Droga ekspresowa
Een droga ekspresowa (Meerv. drogi ekspresowe) is de benaming voor een expressweg in Polen. De weg krijgt in de aanduiding de prefix S, wat komt van droga Szybkiego ruchu (weg voor snelverkeer). Een droga ekspresowa is in de praktijk vaak uitgebouwd als een autosnelweg met 2x2 rijstroken, vluchtstroken, ongelijkvloerse aansluitingen en een maximumsnelheid van 120 km/h. Er bestaat ook een enkelbaans variant waar de maximumsnelheid 100 km/h is, deze komen veel minder voor dan de autosnelweg-varianten. Veel drogi ekspresowe verschillen in uiterlijk nauwelijks van een autostrada. Per 1 juni 2023 beschikte Polen over 3.103 kilometer droga ekspresowa, waarvan 147 kilometer enkelbaans.
Kenmerken
De grootste verschillen met een autostrada is dat de drogi ekspresowe tolvrij zijn en iets minder strenge ontwerpeisen hebben en daardoor bijvoorbeeld meer geschikt zijn voor bergachtig gebied. Hierbij kunnen scherpere bochten en steilere hellingen worden toegepast waarbij de aanleg goedkoper is ten opzichte van een autostrada. Bij autostrady dienen de aansluitingen minimaal 5 kilometer van elkaar te liggen, bij droga ekspresowa is het toegestaan op kortere intervallen dan 5 kilometer aansluitingen te hebben. Hierdoor telt een droga ekspresowa in de regel meer aansluitingen dan een autostrada van dezelfde lengte.
Het geplande droga ekspresowa-netwerk in Polen is 5.745 kilometer lang, het gros daarvan zijn 2x2 snelwegen. De langste geplande droga ekspresowa is de S7 over 720 kilometer. De kortste is de S79 over 5 kilometer.
Afritnummering
Polen had oorspronkelijk een afritnummering naar afstand, in de praktijk werd dit vooral op de oudere delen van de A4 gebruikt. Toen de bouw van nieuwe autosnelwegen een vlucht naam, werd hier van afgestapt. In 2013 werd voor het eerst sequentiële afritnummering geïntroduceerd op de A1 tussen Toruń en Kowal. In 2020 werden de namen van afritten officieel vastgesteld.[1]
Aanlegkosten
Uit een sample van 26 projecten in Polen die in 2010 zijn aanbesteed blijkt dat de aanleg van drogi ekspresowe niet goedkoper is dan de aanleg van autostrady. De kostprijs per kilometer lag nagenoeg gelijk op 35 miljoen złoty per kilometer.[2] Het beeld wordt wel enigszins vertekend vanwege de hoge aanlegkosten van de stedelijke S2 in Warszawa, waarvan de aanlegkosten beduidend hoger liggen dan van andere A- of S-wegen. Daarnaast is de hoogte van de aanlegkosten ook toe te rekenen aan het grotere aantal aansluitingen van S-wegen.
Ontwerpeisen
buitenstedelijk gebied | stedelijk gebied1 | ||||||
ontwerpsnelheid (km/h) | 1201 | 100 | 80 | 80 | 70 | 60 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
rijstrookbreedte (m) | 3,5 | 3,5
3,752 |
3,5 | 3,5 | |||
maximale rechtstand (m) | 2000 | 1500 | 1500 | 1200 | 1000 | ||
minimale afstand tussen bochten(m) | 500 | 400 | 350 | 350 | 300 | 250 | |
minimale boogstraal (m) | 300 | 200 | 150 | 150 | 100 | ||
maximale helling (%) | 4 | 5 | 6 | 6 | 7 | 8 | |
Opmerkingen:
|