Georgië

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
საქართველო - Sakartvelo
Hoofdstad Tbilisi
Oppervlakte 69.700 km²
Inwonertal 3.720.000
Lengte wegennet 21.110 km
Lengte snelwegennet 237 km[1]
Eerste snelweg circa 1988[2]
Benaming snelweg ავტოსტრადა
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode GE

niet te verwarren met de Amerikaanse staat Georgia.

Georgië (Georgisch: საქართველო, Sakartvelo) is een land in de Kaukasus, op de grens van Europa en Azië. Het land ligt aan de noordwestzijde van de Kaukasus, aan de Zwarte Zee en telt 3,7 miljoen inwoners. Het land is bijna twee maal zo groot als Nederland en de hoofdstad is Tbilisi.

Inleiding

Geografie

Georgië is gelegen aan de Zwarte Zee in de Kaukasus. Het land grenst aan Rusland, Azerbeidzjan, Armenië en Turkije. Tot Georgië worden twee afvallige republieken gerekend; Abchazië en Zuid-Ossetië. Het land bestaat uit een grote centrale vallei, met de Grote Kaukasus in het noorden en de Kleine Kaukasus in het zuiden. De 5.201 meter hoge Shkhara is het hoogste punt van Georgië. Een groot deel van het grensgebied tussen Georgië en Rusland bestaat uit ontoegankelijk hooggebergte met toppen tussen 3.500 en 5.000 meter. De Kleine Kaukasus in het zuiden kent toppen tot circa 3.000 meter. Het centrale zuiden bestaat uit een hoogvlakte op 1.700 tot 2.000 meter hoogte, één van de grootste van dit type in de Kaukasus.

Georgië wordt afgewaterd door twee grote rivieren, de Rioni in het westen en de Kura in het oosten. Een groot deel van Georgië watert naar de Zwarte Zee af, maar het oosten watert via de Kura naar de Kaspische Zee af. De waterscheiding is een circa 900 meter hoge bergpas nabij Kashuri.

Het land heeft verschillende klimaatzones. Het heeft subtropische karakteristieken in het westen en continentale karakteristieken in het oosten, met een meer alpien klimaat in met name het noorden, maar ook het zuiden. De bergen in het noorden zijn het hele jaar door met sneeuw bedekt. De kuststreek rond Batumi is subtropisch, hier groeien palmbomen. Het zuidoosten is veel droger, er heerst een steppe-klimaat. De gemiddelde maximumtemperatuur in Tblisi varieert van 7°C in de winter tot 31°C in de zomer. In Batumi ligt dit tussen 10°C en 26°C. In Batumi valt 2400 mm regen per jaar, in Tbilisi slechts 500 mm.

Demografie

stad inwoners (2020)
Tbilisi 1.184.000
Batumi 204.000
Kutaisi 148.000
Rustavi 125.000

Het inwonertal van Georgië groeide van 3,5 miljoen in 1950 tot 5,5 miljoen in 1990, als onderdeel van de Sovjetunie. Daarna scheidden Abchazië en Zuid-Ossetië zich af, het inwonertal van het resterende deel van Georgië zette daarna een krimp in, typerend voor veel ex-Sovjetlanden. Het inwonertal kromp van 4,8 miljoen in 1993 naar 3,8 miljoen in 2010.

Met afstand de grootste stad is de hoofdstad Tbilisi, dat circa 1,1 miljoen inwoners telt, iets minder dan een derde van het totale inwonertal. Batumi, Kutaisi en Rustavi zijn de drie andere grotere steden met tussen de 120.000 en 200.000 inwoners. De overige steden zijn kleiner dan 50.000 inwoners.

In de census van 1989 maakten Georgiërs 71% van de bevolking uit, gevolgd door Armenen (8%), Azeri's (6%) en Russen (6%). Kleinere groepen vormden Ossetiërs, Abchaziërs, Oekraïeners en Grieken. De census van 2014 registreerde geen inwoners van Zuid-Ossetië en Abchazië, het aandeel Georgiërs lag daarom een stuk hoger met 87%, gevolgd door Azeri's (6%) en Armenen (5%).

In Georgië wordt het Georgisch gesproken, een taal dat geen directe verwanten heeft in de grote taalgroepen in de regio. Het Georgisch heeft zijn eigen alfabet, dat geen directe verwanten heeft, alhoewel de alfabetische volgorde vergelijkbaar is met het Griekse alfabet.

Economie

Sinds de val van de Sovjetunie heeft Georgië een markteconomie ingevoerd. Door het wegvallen van de Sovjetmarkt en conflicten met Zuid-Ossetië en Abchazië zorgden echter voor een economische instorting, de economie kromp tussen 1989 en 1994 met 75%. Begin 21e eeuw begon de economie van het land weer op te krabbelen, in 2007 was Georgië één van de snelstgroeiende economieën in Oost-Europa. Het land heeft echter te maken met relatief hoge werkloosheid en een betrekkelijk laag welvaartsniveau. Het BBP per inwoner ligt wat hoger dan Armenië, maar lager dan Azerbeidzjan en Rusland. Het gemiddelde maandsalaris bedroeg in 2021 1.357 lari, omgerekend bijna € 500.[3] De armoede is wel fors verminderd, van 54% in 2001 naar 37% in 2010 en 17,5% in 2021.[4] De voornaamste exportproducten van Georgië zijn mijnbouwproducten en olie. Landbouwproducten spelen een kleinere rol. Het toerisme neemt in belang toe, maar het land trekt nog weinig toeristen van buiten de directe regio.

Geschiedenis

Het land Georgië ontstond al in de oudheid als een serie koninkrijken, dat zijn gouden eeuw in de midden tot late middeleeuwen bereikte met het Koninkrijk Georgië in de 11e en 12e eeuw, het besloeg toen bijna de hele Kaukasus van de Zwarte Zee tot de Kaspische Zee. Het koninkrijk viel daarna uiteen door de invloed van grote machten zoals de Ottomanen, Mongolen en Iraanse dynastieën. Eind 18e eeuw zocht Georgië een alliantie met het Russische Rijk en werd hiertoe in 1801 geannexeerd. Na de Russische revolutie van 1917 werd het kortstondig een zelfstandig land, de Democratische Republiek Georgië die tussen 1918 en 1921 bestond en ook delen van het huidige noordoosten van Turkije omvatte. Het werd vervolgens ingelijfd als onderdeel van de Sovjetunie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten circa 700.000 Georgiërs aan de kant van de Russen tegen de Duitsers. De Sovjetleider Stalin kwam uit Georgië. Op 9 april 1991 verklaarde Georgië zich onafhankelijk van de Sovjetunie. Later dat jaar brak de Georgische burgeroorlog uit, waarna Zuid-Ossetië en Abchazië zich afscheidden. Na de Rozenrevolutie van 2003 volgde Georgië een duidelijk pro-Europese koers, maar de relaties met Rusland verslechterden, wat leidde tot een korte oorlog met Rusland in 2008.

Wegennet

Het hoofdwegennet van Georgië.

Georgië beschikte in 2021 over een netwerk van 21.110 kilometer weg.[5]

Georgië heeft een betrekkelijk beperkt wegennet, wat mede komt door de grote bergachtige gebieden in het noorden en het zuiden, waardoor het meeste verkeer in de centrale regio's plaatsvindt, met name voor oost-westverkeer. Georgië is van belang als transitland voor vrachtverkeer vanaf Rusland naar Armenië. Ook is Georgië van belang voor verkeer van Turkije naar Armenië en vice versa omdat de Turks-Armeense grens gesloten is. Ook is Georgië een relatief belangrijk doorvoerland voor Azerbeidzjan, met vrachtverkeer vanaf de Zwarte Zeehavens in Georgië naar Azerbeidzjan.

In Georgië is één doorgaande autosnelweg, die vanaf Tbilisi naar het westen verloopt. Deze wordt geleidelijk in westelijke richting naar de Zwarte Zeekust uitgebreid. Verder zijn er her en der rondwegen met snelwegachtige karakteristieken. De instabiele situatie in Abchazië en Zuid-Ossetië heeft het verkeer naar deze regio's feitelijk platgelegd. Er is een tunnel vanuit Zuid-Ossetië naar Rusland door de Kaukasus, maar vanwege het conflict in Zuid-Ossetië is deze gesloten voor het doorgaande verkeer.

Het hoofdwegennet wordt opgedeeld in twee wegklassen, de nationale hoofdwegen (prefix S of ს in het Georgisch). Dit zijn 13 routes die in totaal 1.593 kilometer beslaan. Deze wegen verbinden de grote steden en de belangrijke grensovergangen met de buurlanden. Delen van deze routes liggen in Abchazië en Zuid-Ossetië en zijn daardoor de-facto niet in het beheer van de Georgische overheid. De secundaire hoofdwegen (prefix Sh of შ in het Georgisch) vormen de rest van het wegennet, bestaande uit 209 routes met een totale lengte van 5.460 kilometer. De meeste van deze wegnummers zijn niet bewegwijzerd, maar soms wel.

Wegbeheer

Het hoofdkantoor van de Bank of Georgia, oorspronkelijk gebouwd in 1975 voor het Ministry of Highway Construction.

De nationale wegbeheerder is het Roads Department of Georgia, ook wel Georoad genoemd,[6] საავტომობილო გზების დეპარტამენტი (saavt’omobilo gzebis dep’art’ament’i) in het Georgisch. Georoad beheert 6.900 kilometer weg, 32 tunnels en 1.609 bruggen.

In 1975 werd het hoofdkantoor van het Ministry of Highway Construction van de Georgische SSR opgeleverd op de oever van de rivier de Kura in Tbilisi. Dit wordt gezien als één van de meest opmerkelijke gebouwen in Georgië. Het gebouw stond na de val van de Sovjetunie leeg en is in 2007 gekocht door de Bank of Georgia.

Autosnelwegen

De 'East-West Highway' in Georgië.

In Georgië wordt de 'East-West Highway' ontwikkeld, een nieuwe autosnelweg vanaf Tbilisi tot de grens met Turkije nabij Batumi.[7] De lengte bedraagt circa 335 kilometer. Dit omvat de upgrade en nieuwbouw van de S1 tussen Tbilisi en Samtredia, de S12 tussen Samtredia en Grigoleti en de S2 tussen Grigoleti en Batumi. Dit is een moderne autosnelweg die 2x2 rijstroken telt en volledig ongelijkvloers is. In de periode 2015-2020 zijn al diverse trajecten opengesteld.

Buiten de East-West Highway zijn er geen echte autosnelwegen in Georgië. De S5 is in Tbilisi over 9 kilometer snelwegachtig uitgebouwd, deels met 2x3 rijstroken. Ook de S4 is tussen Tbilisi en Rustavi over 9 kilometer snelwegachtig aangelegd, plus een 4 kilometer lang snelwegachtig deel langs de Kura in Tbilisi zelf. Over de oever van de Kura verloopt de S1 als stadsautoweg met een gedeeltelijk ongelijkvloers karakter. De S9 heeft als rondweg van Tbilisi ongelijkvloerse aansluitingen met andere S-wegen, maar is verder geen autosnelweg.

Nationale hoofdwegen

De 13 nationale hoofdwegen van Georgië.

Het hoofdwegennet van Georgië wordt gevormd door hoofdwegen die genummerd zijn van de S1 t/m S13 en in 2022 een netwerk van 1.593 kilometer vormden. De prefix S (ს) staat voor "აერთაშორისო მნიშვნელობის გზა" (Saertashoriso mnishvnelobis gza, road of international importance). Soms zijn dit autosnelwegen. In de meeste gevallen zijn dit reguliere enkelbaans wegen met tegenverkeer. De meeste van deze wegen zijn weinig hoogwaardig uitgebouwd en gaan door veel bebouwde kommen. Oorspronkelijk bestond het netwerk uit de S1 t/m S9, later zijn daar hogere nummers aan toegevoegd.

# Nr. route lengte opmerking
S1 Tbilisi - Gori - Kutaisi - Sukhumi - Kheivani - grens Rusland 544 km ligt gedeeltelijk in Abchazië
S2 Senaki - Poti - Batumi - grens Turkije 125 km
S3 Mtskheta - Sioni - grens Rusland 135 km Georgian Military Road
S4 Tbilisi - Rustavi - grens Azerbeidzjan 65 km
S5 Tbilisi - Sagaredzho - Lagodekhi - grens Azerbeidzjan 160 km
S6 Marneuli - Guguti - grens Armenië 60 km
S7 Tbilisi - Madneuli - grens Armenië 60 km
S8 Khashuri - Akhaltsikhe - grens Turkije 90 km
S9 Rustavi - Tbilisi - Mtskheta 45 km bypass van Tbilisi
S10 Gori - Tshkinvali - grens Rusland 90 km ligt grotendeels in Zuid-Ossetië
S11 Akhaltsikhe - Akhalkalaki - Ninotsminda - grens Armenië 110 km
S12 Samtredia - Grigoleti 70 km
S13 Akhalkalaki - Kartsakhi - grens Turkije 35 km
Autosnelwegen en hoofdwegen in Georgië


Europese wegen

Diverse E-wegen verlopen door Georgië.

Europese wegen in Georgië

E60E70E97E117E691E692E001


Asian Highways

Asian Highways in Georgië

AH5AH81AH82


Wegnummering

De nationale hoofdwegen hebben de prefix "S". De prefix S wordt als de Georgische ს weergegeven op de bewegwijzering. De hoofdwegen hebben de nummers S1 t/m S13, waarbij de S1 de langste weg is vanaf Tbilisi naar het uiterste noordwesten van het land. De S2 takt daar vanaf en loopt naar de Turkse grens. De S3 loopt vanaf Tbilisi naar de Russische grens in het noorden, de S4 is de route van Tbilisi naar de Azerbeidzjaanse grens. De S5 loopt vanaf Tbilisi naar het oosten, als alternatieve route naar Azerbeidzjan. De S6 en S7 lopen vanaf de regio Tbilisi naar Armenië en de S8 loopt naar het binnenland van Turkije. De S9 vormt een regionale bypass ten oosten van Tbilisi.

Daarnaast bestaat er een dicht netwerk van secundaire wegen, met de prefix "Sh". Deze wegnummers worden maar sporadisch aangegeven, vooral op nieuwe wegwijzers. Deze wegen zijn vaak kort en verbinden dorpen en plattelandsgebieden met de nationale hoofdwegen. Ze zijn genummerd van 1 t/m 209.

Bewegwijzering

De S1 in Georgië.

Autosnelwegen hebben groene borden met witte letters, overige borden zijn blauw met witte letters. Tussen de prefix en het wegnummer zit een koppelstreepje, bijvoorbeeld ს-1. Op de snelweg S1 tussen Tbilisi en Gori wordt regelmatiger het E-nummer (E60) aangegeven. Op oudere borden en in andere delen van het land worden E-nummers sporadisch en weinig consequent gebruikt. De bewegwijzering is zowel in het Georgisch als het Engels en in kapitaalschrift. Af en toe komen er borden uit de Sovjettijd voor met zowel Cyrillisch als Georgisch schrift, met name in afgelegen gebieden.

Verkeersveiligheid

De verkeersveiligheid in Georgië is verbeterd, in 2015 vielen 602 verkeersdoden, in 2020 was dit gedaald naar 450 verkeersdoden, een ratio van 120 per 1 miljoen inwoners.[8]

Maximumsnelheid

wegtype Vmax

De maximumsnelheid in Georgië bedraagt 60 km/h binnen de bebouwde kom, 90 km/h buiten de bebouwde kom en 110 km/h op autosnelwegen.[9] Binnen de bebouwde kom zijn uitzonderingen mogelijk, in woongebieden geldt 20 km/h en op belangrijke wegen soms 70 of 80 km/h.

In Georgië wordt op grote schaal gebruik gemaakt van trajectcontroles, zowel op autosnelwegen als op reguliere wegen. Bestuurders krijgen direct een SMS als ze een snelheidsboete hebben gekregen.[10]

Externe links

Referenties

  1. stand 31-12-2023
  2. S1 tussen Tbilisi en Mtskheta
  3. Wages | geostat.ge
  4. POVERTY INDICATORS AND GINI COEFFICIENTS | geostat.ge
  5. Statistical Yearbook of Georgia 2021, Excluding occupied territories of Abkhazian Autonomous Republic and Tskhinvali region.
  6. www.georoad.ge
  7. Georgia East – West Highway | eib.org
  8. 2021 Statistical Yearbook - TRAFFIC ACCIDENTS
  9. Law of Georgia on Traffic | matsne.gov.ge
  10. 1,441 cameras observing road traffic throughout Georgia | agenda.ge
Wegen van Europa

AlbaniëAndorraArmeniëAzerbeidzjanBelarusBelgiëBosnië-HerzegovinaBulgarijeCyprusDenemarkenDuitslandEstlandFinlandFrankrijkGeorgiëGriekenlandHongarijeIerlandIJslandItaliëKazachstanKosovoKroatiëLetlandLiechtensteinLitouwenLuxemburgNoord-MacedoniëMaltaMoldaviëMonacoMontenegroNederlandNoorwegenOekraïneOostenrijkPolenPortugalRoemeniëRuslandSan MarinoServiëSloveniëSlowakijeSpanjeTsjechiëTurkijeVaticaanstadVerenigd KoninkrijkZwedenZwitserland

in cursief landen die deels in Europa liggen of met Europa geassocieerd worden

Wegen van Azië

AfghanistanArmeniëAzerbeidzjanBahrainBangladeshBhutanBruneiCambodjaChinaCyprusFilippijnenGeorgiëIndiaIndonesiëIrakIranIsraëlJapanJemenJordaniëKazachstanKoeweitKyrgyzstanLaosLibanonMaleisiëMaledivenMongoliëMyanmarNepalNoord-KoreaOmanOost-TimorPakistanPalestijnse gebiedenQatarRuslandSaudi-ArabiëSingaporeSri LankaSyriëTaiwanTadzjikistanThailandTurkijeTurkmenistanUzbekistanVerenigde Arabische EmiratenVietnamZuid-Korea