Comoren

جزر القمر‎, Juzur al-Qamar
Hoofdstad	Moroni
Oppervlakte	2.235 km²
Inwonertal	850.000
Lengte wegennet	550 km
Lengte snelwegennet	0 km
Eerste snelweg	nvt
Benaming snelweg	nvt
Verkeer rijdt	rechts
Nummerplaatcode	COM

De Comoren (Arabisch: جزر القمر‎, Juzur al-Qumur), formeel de Unie der Comoren (Frans: Union des Comores), is een eilandengroep voor de oostkust van Afrika. Het land bestaat uit drie eilanden. Het land telt circa 850.000 inwoners en de hoofdstad is Moroni.

Inleiding

Geografie

De Comoren zijn gelegen ten oosten van de noordkust van Mozambique en ten noordwesten van Madagaskar. De hoofdstad Moroni ligt op ongeveer 300 kilometer van de kust van Mozambique en 550 kilometer van de kust van Madagaskar. De eilandengroep bestaat uit 4 eilanden, het Franse eiland Mayotte wordt ook door de Comoren geclaimd. De drie Comorese eilanden zijn Grande Comore (Ngazidja), Mohéli (Mwali) en Anjouan (Nzwali). De eilanden zijn bergachtig, op Grande Comore ligt de vulkaan Mount Karthala, met 2361 meter het hoogste punt van het land. Op de andere eilanden liggen bergen tussen 700 en 1500 meter.

De Comoren heeft een tropisch klimaat. De gemiddelde maximumtemperatuur in Moroni ligt het gehele jaar door tussen 28 en 31 °C. Er valt zeer veel neerslag, gemiddeld 2700 mm per jaar, met grote maandsommen tussen december en juli, en minder maar nog steeds redelijk veel in de periode augustus-november. De eilanden zijn gevoelig voor tropische cyclonen.

Demografie

Het inwonertal van de Comoren verviervoudigde tussen 1960 en 2010, van 200.000 naar 800.000 inwoners. Het is daarmee relatief dichtbevolkt. De hoofdstad Moroni telt ruim 110.000 inwoners. Het land is divers qua etniciteiten, met zowel Afrikaanse, Arabische als Austronesische bevolking. De meeste Europeanen hebben het land verlaten na onafhankelijkheid. Er is sprake van illegale migratie naar het nabijgelegen Franse eiland Mayotte.

Op de eilanden wordt het Comorees gesproken, een aan het Swahili verwante taal. Deze taal wordt zowel in het Arabisch als Latijns geschreven, waarbij de Arabische variant het meest gebruikt wordt. Het Arabisch en Frans zijn ook officiële talen. Het Frans is de administratieve taal van de overheid en het onderwijs voor zover dit niet over de Koran gaat, aangezien Koranlessen in het Arabisch zijn.

Economie

De Comoren zijn een ontwikkelingsland, het is één van de armste landen ter wereld. Het grootste deel van de bevolking werkt in de landbouw, veelal voor de eigen voedselvoorziening. Het land heeft weinig grondstoffen, de voornaamste exportproducten zijn specerijen. Het land exporteert ook sloopschepen. De slechte staat van de economie zorgt ervoor dat veel Comorezen migreren naar andere landen, vooral het Franse eiland Mayotte is een populaire bestemming.

Geschiedenis

De eerste bewoners van de eilanden waren Austronesische migranten die per boot vanuit eilanden in Zuidoost-Azië naar de Comoren voeren. Vervolgens kwamen migranten vanuit de Perzische Golf, Maleisië en Madagaskar, waardoor de eilanden een gemixte bevolking hebben. De eerste Europeanen op de eilanden waren Portugezen in de 15e eeuw. De eilanden werden een rustplaats voor schepen op weg van Europa naar Zuid-Azië en terug. Eind 18e eeuw begon de slavenhandel door machthebbers uit Madagaskar. Het belang van de Comoren als rustplaats voor schepen nam fors af na de opening van het Suezkanaal. Eind 19e eeuw begonnen de eilanden onder Frans bestuur te staan. De economie bestond toen grotendeels uit plantages waar suikerriet werd verbouwd. In 1908 werden de eilanden onder één bestuur geplaatst en werden bestuurd vanuit Madagaskar.

In de jaren '70 werden referendums gehouden op alle vier eilanden om onafhankelijk te worden. Het eiland Mayotte stemde tegen en bleef onderdeel van Frankrijk, in 1975 werden de andere drie eilanden onafhankelijk en vormden de Unie der Comoren. De Comoren claimen vanwege deze geschiedenis het eiland Mayotte. Sinds onafhankelijkheid van Frankrijk heeft het land meer dan 20 staatsgrepen gekend. De Comoren gelden daardoor als één van de meest instabiele eilandnaties in de Indische Oceaan.

Wegennet

De routes nationales van de Comoren.

Het wegennet is naar verhouding tot de omvang van de eilanden relatief uitgebreid, met circa 550 kilometer verharde weg, met name op het eiland Grande Comore, waar een rondweg over het eiland ligt. Het wegennet op de andere eilanden is zeer beperkt. Er zijn geen autosnelwegen op de Comoren en het wegennet in de hoofdstad Moroni is niet bijzonder ontwikkeld, mede door de bergachtige omgeving. Het wegennet van de Comoren bestaat grotendeels uit routes nationales en routes régionales die lage ontwerpstandaarden hebben. Op het eiland Moheli loopt één korte verharde weg, op het grotere eiland Anjouan lopen wat meer wegen, vaak met veel haarspeldbochten vanwege het bergachtige karakter. De wegen bedienen vooral de kustregio's. Op alle eilanden zijn in het binnenland weinig wegen. De meeste vracht gaat via de zee.

Er zijn weinig officiële cijfers van het wegennet van de Comoren, afgezien van geschatte statistieken van derden. Het is niet bekend hoe het wegbeheer is georganiseerd. Vrijwel het volledige wegennet van de Comoren is aangelegd in de koloniale tijd of daarna door buitenlandse ontwikkelingshulp.

Autosnelwegen

Er zijn geen autosnelwegen op de Comoren, of iets wat er op lijkt. Het wegennet is van lage standaard. Er zijn ook geen ongelijkvloerse kruisingen of dubbelbaans wegen.

Routes nationales

De hoofdwegen van de Comoren worden gevormd door routes nationales. Een groot deel van dit netwerk is verhard, maar overwegend van zeer lage ontwerpstandaarden.

Geschiedenis

jaar	verharde weg
1977	340 km
1980	377 km
1993	544 km
1998	562 km
2002	555 km
2019	553 km

Het wegennet van de Comoren is van oudsher in hoge mate geasfalteerd, al tijdens de Franse koloniale periode, met name in de jaren '60 en '70, is een relatief omvangrijk netwerk van verharde wegen aangelegd. Onverharde wegen raakten snel in verval vanwege de combinatie van vulkanische grondsoorten en veel neerslag. Daardoor zijn de belangrijke wegen grotendeels verhard. In 1977, enkele jaren na onafhankelijkheid, hadden de Comoren 340 kilometer verharde weg. In 1977 waren er 1.650 voertuigen op de Comoren, waaronder 90% auto's en 10% vrachtwagens, voornamelijk kleine vrachtwagens met een laadvermogen van enkele tonnen. Er waren op dat moment geen bussen. Van het verkeer reed 83% op Grande Comore, 15% op Andjouan en 2% op Mohéli. Indertijd lagen de verkeersintensiteiten op maximaal 250 voertuigen per dag op de drukste wegen van Moroni.

De wegenbouw in de Comoren is van oudsher kostbaar ondanks de lage ontwerpstandaard van wegen. Dit kwam vooral door het lastige terrein, waardoor veel grondverzet nodig was. Een probleem was de bodem, die grotendeels bestaat uit lava-gesteente, en de zware neerslag, die de bouw van verharde wegen nodig maakt om ze betrouwbare en berijdbare wegverbindingen te maken. Na onafhankelijkheid waren er geen bouwbedrijven in de Comoren die wegenprojecten konden uitvoeren, vanwege een gebrek aan kapitaal en een gebrek aan gekwalificeerd personeel. Na onafhankelijkheid was er geen georganiseerde wegonderhoud, er was sowieso niet bekend hoe groot het wegennet exact was.

Met steun van de World Bank is vanaf 1980 een wegenbouwprogramma opgezet. Tevens werd een wegclassificatie en wegnummering ingevoerd, waarbij het netwerk werd opgedeeld in routes nationales en routes régionales. Het netwerk van verharde wegen is in de jaren '80 uitgebreid tot min of meer alle routes nationales. Op Grande Comore was het wegennet aan de westkant van oudsher beter ontwikkeld dan aan de oostkant, dit is begin jaren '80 verbeterd met de bouw van de N3 als verharde weg langs de oostkust.

In 1998 hadden de Comoren 750 kilometer weg waarvan 75% verhard was. Dit is een aanzienlijk adequater wegennet dan in veel andere laag ontwikkelde landen. Het wegennet is echter na onderhoudsprojecten in de jaren '80-90 weer in verval geraakt, waarna na 2019 weer grootschalige onderhoudsprojecten werden gefinancierd door de African Development Bank.

Wegnummering

Het wegennet van de Comoren bestaat uit routes nationales en routes régionales (RN en RR). Wegnummers op het eiland Grande Comore verlopen van RN1 t/m RN5, en is zone 0. Op het eiland Anjouan beginnen ze met een 2, en is zone 2. Op het eiland Mohéli beginnen ze met een 3, en is zone 3. De routes régionales hebben driecijferige nummers die beginnen met een 1 (Grande Comore), 2 (Anjouan) of 3 (Mohéli). Op Grande Comore zijn een relatief groot aantal routes, maar op Anjouan en Mohéli zijn slechts een klein aantal korte routes.

De wegnummering is eind jaren '70 ingevoerd.

Lijst van routes nationales

#	No.	Route	Lengte
	N1	Moroni - Mitsamiouli	38 km
	N2	Moroni - Foumbouni	53 km
	N3	Foumbouni - Mitsamiouli	68 km
	N4	Moroni - Itsinkouli Oichili	24 km
	N4B	Koimbani - Chomoni	6 km
	N5	Dembeni - Foumbouni	16 km
	N21	Mutsamudu - Domoni	33 km
	N22	Pajé - M'pouzini	4 km
	N23	Domoni - Mrémani	15 km
	N24	Mrémani - M'Ramani	5 km
	N31	Fomboni - Wanani - Nioumachoua	31 km
	N32	Fomboni - Miringoni - Nioumachoua	46 km

Bewegwijzering

Er is weinig bekend over eventuele bewegwijzering op de Comoren. Het ligt voor de hand dat er bewegwijzering gebruikt wordt die ook in Frankrijk gebruikt wordt, daar het land tot 1975 een kolonie van Frankrijk was.