Hectometerpaal

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Een hectometerpaaltje langs de N50 ter hoogte van Ens.
Een alternatieve bevestigingsmanier als er geen ruimte is voor paaltjes.
Een hele set hectometerpaaltjes in de Salland-Twentetunnel in Nijverdal.
Een hectometerpaal van de provincie Overijssel.
Een hectometerpaal van de provincie Zuid-Holland.
Een hectometerpaal van de N760 en van het waterschap.
Een hectometerpaal met sticker van de provincie Flevoland.

Definitie

Langs een weg geplaatst bord waarop de hectometrering, eventueel aangevuld met een wegnummer en/of een rijbaanletter, is vermeld.


Toelichting

De formele naam van een hectometerpaal is hectometerbord. Dit wegmeubilair wordt met een interval van 100 meter (hectometer) geplaatst, voornamelijk langs rijkswegen of provinciale weg. Hoofddoel van de bordjes is positiebepaling. Hectometerpaaltjes zijn in Nederland voornamelijk in groen met witte letters uitgevoerd. De hectometrering van wegen loopt in de regel op van het begin van de weg tot het einde van de weg.

Uitvoering

Rijkswaterstaat

De hectometerpaaltjes van Rijkswaterstaat zijn groen uitgevoerd met een wit kader en witte letters. Er zijn twee varianten; met een aangegeven maximumsnelheid, of zonder. De eerste variant wordt gebruikt op snelwegen waar de maximumsnelheid afwijkt van de algemene maximumsnelheid, bijvoorbeeld 100 of 80 km/h. Bovenaan het hectometerpaaltje staat de maximumsnelheid indien deze afwijkend is van de algemene maximumsnelheid op dit wegtype. Dit is 80 en 100 km/h op autosnelwegen. 120 of 130 km/h wordt in principe niet aangegeven.

Linksboven staat het wegnummer, dat kan een A- of N-nummer zijn. Rechts daarvan staat de rijbaanaanduiding, rechts (Re) of links (Li). Deze is gebaseerd op de richting van de weg en loopt op vanaf het startpunt van de weg, vanuit de laagste kilometrering, de "bron". De A1 bijvoorbeeld heeft vanaf Amsterdam richting het oosten oplopende kilometrering, dus de rijbaan richting het oosten is de Rechter rijbaan. Onder de Li/Re-aanduiding staat de hectometerwaarde. Het aanduidingssysteem is afgeleid van de wijze waarop bij rivieren de aanduiding linkeroever/rechteroever plaatsvindt. Daar gold al sinds mensenheugenis dat de oeveraanduiding wordt bepaald met de bron van de rivier in de rug.

In plaats van Li of Re kan op een verbindingsweg ook een rijbaanletter zijn aangeduid op een gele achtergrond, de zogenaamde "DVK-letter" of suffix. Het systeem op basis waarvan rijbaanaanduidingen worden toegekend heet het BPS; de Beschrijvende Plaatsaanduiding Systematiek.

Suffix

Zie ook Beschrijvende PlaatsaanduidingSystematiek voor het hoofdartikel.

Bij aansluitingen en knooppunten krijgen verbindingswegen, toeritten of afritten een suffix zodat elke rijbaan een unieke hectometerwaarde heeft.

  • a: afrit rechts
  • b: toerit rechts
  • c: afrit links
  • d: toerit links

Verder zijn er hogere nummers voor verbindingswegen. Wanneer er sprake is van veel verbindingswegen of rijbanen kan de lettering flink oplopen.

Praatpaal

Op hectometerpaaltjes waren gele driehoeken te vinden met daarbij de aanduiding naar de dichtstbijzijnde praatpaal, voor zover praatpalen waren geplaatst langs de betreffende weg.

Provincies

Provincies mogen een eigen uitvoering kiezen voor de hectometerpaaltjes, die afwijkt van de hectometerpaaltjes die Rijkswaterstaat gebruikt. Op veel minder belangrijke provinciale wegen is de oorspronkelijke rijksweguitvoering te vinden. Het is gangbaarder geworden om in eigen beheer ontwikkelde provinciale hectometerpalen tegen te komen. Voor provincies is de hectometerpaal een verkapte vorm van reclame, het is één van de meest zichtbare onderdelen van de provincie. Een andere trend is om de hectometerwaarden op reflectorpaaltjes aan te geven, met name langs minder belangrijke provinciale wegen.

Op provinciale wegen wordt meestal de maximumsnelheid aangegeven, ook als deze de standaard 80 km/h is.

Waterschappen en andere wegbeheerders

Een dijkhectometerpaal van het Waterschap Drents-Overijsselse Delta.
Een oude stijl dijkhectometerpaal van het voormalige Waterschap Groot-Salland.

Langs dijken hebben waterschappen ook hectometerpalen geïnstalleerd. Daarnaast zijn er ook diverse gemeentes die hectometerpaaltjes toepassen en ook langs waterwegen kan men soms hectometerpaaltjes tegen komen.

Montage

De klassieke vormgeving van de montage van hectometerpaaltjes is op ijzeren paaltjes in de berm. Deze paaltjes worden niet als obstakel gezien in de obstakelvrije zone. Een andere, goedkopere manier is om de aanduidingen te bevestigen op reflectorpaaltjes. Dit gebeurt voornamelijk langs minder belangrijke provinciale wegen. In tunnels wordt afwijkend de aanduiding haaks op de rijbaan aan de wand of barrier bevestigd.

Plaatsing

De exacte plaatsing van de hectometerpalen verschilt per wegbeheerder. Traditiegetrouw werden ze standaard elke 0,1 kilometer geplaatst, maar een aantal wegbeheerders zijn overgestapt op een plaatsing elke 0,2 kilometer, waardoor de hectometrering nog uitsluitend even waardes heeft. Daarnaast is de uitvoering verschillend, soms ook afhankelijk van de belangrijkheid van de weg. In sommige provincies worden de wegnummers van boven de 400 alleen met stickers op de bermplankjes aangegeven, en een hectometerpaal alleen elke hele kilometer geplaatst. In sommige provincies wordt uitsluitend gebruik gemaakt van wegnummers op stickers.

Sommige wegbeheerders geven de maximumsnelheid op het hectometerpaaltje aan. Dit kan op elk hectometerpaal zijn, om de 0,5 kilometer of elke hele kilometer. Het aangegeven van de maximumsnelheid is een relatief nieuw fenomeen, wat vooral sinds circa 2005-2010 wordt toegepast.

Geschiedenis

Hectometerpaaltjes met maximumsnelheden.

De huidige hectometerpaaltjes zijn begin jaren 2000 geïntroduceerd. Toenmalig minister van verkeer en waterstaat Tineke Netelenbos maakte op 14 februari 2000 bekend dat er andere hectometerpaaltjes ingevoerd zouden worden die meer informatie bevatten dan de voormalige hectometerpaaltjes. Met de invoering van deze hectometerpalen werden de zogenaamde gele kaasplankjes met daarop de maximumsnelheid afgeschaft. Het aangeven van de maximumsnelheid op hectometerpaaltjes is ter ondersteuning. Uiteindelijk zijn het de verkeersborden en de verkeerssignalering die de maximumsnelheid regelen. Ze zijn bovendien niet rechtsgeldig omdat het formaat niet aan de minimumeisen voldoet voor maatvoering van een verkeersbord. Sinds 2014 wordt op de autosnelwegen om de kilometer aangegeven wat de maximumsnelheid is. Voorheen was dit alleen op snelwegen waar 100 of 80 km/h de limiet was.

Hectometer 66,6

Op enkele snelwegen en rijkswegen wordt de hectometerwaarde 66,6 overgeslagen. Bijvoorbeeld op de A32 van Leeuwarden richting Heerenveen staat twee maal 66,7 vermeld, en is de volgende waarde 66,5. Dit gebeurt op meer plaatsen in Nederland.[1] Dit komt omdat het getal 66,6 erg lijkt op 666, het getal wat geassocieerd wordt met de duivel. Vooral bij veel religieuze gemeentes ligt dit gevoelig. Ook worden deze hectometerpalen gestolen.

Hectometer 420

In de Verenigde Staten wordt de mile marker 420 vaak gestolen vanwege de associatie met cannabis. Hier wordt een mile marker overgeslagen, of in het geval van Colorado, een mile marker 419.99 geplaatst. Dit betreft een relatief klein aantal mile markers omdat er in de VS niet heel veel wegen 420 mijl (675 kilometer) of langer zijn.

Afwijkende hectometrering en afritnummering

In Nederland loopt de hectometrering normaal gesproken op in dezelfde richting als de afritnummering. Er zijn echter enkele wegen waar de afritnummering tegen de hectometrering in loopt, te weten de A10, A16, A17, A35, A73, N11 en een deel van de N370.

In andere talen

  • Deens (Dansk): kilometersten / milepæl
  • Duits (Deutsch): Stationszeichen
  • Engels (English): mile marker / mile post
  • Frans (Français): point kilométrique / borne kilométrique
  • Noors (Norsk): kilometerskilt
  • Pools (Polski): słupek kilometrowy - słupek hektometrowy / pikietaż
  • Portugees (Português): marco quilométrico
  • Russisch (Русский): пикет (piket)
  • Spaans (Español): hito kilométrico
  • Tsjechisch (Česky): kilometrovník

Externe links

Referenties