Ivoorkust

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf Côte d'Ivoire)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Côte d'Ivoire
Hoofdstad Yamoussoukro
Oppervlakte 322.460 km²
Inwonertal 29.389.000
Lengte wegennet 13.000 km
Lengte snelwegennet 403 km[1]
Eerste snelweg 1967
Benaming snelweg Autoroute
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode CI

Ivoorkust, formeel Côte d'Ivoire (Frans: République de Côte d'Ivoire), is een land in het westen van Afrika. Het land ligt aan de Atlantische Oceaan en telt circa 29 miljoen inwoners. De hoofdstad is Yamoussoukro, de grootste stad is het bekendere Abidjan. Het land is ongeveer 8 keer zo groot als Nederland.

Inleiding

Geografie

Ivoorkust is een land in West-Afrika. Het land is genoemd naar de kust waaraan het ligt, de Ivoorkust. Het land grenst in het westen aan Liberia en Guinea, in het noorden aan Mali en Burkina Faso en in het oosten aan Ghana. De hoofdstad Yamoussoukro ligt centraal in het midden van het land, de grootste stad Abidjan ligt in het zuidoosten aan de kust. Het land bestaat grotendeels uit een plateau dat geleidelijk stijgt van zeeniveau tot 500 meter hoogte. Het hoogste punt is de 1752 meter hoge Mont Nimba, gelegen op de grens met Guinea. Dit gebergte is veel hoger dan de rest van het land, zelfs in de directe omgeving ligt het land niet hoger dan circa 500 meter.

Het zuiden van Ivoorkust bestaat uit tropische regenwouden, wat in het noorden overgaat in savanne. Het land heeft drie grote rivieren, van west naar oost de Sassandra, Bandama en Komoé. Er zijn stuwmeren in deze rivieren ontwikkeld, het Lac de Kossou is daarvan het grootste. De kustlijn bestaat grotendeels uit smalle zandstranden met daarachter lagunes en moerassen.

Ivoorkust heeft grotendeels een tropisch klimaat, variërend van equatoriaal in het zuiden tot wat droger in het noorden. Er zijn drie seizoenen: warm en droog (november-maart), heet en droog (maart-mei) en heet en nat (juni-oktober). De gemiddelde maximumtemperatuur in Abidjan ligt het gehele jaar door tussen 27 en 31 °C. Er valt 1850 mm neerslag per jaar. De landinwaarts gelegen hoofdstad Yamoussoukro kent wat hogere maximumtemperaturen en iets minder neerslag.

Demografie

Het land kent een sterke bevolkingsgroei. In 1950 had het land slechts 2,6 miljoen inwoners, in de jaren '80 werd de grens van 10 miljoen overschreden en in 2010 de grens van 20 miljoen. Met afstand de grootste stad is de havenstad Abidjan met 4,4 miljoen inwoners. Dit is tevens één van de grootste steden in West-Afrika. Daarnaast zijn er 9 andere steden met meer dan 100.000 inwoners, die redelijk verspreid over het land liggen. De hoofdstad Yamoussoukro is in inwonertal de 5e stad van het land.

Ivoorkust kent een diverse samenleving met meerdere etniciteiten. De Akan vormen de grootste etnische groep. Er worden circa 70 talen gesproken in het land. Het Frans is de officiële taal en de lingua franca. Het Dyula is een belangrijke handelstaal. Ivoorkust heeft een meer ontwikkelde economie dan de buurlanden waardoor er ook veel arbeidsmigranten zijn.

Economie

De havenstad Abidjan.

Ivoorkust is één van de meer succesvolle economieën van West-Afrika. De haven van Abidjan speelt een belangrijke rol, niet alleen voor Ivoorkust maar ook voor landinwaarts gelegen buurlanden. Het land heeft een enigszins ontwikkelde landbouwsector wat in staat is om een rol in de export te spelen, en niet alleen voor de eigen voedselvoorziening. Ivoorkust is de belangrijkste exporteur van cacaobonen ter wereld. Andere landbouwproducten en rubber wordt ook op aanzienbare schaal geëxporteerd. Daarnaast wordt er olie gewonnen in de kustregio. Het land heeft ook een bovengemiddeld ontwikkelde infrastructuur voor de regio.

Geschiedenis

Voor de Europese kolonisatie waren er diverse koninkrijken in het gebied. In de 17e en 18e eeuw waren dit relatief ontwikkelde koninkrijken met een centraal bestuur, in tegenstelling tot veel andere delen van Afrika ten zuiden van de Sahara. In tegenstelling tot Ghana was er vanuit Ivoorkust minder slavenhandel. De eerste Europeanen in het gebied waren de Portugezen in 1482. De Fransen stichtten pas midden 19e eeuw langer durende nederzettingen. Het gebied werd toen een Frans protectoraat, alhoewel dit pas rond 1915 geheel tot stand kwam. De oostelijke en westelijke grenzen werden al in de jaren 1890 vastgesteld, maar de noordgrens werd pas in 1947 vastgesteld. In de eerste helft van de 20e eeuw werd een relatief uitgebreide infrastructuur ontwikkeld.

Het land werd in 1960 onafhankelijk, en had een goed uitgangspunt als de meest welvarende ex-kolonie in West-Afrika. Ivoorkust was indertijd goed voor 40% van de export van Frans-West Afrika. In tegenstelling tot andere Afrikaanse ex-kolonies trokken na onafhankelijkheid juist Europeanen naar Ivoorkust vanwege de bloeiende economie. Ivoorkust was de snelstgroeiende economie in Afrika die niet op olie was gebaseerd. Het land had echter ook te maken met politieke instabiliteit of juist autoritaire regimes. Tussen 2002 en 2007 woedde er een lage intensiteit burgeroorlog, wat leidde tot een splitsing van de macht, met rebellen in het noorden en de overheid in het zuiden. In de periode 2010-2011 volgde een tweede burgeroorlog, opnieuw van een relatief geringe schaal, in contrast met de grootschalige conflicten elders in Afrika. Het imago van het land had te lijden onder deze conflicten.

Wegennet

Ivoorkust heeft een netwerk van circa 82.000 kilometer weg, waarvan 6.500 kilometer verhard is. Het wegennet is geclassificeerd in vier klassen: 2.493 kilometer wegen van de klasse A, 6.526 kilometer wegen van de klasse B, 35.347 kilometer van de klasse C en 31.117 kilometer van de klasse D.

In 2022 werd een wet aangenomen met een nieuwe wegclassificatie, met A-wegen (autoroutes), N-wegen (routes nationales), CU-wegen (communauté UEMOA), D-wegen (routes départementales), U-wegen (routes urbaines) en P-wegen (routes privé).[2][3]

Infrastructureel behoort Ivoorkust tot de top in West-Afrika, met een behoorlijk uitgebreid wegennet, waarvan 6.500 kilometer verhard is. Alle plaatsen van belang zijn door middel van verharde wegen verbonden alhoewel de kwaliteit tegen kan vallen. In Ivoorkust ligt een aantal autosnelwegen, met name de snelweg vanaf Abidjan naar Yamoussoukro is modern met 2x2 rijstroken en ongelijkvloerse aansluitingen. In de stad Abidjan ligt tevens een vrij groot netwerk van expresswegen en autosnelwegen die ongelijkvloerse kruisingen hebben. Het snelwegennet is circa 320 kilometer lang, waarvan 226 kilometer tussen Abidjan en Yamoussoukro. Er zijn diverse grensovergangen met buurlanden, met name Mali, Burkina Faso en Ghana. Met Liberia en Guinee zijn minder grensoverschrijdende verbindingen. Rond Abidjan komen de bekende tankstations voor.

Autosnelwegen

Autoroutes in Côte d'Ivoire

Autoroute du NordAutoroute Abidjan - Grand BassamAutoroute Abidjan - San PedroAutoroute d'AbidjanBoulevard de GaulleAutoroute C2


Abidjan

Abidjan heeft een uitgebreid snelwegennet rondom het centrum liggen, met 2x2, 2x3 en soms 2x4 rijstroken. Er zijn diverse knooppunten en files komen veel voor. Van de circa 600.000 personenauto's in Ivoorkust rijden er veel in Abidjan rond, vaak oude Franse en Japanse auto's uit begin jaren 90. Met name de Toyota Corolla is geliefd.

Wegbeheer

De wegbeheerder van Ivoorkust is Ageroute (Agence des gestion des routes).[4] Ageroute wordt gefinancierd door het Fonds d'Entretien Routier (FER).[5] Ageroute beheert circa 82.000 kilometer weg, waarvan 75.500 kilometer onverharde weg en 6.500 kilometer asfaltverhardingen heeft.

Tolwegen

In Ivoorkust moet tol betaald worden op diverse hoofdwegen. Dit zijn tolstations op autosnelwegen, maar ook op andere hoofdwegen komen tolpoorten voor die het wegennet moeten financieren middels het Fonds d'Entretien Routier (FER). In 2025 waren er 19 tolpoorten.[6] De tolpoorten in Ivoorkust zijn relatief modern en vergelijkbaar met die in Europa. Het is mogelijk om met télépéage, contanten en met creditcards te betalen.

Geschiedenis

Koloniale periode (1893-1960)

In 1843 werd Ivoorkust een Frans protectoraat, maar de ontwikkeling begon vooral pas toen het in 1893 een kolonie werd. Een belangrijke reden om een netwerk van wegen te ontwikkelen was de exploitatie van koffie en cacao. De ontwikkeling van infrastructuur in Ivoorkust kreeg prioriteit vanwege de rijke schatten die de kolonie had te bieden voor de Fransen. Omstreeks 1908 begon de georganiseerde bouw van wegen van 4 tot 8 meter breed met houten bruggen. Met name vanaf de jaren 1920 begonnen moderne wegen ontworpen te worden, die niet alleen het reliëf volgden, maar gebruik maakten van verbeterd alignement. Vroege moderne wegen waren Gagnoa - Sassandra (1923), Abidjan - Gagnoa (1924), Dimbroko - Bouaké en Abidjan - Agboville (1933). De initiële ontwikkeling in die periode was vooral in het zuiden, zuidoosten en centrale oosten van Ivoorkust.

Vanaf de jaren '30 werden meer geavanceerde wegenbouwtechnieken gebruikt om de kosten van onderhoud te verminderen, zoals een enigszins verhoogde ligging zodat er geen water op bleef staan, een verbrede rijbaan van 7 meter, duikers en taluds. Na de Tweede Wereldoorlog werd het wegennet ook in het westen en noorden van Ivoorkust verbeterd. Met name in de jaren '50 werden veel verbeterde wegen aangelegd als een all-weather road. Het netwerk van all-weather roads groeide van 3.670 kilometer in 1950 naar 10.570 kilometer in 1959. In 1958 bedroeg de totale weglengte 25.218 kilometer, echter veel secundaire wegen waren tijdens neerslag niet of slecht berijdbaar. Het netwerk van volledig geasfalteerde wegen was echter relatief beperkt, tegen het einde van de koloniale periode had Ivoorkust ongeveer 700 kilometer geasfalteerde weg.[7]

Na onafhankelijkheid

In 1962 werd het eerste verkeerslicht in Ivoorkust in gebruik genomen. 60 jaar later waren er 457 kruispunten met verkeerslichten. In 1967 werd de eerste autosnelweg van het land geopend, de Boulevard de Gaulle in Abidjan. Dit omvatte ook de Pont Général-de-Gaulle, de tweede brug van Abidjan. Dit was tevens één van de eerste autosnelwegen van West-Afrika.

Abidjan onderging in die periode een snelle bevolkingsgroei. Bij onafhankelijkheid in 1960 had de stad 180.000 inwoners, wat in 18 jaar tijd groeide tot 1,2 miljoen. In de jaren '60-70 zijn veel moderne wegen en bruggen in Abidjan aangelegd, het was in die periode de primaire investeringslocatie van de Ivoriaanse regering. In de jaren '80 zijn enkele autosnelwegen in Abidjan aangelegd en in 1982 opende een lang traject van de Autoroute du Nord van Abidjan tot Singrobo, in de richting van Yamoussoukro. In 2013 opende daarvan het tweede deel tot de hoofdstad Yamoussoukro. In 2014 opende in het oosten van Abidjan de Pont Henri-Konan-Bédié als derde brug. In 2022 opende het eerste deel van de autosnelweg ten noorden van Yamoussoukro tot Tiébissou. In 2023 is 1.922 kilometer weg verhard.[8]

Op 12 augustus 2023 opende de vijfde brug in Abidjan, de Pont Alassane Ouattara.[9][10]

Wegnummering

In 1983 is een wegnummering geïntroduceerd die op het Britse systeem is gebaseerd, met A, B, C- en D-wegen. De A-wegen vormen een grid, de oneven nummers verlopen van zuid naar noord, oplopend van de A1 in het oosten van het land tot de A7 in het westen van het land. De even nummers vormen oost-westroutes, oplopend van de A2 in het zuiden van het land tot de A12 in het noorden van het land. Driecijferige A-nummers zijn gebaseerd op de lagere nummers, er zijn slechts een klein aantal van deze nummers bekend en dit zijn allemaal aftakkingen naar grensovergangen met de buurlanden. Het is onduidelijk of deze wegnummers ook bewegwijzerd worden.

B-nummers zijn gezoneerd, afhankelijk van het eerste nummer. Autosnelwegen hadden in dit systeem geen wegnummering. Stadsautowegen in Abidjan hebben ook geen nummering. De nieuwe ringweg van Abidjan wordt wel de 'Y4' genoemd.[11] Er is eveneens een netwerk van routes communautaires, internationale corridors in West-Afrika, die vermoedelijk niet aangegeven staan.

In 2022 is een wet aangenomen om de wegnummering te wijzigen naar een systeem dat de Franse systematiek volgt, die ook de meeste Franstalige landen in de regio hebben.[12]

Lijst van A-wegen

No. route lengte
A1 Abidjan - Akoupe - Bondoukou - Bouna - grens Burkina Faso 655 km
A2 Adzope - Agboville - Divo - Gagnoa 255 km
A3 Abidjan - Yamoussoukro - Bouaké - Ferkessédougou - grens Burkina Faso 660 km
A4 Ananda - Toumodi - Oume - Gagnoa - Yabayo 335 km
A5 Sassandra - Gagnoa - Issia - Daloa - Seguela - Boundiali - Tingrela - grens Mali 732 km
A6 Yamoussoukro - Bouafle - Daloa - Duekoue 248 km
A7 Tabou - Lobo - Duekoue - Man - Odienne - Tiefinzo - grens Mali 775 km
A8 grens Guinea - Danane - Man - Seguela - Bouaké - Daoukro - Akoupe 715 km
A10 Bouaké - Tanda 255 km
A12 grens Guinea - Odienne - Boundiali - Korhogo - Bouna - grens Ghana 645 km
A100 Abidjan - Grand-Bassam - grens Ghana 170 km
A101 Agnibilékrou - grens Ghana 35 km
A102 Bondoukou - grens Ghana 12 km
A300 Ouangolodougou - Nielle - Pogo - grens Mali 90 km
A701 Danané - Toulépleu - Guiglo 205 km
A702 Toulépleu - grens Liberia 23 km

Bewegwijzering

De bewegwijzering in Ivoorkust is identiek aan die in Frankrijk.

Maximumsnelheid

wegtype Vmax

De maximumsnelheid in Ivoorkust wordt vastgesteld door OSER - Office de Sécurité Routière.[13] De maximumsnelheid bedraagt 120 km/h op autosnelwegen, 110 km/h op routes nationales en 60 km/h binnen de bebouwde kom. Voor bussen en vrachtauto's gelden lagere maximumsnelheden. Bijvoorbeeld vrachtwagens van meer dan 16 ton mogen niet sneller dan 70 km/h op autoroutes en routes nationales.[14]

Referenties

Wegen van Afrika

AlgerijeAngolaBeninBotswanaBurkina FasoBurundiCentraal-Afrikaanse RepubliekComorenDemocratische Republiek CongoRepubliek CongoDjiboutiEgypteEquatoriaal GuineaEritreaEthiopiëGabonGambiaGhanaGuineaGuinea-BissauIvoorkustKaapverdiëKameroenKeniaLesothoLiberiaLibiëMadagaskarMalawiMaliMarokkoMauritaniëMauritiusMozambiqueNamibiëNigerNigeriaRwandaSão Tomé en PríncipeSenegalSeychellenSierra LeoneSomaliëSudanSwazilandTanzaniaTogoTsjaadTunesiëUgandaWestelijke SaharaZambiaZimbabweZuid-AfrikaZuid-Sudan