D8 (Kroatië)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
D8
Begin Pasjak (SLO)
Einde Karasovići (MNE)
Lengte 643 km
Route

Rupa

Rijeka

Kraljevica

Crikvenica

Novi Vinodolski

Senj

Karlobag

Starigrad

Posedarje

Zadar

Biograd na Moru

Pirovac

Vodice

Šibenik

Primošten

Trogir

Split

Makarska

Ploče

Opuzen

Pelješacbrug

Dubrovnik

De D8 is een državna cesta in Kroatië. De weg vormt een lange noord-zuidroute langs de Kroatische kust en heet daarom ook wel de Jadranska magistrala. De weg verloopt vanaf de grens met Slovenië via Rijeka, Zadar, Split en Dubrovnik naar de grens met Montenegro. Met een lengte van 643 kilometer is het de langste weg van het land.

Routebeschrijving

De D8 begint op de grens met Slovenië bij Pasjak. Aan Sloveense zijde gaat de G7 verder naar Trieste. De weg loopt een klein stukje oostwaarts om daarna zuidwaarts naar Rijeka te lopen. Dit deel loopt parallel aan de A7 en heeft daarom een secundaire functie. De weg daalt dan af naar de kust en kruist de A8 om vervolgens dwars door Rijeka te lopen. Doorgaand verkeer is beter af op de A7, daarom heeft de D8 hier alleen een lokale functie voor stedelijk verkeer. De route slingert daarna spectaculair rond de baai van Bakar, waarna na Kraljevica de weg naar het eiland Krk afslaat.

Vanaf dit punt volgt de D8 een spectaculaire route langs de kust. De kuststreek is bergachtig, de D8 ligt veelal tegen een helling op enige hoogte boven zee met frequent uitzicht op de Adriatische Zee en de eilanden voor de kust. Het landschap is uitgesproken mediterraans en droog. De D8 is wel bochtig en daardoor tijdrovend om te rijden, maar de uitzichten maken veel goed. Op de route tussen Rijeka en Zadar liggen tal van dorpen, maar weinig grotere plaatsen, Senj en Karlobag zijn het belangrijkste. De weg verloopt veelal op 200 - 300 meter hoogte boven zee, met naar het oosten een steile bergrug met toppen tot meer dan 1.500 meter, de Dinarische Alpen. Er is maar spaarzaam sprake van een wat vlakkere kuststrook.

Even voor Zadar kruist men de A1. Via een bijzondere stalen boogbrug steekt men de zeestraat van Maslenica over. Daarna verloopt de D8 door vlakker gebied zuidwestwaarts naar de stad Zadar. De D8 is in Zadar met 2x2 rijstroken uitgerust en buigt naar het zuidoosten af om de kust verder richting Split te volgen. Het eerste deel tot Šibenik voert door een vlakkere kuststreek en kent tal van bebouwde kommen. Tussen Šibenik en Trogir volgt de D8 een bochtige route langs de kust, de D58 is een snellere route naar Trogir. De D8 loopt hier op vrij grote afstand van de A1.

De D8 tussen Trogir en Split en ook in de stad Split vrij goed uitgebouwd, met 2x2 rijstroken en enkele ongelijkvloerse aansluitingen. De D8 loopt alleen door de buitenwijken en blijft op redelijke afstand van het centrum. Na Split wordt het landschap spectaculairder, maar men moet door tal van dorpen, zoals Omiš. Met name rond Makarska voert de D8 door een spectaculaire kuststreek met hoge bergen direct uit zee oprijzend, met de D8 er tegenaan geplakt.

Men bereikt daarna de havenstad Ploče, waarna de D8 tijdelijk in wat vlakker gebied komt rond de rivierdelta van de Neretva. De Rogotinski Most steekt hier de Neretva over (Begin jaren 60 was hier nog een tunnel voorzien). Bij Opuzen is een ongelijkvloerse aansluiting met de D9 die naar Mostar en Sarajevo leidt. Vanaf dit punt heeft de D8 een doorgaande functie en voert vervolgens over de Pelješacbrug en het gelijknamige schiereiland. Eenmaal weer op het vasteland gaat de kustweg verder naar Dubrovnik, het gebied blijft bergachtig. De D8 verloopt over de tuibrug Franjo Tuđman die een fjord afsnijdt. De D8 verloopt daarna over de rondweg van Dubrovnik. Daarna loopt de D8 door het smalste deel van Kroatië, er zit bij Plat slechts 1 kilometer tussen de Adriatische Zee en de grens met Bosnië-Herzegovina. Daarna zijn de hoogteverschillen wat minder extreem en loopt de weg langs de luchthaven van Dubrovnik door de regio Konavle. Niet ver daarna volgt de grens met Montenegro, vanwaar de M1 verder gaat naar Herceg Novi.

Geschiedenis

Het eerste deel van de kustweg werd tijdens en na de Tweede Wereldoorlog gebouwd tussen Rijeka en Novi Vinodolski over een afstand van 48 kilometer. Tussen 1945 en 1959 werd de weg over een lengte van 174 kilometer tot Zadar uitgebouwd en in 1963 nog eens 124 kilometer tot Šibenik. Het deel tot Montenegro - nog eens 291 kilometer - werd in 1965 aangelegd[1]. De brug Morine ten zuiden van Šibenik was in 1964 gereed.

Op 12 juli 1980 werd de bypass van Crikvenica geopend, de weg werd vanaf toen via het 360 meter lange viaduct Dubračina om de stad heen geleid.

De brug over de Cetina in Omiš is in 1961 opengesteld.

Ten tijde van Joegoslavië was de D8 als de M2 genummerd en was één van de belangrijkste wegen van de westelijke Balkan als doorgaande kustroute vanaf Trieste naar de grens met Albanië. In de jaren '80 was Joegoslavië een belangrijke toeristenbestemming en werd de weg al intensief benut door toeristen uit West-Europa. Na de onafhankelijkheid van Kroatië in 1991 werd de weg in 1997 als D8 genummerd, maar verkeer was begin jaren '90 vaak onderbroken door gevechten, diverse kustplaatsen waren bezet door het Joegoslavische leger in 1992 en Dubrovnik werd belegerd. Na Operation Storm van 1995 waarbij het Kroatische leger het Joegoslavische leger versloeg, keerde de rust op de corridor toe.

Vanwege het belang van het toerisme aan de Kroatische kust werd de D8 snel hersteld. De in 1958 opengestelde Most Maslenica ten noordoosten van Zadar werd in 1991 verwoest en is in 2005 herbouwd en is thans één van de grootste stalen boogbruggen van Europa. Tussen 1993 en 1995 was er ter plekke een pontonbrug en de D8 was in die tijd de enige verbinding die beide delen van Kroatië verbond. In 1997 opende de parallelle Most Maslenica die dezelfde naam heeft, maar onderdeel van de A1 is. In 2002 opende de 518 meter lange Most dr. Franja Tuđmana (Franjo Tuđman Brug) bij Dubrovnik voor het verkeer, waarmee een omweg rond een fjord vermeden kon worden.

De D8 is geleidelijk vervangen door autoceste op sommige trajecten. Het meest prominent is de A1, die tussen Maslenica en Ploče een beduidend snellere route vormt en iets landinwaarts gelegen is. Dit deel van de A1 werd gefaseerd tussen 2003 en 2013 opengesteld. Al eerder werd de route door Rijeka ontlast met de aanleg van de A7, waarvan delen al tussen 1988 en 1991 werden opengesteld. In 2004-2005 opende het deel ten noorden van Rijeka en in 2009 opende de A7 verder ten zuidoosten van Rijeka. In combinatie met de A6 kan een langere, maar snellere route tussen Rijeka en Ploče over snelwegen worden afgelegd.

In 2023 is de D8 formeel worden omgelegd via de Pelješacbrug en het gelijknamige schiereiland zodat de dubbele grenspassage bij Neum niet meer nodig is.[2] . Op 19 april 2023 opende het laatste deel van deze omlegging, de bypass van Ston.[3]

Toekomst

Het nieuwe tracé van de D8 die het Bosnische Neum bypasst.

Een langetermijnplan is de aanleg van de A7 tussen Rijeka en Senj, die daarna op de A1 moet aansluiten, zodat de afstand tussen Rijeka en Zadar verkort wordt. Dit deel van de D8 is in de zomer vaak erg druk.

Rond Omiš wordt een bypass aangelegd.[4] De aansluiting ten zuiden van dit stadje met de D8 is in 2013 gereedgekomen. De bypass zal bestaan uit een 2 tunnels (Omiš, 1470 meter en Komorjak, 600 meter), en een brug over de Cetina-kloof. Deze brug heeft een lengte van 212 meter en een hoogte van 152 meter. Op 8 maart 2023 werden beide zijden van de kloof verbonden door de brug. Wanneer de bypass in gebruik wordt genomen is nog niet bekend.

Verkeersintensiteiten

De verkeersintensiteiten in 2017 in enkele plaatsen:

Telpunt AADT ASDT[5][6]
Pasjak (grens Slovenië) 5.400 9.600
Crikvenica 9.500 17.800
Karlobag 1.200 2.500
Bibinje 11.500 20.100
Šibenik 15.200 23.800
Primošten 4.300 8.700
Stobreč (Split) 54.700 64.300
Omiš 15.700 18.200
Klek 5.200 11.200
Kupari 15.600 23.200
Gruda (grens Montenegro) 3.600 6.900

Referenties

Državne ceste (hoofdwegen) in Kroatië

D1-D14 D1 - D2 - D3 - D5 - D6 - D7 - D8 - D9 - D10 - D12 - D14
D20-D99 D20 - D22 - D23 - D24 - D25 - D26 - D27 - D28 - D29 - D30 - D31 - D32 - D33 - D34 - D35 - D36 - D37 - D38 - D39 - D40 - D41 - D42 - D43 - D44 - D45 - D46 - D47 - D48 - D49 - D50 - D51 - D52 - D53 - D54 - D55 - D56 - D57 - D58 - D59 - D60 - D62 - D64 - D66 - D69 - D70 - D72 - D74 - D75 - D76 - D77 - D78 - D80 - D99
D100-D132 D100 - D101 - D102 - D103 - D104 - D105 - D106 - D107 - D109 - D110 - D111 - D112 - D113 - D114 - D115 - D116 - D117 - D118 - D119 - D120 - D121 - D123 - D124 - D125 - D126 - D128 - D129 - D132
D200-D237 D200 - D201 - D203 - D204 - D205 - D206 - D207 - D208 - D209 - D210 - D211 - D212 - D213 - D214 - D216 - D217 - D218 - D219 - D220 - D222 - D223 - D224 - D225 - D227 - D228 - D229 - D231 - D232 - D233 - D236 - D237
D300-D316 D300 - D301 - D302 - D303 - D305 - D306 - D307 - D310 - D312 - D313 - D314 - D316
D400-D435 D400 - D401 - D402 - D403 - D404 - D405 - D406 - D407 - D408 - D409 - D410 - D411 - D412 - D413 - D414 - D415 - D416 - D417 - D418 - D420 - D421 - D422 - D423 - D424 - D425 - D426 - D429 - D430 - D431 - D432 - D433 - D434 - D435
D500-D551 D500 - D501 - D502 - D503 - D507 - D510 - D512 - D514 - D515 - D516 - D517 - D518 - D519 - D520 - D522 - D525 - D526 - D528 - D530 - D531 - D534 - D535 - D536 - D537 - D538 - D539 - D540 - D541 - D542 - D543 - D544 - D545 - D546 - D547 - D548 - D549 - D550 - D551
Vervallen D4 - D21 - D130 - D131 - D235 - D304 - D315 - D427 - D523 - D532