Diaľnica

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een diaľnica is de term voor een autosnelweg in Slowakije. De naam wordt afgekort met de prefix "D", vergelijkbaar met Tsjechië waar deze wegen een dálnice heten. In het Slowaaks wordt de afwijkende naam diaľnica gebruikt met het teken ľ. Dit teken wordt enkel in het Slowaaks gebruikt. Anders dan in Tsjechië wordt in Slowakije de prefix "D" wel op de bewegwijzering aangegeven. Per 1 januari 2021 was het netwerk 508 kilometer lang. Het toekomstige netwerk moet 704 kilometer lang worden. Naast diaľnica is er in Slowakije, voorheen vergelijkbaar met Tsjechië, ook een netwerk van rýchlostná cesta aanwezig. Er zijn korte toevoerwegen die een diaľničný privádzač heten.[1]

Etymologie

Het woord diaľnica is afkomst van het Slowaakse woord "diaľka" wat "een (grote) afstand" betekent. Het achtervoegsel "nica" komt van "silnica", wat "weg" betekent, dus aan elkaar "afstandsweg". In de jaren '30 werd het woord autostrada ook wel gebruikt.[2] De term en de etymologie komt overeen met het Tsjechische dálnice.

Netwerk

Het diaľnica-netwerk bestaat voornamelijk uit de D1 en D2. De D1 is de oost-westverbinding vanaf Bratislava via Žilina via Poprad naar Košice en verder naar de grens met Oekraïne. Ruim de helft van deze route is voltooid. De D2 is de enige diaľnica in Slowakije die voltooid is en loopt vanaf de Hongaarse grens via Bratislava naar de Tsjechische grens. De D3 is een aftakking bij Žilina die naar de Poolse grens moet lopen. De D4 moet de ring van Bratislava gaan vormen, maar slechts een verbinding tussen de D2 en de Oostenrijkse grens is opengesteld.

Lijst van autosnelwegen

# Traject Lengte (gepland) Lengte (opengesteld)
Bratislava – Trnava – Trenčín – Žilina – Prešov – Košice - Záhor (UA) 516 km 399 km
Brodské (CZ) – Malacky – Bratislava - Čunovo (H) 80 km 80 km
Hričovské Podhradie – Žilina – Čadca – Skalité (PL) 61 km 38 km
Jarovce (A) – rondweg Bratislava – Devínska Nová Ves (A) 48 km 25 km

Geschiedenis

De aanleg van de D1 begon al in de jaren 70, toen het nog in Tsjechoslowakije lag. In 1972 opende het eerste deel, 153 kilometer van Bratislava naar Sverepec. Het jaar daarna werd een 60 kilometer lang oost-west deel geopend in het midden van het land. In 1982 opende de snelweg van Prešov naar Košice. In 1985 opende de zuidelijke bypass van Bratislava. Hierna lag de bouw lange tijd stil, er was te weinig geld, en de meeste fondsen gingen naar Tsjechië. De planning van de D2 gaat terug tot de jaren 60, toen het Slowakije nog onderdeel was van Tsjechoslowakije. In 1963 besloot de Tsjechoslowaakse regering om een 117 kilometer lange snelweg tussen Brno en Bratislava aan te leggen, waarvan 58 kilometer in het huidige Slowakije ligt. De planning ging toen nog niet verder dan de noordzijde van Bratislava. In april 1969 begon de aanleg, en het deel van Bratislava naar Malacky werd in 1973 geopend. In 1974 begon de aanleg in het huidige Tsjechië bij Brno. Vanaf 8 november 1980 was de snelweg doorgaand berijdbaar tussen Brno en Bratislava. In 2007 werd de Sitinatunnel in Bratislava opengesteld, waarmee deze snelweg voltooid was. De D1 is in de recente geschiedenis stapsgewijs uitgebreid. Indrukwekkend is het viaduct bij Považská Bystrica die in 2010 is opengesteld. In 2019 opende de D1 langs de stad Košice en in 2021 opende de bypass van de stad Prešov.

Toekomst

De prioriteit gaat momenteel naar de voltooiing van de D1 in Noord-Slowakije. Diverse delen zijn al geopend, deels nog enkelbaans. Het zal nog wel tot 2024 duren voordat de snelweg doorgaand te berijden is, door het bergachtige karakter van dit deel van Slowakije verloopt de aanleg vrij langzaam en kost veel geld. De D1 krijgt enkele lange tunnels, met name ten oosten van Žilina. De D1 verder van Košice naar de Oekraïense grens heeft veel minder prioriteit. De aanleg van de D3 tussen Žilina en de Poolse grens verloopt eveneens traag en wordt ook in eerste instantie met alleen één rijbaan aangelegd. Wanneer de D4 rond Bratislava aangelegd wordt is nog niet bekend.

Tol

zie Diaľničná známka voor het hoofdonderwerp.

Voor de snelwegen met een D-nummer en de expresswegen met een R-nummer is meestal een tolvignet vereist. Er zijn 10-dagen-, maand- en jaarvignetten verkrijgbaar. Deze kosten respectievelijk € 10, € 14 en € 50, waarmee de prijzen duidelijk zijn gestegen ten opzichte van de laatste jaren. De nieuwe elektronische vrachtwagentol Emyto is daarentegen nog steeds duur.

Verkeersbord

De autosnelwegen in Slowakije worden aangeduid met verkeersbord 309. Tot 2020 was dit een blauw bord, sindsdien is overgegaan op een groen bord dat bovendien ook voor de rýchlostná cesta geldt.

Referenties

Autosnelwegen en expresswegen in Slowakije

Diaľnica:

Rýchlostná cesta:

Autosnelwegnamen in de wereld

AutobahnAutobunnAutocestaAutoestradaAutokinetodromosAutomagistralėAutópályaAutopistaAutoputAutorouteAutosnelwegAutostrada (Italië)Autostrada (Polen)Autostradă (Roemenië)AutostradëAutovíaAvtocestaAvtomagistralAvtomagistralaAvtopatDiaľnicaDálniceExpresswayFreewayKiirteeMoottoritieMotorveiMotorvejMotorvägMotorwayOtoyol