Cyprus

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Κύπρος - Kıbrıs
Hoofdstad Nicosia
Oppervlakte 9.251 km²
Inwonertal 1.189.000
Lengte wegennet 7.206 km
Lengte snelwegennet 254 km
Eerste snelweg 1985
Benaming snelweg Motorway
Verkeer rijdt links
Nummerplaatcode CY

Cyprus (Grieks: Κύπρος, Turks: Kıbrıs) is een land en eiland in Azië, alhoewel het economisch en cultureel tot Europa wordt gerekend. Het bestaat uit een Griekstalig deel, dat bij de EU hoort, en de Turkse noordelijke republiek Cyprus, dat door Turkije bezet wordt en niet tot de EU behoort. Het eiland telt 1,1 miljoen inwoners en heeft een oppervlakte van ongeveer een kwart van Nederland. De hoofdstad is Nicosia.

Inleiding

Geografie

Cyprus is het op twee na grootste eiland in de Middellandse Zee. Het ligt in de oostelijke Middellandse Zee, 160 kilometer ten zuiden van de kust van Turkije en 200 kilometer westen van de kust van Syrië. Het eiland meet 225 bij 75 kilometer. Cyprus is relatief bergachtig, met twee grote bergketens, een smal oost-west gelegen gebergte in het noorden dat toppen tussen 500 en 1000 meter kent, en een groter gebergte op het zuiden van het eiland met de 1.952 meter hoge Olympos als hoogste punt van het eiland. Tussen beide gebergtes ligt een grote vallei waarin de grens tussen Turks Cyprus en Grieks Cyprus ligt, evenals de hoofdstad Nicosia.

Het eiland heeft een Mediterraans klimaat dat enigszins getemperd wordt op de hoogste berggebieden. Het eiland heeft hete zomers en milde winters, sneeuw valt alleen in gebergte. De gemiddelde maximumtemperatuur in Nicosia varieert van 15°C in januari tot 37°C in juli. De neerslag bedraagt minder dan 350 mm per jaar, hiermee is Cyprus erg droog. De neerslag valt grotendeels in de periode van november tot februari, daarna geleidelijk afnemend tot in de zomer, waar bijna helemaal geen regen valt.

Demografie

Cyprus bestaat uit twee culturele gebieden, Noord-Cyprus, waar de Turks-Cyprioten wonen en de rest van Cyprus, waar de Grieks-Cyprioten wonen. Het inwonertal groeide van 230.000 inwoners in 1900 tot een half miljoen in 1950. Daarna zijn geen betrouwbare volkstellingen meer uitgevoerd die het hele eiland omvatten. Het deel dat door de Republiek Cyprus wordt bestuurd groeide van 580.000 inwoners in 1990 tot 850.000 inwoners in 2015.

De grootste stad is Nicosia, die opgedeeld is tussen de Republiek Cyprus en Noord-Cyprus. De scheidslijn loopt dwars door het centrum, maar het zuidelijke deel is aanzienlijk groter dan het noordelijk deel, het inwonertal van de gehele stad werd in 2011 geschat op 200.000. Limassol is de enige andere grotere stad, gelegen aan de zuidkust met ruim 150.000 inwoners. De andere steden zijn aanzienlijk kleiner.

Cyprus heeft twee officiële landstalen, het Grieks en Turks. Het Engels was jarenlang de lingua franca van Cyprus en werd door de overheid gebruikt, ook tegenwoordig zijn de meeste verkeersborden en wegwijzers nog in het Engels. Ongeveer 80% van de bevolking spreekt Engels.

Bestuurlijke indeling

De Republiek Cyprus omvat formeel het gehele eiland, maar het noordelijk deel werd in 1974 bezet door Turkije en wordt sindsdien gevormd door de Republiek Noord-Cyprus, dat behalve door Turkije door geen enkel ander land erkend wordt. Het noordelijk deel wordt door de internationale gemeenschap beschouwd als bezet gebied. Het eiland is opgedeeld in zes districten, deels buiten het bestuur van de Republiek Cyprus. De districtsgrenzen volgen niet de de-facto grens sinds 1974 en liggen deels in Noord-Cyprus. Een bufferzone van de Verenigde Naties scheidt Noord-Cyprus van de rest van Cyprus. Tevens bestaat er Akrotiri and Dhekelia, een Brits overzees territorium op Cyprus dat militaire bases omvat. In deze Britse zones liggen weer vier Cypriotische exclaves. In tegenstelling tot Noord-Cyprus worden Akrotiri and Dhekelia niet betwist.

Economie

Cyprus behoort tot de Europese Unie en is een welvarend land, met een inkomen van $ 35.000 per inwoner. Het inkomen in het Turkse deel van Cyprus ligt echter aanzienlijk lager. In Cyprus betaalt men met de euro, behalve in het Turkse deel. Mogelijk bezit het land grote olievoorraden, maar de Turkse marine maakt het boren naar olie niet mogelijk. Het eiland is een belangrijke toeristische bestemming, er komen met name veel Russen.

Geschiedenis

Het eiland is in de geschiedenis door tal van grootmachten bestuurd geweest, zoals het Assyrische Rijk, Egypte, Perzië, Griekenland en het Romeinse Rijk, evenals een kortstondige Arabische overheersing. Het eiland stond tussen 1571 en 1878 onder het bestuur van het Ottomaanse Rijk, waarna het onder Brits bestuur werd geplaatst. In 1914 werd het formeel door het Verenigd Koninkrijk geannexeerd. 18% van de bevolking was Turks en dat leidde na de Tweede Wereldoorlog tot spanningen om een Turks-Cypriotische staat in het noorden op te richten. Indertijd werd door de Griekstalige bevolking een unie met Griekenland nagestreefd. In 1960 werd Cyprus onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk, dat echter wel twee militaire bases op het eiland behield als overzees territorium. In 1963 brak geweld uit tussen de Turks-Cyprioten en Grieks-Cyprioten, waarna in 1974 een staatsgreep volgde van Grieks-nationalisten om Cyprus bij Griekenland te voegen. Als reactie volgde enkele dagen later een Turkse invasie van het eiland, waarna een VN bufferzone tussen beide delen werd gecreëerd. In 1983 werd een Turks Cypriotische staat in het noorden uitgeroepen, een land dat alleen door Turkije erkend wordt. Cyprus werd in 2004 lid van de Europese Unie en werd in 2008 een onderdeel van de eurozone. Cyprus valt echter niet onder het Schengengebied.

Wegennet

De snelwegen in Cyprus.

Cyprus heeft een goed ontwikkeld wegennet, met voor de omvang veel autosnelwegen, per inwoner het meeste van alle Europese landen. De autosnelwegen zijn allemaal gelegen in het zuiden van Cyprus, alhoewel de Turken ook een poging hebben gedaan voor de bouw van wegen, een echte snelweg kent Turks-Cyprus niet, wel een 2x2 expressweg van Nicosia naar Famagusta. Alle grotere steden worden met autosnelwegen verbonden, met een netwerk in het oosten en zuiden van Cyprus. Het noordwesten van Cyprus heeft een minder ontwikkeld wegennet, evenals op Turks Cyprus. Het snelwegennet van Cyprus was in 2015 circa 250 kilometer lang, met een aantal nieuwe projecten gepland, maar uitgesteld vanwege de financiële crisis in het land.

Motorways

Cyprus heeft een netwerk van motorways op het zuidelijk deel van het eiland. De motorways verbinden alle grote steden van Cyprus met elkaar. De belangrijkste motorway is de A1 die van Nicosia naar Limassol verloopt, de twee grootste steden van het land. De A2 is hier een afsplitsing van en verloopt naar de havenstad Larnaca. De A3 verloopt rond Larnaca naar Ayia Napa op het uiterste oosten van Cyprus. De A4 is geen echte autosnelweg, maar heeft een A-nummer gekregen als verbinding tussen Larnaca en Larnaca Airport. De A5 vormt een schakel tussen de A3 bij Larnaca en de A1 richting Limassol. De A6 is eigenlijk een verlengstuk van de A1 vanaf Limassol verder langs de zuidwestkust tot Paphos. De A7 is een geplande motorway als verlenging van de A6 vanaf Paphos langs de westkust tot Polis. De A8 is onderzocht als noordelijke invalsweg van Limassol maar is een weinig concreet project. De A9 vormt de westelijke invalsweg van Nicosia en is niet aangesloten op de rest van het Cypriotische autosnelwegennet. De A22 is een geplande bypass van Nicosia die de A1 en A9 moet verbinden.

Bijna alle motorways hebben 2x2 rijstroken, behalve een 15 kilometer lang traject van de A1 vanaf Nicosia tot de splitsing met de A3 naar Larnaca. Dit traject telt 2x3 rijstroken. Niet alle knooppunten zijn modern ontworpen, zo sluiten de A2 en A5 niet ongelijkvloers op de A3 rond Larnaca aan. Daardoor zijn er maar twee echte knooppunten op Cyprus, de A1/A3 splitsing en het knooppunt tussen de A1 en A5 bij Kofinou.

De motorways zijn tolvrij.

De A3 en A6 voeren door de Britse territoria Akrotiri and Dhekelia. Er zijn geen grenscontroles op aanduidingen dat men door Brits gebied reist.

Motorways in Cyprus


Main roads

De hoofdwegen worden gevormd door een netwerk van main roads, genummerd in de serie B1 t/m B22. Ze vormen de overige hoofdwegen en verlopen parallel aan motorways. Met name op het bergachtige binnenland vormen de main roads de enige doorgaande wegen. Ze zijn meestal enkelbaans met tegenverkeer en zijn zelden hoogwaardig uitgebouwd. Alleen de invalswegen van Nicosia, Limassol en Larnaca tellen 2x2 rijstroken. De B8 en B9 komen samen op circa 1.700 meter hoogte op de hellingen van de Olympus en zijn de hoogste main roads van Cyprus.

Secondary roads

De secundaire wegen worden gevormd door het overige verharde wegennet. Deze verbinden plattelandsgebieden en sluiten dorpjes op het wegennet van Cyprus aan. Ze zijn genummerd met een 3-cijferig E-nummer. De hoogste secondary road is de E910 over Olympus op circa 1.800 meter hoogte. De secondary roads ontsluiten vrij grote gebieden in het binnenland aangezien Cyprus relatief weinig main roads in deze regio heeft. Deze gebieden zijn dunbevolkt en bergachtig, de secondary roads zijn hier veelal erg bochtig.

Local roads

De overige wegen vormen de local roads, genummerd met een 3-cijferig F-nummer, in dezelfde serie als de E-nummers. F-nummers zijn formeel tijdelijke nummers in afwachting in opwaardering tot een secondary road. De F935 is de hoogstgelegen weg van Cyprus en verloopt tot de top van de 1.952 meter hoge Olympus. De local roads zijn tegenwoordig veelal geasfalteerd.

Wegnummering

Wegnummer voor een hoofdweg.
Wegnummer voor een autosnelweg.
Wegnummer voor een secundaire weg.

Het wegennet is geclassificeerd in 5 lagen; eerst de Autosnelwegen, die de prefix "A" hebben, en vervolgens de hoofdwegen, met de prefix "B". Secundaire wegen hebben de prefix "E" en hebben drie cijfers. Lokale wegen hebben nog geen officiële nummering, maar de prefix "F" is gereserveerd. Daarnaast zijn er ongenummerde wegen.

Bewegwijzering

De bewegwijzering op Cyprus is enigszins vergelijkbaar met die van Griekenland, met groene borden en witte letters voor de Engelse vertaling en gele letters voor de Griekse vertaling. De indeling van de borden lijkt meer op die van het Verenigd Koninkrijk, wat het sterkst terug komt op de vorkborden. Wegnummers van autosnelwegen (motorways) worden met een groen schild met daarin een zeshoekig kader in het geel met het nummer, inclusief prefix.

Maximumsnelheid

wegtype Vmax
-

Verkeersveiligheid

jaar verkeersdoden
2010 60
2011 71
2012 51
2013 44
2014 45
2015 57
2016 46
2017 53
2018 49
2019 52
2020 48
2021 45
2022 37

In 2010 vielen 73 verkeersdoden per 1 miljoen inwoners in Cyprus, een daling van 39 procent ten opzichte van het jaar 2001. Cyprus was hiermee iets minder verkeersveilig dan gemiddeld in de Europese Unie, maar daalde in 2013 naar EU-gemiddelde.[1] Het aantal verkeersdoden nam daarna echter weer toe, een trend die in veel EU-landen zichtbaar was. Het aantal verkeersdoden per 1 miljoen inwoners lag in 2015 beduidend boven het EU-gemiddelde.[2] Nadien is het weer wat gedaald.

Referenties

Wegen van Europa

AlbaniëAndorraArmeniëAzerbeidzjanBelarusBelgiëBosnië-HerzegovinaBulgarijeCyprusDenemarkenDuitslandEstlandFinlandFrankrijkGeorgiëGriekenlandHongarijeIerlandIJslandItaliëKazachstanKosovoKroatiëLetlandLiechtensteinLitouwenLuxemburgNoord-MacedoniëMaltaMoldaviëMonacoMontenegroNederlandNoorwegenOekraïneOostenrijkPolenPortugalRoemeniëRuslandSan MarinoServiëSloveniëSlowakijeSpanjeTsjechiëTurkijeVaticaanstadVerenigd KoninkrijkZwedenZwitserland

in cursief landen die deels in Europa liggen of met Europa geassocieerd worden

Wegen van Azië

AfghanistanArmeniëAzerbeidzjanBahrainBangladeshBhutanBruneiCambodjaChinaCyprusFilippijnenGeorgiëIndiaIndonesiëIrakIranIsraëlJapanJemenJordaniëKazachstanKoeweitKyrgyzstanLaosLibanonMaleisiëMaledivenMongoliëMyanmarNepalNoord-KoreaOmanOost-TimorPakistanPalestijnse gebiedenQatarRuslandSaudi-ArabiëSingaporeSri LankaSyriëTaiwanTadzjikistanThailandTurkijeTurkmenistanUzbekistanVerenigde Arabische EmiratenVietnamZuid-Korea