Gravelweg

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Een gravelweg in Australië.

Een gravelweg (Engels: gravel road) is een weg die gemaakt is van gravel, bestaande uit grof grind. Gravelwegen vindt men voornamelijk in afgelegen gebieden en onderontwikkelde landen.

Kenmerken

De länsväg 336 ten noorden van Åre in Zweden, een gravelweg.

Gravelwegen worden in ontwikkelde landen vooral gebruikt op het platteland, alhoewel in grote delen van West- en Centraal-Europa bijna alle plattelandswegen geasfalteerd zijn. In West- en Centraal-Europa komen gravelwegen maar sporadisch voor op langere routes, vaak zijn het niet meer dan toegangswegen naar weilanden en afgelegen erven. Ze worden voornamelijk door boeren gebruikt. In beboste gebieden worden ze ook voor de bosbouw gebruikt.

Gravelwegen zijn wat gangbaarder in Noord-Amerika, op het Amerikaanse en Canadese platteland komen ze veelvuldig voor. In het arctische noorden van Canada komen gravelwegen voor in dorpen, omdat het aanbrengen van een asfaltverharding hier te duur is.

In minder en onderontwikkelde landen zijn gravelwegen vaak onderdeel van het nationale wegennet, alhoewel men veel zandwegen en all-weather roads ziet. Op het krimpende platteland van de Verenigde Staten kiest men er soms voor om asfaltwegen om te vormen tot gravelwegen om op onderhoudskosten te besparen.

Bekende gravelwegen

De Denali Highway in Alaska.
De onverharde fylkesvei 8860 aan de Noors-Russische grens.

Aanleg van gravelwegen

Gravelwegen zijn goedkoper om aan te leggen dan geasfalteerde wegen, maar de aanleg vereist een aantal machines. Goed uitgebouwde gravelwegen hebben ook afwatering en bermsloten. Vaak wordt een fundering van zand en puin gemaakt, met daarop een laag gravel (grof grind). Voor de kruising van waterstromen zijn vaak vaste bruggen noodzakelijk, soms zijn dit moderne betonnen bruggen, maar vaak eenvoudige houten bruggen.

Hoe minder werk is gemaakt van fundering en afwatering, des te meer zal de weg verslechteren onder weersinvloed. Men komt daar op een hellend vlak naar zandwegen. Tracks door bijvoorbeeld de Australische Outback zijn onverharde wegen die zo eens in de zoveel tijd worden geëgaliseerd, en daarbij blijft het dan wel. Belangrijke verbindingen binnen de Outback waren oorspronkelijk vaak gravelweg, maar werden geasfalteerd en inmiddels lopen zelfs voor het secundaire wegennet hier verhardingsprojecten.

Onderhoud van gravelwegen

Een gravelweg is niet vrij van onderhoud. Door weersomstandigheden en kuilvorming (washboarding) is frequent onderhoud noodzakelijk. Gravelwegen zijn wel beduidend minder problematisch dan asfalt in koude klimaten, omdat door het bevriezen en smelten van water dit onbeperkt kan uitzetten en krimpen, zodat geen scheuren en gaten in de weg ontstaan zoals bij asfalt.

Berijden van gravelwegen

Op goed onderhouden gravelwegen zijn hoge snelheden mogelijk, tot 80 of zelfs 100 km/h. Wel moet de bestuurder veel aandacht bij het rijden houden, omdat men gemakkelijker de controle over het voertuig verliest. Omdat gravelwegen geen wegmarkering hebben, is het aan te raden om 's nachts langzamer te rijden. Vanwege de lage verkeersintensiteiten op gravelwegen is het vaak geen probleem om met groot licht te rijden. Het is het beste om een forse volgafstand aan te houden bij een voorop rijdend voertuig in verband met stofontwikkeling en opspattend grind.

Gravelwegen zorgen voor hogere onderhoudskosten aan voertuigen. De banden slijten ongeveer 50% sneller op gravelwegen dan op verharde wegen. Daarnaast zorgt het vaak hobbelige wegdek voor een grotere belasting van de ophanging en vering.

In bosgebieden worden gravel roads vaker gebruikt voor zware voertuigen in de bosbouw. Vanwege grote rotsen en waterafvoer in heuvelachtig gebied zijn deze gravelwegen vaak slecht te berijden voor reguliere personenauto's. Vaak heeft men een 4x4 met hoge bodem nodig.

In andere talen

  • Deens (Dansk): Grusvej
  • Duits (Deutsch): Gekieste Straße
  • Estisch (Eesti): Kruusatee
  • Frans (Français): Route gravelée
  • Japans (日本語 / Nihongo): 砂利道
  • Litouws (Lietuvių): Žvyrkelis
  • Russisch (Русский): Гравийная дорога
  • Zweeds (Svenska): Grusväg

Zie ook

Referenties