E19 (België)

	E19
Begin	Meer (B/NL)
Einde	Hensies (B/F)
Lengte	181 km
Route → Breda / Rotterdam Grensovergang Meer 1a Transportzone Meer 1 Meer → Zundert 2 Loenhout → Kalmthout / Hoogstraten 3 Brecht 4 St.-Job-in-'t-Goor → Brasschaat 5 Kleine Bareel → Brasschaat / Merksem Antwerpen-Noord → Bergen op Zoom Antwerpen-Zuid → Gent 5a Berchem Craeybeckxtunnel (1.600 m) 6 Wilrijk → Luchthaven Antwerpen 6a U.Z.A → Universitair Ziekenhuis Antwerpen 7 Kontich → Boom 8 Rumst 9 Mechelen-Noord → Willebroek / Mechelen 10 Mechelen-Zuid 11 Zemst 12 Vilvoorde-Cargo → Vilvoorde Machelen → Ring Brussel Haut-Ittre → Ring Est 18 Nivelles-Nord N252 19 Nivelles-Sud → Arquennes Arquennes → Charleroi 20 Seneffe N534 Familleureux → La Louvière / Charleroi 20a Houdeng Houdeng-Gœgnies → Charleroi / Liège 21 Le Roeulx → Soignies / Binche 21a Thieu N538 Ville-sur-Haine → Mons 22 Obourg 23 Maisières 23bis Ath 24 Mons → Mons Jemappes → Maubeuge 25 St.-Ghislain N547 → Tertre Hautrage → Tournai / Lille 26 Dour N552 → Dour → Valenciennes / Paris

De E19 is een autosnelweg in België. De autosnelweg vormt een noord-zuidverbinding door het midden van het land, vanaf de grens met Nederland bij Meer via Antwerpen, Brussel en Mons naar de grens met Frankrijk bij Hensies. De E19 is in totaal 181 kilometer lang, inclusief dubbelnummeringen met de R1, R0 en E42.

Wegnummers

De volgende wegnummers vallen al dan niet geheel samen met de E19;

• A1 tussen de Nederlandse grens en Antwerpen
• R1 rond Antwerpen
• A1 tussen Antwerpen en Brussel
• R0 rond Brussel
• A7 tussen Brussel en de Franse grens

Routebeschrijving

Noord-Vlaanderen

Bij Meer gaat de A16 uit Nederland over in de E19, ter hoogte van de transportzone Meer, een logistiek bedrijventerrein aan beide zijden van de grens dat zich over ongeveer 5 kilometer uitstrekt. De E19 telt hier 2x2 rijstroken en heeft een recht alignment, met amper bochten. De aansluitingen liggen redelijk uit elkaar en bedienen vooral grote dorpen in de omgeving. Dichter naar Antwerpen komen ontsluitingswegen van enkele kleine voorsteden uit op de E19. De hogesnelheidslijn van Rotterdam naar Antwerpen loopt direct naast de E19. De omgeving is vlak en open in het noorden en bosrijker naarmate men Antwerpen nadert. Men komt langs de voorstad Brasschaat, waarna de E19 ter hoogte van het knooppunt Antwerpen-Noord overgaat in de R1 rond Antwerpen.

Antwerpen

De E19 bij Boom, aan de zuidkant van Antwerpen.

Zie R1 voor het hoofdartikel.

Bij Antwerpen verloopt de E19 over de R1 rond de oostzijde van de stad. Dit is het drukste stuk autosnelweg in België.

Midden-Vlaanderen

Bij het knooppunt Antwerpen-Zuid takt de E19 van de R1 af en vervolgens loopt de E19 parallel aan de A12 met 2x4 rijstroken naar het zuiden tot aan Kontich. De snelweg loopt eerst door de Craeybeckxtunnel onder de voorsteden van Antwerpen door. Bij Rumst steekt de snelweg de rivier de Nete over, waarna de E19 door Mechelen loopt. De aansluitingen bij Mechelen zijn groots ontworpen op het ooit voorziene parallelsysteem. In Mechelen kruist men de rivier de Dijle, waarna de 2x3 snelweg al snel de voorsteden van Brussel bereikt. Bij het knooppunt Machelen eindigt de E19 op de R0, de ring om Brussel.

Brussel

Zie R0 voor het hoofdartikel.

Bij Brussel volgt de E19 de R0 rond de noord- en westkant van de stad. Rond de noordzijde valt de E19 ook samen met de E40.

Wallonië

Bij de Échangeur d'Haut-Ittre slaat de R0 af naar het oosten en gaat de E19 met 2x3 rijstroken verder naar het zuiden. Het landschap is hier wat heuvelachtiger en bij Nivelles volgt een grote verzorgingsplaats met een restaurant boven de autosnelweg. Ten zuiden van Nivelles takt de A54 af naar Charleroi, die ook gebruikt kan worden voor verkeer richting Namur. De E19 buigt hierna met 2x2 rijstroken naar het zuidwesten af. Verder richting het zuiden komt men in een industriezone, die vanaf de snelweg niet zo zichtbaar is. Bij La Louvière kruist men de A501, een korte snelweg die de N57 verbindt met La Louvière en de E42 richting Charleroi en Liège.

Enkele kilometers verder voegt de E19 in op de E42, waarna beide snelwegen dubbelgenummerd zijn en 2x3 rijstroken tellen. Al snel bereikt men het stedelijke gebied rondom de stad Mons. Aan de oostkant van Mons takt een kort stompje van de R5 af die het oosten van Mons bedient. De E19 loopt om Mons heen en kruist het Canal du Centre. Aan de westkant van Mons slaat een andere tak van de R5 af, die ook verkeer richting Maubeuge in Frankrijk bedient. De E19 loopt ondertussen pal westwaarts door een verstedelijkt gebied dat uit kleine aan elkaar gegroeide plaatsen bestaat. Voorbij St. Ghislain splitst de E42 af richting Tournai en Lille, waarna de E19 naar het zuidwesten afbuigt en een paar kilometer verder volgt de Franse grens. De Franse A2 gaat verder naar Valenciennes en Paris.

Geschiedenis

De E19 bij Mechelen.

E19 ter hoogte van Vilvoorde met spoorlijn in de middenberm.

Vlaanderen

Reeds in de jaren 1930 werd de expresweg 1bis, de huidige A12, opengesteld tussen Brussel en Antwerpen, zodat de E19 tussen beide steden nog geen hoge prioriteit kreeg. Het autosnelwegenplan van 1949 voorzag een ombouw van deze expresweg naar autosnelweg. Voor de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel werd een deel van de A12 reeds ongelijkvloers uitgebouwd, maar de rest van de route liet en laat op zich wachten. In de jaren '60 werd een super-snelweg tussen Brussel en Antwerpen voorzien, die 12 rijstroken zou gaan tellen over 4 rijbanen. In de middenberm zouden 2x3 rijstroken komen voor doorgaand verkeer, waarbij men alleen bij Brussel, Mechelen of Antwerpen van de snelweg kon. De buitenste 2x3 rijstroken zouden voor lokaal verkeer zijn en kenden meer aansluitingen. In de jaren '70 werden deze parallelstroken aangelegd en de doorgaande rijbanen zouden pas later worden aangelegd wanneer het verkeersaanbod dit noodzakelijk maakte. Wel werden de kunstwerken en aansluitingen voorbereid op de 4x3 rijstroken. De doorgaande rijstroken zijn echter nooit aangelegd. Het knooppunt Machelen werd tevens voorbereid op een doortrekking als stedelijke snelweg naar Schaarbeek. Ook dit is nooit gebeurd.

Het deel door Antwerpen, onderdeel van de R1, werd in 1970 opengesteld en was feitelijke het eerste deel van de E19 in Vlaanderen dat opengesteld werd. In 1971 volgde het eerste deel van de E19, tussen Zemst en Rumst. In 1972 werd het deel tussen Antwerpen en de Nederlandse grens in één keer opengesteld. Het deel tussen Brussel en Antwerpen volgde veel gefragmenteerder gedurende de jaren '70 en begin jaren '80. Pas in 1981 werd het laatste deel tussen Wilrijk en Antwerpen voor het verkeer opengesteld en was de E19 door Vlaanderen voltooid.

In 2004 en 2005 is de R1 door Antwerpen verbreed naar 2x4 en 2x5 rijstroken. Bij Machelen is het zogenaamde "Diabolo-project" uitgevoerd, dat voor een nieuwe aansluiting naar de vrachtsector van de luchthaven van Brussel zorgde. In 2010 werd hiervoor een grote fly-over opgeleverd. Tevens is in de middenberm tussen Zemst en Brussel een snelle treinverbinding naar de luchthaven aangelegd. In 2017 werden de ongebruikte verbindingswegen van het knooppunt Machelen 40 jaar na aanleg in gebruik genomen.

Op 14 juli 2014 opende een spitsstrook in noordelijke richting vanaf het knooppunt Antwerpen-Noord tot Sint-Job-in-'t-Goor.

Openstellingsgeschiedenis

Van	Naar	Lengte	Datum
Antwerpen-Zuid	Borgerhout	3 km	1969
Borgerhout	Merksem	5 km	1970
Zemst	Rumst	10 km	29-10-1971
Merksem	Nederlandse grens	37 km	17-01-1972
Vilvoorde	Zemst	10 km	22-12-1972
Rumst	Kontich	5 km	25-06-1973
Machelen	Vilvoorde	2 km	02-04-1977
Kontich	Wilrijk	5 km	09-11-1979
Wilrijk	Antwerpen-Zuid	2 km	03-11-1981

Wallonië & Brussel

Ook in Wallonië werd in 1949 in het snelwegenplan een verbinding van Brussel naar Paris voorzien. Een dubbelnummering met de E42 rond Mons werd destijds al voorzien. In de jaren '60 werd het plan op kleine punten aangepast, waarbij de dubbelnummering iets langer zou worden. In 1971 werd het eerste deel tussen de R0 en Nivelles opengesteld en in 1972 volgde het deel van Nivelles naar de Franse grens in twee fases. De completering van de E19 in Wallonië verliep daarmee aanmerkelijk sneller dan in Vlaanderen. Het deel tussen Brussel en Nivelles werd vanaf het begin met 2x3 rijstroken opengesteld; de rest van de route was hierop voorbereid. In 2003 werd het dubbelgenummerde deel met de E42 verbreed naar 2x3 rijstroken.

Openstellingsgeschiedenis

Van	Naar	Lengte	Datum
Strombeek-Bever	Groot-Bijgaarden	6 km	1958
Houdeng-Gœgnies	Le Rœulx	3 km	20-12-1967
Le Rœulx	Ville-sur-Haine	4 km	1968
Drogenbos	Halle	8 km	22-05-1969
Halle	Wauthier-Braine	5 km	09-12-1969
Ville-sur-Haine	Mons	11 km	1970
Mons	Jemappes	5 km	1971
Wauthier-Braine	Nivelles	11 km	25-06-1971
Jemappes	Franse grens	16 km	28-03-1972
Nivelles	Houdeng-Gœgnies	14 km	19-12-1972
Machelen	Strombeek-Bever	7 km	02-04-1977
Anderlecht	Drogenbos	6 km	1977
Groot-Bijgaarden	Anderlecht	6 km	1978

Toekomst

Er zijn geen plannen om de parallelstructuur tussen Brussel en Antwerpen nog te bouwen, mede door de beperkte capaciteit van met name de R0. Enkel ter hoogte van Mechelen zal dit gerealiseerd worden. Hierbij worden ook de complexen Mechelen-Noord en Mechelen-Zuid aangepast. Er zijn al jaren wensen om de E19 tussen Antwerpen en de grens met Nederland integraal naar 2x3 rijstroken te verbreden vanwege het hoge aanbod van vrachtverkeer en vaak lange files.

Verkeersintensiteiten

locatie	2013	2015	2017	2019	2021
grens Nederland	?	?	56.100	?	?
Transportzone Meer	63.000	63.300	61.900	60.700	51.900
Meer	59.800	59.400	57.500	57.100	48.800
Loenhout	62.400	63.000	61.300	61.100	53.100
Brecht	65.900	69.500	68.300	68.100	61.400
Sint-Job-in-'t-Goor	84.200	88.100	83.700	83.100	78.500
Kleine Bareel	111.300	118.600	115.900	114.400	105.800
Antwerpen-Zuid	130.500	134.700	132.900	136.700	110.000
Wilrijk	150.210	155.300	155.400	160.100	130.300
U.Z.A.	145.300	150.300	150.900	153.700	126.600
Kontich	137.100	142.400	142.600	145.600	118.300
Rumst	134.000	138.300	138.800	141.800	111.700
Mechelen-Noord	121.600	129.200	126.800	131.400	106.500
Mechelen-Zuid	122.200	125.600	127.300	129.800	106.900
Zemst	117.900	120.200	123.200	124.500	100.600
Vilvoorde Cargo	132.000	131.200	129.900	138.700	121.300
Haut-Ittre	?	?	101.100	?
Nivelles-Nord	?	?	94.800	?
Nivelles-Sud	?	?	95.000	?
Arquennes	?	?	50.300	?
Familleureux	?	?	43.600	?
Houdeng-Gœgnies	?	?	110.700	?
Le Rœulx	?	?	100.400	?
Thieu	?	?	97.700	?
Ville-sur-Haine	?	?	89.200	?
Nimy-Maisières	?	?	99.300	?
Mons	?	?	106.900	?
Jemappes	?	?	86.600	?
Saint-Ghislain	?	?	70.700	?
Hautrage	?	?	34.700	?
Dour	?	?	28.900	?

Rijstrookconfiguratie

Van	Naar	Rijstroken	Lengte
Nederlandse grens	Brasschaat	2x2	33 km
Brasschaat	Antwerpen-Noord	2x3	2 km
Antwerpen-Noord	Antwerpen-Oost	2x4	6 km
Antwerpen-Oost	Antwerpen-Zuid	2x5	5 km
Antwerpen-Zuid	Kontich	2x4	7 km
Kontich	Machelen	2x3	27 km
Machelen	Machelen	2x4	2 km
Machelen	Arquennes	2x3	49 km
Arquennes	Houdeng-Goegnies	2x2	15 km
Houdeng-Goegnies	Hautrage	2x3	31 km
Hautrage	Franse grens	2x2	7 km

Kunstwerken

Grote kunstwerken in de E19:

• Ecoduct De Munt (60 m)
• E10-Brug (210 m)
• Craeybeckxtunnel (1.600 m)
• Netebrug Walem (250 m)
• Dijlebrug Mechelen (135 m)
• Brug over het Kanaal Leuven-Dijle (102 m)
• Pont de la Samme (102 m)
• Viaduc du Feluy (160 m)
• Pont du Canal Nimy-Blaton (Mons) (121 m)

Referenties

Autosnelwegen in België
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •