Fylkesvei 63

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Fv. 63
Begin Åndalsnes
Einde Grotli
Lengte 104 km
Route

Åndalsnes

Sylte (Valldal)

Linge - Eidsdal

Eidsdal

Geiranger

De fylkesvei 63, afgekort Fv. 63 is een fylkesvei in Noorwegen, grotendeels gelegen in Møre og Romsdal en een klein stukje in Innlandet. De weg vormt een noord-zuidroute vanaf Åndalsnes via Geiranger naar de riksvei 15 bij Grotli. Het is één van de belangrijkste toeristenwegen in Noorwegen, met als hoogtepunten Trollstigen en de omgeving van Geiranger. De gehele route is een nasjonal turistvei, die bekend staat als Geiranger-Trollstigen.[1] De fylkesvei 63 is 104 kilometer lang.

Routebeschrijving

Trollstigen nabij Åndalsnes.

De fylkesvei 63 begint een paar kilometer ten zuiden van Åndalsnes in het spectaculaire Romsdal op de E136. De weg voert dan zuidwaarts door een diep dal, met aan weerszijden hoge besneeuwde bergen met gletsjers. Aan de oostkant gaat het 1.700 meter bijna recht omhoog. Al vrij snel bereikt men Trollstigen, de beroemde haarspeldbochten. De weg stijgt hier over korte afstand naar 700 meter hoogte. De weg voert daarna over een langzaam stijgende vallei en bereikt bij Alnesreset zijn hoogste punt op 850 meter hoogte.

De weg daalt dan aan de zuidkant geleidelijker door het 30 kilometer lange Valldal. Dit deel wordt geflankeerd door hoge besneeuwde bergen. Dit deel kent geen bochtige trajecten en is een stuk sneller te berijden dan Trollstigen aan de noordkant. Men bereikt dan het plaatsje Sylte, gelegen aan het Norddalsfjord. Iets verderop gaat de veerdienst Linge - Eidsdal over het fjord. Dit is de enige manier om het fjord te kruisen.

De weg voert dan zuidwaarts en stijgt door een schilderachtig dal met hoge bergen rondom. In de 604 meter lange Oppskredtunnel bevindt zich het hoogste punt van de weg tussen Eidsdal en Geiranger op 624 meter boven zeeniveau. Aan de zuidkant is de afdaling zeer steil, de beroemde Ørnevegen met zijn haarspeldbochten. Hoog boven Geiranger heeft men uitzicht over het dorpje en het Geirangerfjord. Via een serie haarspeldbochten daalt men dan af naar zeeniveau.

Men passeert dan Geiranger, een klein toeristendorp omgeven door hoge bergen, watervallen en gelegen aan het schilderachtige Geirangerfjord. Aan de zuidkant van Geiranger stijgt de weg sterk via haarspeldbochten. Na het eerste deel van de stijging is er een bekend uitzichtspunt op 300 meter hoogte, waarna de weg tijdelijk wat minder stijgt, voordat de stijging tot boven de boomgrens volgt. De weg biedt zeker in het voorjaar en begin van de zomer fenomenaal uitzicht over de besneeuwde bergen en gletsjers. Tot in juni ligt het meer Djupvatnet vol ijs. Bij dit meer is ook een zijweg naar Dalsnibba, een private tolweg die naar 1.456 meter hoogte leidt. Het hoogste punt van de gehele fylkesvei 63 ligt bij Djupvatnet op 1.038 meter boven zeeniveau. De weg voert langs het meer en daalt slechts beperkt en eindigt ten westen van Grotli op een T-kruispunt met de riksvei 15, vlak voor de Oppljostunnel.

Geschiedenis

De Fv. 63 tussen Eidsdal en Geiranger.
De beroemde Ørnesvingen bij Geiranger.

Trollstigen

De eerste ontwikkeling van een weg door het Valldal begon begin 20e eeuw, de bouw begon in 1916 en in 1919 werd de eerste brug opengesteld bij Gudbrandsjuvet. Gedurende de jaren '20 van de 20e eeuw zijn meerdere delen van de weg door het Valldal ontwikkeld. De eigenlijke Trollstigen is tussen 1928 en 1936 aangelegd en opende op 31 juli 1936 voor het verkeer. Dit maakte de verbinding tussen het Romsdal bij Åndalsnes en het Valldal mogelijk. De weg was gevoelig voor rotsverschuivingen en lawines. In 1963 werd Trollstigen bedolven onder een lawine. In 2005 is de weg gemoderniseerd, een deel is verlegd om rotsverschuivingen tegen te gaan. Daarnaast zijn een aantal haarspeldbochten verbreed. Alhoewel Trollstigen beroemd is vanwege de haarspeldbochten, zijn deze voor een chauffeur met bergervaring niet lastig om te berijden.

Eidsdal

Tussen 2020 en 2024 is de 4,9 kilometer lange Indreeidstunnel ten noorden van Geiranger aangelegd als lawine-beveiligingsproject. Dit project werd aanvankelijk getrokken door Statens Vegvesen,[2] maar is daarna overgenomen door Møre og Romsdal.[3] De bouw startte op 11 december 2020 en op 8 juni 2022 werd de tunneldoorslag gevestigd. De tunnel opende op 9 maart 2024.[4]

Ørnevegen

De haarspeldbochten van Ørnevegen bij Geiranger.

Na de Tweede Wereldoorlog is begonnen met de bouw van Ørnevegen, die het Eidsdal met Geiranger verbond. Dit deel omvatte de kenmerkende haarspeldbochten vlak voor Geiranger, inclusief Ørnesvingen, waar de meeste toeristen stoppen om foto's van Geiranger te nemen. Ørnevegen is op 15 september 1955 opengesteld voor het verkeer.

Geirangervegen

De oude Geirangervegen van 1889.

De zuidelijker gelegen Geirangervegen, die Geiranger vanaf de riksvei 15 bereikbaar maakt, heeft zijn oorsprong in een weg die eind 19e eeuw is aangelegd. Deze weg is grotendeels tussen 1881 en 1889 aangelegd over een afstand van 22 kilometer. De weg was smal, steil en bochtig. In de jaren '60 is Geirangervegen gemoderniseerd en geschikter gemaakt voor grotere voertuigen. Oorspronkelijk was Geirangervegen nog 13 kilometer langer, tot aan Grotli, waar deze aansloot op de Gamle Strynfjellsvegen, de oude route over het Strynfjell, waar de oost-westroute (Rv. 15) destijds overheen liep. Met de bouw van nieuwe tunnels in de jaren '70 werd Geirangervegen in 1977 ingekort tot het huidige kruispunt bij de Oppljostunnel.

Dalsnibba

De zijtak naar Dalsnibba opende in 1939 voor het verkeer. De zogenaamde Nibbevegen is tussen 1937 en 1939 aangelegd, maar werd vanwege de Tweede Wereldoorlog niet voor het publiek opengesteld tot 1948. Het was oorspronkelijk een gravelweg, in 2013 is het laatste deel geasfalteerd. Nibbevegen is een private tolweg.[5] Men noemt Dalsnibba het hoogste uitzichtspunt vanaf de weg over een fjord in Europa.

Nationale toeristenweg

De weg werd vanaf 1992 gepromoot als The Golden Route, een route in de vorm van een hoefijzer vanaf Otta via Geiranger en Åndalsnes naar Dombås, en omvatte ook de riksvei 15 en de E136. De promotie onder de naam The Golden Route werd in 2002 gestaakt vanwege een reorganisatie van de deelnemende gemeenten, met name door de terugtrekking van de gemeente Rauma. De naam Geiranger-Trollstigen werd daarna gebruikt. In 2004 werd de route aangewezen als een nasjonal turistvei. De officiële openstelling als nationale toeristenweg volgde op 16 juni 2012, mede door de bouw van een nieuw bezoekerscentrum bij Trollstigen.

Toekomst

Het is gepland om een "helårsvei" naar Geiranger aan te leggen, een weg die het hele jaar berijdbaar is. In de planvorming voor de ondertunneling van het Strynefjell van de riksvei 15 was ook een zijtak naar Geiranger voorzien, een circa 9 kilometer lange tunnel tot voorbij de eerste serie haarspeldbochten bij Dalsnibba. De planvorming ligt bij de provincies. De riksvei 15 wordt onafhankelijk hiervan ontwikkeld.

Wintersluitingen

Geirangervegen langs Djupvatnet.

Trollstigen en Geirangervegen kennen een jaarlijkse wintersluiting. Trollstigen opent veelal eind mei voor het verkeer en sluit veelal in november, maar dit is vooral afhankelijk van de intensiteit van de eerste sneeuwval. Geirangervegen heeft veelal dezelfde wintersluiting. Geirangervegen ligt een stuk hoger dan Trollstigen, zodat hier tot in juni nog veel sneeuw ligt rond de weg, wat de aanblik van de bergen arctisch maakt. Ørnevegen heeft geen wintersluiting.

Veerdiensten

Fylkesvei 63 vereist één veerdienst, van Eidsdal naar Linge over het Norddalsfjord. De overtocht is 2,7 kilometer lang en duurt 10 minuten.[6] Oorspronkelijk voer de veerdienst over een langere route van Eidsdal naar Valldal (Sylt), sinds 1 juni 1956 is er een kortere route naar Linge. Het verkeersaanbod nam vanaf 1955 sterk toe vanwege de openstelling van Ørnevegen naar Geiranger.

Verkeersintensiteiten

Dagelijks rijden gemiddeld 400 voertuigen over Trollstigen, wat in de zomer in weekenden echter kan oplopen tot circa 3.000 voertuigen per dag. Door Valldal rijden 1.000 voertuigen. Van de veerdienst Linge - Eidsdal maken circa 600 voertuigen per dag gebruik. Over Ørnevegen van Eidsdal naar Geiranger rijden eveneens 600 voertuigen per dag en 400 tot 600 voertuigen rijden van Geiranger tot de Rv. 15.[7] Rond Geiranger rijden veel bussen met toeristen vanaf de cruiseschepen vanuit het dorp naar de uitzichtspunten. Bij Trollstigen heerst vaak drukte met veel campers.

Tol

Fylkesvei 63 is tolvrij. Wel moet er tol betaald worden op de zijtak naar Dalsnibba, dit is een private tolweg. De tolweg is 's avonds en 's nachts gesloten.

Referenties

Motorveier & riksveier in Noorwegen

Motorvei: E6E16E18E39Rv. 159Rv. 190Rv. 555Ring 3

Europavei: E6E8E10E12E14E16E18E39E45E69E75E105E134E136

Riksveier: 234579121313151719212222232425262728293031323334363738404142434445464748495051525355555760616263646570727374767778798081828383848586879192939498110111150159162163190350420509555706827