Filezwaarte

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
De filezwaarte vanaf 2010.
De ontwikkeling van de filezwaarte tussen 2000 en 2021.
De ontwikkeling van de verkeersprestatie vanaf 2000.

De filedruk of filezwaarte is het aantal kilometers file vermenigvuldigd met het aantal minuten dat deze file er staat, dit heten kilometerminuten. Deze som houdt geen rekening met het aantal rijstroken. De lengte van de file alleen is statistisch niet een volledig beeld. Een file van 3 kilometer die er de hele dag staat levert een veel hogere filedruk op dan een file van 20 kilometer die er een uur staat.

Voorbeeld:

een file van 12 kilometer staat er 30 minuten, waarna de file nog 20 minuten lang 6 kilometer lang is. Dit levert (12*30)+(20*6) = 480 kilometerminuten op.

In 2017 stond 65,8% van de filezwaarte op de autosnelwegen bij knelpunten die niet tot de file top 50 behoren.[1]

Filezwaarte

Inwinning

De filezwaarte werd aanvankelijk alleen ingewonnen met detectielussen in het wegdek. Later is dit netwerk uitgebreid met NDW-meetmasten die langs autosnelwegen zonder detectielussen werden geplaatst. Ook heeft de Verkeersinformatiedienst in het verleden bluetooth ontvangers geplaatst om de doorstroming te meten, vooral op belangrijke wegen die geen rijkswegen zijn. Na 2010 kwam er steeds meer data beschikbaar bij Google en TomTom die gebruik maakten van mobiele data.

Sinds 2 februari 2022 meet Rijkswaterstaat de filezwaarte ook met floating car data (FCD). Deze nieuwe methodiek is gebaseerd op data uit de elektronische apparatuur die weggebruikers bij zich hebben, zoals navigatiesystemen en mobiele telefoons. Op basis van de informatie kan er een gemiddelde rijsnelheid op tientallen meters nauwkeurig berekend worden. De nieuwe methodiek heeft als gevolg dat er een grotere hoeveelheid files wordt gerapporteerd binnen Rijkswaterstaat. De nieuwe FCD-gebaseerde data is fijnmaziger en over het gehele Rijkswegennet beschikbaar. Op basis van vergelijkingen tussen data van Rijkswaterstaat en de ANWB over data van 2019 en 2022 is te concluderen dat er gemiddeld over het hoofdwegennet in heel Nederland ongeveer 40 procent meer filezwaarte wordt gerapporteerd, bij een gelijk verkeersbeeld als gevolg van de omschakeling naar FCD-informatie.[2]

Ontwikkelingen

In 2012 had de A50 bij Ewijk de hoogste filedruk, namelijk 265.331 kilometerminuten.[3] In 2009 had de A2 bij Kerkdriel de hoogste filedruk, namelijk 255.150 kilometerminuten[4], maar na de verbreding is dat gedaald naar zo'n 20.000 kilometerminuten in 2010.[5]De totale filedruk in 2009 was 13.218.888 kilometerminuten, gemeten volgens de conventionele file-informatie. In 2011 werden er in totaal 10,5 miljoen kilometerminuten geregistreerd.[6] Dit houdt geen rekening met files die op plekken staan waar geen regelmatige inwinning is, zoals op het onderliggend wegennet of snelwegen zonder filedetectie. Dit leidt met name op dagen met extreme files op ongebruikelijke plekken (bijvoorbeeld door sneeuw) tot een significante onderwaardering van de filedruk.

In juni 2012 werd bekend dat de filedruk in de eerste maanden van 2012 het laagste was sinds het jaar 2000, terwijl het aantal afgelegde kilometers nog nooit zo hoog was.[7] Tijdens de economische opleving vanaf 2014 nam de filedruk toe, alhoewel de groei van de filedruk in 2017 weer tot stilstand kwam. Van de file top 10 in 2010 kwam nog maar één locatie ook voor in de file top 10 van 2017. Ook het aantal locaties met een hoge filedruk was minder en de knelpunten in de top 50 zijn meer dan voorheen verspreid door het hele land. Door het wegvallen van grote knelpunten kwamen kleinere knelpunten in de top 50. In 2017 bevonden zich de nummer 1 en 2 op de A20 van Rotterdam richting Gouda, slechts 10 kilometer van elkaar.

In 2020 nam de filezwaarte met 68% af ten gevolge van de maatregelen ter bestrijding van het coronavirus.[8] In 2020 en 2021 waren er lockdowns van kracht waarin de bevolking zo min mogelijk mocht reizen en veel mensen moesten thuiswerken. De pandemie begon in maart 2020 en bijna de volledige filedruk van 2020 vond voor die periode plaats. Daarna waren er vrijwel geen files meer. De verkeersprestatie nam gedurende de zomer echter wel weer toe tot gebruikelijke waardes, maar na een tweede golf in de herfst en winter nam de filedruk weer af tot vrijwel nul. In 2022 was er echter een significant herstel van het verkeersaanbod en nam de filezwaarte opnieuw sterk toe.

Geschiedenis

verandering[9]
2023 +17%
2022 +?
2021 +37%
2020 -68%
2019 +14%
2018 +2%
2017 +1%
2016 +12%
2015 +20%
2014 -1%
2013 -8%
2012 -16%
2011 -27%
2010 +9%
2009 -14%
2008 -1%

Referenties