens met Oostenrijk en de M5 naar de grens met Servië. De M1 werd in 1991 voltooid, de eerste snelweg die helemaal voltooid was. In 1988 werd het eerste deel van de M0 geopend ten zuiden van Budapest en in 1990 was er sprake van een volledige bypass van Budapest van de M1 naar de M5.

Vanaf 2000 begon de aanleg te versnellen, met name de radialen werden een stuk langer, zoals de M3, M5 en M7. Vanaf 2005 reikte de M3 tot Nyíregyháza en de M5 bereikte de Servische grens in 2006. In 2007 bereikte de M7 de grens met Kroatië en in 2008 de M70 de grens met Slovenië, waardoor Hongarije tegenwoordig met 4 landen een volwaardige snelwegaansluiting heeft. De M2 en M15 naar Slowakije hebben geen 2x2 snelwegprofiel, maar zijn enkelbaans autowegen. Ook werd in het eerste decennium van de 21e eeuw de M6 een flink eind opgeleverd van Budapest naar Dunaújvaros. In 2010 is de bypass M31 bij Budapest opengesteld, evenals de M6-M60 tot aan Pécs en de M43 tussen Szeged en Makó, waarmee het snelwegennet dat jaar met bijna 200 kilometer toenam.

Sinds 2010 ligt de aanleg van nieuwe snelwegen op een lager pitje. In 2013-2014 zijn enkele korte stukken van de M85/M86 in het westen van het land opengesteld, evenals de voorlopig laatste verlenging van de M3 tot Vásárosnamény. Veel geplande wegenprojecten zijn vanwege de financiële crisis uitgesteld. De bouw van nieuwe autosnelwegen vorderde vanaf circa 2016 weer op een hoger tempo, echter vrij veel autosnelwegen zijn sindsdien aangelegd als autóút.

Privatisering van het wegbeheer

Op 14 juni 2021 is een aanbesteding gestart om het snelwegennet in Hongarije onder een concessie met beschikbaarheidsvergoedingen te plaatsen.[1][2] In mei 2022 werd het Hongaarse wegennet onder een concessie van 35 jaar gebracht.[3] De concessionair is een consortium van Hongaarse bouwbedrijven dat Themis heet. De concessie omvatte ook de verbreding van 273 kilometer autosnelweg, de bouw van 272 kilometer nieuwe autosnelweg en de rehabilitatie van 538 kilometer autosnelweg.

Toekomst

Nu Hongarije moderne verbindingen heeft naar het westen en zuiden, wordt gewerkt aan snelwegen richting het oosten, het belang hiervan nam sterk toe nadat Roemenië in 2007 toetrad tot de Europese Unie. Het bouwtempo is vanaf 2010 echter flink ingezakt. Na een aantal jaren van weinig voortgang is vanaf 2015 weer een aantal trajecten opengesteld, en in 2016 is gestart met diverse grote projecten, waaronder de M4, M35 en M44. Langere-termijnsprojecten zijn de M4 van Budapest naar het oosten, de verlenging van de M35 naar de grens met Roemenië om daar aan te sluiten op de A3 naar Cluj-Napoca en de M3 richting de grens met Oekraïne.

Prefix

De afkorting "M" voor snelwegen en hoofdwegen komt niet van Motorway of Magistral, maar van Magyarország, wat Hongarije in het Hongaars betekent.

Maximumsnelheid

De maximumsnelheid op de autópálya is 130 km/uur. Op stedelijke gedeelten kan 110 km/uur worden ingesteld. Substandaard delen kunnen een nog lagere maximumsnelheid hebben, maar zijn in de regel dan geclassificeerd als autóút (autoweg). Vrachtwagens mogen 80 km/h op de autópálya.

Tol

zie Matrica voor het hoofdonderwerp.

Op de Hongaarse snelwegen wordt tol geheven middels de matrica, een e-vignette dat niet op het voertuig aangebracht hoeft te worden. Deze zijn verkrijgbaar voor 4 dagen, een week, een maand en een jaar. Vrachtwagens kunnen ook een dagvignet aanschaffen.

Referenties


Autosnelwegnamen in de wereld

AutobahnAutobunnAutocestaAutoestradaAutokinetodromosAutomagistralėAutópályaAutopistaAutoputAutorouteAutosnelwegAutostrada (Italië)Autostrada (Polen)Autostradă (Roemenië)AutostradëAutovíaAvtocestaAvtomagistralAvtomagistralaAvtopatDiaľnicaDálniceExpresswayFreewayKiirteeMoottoritieMotorveiMotorvejMotorvägMotorwayOtoyol