BR-116 (Brazilië)

	BR-116
Begin	Fortaleza
Einde	Jaguarão
Lengte	4.385 km
Route Fortaleza BR-020 Limoeiro do Norte Salgueiro BR-232 Tucano Feira de Santana BR-324 Jequié Vitória da Conquista Teófilo Otoni BR-418 Governador Valadares BR-381 Leopoldina Petrópolis BR-040 Rio de Janeiro BR-101 Volta Redonda Resende Guaratingueta Taubaté São José dos Campos São Paulo BR-374 Curitiba BR-101/BR-376 Mafra Lages BR-282 Vacaria BR-285 Caxias do Sul Novo Hamburgo Canoas BR-287 Porto Alegre BR-290 Pelotas BR-392 Jaguarão

De BR-116 is een rodovia in Brazilië. De weg vormt een lange noord-zuidroute vanaf Fortaleza via Rio de Janeiro, São Paulo, Curitiba en Porto Alegre naar de grens met Uruguay bij Jaguarão. De route verloopt grotendeels parallel aan de BR-101, die juist de kuststeden bedient. De BR-116 verloopt wat verder landinwaarts en is op een aantal trajecten uitgebouwd als autosnelweg. De BR-116 verloopt door de staten Ceara, Paraiba, Pernambuco, Bahia, Minas Gerais, Rio de Janeiro, São Paulo, Paraná, Santa Catarina en Rio Grande do Sul. Vanwege het grote belang als verbinding tussen een aantal van de grootste steden van het land wordt het ook wel de 'hoofdweg van Brazilië' genoemd. De weg is 4.385 kilometer lang.

Belang van de BR-116

De BR-116 geldt als één van de belangrijkste wegen in Brazilië, de weg verbindt de volledige oostkust en een groot aantal staten met elkaar. De parallel verlopende BR-101 ligt iets dichter bij de kust, het varieert per streek of de BR-101 of de BR-116 het grootste deel van het doorgaand verkeer bedient.

Routebeschrijving

Ceara

De BR-116 begint in de grote kuststad Fortaleza in de staat Ceara. De weg is een belangrijke invalsweg van Fortaleza en is tot een kleine afstand buiten de stad met 2x2 rijstroken uitgevoerd. Een snelweg is het echter niet. Men komt eerst door een beboste streek, later in de droge binnenlanden. Het landschap is heuvelachtig, maar de bergen zijn niet echt hoog. De weg passeert kortstondig door de staat Paraiba, om daarna weer een stuk door Ceara af te leggen. Er zijn geen grote plaatsen op de route van de BR-116 ten zuiden van Fortaleza, slechts wat regiostadjes. Bij Penaforte volgt de grens met de staat Pernambuco.

Pernambuco

De BR-116 verloopt nog geen 100 kilometer door de langgerekte staat Pernambuco, en doorkruist het droge binnenland, dat bijna woestijnachtig is. Salguiero is de enige wat grotere plaats op de route door Pernambuco. De BR-116 is enkelbaans op dit traject.

Bahia

De BR-116 bij Miradouro in de staat Minas Gerais.

De weg verloopt bijna 900 kilometer door de staat Bahia. Het noorden van de staat is zeer droog en woestijnachtig, naar het zuiden wordt het landschap snel tropischer. De hoogteverschillen zijn niet zo groot, en de enkelbaans weg doorkruist uitgestrekte gebieden waar weinig mensen wonen. Bij de stad Feira de Santana komt de BR-116 voor het eerst dicht bij de parallelle kustweg BR-101, maar kruist deze net niet. De weg doorkruist de heuvelachtige landschappen van het binnenland van Bahia, dat nog steeds droog is, maar wel begroeid is. Vitória de Conquista is de laatste grote stad in het zuiden van Bahia. De BR-116 is overal enkelbaans uitgevoerd.

Minas Gerais

Men komt door het oosten van de grote staat Minas Gerais. De BR-116 legt er bijna 800 kilometer in af. Het landschap is in Minas Gerais wat bergachtiger, met komt over een hoger gelegen plateau. De BR-116 doet in eerste instantie weinig grotere plaatsen aan, de eerste grotere stad is Governador Valadares. De weg is hier deels met 2x2 rijstroken uitgevoerd. De BR-116 komt zuidelijker door nog wat bergachtiger gebied, naar het oosten liggen toppen tot ruim 2.800 meter. In het zuiden van Minas Gerais daalt de weg wat verder af.

Rio de Janeiro

De BR-116 in het binnenland van de staat Rio de Janeiro.

Men komt dan in de kuststaat Rio de Janeiro. Het eerste deel van de route tot Petrópolis is smal en bochtig en doorkruist het kustgebergte. Vanaf Petrópolis tot Rio de Janeiro is de BR-116 met de BR-040 dubbelgenummerd, en als een snelweg uitgevoerd. Het breedste stuk van deze snelweg telt 10 rijstroken. De BR-116 schampt de agglomeratie Rio de Janeiro aan de noordkant en kent een korte dubbelnummering van enkele kilometers met de belangrijke BR-101. Vanaf Rio de Janeiro neemt het belang van de BR-116 fors toe, het is de directe snelweg van Rio de Janeiro naar São Paulo. Het deel in de voorsteden van Rio de Janeiro kent een parallelstructuur en is met 4x2 rijstroken uitgevoerd.

In de buitenste voorsteden van Rio de Janeiro versmalt de snelweg naar 2x2 rijstroken en voert oostwaarts, landinwaarts, eerst door een vlak gebied, later door bergachtiger terrein. Ten westen van Rio de Janeiro volgt een spectaculaire stijging door het kustgebergte, kenmerkend is dat de rijbanen dan ver uit elkaar lopen, soms meerdere kilometers, kenmerkend voor Braziliaanse snelwegen door het kustgebergte. Men komt daarna op een plateau van circa 400 meter hoogte, langs de stad Volta Redonda. Het landschap ligt bezaaid met kleine steile heuvels, waar de BR-116 omheen kronkelt. De weg is daardoor nogal bochtig. Via Resende en Itatiaia voert de weg westwaarts en bereikt dan de grens met de staat São Paulo.

São Paulo

Zie SP-060, SP-015 en SP-230.

De route door São Paulo is geheel als snelweg uitgevoerd en doorkruist de grote stad São Paulo.

Paraná

Het eerste deel door Paraná tot aan Curitiba is over een langere afstand met de BR-101 dubbelgenummerd. Dit traject is een snelweg. Aan de zuidzijde van Curitiba slaat de BR-101 af naar de kust, terwijl de BR-116 zuidwaarts door het binnenland loopt. De route vanaf Curitiba naar het zuiden is grotendeels enkelbaans, alleen in wat kleine stadjes zijn 2x2 rijstroken voorhanden. Bij Mafra volgt de grens met de staat Santa Catarina.

Santa Catarina

De BR-116 doorkruist het binnenland van de staat Santa Catarina, veelal door valleien, heuvels en bossen. De grootste stad op de route is de regiostad Lages. De route in Santa Catarina is grotendeels enkelbaans. In het zuiden van Santa Catarina voert de weg over een plateau, soms op meer dan 1.000 meter hoogte.

Rio Grande do Sul

De route door Rio Grande do Sul wordt gekenmerkt door de agglomeratie Porto Alegre, men passeert door grote voorsteden als Novo Hamburgo en Canoas. De route door dit stedelijk gebied is met 2x2 rijstroken uitgevoerd en bijna alle aansluitingen zijn ongelijkvloers. Een deel in Porto Alegre is ook met 2x3 rijstroken uitgevoerd. Men steekt dan de monding van de Rio Jacquí over, via een serie korte bruggen. Dit deel is ook een snelweg met 2x2 rijstroken. Zuidelijker is de weg enkelbaans en voert door het vlakke kustgebied. De laatste grotere stad in Brazilië is Pelotas. Bij Jaguarão volgt de grens met Uruguay. De carretera 18 gaat dan verder naar Montevideo.

Geschiedenis

De BR-116 in São José dos Campos.

In 1951 is de verharde weg tussen Rio de Janeiro en São Paulo aangelegd, evenals het deel van Fortaleza naar Rio de Janeiro. In 1961 opende de snelweg van São Paulo tot Curitiba voor het verkeer. De route tussen Rio de Janeiro en São Paulo is tussen 1967 en 1977 verdubbeld naar een snelweg. Dit is tegenwoordig één van de langste ononderbroken snelwegen van Zuid-Amerika. In recentere jaren is het traject ten zuiden van Fortaleza naar 2x2 rijstroken verdubbeld. De laatste 30 kilometer verdubbelde weg in het Serra do Cafezal in de staat São Paulo is tussen Santa Rita do Ribeira en Juquitiba op 19 december 2017 formeel opengesteld.

Porto Alegre

In Porto Alegre overspant de Ponte do Guaíba het Lago Guaíba, een groot meer aan de westzijde van de stad. De eerste brug over dit meer opende op 28 december 1958. Dit was een smalle vierstrooks brug met een hefbrug. Op 14 december 2020 opende een tweede brug iets noordelijker, die vooral bedoeld is voor doorgaand noord-zuidverkeer op de BR-116.

Verdubbeling Porto Alegre - Pelotas

Vanaf 2012 is de BR-116 tussen Porto Alegre en Pelotas integraal over een afstand van 221 kilometer naar 2x2 rijstroken verbreed, met een variërende mate van ongelijkvloersheid. Enkele delen zijn een volwaardige autosnelweg, maar veel andere delen hebben U-turns.

Tussen 2012 en 2018 is 14 kilometer van de BR-116 langs Pelotas in de staat Rio Grande do Sul uitgebouwd tot autosnelweg met 2x2 rijstroken en ongelijkvloerse aansluitingen. Op 7 augustus 2019 opende 12 kilometer met 2x2 rijstroken ter hoogte van São Lourenço do Sul en op 12 augustus 2019 opende nog eens 20 kilometer met 2x2 rijstroken tot aan Pelotas. Op 13 maart 2020 openden drie segmenten van in totaal 22 kilometer verdubbelde BR-116 bij Cristal, São Lorenço do Sul en Turuçu. Op 29 april 2020 opende 5 kilometer verdubbelde BR-116 ter hoogte van Barra do Ribeiro en op 30 juni 2020 opende 10 kilometer ter hoogte van Sentinela do Sul, gevolgd door nog eens 9 kilometer bij Sentinela do Sul op 31 juli 2020. Op 10 december 2020 opende 27 kilometer verdubbelde BR-116, namelijk 11 kilometer bij Barra do Ribeiro, 9 kilometer tussen Tapes en Camaquã en 7 kilometer bij Cristal. Hiermee was 57% van de 221 kilometer tussen Porto Alegre en Pelotas verdubbeld.

In 2023 is de hele 221 kilometer lange verdubbeling tussen Porto Alegre en Pelotas opgeleverd. De bypass van Pelotas was op 8 april 2022 volledig uitgebouwd tot autosnelweg. Op 28 oktober 2022 opende 11 kilometer van de BR-116 tussen Barra do Ribeiro en Tapes. Op 14 april 2023 opende 15 kilometer verdubbelde BR-116 ten zuiden van Camaquã.

Bahia

In de periode 2018-2021 is een 67 kilometer lang deel in de staat Bahia tussen Feira de Santana en Serrinha naar 2x2 rijstroken verbreed. Op 13 oktober 2020 opende de eerste 9 kilometer tussen Feira de Santana en Santanapolis. Op 12 maart 2021 opende 16 kilometer verder tot Santa Bárbara.