Berlijn

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf Berlin)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Hoofdstad Berlin
Grootste stad Berlin
Oppervlakte 892 km²
Inwonertal 3.469.000
Lengte snelwegennet 75 km
Eerste snelweg 1935
Afkorting BE

Berlin (Nederlands exoniem Berlijn) is een staat en hoofdstad van Duitsland, gelegen in het oosten van het land. De staat telt bijna 3,5 miljoen inwoners en heeft een oppervlakte van bijna 900 km². Het is hiermee de grootste van de drie stadsstaten in Duitsland.

Inleiding

Ligging

Berlijn is gelegen in het oosten van Duitsland en vormt een enclave binnen de staat Brandenburg. De staat ligt ruim 50 kilometer ten westen van de grens met Polen. De staat meet maximaal 30 kilometer van noord naar zuid en 45 kilometer van oost naar west. Direct aan Berlijn grenst de stad Potsdam, de hoofdstad van Brandenburg.

Landschap

Het grootste deel van de staat is verstedelijkt met uitzondering van het zuidoosten en zuidwesten. Daarnaast zijn er een aantal grote parken in de stad, met name in het noordwesten en elders. Berlijn had oorspronkelijk drie luchthavens, waarvan er één buiten de staat ligt en twee gesloten zijn. Luchthaven Tegel was tot 2020 de enige grote luchthaven die nog in de stad ligt. De staat wordt doorsneden door de rivier de Spree, de Dahme en de Havel. De omgeving van Berlijn is vrij vlak, met veel bos. De Große Müggelberg is met 115 meter het hoogste natuurlijke punt van Berlijn.

Economie

De economie van Berlijn is voornamelijk gericht op dienstverlening, zowel in de private sector als voor de Duitse overheid. De werkloosheid is relatief hoog. De stad Berlijn is minder welvarend dan de meeste andere staten van Duitsland, maar wel welvarender dan de omliggende staat Brandenburg. De grootste werkgever is Deutsche Bahn, gevolgd door Siemens en de OV-autoriteit Berliner Verkehrsbetriebe.

Geschiedenis

In 1701 werd Berlijn de hoofdstad van Pruisen, en werd in 1815 een stad binnen de provincie Brandenburg. In de 19e eeuw groeide de stad flink en in 1871 werd Berlijn de hoofdstad van het Duitse Rijk. In 1881 werd het een apart district binnen de staat Brandenburg. Na de Eerste Wereldoorlog werden omliggende gemeenten geannexeerd, en het inwonertal groeide naar 4 miljoen. Grote delen van de stad werden verwoest door bombardementen en de slag om Berlijn in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 1945 werd het opgedeeld onder de geallieerden, waarbij de westelijke geallieerden West-Berlijn vormden en de Sovjet-Unie Oost-Berlijn. Al direct na de Tweede Wereldoorlog verslechterden de relaties tussen west en oost. In 1948 begon de Sovjet-Unie met een blokkade van West-Berlijn wat daarop via een luchtbrug bevoorraad werd vanuit West-Duitsland. In 1961 begon de bouw van de Berlijnse Muur, die Oost- en West-Berlijn scheidde. In 1989 viel de muur en in 1991 werd Berlijn weer de hoofdstad van Duitsland, een proces dat in 1999 voltooid was. Het inwonertal varieerde gedurende de 20e eeuw sterk, met een piek van 4,5 miljoen inwoners in 1942 en een dieptepunt van 3 miljoen in 1946. Het inwonertal nam gedurende de Koude Oorlog langzaam af, maar leefde vanaf 1990 kortstondig op. Het inwonertal daalt sindsdien weer langzaam.

Wegennet

Autobahnen

Het Autobahnnet van Berlin.

Berlijn heeft twee ringwegen, waarvan alleen de A10 een volledige ring vormt, de Berliner Ring. Slechts een heel klein deel van de A10 ligt daadwerkelijk binnen Berlin, in het noorden van de stad. De A100 vormt de stadsring en verloopt langs het westen en zuiden van het centrum. De A111, A113 en A115 verbinden de A100 met de A10 en zijn de primaire invalswegen. Het snelwegennet is aan de oostkant van de stad minder ontwikkeld. De A100 ligt nog op 6 tot 8 kilometer buiten het echte centrum van de stad.

Geschiedenis

De eerste Autobahn was de A115, die tussen 1921 en 1941 aangelegd werd als de racebaan AVUS. De weg was in de jaren 20 al als zodanig in gebruik, maar omdat hij niet opengesteld was als publieke weg wordt het meestal niet als oudste snelweg van Duitsland beschouwd. In 1935 kreeg de AVUS de status van Reichsautobahn. In 1940 werd de A115 op de A10 aangesloten, en was er een snelweg tussen Berlijn en Potsdam. Het eerste gedeelte van de A100 werd in 1958 opengesteld bij de Kurfürstendamm. De westring werd voornamelijk gedurende de jaren 60 aangelegd en na de hereniging werd de A100 verder oostwaarts doorgetrokken. Deze sloot in 2004 op de A113 aan. Tussen 1979 en 1987 werd de A111 aangelegd, die Berlijn vanuit het noorden bereikbaar maakte. Tussen 2005 en 2008 is de A113 in het zuidoosten van Berlijn aangelegd. De enige inprikker in Oost-Berlijn was de A114 die tussen 1973 en 1982 is aangelegd.

Hoofdwegennet

Het snelwegennet van Berlijn is niet erg dicht en het ontbreekt aan autobahnähnliche trajecten in de stad. Dit wordt gecompenseerd door een netwerk van brede boulevards, met 2 tot 4 rijstroken per richting. Berlijn is vrij ruim opgezet, met name in het oosten heeft de stad trekjes van een gridstructuur. Er zijn incidenteel ongelijkvloerse kruisingen in het onderliggend wegennet, voornamelijk in de oostelijke helft van de stad. De B96 vormt een belangrijke, deels ondergrondse noord-zuidroute door het centrum. De B1 en B5 verlopen oost-west door de stad. De B158 vormt een semi-ongelijkvloerse stadsboulevard door de oostelijke wijken, die bijna allemaal uit zogenaamde Plattenbau bestaan, flats van pre-gefabriceerd beton. Deze wijken zijn vrij ruim opgezet en worden ontsloten door hoofdwegen met gescheiden rijbanen. Anders dan in andere grote Duitse of Europese steden is het verkeer in Berlijn aanzienlijk minder hectisch.

Externe links

Referenties


Autobahnen en Bundesstraßen in Berlin

Autobahnen: A10A100A103A111A113A114A115A117

Bundesstrassen: B1B2B5B96B101B109B158B179

Knooppunten: AD CharlottenburgAD FunkturmAD NeuköllnAK SchönebergAD Treptow

Staten van Duitsland

Baden-WürttembergBayernBerlinBrandenburgBremenHamburgHessenMecklenburg-VorpommernNiedersachsenNordrhein-WestfalenRheinland-PfalzSaarlandSachsenSachsen-AnhaltSchleswig-HolsteinThüringen