Brug bij Tczew

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Most Tczewski
Overspant Wisła
Rijstroken 1x1
Totale lengte 1.052 meter
Hoofdoverspanning 3 x 131 meter
Hoogte brugdek ? meter
Openstelling 12-10-1857
Verkeersintensiteit ? mvt/etmaal
Locatie kaart

De Brug bij Tczew (Pools: Most Tczewski, Duits: Weichselbrücke Dirschau) is een historische brug in Polen, gelegen over de Wisła bij Tczew. De brug heeft een beperkte verkeersfunctie.

Kenmerken

De brug is een mix van een vakwerkbrug, liggerbrug en historische delen uit de 19e eeuw. De brug heeft een totale lengte van 1.052 meter, met 9 overspanningen, waarvan er twee daadwerkelijk de Wisła overspannen, de oostelijke 7 overspanningen liggen over de uiterwaarden. De twee vakwerkbruggen over de rivier hebben een overspanning van 130 meter. Oostelijk daarvan liggen drie vakwerkoverspanningen van 131 meter, deze hebben historische natuurstenen pijlers met torens. Ten oosten daarvan ligt één liggeroverspanning van circa 113 meter, gevolgd door een 250 meter lange vakwerkbrug met drie overspanningen van circa 83 meter.

De brug heeft een beperkte verkeersfunctie, het brugdek is ongeveer 4 meter breed. De gewichtslimiet is 3,5 ton, maar motorvoertuigen kunnnen sinds 2000 niet meer over de brug rijden. De buitenste dekken zijn ook afgesloten voor voetgangers. Fietsers, brommers, motoren en voetgangers kunnen de historische brug gebruiken.

De brug overspant de rivier de Wisła bij het stadje Tczew. Naast de brug ligt een spoorbrug. Ongeveer 5 kilometer zuidelijker ligt een brug voor algemeen verkeer, de Brug bij Knybawa van de DK22.

Geschiedenis

Aanzicht van de brug in 1858.
De historische torens uit 1857.

De oorspronkelijke bouw van de brug in 1857

De brug is aangelegd als onderdeel van de Preußische Ostbahn, een 724 kilometer lange spoorweg van Berlin naar Eydtkuhnen (Chernyshevskoye) aan de grens met Litouwen. De locatie van de brug werd in 1845 vastgelegd en kort daarna begonnen al de voorbereidende werkzaamheden, die in 1847 echter gestaakt werden vanwege gebrek aan geld. De brug zelf ging in 1850 weer in aanbouw, in de periode 1850-1852 zijn de funderingen in de Wisła aangelegd. In 1853 werden de pijlers gebouwd en in 1854 volgden de eerste twee overspanningen. De resterende overspanningen zijn in 1856-1857 gerealiseerd. De brug is uiteindelijk later in 1857 geopend, de eerste trein reed er op 12 oktober 1857 overheen.

De brug was bij opening 837,3 meter lang, het was indertijd de langste brug in Europa. Met de opening van de brug werd het mogelijk om per trein van Berlijn naar Königsberg te reizen. De naam van de brug in het Duits was de Weichselbrücke Dirschau.

Uitbreiding van de capaciteit en conversie tot wegbrug

De brug was een enkelsporige verbinding. Dit werd een knelpunt, evenals het ontwerp van de brug, dat minder geschikt was voor het toegenomen gewicht van treinen in de tweede helft van de 19e eeuw. Er werd besloten om een geheel nieuwe spoorbrug aan te leggen, die tussen 1888 en 1891 is gerealiseerd. De oude brug werd daarna omgevormd tot wegbrug, één van de eerste over de Wisła buiten Warschau.

De brug werd in 1912 verlengd omdat de dijken verlegd werden. De lengte werd toen vergroot van 837 meter naar 1030 meter. Er werd toen een gezamelijke toegangspoort van beide bruggen gebouwd. In die tijd begon er enig gemotoriseerd verkeer van de brug gebruik maken.

De brug lag indertijd op Duits grondgebied. Dit veranderde in 1919 toen de Poolse Corridor gecrëerd werd, waarbij Polen weer toegang kreeg tot de Baltische Zee. Dirschau werd toen Pools en heette daarna Tczew. De brug lag daarna op de grens van Polen en Duitsland, met Polen in het westen en Duitsland in het oosten.

Tweede Wereldoorlog

De opgeblazen bruggen in 1939. De rechter is de wegbrug.

De bruggen werden op 1 september 1939 opgeblazen om de Duitse invasie van Polen te vertragen. Het opblazen van de brug wordt gezien als de eerste militaire manoeuvre van de Tweede Wereldoorlog in Europa. De brug is tijdens de Duitse bezetting niet herbouwd, de Duitsers concentreerden zich op de bouw van een nieuwe brug wat zuidelijker bij Knybawa. De spoorbrug werd wel hersteld, maar is in 1945 opgeblazen. Vanwege het geringe strategische belang werd de wegbrug niet verder opgeblazen.

Na-oorlogse periode

Na de Tweede Wereldoorlog is de brug bij Tczew hersteld en op 8 maart 1947 weer in gebruik genomen als één van de eerste herstellingen van bruggen over de Wisła. De herbouw kreeg prioriteit vanwege de relatief geringe schade uit 1939, waardoor deze snel hersteld kon worden.

Het brugdek was van hout. De brug hield het slechts twee weken vol, op 23 maart 1947 werden de twee overspanningen weggeslagen door drijfijs. Daarna is een provisorische verbinding met de naastgelegen spoorbrug gemaakt. Zowel de spoorbrug als wegbrug zijn eind jaren '50 gerenoveerd en in december 1958 werd de wegbrug weer in gebruik genomen. Het brugdek was op dat moment voorzien van asfalt. Het verkeer was alternerend met verkeerslichten vanwege de beperkte breedte. De brug werd in 2000 afgesloten voor het meest verkeer vanwege de verslechterde conditie.

In 2015 startte een renovatie van de brug. Het was de bedoeling om de overspanningen weer in historische staat te krijgen. In 2019 werden sloopwerkzaamheden aan een aantal overspanningen gestaakt omdat de ESTB bruggen van historische waarde waren, dit waren de nog enige resterende Britse ESTB overspanningen in Polen en mogelijk Europa. Uiteindelijk zijn de twee overspanningen over de rivier toch gesloopt.

Zie ook

Referenties