Islas Baleares

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf Balearen)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Islas Baleares
Hoofdstad Palma
Oppervlakte 4.992 km²
Inwonertal 1.125.000
Lengte wegennet 12.000 km
Lengte snelwegennet 158[1] km

De Islas Baleares (Catalaans: Illes Balears, Nederlands exoniem: Balearen) is een eilandengroep van Spanje, gelegen in de Middellandse Zee, en vormt een autonome regio (comunidad) met 1.125.000 inwoners en heeft een oppervlakte van 4.992 km². De hoofdstad is Palma.

Inleiding

De Baleares bestaan uit het hoofdeiland Mallorca en de kleinere eilanden Menorca en Ibiza. Daarnaast zijn er een aantal kleine eilandjes, grotendeels onbewoond, waar Formentera en Cabrera de belangrijkste van zijn. Mallorca ligt 225 kilometer ten oosten van de Comunitat Valenciana, 180 kilometer ten zuiden van Barcelona en 275 kilometer ten noorden van Algiers, Algerije. Menorca ligt 350 kilometer ten westen van Sardinië (Italië). De uitersten van Ibiza en Menorca liggen 290 kilometer van elkaar, met Mallorca ertussen. De hoofdstad is Palma op het eiland Mallorca. De hoofdstad van Ibiza is Ibiza (Catalaans: Eivissa) en van Menorca is Mahón.

De eilanden zijn licht bergachtig, alhoewel Mallorca een tweedeling is van een hogere bergrug en een vlakker middengedeelte. De Puig Major is met 1.445 meter het hoogste punt. De hoofdstad Palma telt 401.000 inwoners en heeft een agglomeratie van 520.000 inwoners, goed voor de helft van de bevolking van de Baleares. De economie leunt sterk op toerisme en visserij.

Wegennet

De autopistas van Mallorca.

De Baleares hebben een modern en ontwikkeld wegennet. Het meest uitgebreide wegennet is op Mallorca te vinden, waar 150 kilometer autosnelweg is gelegen. De autosnelwegen van Mallorca worden over het algemeen aangeduid als een autopista. Vanaf Palma de Mallorca verlopen autosnelwegen in vier richtingen. Bovendien heeft Palma de Mallorca twee ringsnelwegen. Op het eiland Ibiza ligt een autosnelweg langs de stad Ibiza en is ook de weg tussen de twee grootste plaatsen een dubbelbaans weg. Op Menorca liggen geen autosnelwegen, maar is de Me-1 wel een vrij goed uitgebouwde verbinding over het eiland.

Tolwegen

Zie ook tolwegen in Spanje.

Er was tot 2017 één tolweg op Mallorca, de Túnel de Sóller van de Ma-11 tussen Palma de Mallorca en Sóller. Deze tunnel werd op 29 december 2017 tolvrij.[2][3][4] De Ma-15 is tussen Palma de Mallorca en Manacor aangelegd op basis van schaduwtol. De E-20 en C-731 op Ibiza zijn ook aangelegd als schaduwtolconcessie.[5][6]

Autosnelwegen op de Islas Baleares

Mallorca: Ma-1Ma-13Ma-15Ma-19Ma-20Ma-30

Ibiza: EI-20EI-600


Geschiedenis

In de jaren '50 begon Mallorca aantrekkelijk te worden voor het toerisme, een groei die in de jaren '60 in een stroomversnelling kwam. De eerste snelweg was de Autopista de Levante tussen Palma de Mallorca en de luchthaven die in 1969 werd opengesteld. Dit is één van de oudste autosnelwegen in Spanje. In 1976 opende het eerste deel van de Autopista de Poniente ten westen van Palma de Mallorca voor het verkeer. Later werd ook het eerste deel van de Autopista Palma - La Pobla opengesteld, dat in 1992 werd verlengd tot Inca. De situatie in Palma de Mallorca werd echter onhoudbaar. Al in 1973 werd het tracé van de ringweg van Palma de Mallorca vastgesteld, maar de openstelling van de ringweg volgde pas in 1990. Dit groeide daarna uit tot de drukste snelweg van de Baleares.

In 1997 opende de Túnel de Sóller van de Ma-11 naar Sóller voor het verkeer. Alhoewel geen autosnelweg was het de eerste tolweg op Mallorca. Al kort na openstelling werd het beschouwd als één van de meest onveilige tunnels van Europa.[7] Na 2000 werden diverse snelwegen verlengd. In 2005 opende de verlenging van de Ma-19 tot Llucmajor, in 2006 opende de verlenging van de Ma-13 tot Se Pobla en in 2006 opende ook de verlenging van de Ma-1 tot Peguera. Een groot project was de verdubbeling van 47 kilometer van de Ma-15 tussen Palma de Mallorca en Manacor tussen 2004 en 2006. Dit is formeel geen autosnelweg, maar is wel dubbelbaans en grotendeels ongelijkvloers.

Na midden jaren 2000 viel de uitbreiding van het wegennet stil. De economische crisis vanaf 2008 zorgde voor krappe overheidsfinanciën, alhoewel het toerisme een sterke rol bleef spelen, vooral na de toenemende onrust in Turkije en Egypte, waardoor Mallorca een topbestemming voor zonvakanties bleef. In 2015 is de Ma-30 deels verdubbeld tot autosnelweg als tweede ringweg van Palma de Mallorca. In 2017 werd de Túnel de Sóller tolvrij, dit was de enige tolweg van de Baleares.

Toekomst

Er zijn weinig concrete plannen voor nieuwe autosnelwegen op de Islas Baleares. Het wegennet is betrekkelijk adequaat, alhoewel Palma de Mallorca filegevoelig is. In 2022 heeft de Consell de Mallorca besloten om zo ongeveer alle geplande wegenprojecten te schrappen, 26 in totaal.[8]

De eilanden

Formentera

Formentera is het kleinste en zuidelijkste eiland van de Balearen. De wegen op het eiland hebben de prefix 'PM' of 'PMV'. Er is sprake van een klein netwerk van hoofdwegen dat alle dorpen verbindt. Formentera is niet erg bergachtig, alhoewel de kust regelmatig bestaat uit steile kliffen. De PM-820 van Es Caló naar Pilar de la Mola heeft de grootste hoogteverschillen. Er is veel verspreide bebouwing op het eiland, zodat wegen veel door bebouwd gebied lopen. Alle wegen zijn enkelbaans. Vanaf La Savina vertrekken veerdiensten naar Ibiza en Dénia.

Ibiza

Ibiza (Eivissa) is de westelijkste van de Balearen, en meet 20 bij 40 kilometer. Wegen op het eiland hebben de prefix 'C', 'PM' of 'E'. De EI-20 vormt een autovía langs de stad Ibiza en is de verbinding naar de luchthaven. De EI-600 is een weg met 2x2 rijstroken en rotondes die Ibiza met Sant Antoni de Portmany verbindt. Onder San Rafael ligt een korte tunnel. De E-10 door de stad Ibiza telt ook 2x2 rijstroken met rotondes, de overige wegen zijn enkelbaans. Het eiland heeft wat lage bergen en kent een aantal bochtige wegen. Er is veel verspreide bebouwing op Ibiza.

Mallorca

Mallorca is het grootste en meestbevolkte eiland van de Balearen en tevens het grootste eiland van Spanje. Het meet 75 bij 95 kilometer. Wegen op het eiland hebben de prefix 'Ma', niet te verwarren met 'MA' van Málaga. Op het eiland zijn meerdere autovías die allemaal rond of van en naar de hoofdstad Palma de Mallorca lopen. De Ma-1 loopt vanaf Palma naar het westen, de Ma-13 loopt naar het noordoosten, de Ma-15 naar het oosten en de Ma-19 naar het zuidoosten. De Ma-20 vormt de ringweg van Palma de Mallorca. De Ma-30 vormt een tweede, oostelijke ringweg van Palma. Het verkeer rond Palma de Mallorca is druk, de meeste snelwegen tellen hier gedeeltelijk 2x3 rijstroken.

Het grootste deel van het eiland is betrekkelijk vlak, maar de noordwestkust is bergachtig met de 1.445 meter hoge Puig Major als hoogste punt. Er lopen geen autovías in de berggebieden, maar wel een aantal bochtige bergwegen. De Ma-10 loopt door dit berggebied en geldt als één van de mooiste wegen op Mallorca. Dit gebied is minder toeristisch omdat er geen toegankelijke stranden zijn. De Ma-11 verbindt Palma de Mallorca met het geïsoleerde kustplaatsje Port de Sóller. De 3.023 meter lange Túnel de Sóller op deze route was tot 2017 een tolweg, de enige van de Islas Baleares.

Menorca

Menorca is het oostelijkste eiland van de Balearen. Het meet 20 bij 45 kilometer. De wegen op het eiland hebben de prefix 'Me', maar ook 'RC' en 'RM' worden gebruikt, wat staat voor Ronda de Ciutadella en Ronda de Mahón. De Me-1 is de voornaamste weg over het eiland die de twee grootste plaatsen Ciutadella en Mahón verbindt. De meeste secundaire wegen sluiten op de Me-1 aan. Er zijn geen autovías op Menorca, maar de RC-2 rond Ciutadella telt wel 2x2 rijstroken met rotondes. Daarnaast heeft de Me-1 diverse ongelijkvloerse aansluitingen. Het eiland is slechts licht bergachtig, met lage heuvels en enkele kleine, ondiepe canyons. Er zijn geen echte bergen. De Me-1 heeft wel een korte tunnel bij Ferreries. Veerdiensten naar Mallorca en Barcelona vertrekken vanaf het eiland.

Wegnummering

Op de Islas Baleares zijn geen wegen in het beheer van de nationale regering. Alle wegen zijn in autonome eigendom en in decentraal beheer bij de eilanden. Het Red de Carreteras de las Islas Baleares (Catalaans: Xarxa viària de les Illes Balears) bestaat uit drie wegklassen;

  • Red Primaria (Xarxa primària): de belangrijkste wegen, dit kunnen autosnelwegen zijn.
  • Red Secundaria (Xarxa secundària): de overige hoofdwegen met minder belang voor doorgaand verkeer.
  • Red Local y Rural (Xarxa Local i Rural): Overige lokale wegen.

De primaire en secundaire wegen zijn in het beheer van het Consejo Insular van Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera. Voor 2007 stonden Ibiza en Formentera samen onder het bestuur van één Consejo Insular (eilandraad). De lokale en plattelandswegen zijn in het beheer van de ayuntamiento (lokale overheid).

Alhoewel de Islas Baleares al in 1984 het beheer van de carreteras comarcales op zich namen, werd het autonome wegennet pas formeel in 1990 vastgesteld, en de feitelijke hernummering vond pas vanaf 2005 plaats. De grootste veranderingen van wegnummering waren op Mallorca, waar de PM-nummers een Ma-nummer kregen. De prefix Ma lijkt erg veel op die van MA (Málaga). In 2017 zijn EI-nummers ingevoerd op Ibiza.

Verkeersintensiteiten

Het verkeersaanbod is op de Islas Baleares relatief hoog vanwege het vele vakantieverkeer. Het drukste punt op het eiland is de Ma-20 rond Palma de Mallorca met maximaal 190.000 voertuigen per dag.[9] Dit is één van de drukste snelwegen van Spanje buiten de regio Madrid.

Referenties

Autonome regio's (comunidades) in Spanje

Andalucía · Aragón · Asturias · Cantabria · Castilla-La Mancha · Castilla y León · Catalunya · Extremadura · Galicia · Islas Baleares (Balearen) · Islas Canarias (Canarische Eilanden) · La Rioja · Madrid · Murcia · Navarra · País Vasco (Baskenland) · Valenciana