Baden-Württemberg

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Hoofdstad Stuttgart
Grootste stad Stuttgart
Oppervlakte 35.751 km²
Inwonertal 10.831.000
Lengte snelwegennet 1.047 km
Eerste snelweg 1935
Afkorting BW

Baden-Württemberg is een staat in Duitsland, gelegen in het zuidwesten van het land. De staat telt ruim 10,7 miljoen inwoners en heeft een oppervlakte van bijna 36.000 km², en is op beide fronten de derde grootste staat van Duitsland. De hoofdstad en grootste stad is Stuttgart.

Inleiding

Ligging

Baden-Württemberg beslaat de westelijke helft van Zuid-Duitsland, en grenst in het noorden aan Hessen, in het oosten aan Bayern en in het zuiden aan Zwitserland. Naar het westen ligt Frankrijk, naar het noordwesten ligt Rheinland-Pfalz. De staat meet maximaal 240 kilometer van noord naar zuid en 190 kilometer van oost naar west. De staat grenst net niet aan Oostenrijk, hier ligt een strip van Bayern tussen.

Landschap

Baden-Württemberg heeft een gevarieerd landschap. Het meest westelijke deel wordt gevormd door het brede Rheindal, wat abrupt overgaat in het Schwarzwald, met de Feldberg als hoogste punt met 1.493 meter. Het Schwarzwald gaat oostwaarts over in de Schwäbische Alb, een hoogvlakte, met een abrupte afdaling door de oostelijke helft van Baden-Württemberg. Het noordelijk deel van de staat bestaat uit het Odenwald en de uitlopers van de Spessart. Een aantal grote rivieren lopen door de staat, waarvan de Rhein (Rijn) het belangrijkste is, en de grens met Frankrijk vormt. De Neckar is een belangrijke zijrivier. Het oostelijk deel van de staat wordt afgewaterd via de Donau. De rivier de Main stroomt door het uiterste noorden. Andere rivieren zijn de Jagst en de Kocher.

Steden

Baden-Württemberg omvat een aantal grote steden. Het grootste stedelijke gebied is dat van Stuttgart, dat een omvangrijk voorstedelijk gebied kent. In het noordwesten ligt het Rhein-Maingebied, met steden als Mannheim en Heidelberg. In het westen liggen Stuttgart en Freiburg, in het noorden en zuiden zijn minder grote steden. Een uitzondering vormt de stad Heilbronn. In het oosten ligt Ulm. Andere grotere regionale plaatsen zijn Böblingen, Reutlingen, Pforzheim, Singen, Konstanz, Baden-Baden, Schwäbisch Hall en Aalen.

Economie

Baden-Württemberg behoort tot de welvarendste regio's van Europa, en de werkloosheid is na Bayern de laagste van Duitsland. De economie van de staat is zeer divers. In grote delen van de staat wordt bosbouw en landbouw bedreven, maar ook de industrie is van groot belang, met name de machinebouw en automobielindustrie. Karlsruhe en Mannheim zijn belangrijke binnenhavens. In Baden-Württemberg is de groene politiek prominenter dan elders in Duitsland.

Geschiedenis

De geschiedenis van de staat is tweeledig en terug te voeren op de delen Baden en Württemberg. Württemberg was een onderdeel van Schwaben. Daarnaast was ook Hohenzollern van belang. Na de Tweede Wereldoorlog werden drie staten gecreëerd door de geallieerden: namelijk het door Frankrijk bezette Württemberg-Hohenzollern en Baden. Daarnaast het door de Verenigde Staten bezette Württemberg-Baden. In 1949 werden deze drie staten onderdeel van de Bondsrepubliek Duitsland. In 1951 leidde een referendum tot samenvoeging van de drie staten. De staten zijn op 25 april 1952 opgegaan in Baden-Württemberg.

Wegennet

Autobahnen

Het Autobahnnet van Baden-Württemberg.

Baden-Württemberg heeft een uitgebreid wegennet, met name in het midden van de staat. Het aantal autobahnen is voor de omvang van de staat in zowel bevolking als oppervlakte relatief beperkt, nog geen 10 procent van de Duitse autobahnen ligt in Baden-Württemberg. Dit komt voornamelijk doordat veel ooit geplande autobahnen niet gebouwd zijn, of inmiddels geen autobahnstatus meer hebben. De A5 vormt de primaire noord-zuidroute door het westen van de staat en is de op één na langste snelweg binnen Baden-Württemberg. De snelweg bedient Heidelberg, Karlsruhe en Freiburg, en is de primaire route naar zowel Frankrijk als Zwitserland. De A6 vormt de oost-westroute door het midden van de staat, en is vooral van belang voor lange-afstandsverkeer naar Nürnberg en Tsjechië. De A7 verloopt door delen van het oosten van Baden-Württemberg, maar heeft voor de staat zelf niet zoveel belang.

De A8 is feitelijk de belangrijkste snelweg en verbindt Karlsruhe met Stuttgart en Ulm. Dit is ook de drukste snelweg van Baden-Württemberg. De A3, A61 en A96 lopen slechts over korte afstanden door de staat en zijn voor intern verkeer van minder belang. De A81 is de primaire noord-zuidroute in het midden van de staat. In lengte vormt de weg de langste snelweg in de staat. Hij begint net in Bayern bij Würzburg en loopt via Heilbronn en Stuttgart naar de grens met Zwitserland bij Singen. Er zijn relatief weinig driecijferige autobahnen in Baden-Württemberg en ze zijn vaak maar enkele kilometers lang. Alleen de A656 tussen Mannheim en Heidelberg heeft een significant interstedelijk belang. De A98 loopt gefragmenteerd door het uiterste zuiden van de staat.

Geschiedenis

Zoals alle Duitse staten kon Baden-Württemberg al in de jaren 30 profiteren van de eerste reichsautobahnen. De eerste die aangelegd werd was een stukje van de A6 bij Mannheim in 1935. In 1936 werd het eerste deel van de A5 in de staat opengesteld, tussen Heidelberg en Bruchsal. In hetzelfde jaar werd het eerste deel van de A8 opengesteld bij Stuttgart. In 1939 was de gehele A8 door Baden-Württemberg voltooid. Tussen 1938 en 1940 werd de A81 opengesteld tussen Heilbronn en Stuttgart.

Vanaf midden jaren 50 werd de A5 vanuit Karlsruhe naar het zuiden verlengd. Dit was grotendeels voltooid in 1963, alhoewel de grensovergang met Zwitserland pas in 1980 opende. Gedurende de jaren 60 en begin jaren 70 werd de A6 voltooid en de A81 werd grotendeels tussen 1972 en 1978 opengesteld. Alleen het zuidelijkste deel rond Singen en Gottmadingen werd pas in 1988 - 1990 geopend. De A7 tussen Würzburg en Ulm is relatief laat opengesteld, voornamelijk tussen 1981 en 1987. Na 1990 zijn geen nieuwe autobahnen meer opengesteld in Baden-Württemberg, maar wel zijn een groot aantal verbreed naar 2x3 rijstroken, een proces dat nog voortgaat.

Toekomst

In de toekomst ligt het accent op verbreden van het bestaande snelwegennet en minder op uitbreiding. Zo zullen hooguit fragmenten van de A98 tussen Lörrach en Schaffhausen aangelegd worden, maar dit is allerminst zeker. Op korte termijn wordt de A8 van Karlsruhe naar Stuttgart volledig naar 2x3 rijstroken verbreed. Met name de A8 is een project van lange adem: de verbreding tussen Karlsruhe naar Stuttgart heeft zo'n 30 jaar gekost. Tevens wordt de A6 tussen Heidelberg tot Heilbronn in vele fasen naar 2x3 verbreed, wat inmiddels grotendeels voltooid is.

Lange-termijnprojecten zijn de verbreding van de A8 tussen Stuttgart en Ulm en de A6 van Heilbronn naar Nürnberg. Deels is dit al gebeurd, in de regio's Heilbronn en Stuttgart, maar verder oostelijk geldt dat voor beide snelwegen flink aan de weg gewerkt gaat worden.

Autobahnähnliche Straßen

De B14 tussen Winnenden en Leutenbach bij Stuttgart.

Zie ook Lijst van Autobahnähnliche Straßen in Baden-Württemberg.

Baden-Württemberg heeft het grootste netwerk van Autobahnähnliche Straßen van Duitsland, namelijk ruim 420 kilometer in 2010. Met name in de regio Stuttgart ligt een uitgebreid netwerk van Bundesstraßen die met snelwegstandaarden zijn uitgebouwd. De meeste hiervan waren gepland als autobahn in de jaren 60 en 70, en zijn in de jaren 80 en 90 omgenummerd naar een Bundesstraße. Sommige A-nummers zijn bewegwijzerd geweest, anderen niet. Buiten de regio Stuttgart zijn deze autobahnähnliche Straßen te vinden in Ulm, Karlsruhe en Mannheim. Elders zijn het vaak korte trajecten. Met name in het oosten en noorden zijn er weinig van dit soort trajecten. Benoemenswaardig zijn de B10, B14, B29 en B313 in de regio Stuttgart, de B27 en B28 bij Tübingen, Balingen en Reutlingen, de B10, B28 en B30 bij Ulm, de B33 bij Konstanz, de B10 en B36 door Karlsruhe en de B36, B37 en B38 in de regio Mannheim.

Wegnummering

Afgezien van de hoofdroutes verlopen er relatief weinig andere autobahnen door Baden-Württemberg. De A81 is de enige langere niet-hoofdroute die door de staat loopt. In de autobahn-nummering was echter de volledige serie A80-89 voorzien voor autosnelwegen die hoofdzakelijk in Baden-Württemberg zouden komen te liggen. Uit de A60-range lopen nog de A61 en de A67 kortstondig door Baden-Württemberg. In de A90-serie liggen alleen de A96 en A98 binnen de staat, waarbij het bij de A98 zo is dat dit nummer, door het schrappen van de plannen voor een Voralpenautobahn tot aan Irschenberg ten oosten van München, volledig binnen Baden-Württemberg ligt, dus buiten zijn zone.

Van de Bundesstraßen ligt voornamelijk de serie B10 t/m B45 in Baden-Württemberg, evenals B290 t/m B317 en de B460 t/m B467.

Externe links

Referenties


Autobahnen en Bundesstraßen in Baden-Württemberg

Autobahnen: A3A5A6A7A8A61A67A81A96A98A656A659A831A861A864

Bundesstrassen: B3B10B14B18B19B27B28B29B30B31B32B33B34B35B36B37B38B39B44B45B47B290B291B292B293B294B295B296B297B298B311B312B313B314B315B316B317B328B378B415B462B463B464B465B466B467B491B492B500B518B523B532B535

Knooppunten: AD Bad DürrheimAK HegauAK HeidelbergAD HochrheinAD HockenheimAD KarlsruheAD LeonbergAK MannheimAD NeuenburgAK StuttgartAK WalldorfAD Weil am RheinAK WeinheimAK Weinsberg

Staten van Duitsland

Baden-WürttembergBayernBerlinBrandenburgBremenHamburgHessenMecklenburg-VorpommernNiedersachsenNordrhein-WestfalenRheinland-PfalzSaarlandSachsenSachsen-AnhaltSchleswig-HolsteinThüringen