Hauptstrasse 9 (Zwitserland)
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| H9 | |||
| Begin | Vallorbe (F) | ||
| Einde | Gondo (I) | ||
| Lengte | 233 km | ||
| |||
De Hauptstrasse 9 of H9, in het Frans de Route Principale 9 of P9, is een Hauptstrasse in Zwitserland. De weg verloopt vanaf de grens met Frankrijk bij Vallorbe via Lausanne en Sion naar de grens met Italië bij Gondo. De weg verloopt daarbij over de Simplonpass. Tussen Sierre en de grens met Italië voert Europaweg 62 over de H9. De weg heeft in Wallis nog een doorgaand belang en de gehele route is 233 kilometer lang.
Routebeschrijving
De H9 begint op de grens met Frankrijk bij Vallorbe, in het kanton Vaud. Hier sluit de N57 uit Pontarlier aan. De weg loopt een klein stukje door de Jura en verder door glooiend gebied naar Lausanne. Vanaf Lausanne loopt de weg langs de oever van het Lac Léman (Meer van Genève). Bijna de hele route loopt door bebouwd gebied. Daarna volgt een route zuidwaarts door het dal van de rivier de Rhône. Deze buigt bij Martigny naar het oosten af. Het dal is oostelijk van Martigny vrij breed en wordt geflankeerd door hoge bergen en zijdalen. De route loopt via Sion en Sierre naar het oosten, waarna men in Duitstalig Zwitserland komt. De weg verloopt door Visp en Brig, waarna de Simplonstrasse begint. Dit is het best uitgebouwde deel van de H9 en is deels een Autostrasse. Men stijgt dan naar de Simplonpass op 2.005 meter hoogte, waarna men afdaalt naar de grens met Italië bij Gondo. Aan Italiaanse zijde gaat de SS33 verder naar Domodossola.
Geschiedenis
Historisch gezien is de H9 de verbinding tussen Lausanne en het Rhônedal. Deze kreeg vooral begin 19e eeuw belang, het was in die tijd ook de kortste en snelste route van Parijs naar Milaan. Aan Franse zijde sloot de N5 uit Parijs aan. De route over de Simplonpass werd in 1806 aangelegd door Napoleon. De route is later grotendeels vervangen door de A9. Dit is voornamelijk na 1970 gebeurd. De route door het Rhônedal is vlak en was een vrij snelle route met frequent inhaalstroken. Na het gereedkomen van de A9 zijn deze wegdelen versmald naar een reguliere tweestrooks weg.
West-Zwitserland
In West-Zwitserland zijn er vrijwel geen upgrades aan de weg gepleegd. De P9 volgt hier overal de historische route van dorp tot dorp. Eind jaren '50 is de weg bij Cully aan het Meer van Genève omgelegd over een rondweg. Dit was één van de zeer weinige tracéverleggingen van de weg in Vaud.
Wallis
In het Rhônedal was de H9 lange tijd de belangrijkste doorgaande weg van het kanton Wallis. Deze weg was meer ingericht op doorgaand verkeer dan veel andere Hauptstrassen in Zwitserland. In de jaren '60-70 zijn substantiële delen van de route verbeterd. In 1974 opende een rondweg bij Aigle, die opende in dezelfde periode als het eerste stuk A9 in Wallis, die destijds ter hoogte van Aigle eindigde, waarna doorgaand verkeer verder ging over de H9.
Kenmerkend was het kaarsrechte traject tussen Martigny en Riddes. Dit is de historische Napoleonsroute, dit rechte stuk bestond al voor 1900. Circa 1974 opende de omlegging van Riddes, deze is ouder dan de A9 op deze locatie. Deze omlegging kreeg een grote S-bocht om de rivier de Rhône zo recht mogelijk te kruisen, zodat een kortere brug noodzakelijk was. Deze omlegging bypasste ook meteen het dorp Saint-Pierre-de-Clages. Het traject van Riddes naar Sion verloopt tegenwoordig grotendeels door bebouwd gebied, dit was oorspronkelijk niet zo, met name bij Conthey is de omgeving gesuburbaniseerd geraakt na de jaren '70.
Ook kenmerkend was het rechte traject van Sion naar Sierre, dat ook gebaseerd was op de rechte routes van Napoleon. Deze weg bestond al voor 1900 op deze locatie. Vanaf Sierre wisselde de H9 van oever en verliep door het Pfynwald. Later is in anticipatie op de bouw van de A9 een nieuwe route over de noordoever via Salgesch aangelegd en kwam in 2004 gereed. Hiermee werd de H9 naar de noordoever van de Rhône geplaatst. Een ander kenmerkende rechte Napoleonbaan is het traject van Agarn via Turtmann en Turtig naar Visp, dat op de zuidoever van de Rhône ligt.
Simplonpass
Vanaf Visp verliep de H9 oorspronkelijk via Gamsen naar het centrum van Brig, om daar te beginnen aan de route over de Simplonpass. De route over de Simplonpass is op tal van trajecten verbeterd. Midden jaren '70 is het eerste deel vanuit Brig tot Schallberg omgelegd over een moderner tracé met een bredere rijbaan. Ook is in die periode een ongelijkvloerse omlegging van het dorp Simplon uitgevoerd. Begin jaren '80 is de weg tussen Gamsen en Brig omgelegd, waarmee doorgaand verkeer niet meer door Brig hoefde. In 1980 is ook de Ganterbrücke opengesteld als bypass van haarspeldbochten. Dit was de eerste extradosed bridge ter wereld. Het was tevens de grootste brug van Zwitserland gemeten naar hoofdoverspanning.
Referenties
| Hauptstrassen in Zwitserland |
|---|
|
|
