Iowa

Hoofdstad	Des Moines
Grootste stad	Des Moines
Oppervlakte	145.743 km²
Inwonertal	3.201.000
Lengte snelwegennet	1.789 km
Eerste snelweg	1958
Afkorting	IA

Iowa is een staat in de Verenigde Staten. De staat ligt in het Midwesten en ligt tevens in het hart van Noord-Amerika. De staat heeft een oppervlakte van 145.743 vierkante kilometer en is daarmee 3,5 keer zo groot als Nederland. De hoofdstad is Des Moines en de staat telt 3,2 miljoen inwoners (2022).

Inleiding

I-35 op de prairies van Iowa.

Geografie

Iowa ligt in het Midwesten van de Verenigde Staten, op de Great Plains. De staat grenst kloksgewijs aan Minnesota, Wisconsin, Illinois, Missouri, Nebraska en South Dakota. De staat meet maximaal 500 kilometer van west naar oost en 350 kilometer van noord naar zuid. De staat is grotendeels vlak, met monotone prairies. Er zijn geen echte heuvelachtige gebieden in Iowa, de 510 meter hoge Hawkeye Point is het hoogste punt maar is slechts 150 meter hoger dan de gemiddelde hoogte in Iowa. De Mississippi River vormt de oostgrens van Iowa, hier zijn wat kleine afdalingen. De Missouri River vormt een deel van de westgrens. De belangrijkste rivieren in het midden zijn de Des Moines River en Cedar River. Iowa heeft weinig bossen, maar wel verspreide bomenrijen. De staat heeft een vochtig landklimaat met warme zomers en koude winters. De gemiddelde maximumtemperatuur in Des Moines bedraagt -1°C in de winter en 30°C in de zomer.

Economie

Iowa heeft het karakter van een landbouwstaat, maar de meeste mensen wonen in een aantal grotere steden en werken vaak in de dienstensector of de maakindustrie. Er is echter weinig zware industrie. Zoals veel plattelandsstaten heeft Iowa een lage werkloosheid en een gunstig vestigingsklimaat. Bekende fabrikanten in Iowa zijn John Deere, die landbouwvoertuigen produceert, en Winnebago, die campers produceert.

Demografie

stad	inwonertal
Des Moines	212.000
Cedar Rapids	136.000
Davenport	101.000
Sioux City	86.000

Het inwonertal van Iowa groeide eind 19e eeuw razendsnel, van 43.000 inwoners in 1840 tot 2,2 miljoen inwoners in 1900. Dit kwam voornamelijk vanwege de productieve landbouw. Later is Iowa meer verstedelijkt. Het inwonertal van Iowa groeit betrekkelijk traag, het is één van de weinige staten die in de 20e eeuw periodes van bevolkingskrimp heeft meegemaakt, tussen 1900 en 1910 en tussen 1980 en 1990. In 2010 overschreed Iowa de grens van 3 miljoen inwoners. Iowa is daarmee betrekkelijk dunbevolkt.

De hoofdstad Des Moines is de grootste stad en agglomeratie en verantwoordelijk voor een groot deel van de bevolkingsgroei in Iowa. Alhoewel Cedar Rapids de tweede stad is, liggen er twee agglomeraties aan de randen van Iowa, de Quad Cities op de grens met Illinois, waartoe Davenport en Bettendorf behoren, en de stad Council Bluffs, die een satellietstad is van het grotere Omaha in Nebraska.

Iowa is een blanke staat, bijna 90% van de inwoners is blank en er zijn betrekkelijk weinig Hispanics of African Americans. Inwoners van Iowa zijn veelal van west-Europese afkomst. De bevolkingsgroei in Iowa vindt uitsluitend in de stedelijke counties plaats.

Geschiedenis

De eerste Europeanen in wat nu Iowa is waren Fransen uit Canada in 1673. Het gebied werd daarna geclaimed door Frankrijk en was een Frans territorium tot 1763, wat nog te herkennen is in de vele Franse plaatsnamen in Iowa. Het behoorde toen tot Louisiana, dat enige tijd onder bestuur stond van Spanje. In 1800 kreeg Frankrijk weer de macht over La Louisiane, maar verkocht het in 1803 aan de Verenigde Staten als de Louisiana Purchase. Pas midden 19e eeuw begonnen er meer Amerikaanse nederzettingen in Iowa gesticht te worden, de eerste permanente Europese nederzetting was in 1833, en in 1838 werd het Iowa Territory georganiseerd. Hiertoe behoorde al het land tussen de Mississippi River en Missouri River tot de grens met Canada, inclusief delen van wat nu Minnesota, South Dakota en North Dakota zijn. In 1846 werd Iowa de 29e staat van de Verenigde Staten, met de huidige grenzen. In de tweede helft van de 19e eeuw werd Iowa volledig gecultiveerd met landbouwgebieden en begon het inwonertal razendsnel te groeien. Vanaf de jaren '30 veranderde de landbouw van Iowa van kleinschalige boerderijen tot grote gemechaniseerde boerderijen. Het aandeel inwoners dat in de landbouw werkte daalde scherp, en veel bewoners vertrokken naar de grotere steden, met name Des Moines, Cedar Rapids en Davenport. Tijdens de landbouwcrisis van de jaren '80 kromp het inwonertal van Iowa.

Wegennet

Iowa heeft zoals veel staten op de Great Plains een zeer dicht wegennet dat in een grid is opgedeeld. Dit grid deelt de landbouwgebieden op en een groot aantal van deze wegen zijn geasfalteerd, zodat Iowa een uitgebreid netwerk van verharde wegen heeft.

Wegbeheer

De wegbeheerder van de staat is het Iowa Department of Transportation, afgekort IowaDOT. Het IowaDOT beheert 14.273 kilometer weg, een betrekkelijk klein deel van het totale wegennet van Iowa, dat 184.208 kilometer beslaat. Het grootste deel daarvan is in het beheer van de counties. IowaDOT beheert ook 4.103 van de 24.661 bruggen in de staat. Iowa kent relatief veel middelgrote bruggen, voornamelijk over de Mississippi River en Missouri River. In 2017 had Iowa het grootste aantal in slechte conditie verkerende bruggen in de Verenigde Staten, maar de conditie van het wegennet verbeterde in 2017 wel het meest van alle staten.

Het IowaDOT heeft zijn oorsprong in de Iowa State Highway Commission die in 1904 opgericht werd. Iowa was hiermee één van de eerste staten ten westen van de Mississippi River die een state highway commission had. Iowa was tevens één van de staten die een dergelijke naam het langste in gebruik had, waar andere staten een 'highway department' kregen, behield Iowa de State Highway Commission tot 1974, toen het werd hernoemd naar het Iowa Department of Transportation. In die periode gingen de meeste staten over op een 'Department of Transportation'.

Opvallend is dat het IowaDOT zijn hoofdkantoor niet in de hoofdstad Des Moines heeft, maar in de stad Ames. Dit komt omdat het zijn oorsprong heeft in Iowa State University (destijds: Iowa State College).

Interstate Highways

Het gridnetwerk van de staat Iowa.

Diverse Interstate Highways verlopen door Iowa. De Interstate 29 vormt een noord-zuidroute langs de westgrens van de staat, via Council Bluffs tot Sioux City. I-29 volgt hier de Missouri River. De Interstate 35 voert noord-zuid door het midden van de staat, via de hoofdstad Des Moines. De Interstate 74 begint in Davenport en steekt al snel de Mississippi River over, die de grens met Illinois vormt. De Interstate 80 is de voornaamste oost-westroute van Iowa en voert vanaf Council Bluffs via Des Moines naar Davenport. Dit is één van de belangrijkste oost-westroutes van de Verenigde Staten. Langs I-80 bevindt zich ten westen van Davenport de 'Iowa 80', de grootste truck stop van de Verenigde Staten.

Daarnaast zijn er enkele auxiliary routes van de Interstate Highways in Iowa. De Interstate 129 vormt de zuidelijke bypass van Sioux City en is deels in Nebraska gelegen. De Interstate 235 ontsluit het centrum van Des Moines en vormt samen met I-35/I-80 een 'box' van freeways door de stad. De Interstate 280 vormt een alternatieve route rond Davenport en vormt de westring van de Quad Cities op de grens met Illinois. De Interstate 380 verbindt Waterloo met Iowa City, via Cedar Rapids. Dit is de belangrijkste regionale Interstate Highway van Iowa. De Interstate 480 loopt maar een kilometer in Iowa en is onderdeel van de route door Omaha, Nebraska. De Interstate 680 loopt ook deels door Nebraska en is onderdeel van een alternatieve route rond Omaha. I-680 legt echter een significant grotere afstand in Iowa af dan I-480.

US Highways

Tal van US Highways doorkruisen Iowa, maar weinig zijn zo belangrijk als de US 20 die een oost-westroute door de noordelijke helft van de staat vormt, vanaf Sioux City via Fort Dodge en Waterloo naar Dubuque vormt en voor een aanzienlijk deel als freeway is uitgebouwd, en elders als 2x2 divided highway. Andere belangrijke US Highways die met 2x2 rijstroken zijn uitgerust zijn de US 18 van Clear Lake tot Charles City, US 34 in het zuidoosten van de staat, de US 61 van Davenport tot Dubuque, de US 63 van Waterloo tot New Hampton, de US 75 van Sioux City tot Le Mars, de US 151 tussen Cedar Rapids en Dubuque en de US 218 vanaf Keokuk via Iowa City, Cedar Rapids en Waterloo naar Charles City. De US 218 valt deels samen met I-380.

Interstates en US Highways in de staat Iowa
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Des Moines • Omaha

State Highways

Het secundaire wegennet van Iowa wordt gevormd door de state highways, opgedeeld in primary roads en secondary roads, die ook wel farm to market roads worden genoemd. De secondary roads zijn feitelijk geen state highways, maar county highways. De primary roads zijn de eigenlijke state highways en zijn genummerd van 1 t/m 999. In 2003 is een aanzienlijk deel van de state highways overgedragen naar de counties, zodat de staat alleen nog het kernnet van wegen beheert. Hierbij is een groot deel van de nummers boven 200 komen te vervallen. De wegnummering voor state highways werd in 1920 geïntroduceerd.

Er zijn nauwelijks state highways die als freeway zijn uitgebouwd, de enige noemenswaardige freeways zijn Iowa 5 als ringweg van Des Moines en een deel van Iowa 100 in Cedar Rapids. Delen van Iowa 60 en Iowa 163 hebben korte ongelijkvloerse bypasses, maar zijn tussen de dorpen gelijkvloers.

Tolwegen

In Iowa zijn geen algemene tolwegen, deze zijn er ook nooit geweest. Wel moet op een klein aantal bruggen over de Mississippi River en Missouri River tol betaald worden.

De tolbruggen in Iowa;

• Bellevue Bridge (Missouri River)
• Fort Madison Bridge (Mississippi River)
• Plattsmouth Bridge (Missouri River)

Deze bruggen liggen buiten het hoofdwegennet, er zijn geen elektronische betaalmogelijkheden.

Geschiedenis

Voordat het Interstate Highway-systeem in 1956 gecreëerd werd had Iowa geen kilometer snelweg. De staat had de snelle groei van het inwonertal al rond 1910 afgerond, waarna de groei nog mondjesmaat ging, en soms zelfs stagneerde of afnam. Iowa was van oudsher een vrij belangrijke staat voor doorgaand verkeer. Dit kwam omdat oost-westverkeer in Iowa twee grote rivieren over moest steken; de Mississippi River op de grens met Illinois en de Missouri River op de grens met Nebraska. De belangrijkste doorgaande routes voor het snelwegentijdperk waren de US 6 van Omaha via Des Moines en Iowa City naar Bettendorf, de wat zuidelijker verlopende US 34 via Burlington, de US 20 in het noorden van de staat, allen als oost-westroutes. Voor noord-zuidverkeer waren de US 65 en US 69 door het midden van de staat van belang, en de US 61 in het oosten. In het westen was geen belangrijke noord-zuidverbinding, verkeer gebruikte toen de US 75 en US 77 in Nebraska, net over de Missouri River. Dit kwam omdat Omaha de grootste stad was in dit gebied, en ten westen van de rivier lag.

Nadat het Interstate Highwaysysteem werd gecreëerd ging de bouw van het snelwegennet in Iowa voortvarend van start, vergelijkbaar met de zuidelijke buur Missouri. De allereerste snelweg was de I-35 in Des Moines, die op 21 september 1958 werd geopend. Slechts een paar dagen later opende de tweede snelweg, de I-29 in Sioux City op 1 oktober 1958. Begin jaren 60 werd aan twee assen snel gebouwd, namelijk de I-80 van Des Moines naar Davenport en de I-29 van Council Bluffs naar Sioux City. Andere delen werden ook opengesteld, maar werden pas eind jaren 60 of begin jaren 70 voltooid. In 1972 waren de I-29 en I-80 doorgaand te berijden door Iowa. In 1975 was de I-35 doorgaand te berijden, waarmee het hoofdroutenet binnen 17 jaar voltooid was. Ook werd gedurende de jaren 60 de eerste stedelijke snelweg van Iowa aangelegd, namelijk de I-235 door Des Moines.

In de jaren 70 werden nog een aantal kortere snelwegen voltooid. In 1973 kwam de I-280 langs de westkant van Davenport gereed, en in 1974 kwam de I-74 door het iets oostelijker gelegen Bettendorf gereed. In 1976 was de I-129 als bypass van Sioux City gereed en in 1979 was de I-680 voltooid. De meeste bruggen over de grote rivieren werden in deze tijd ook tolvrij, voorheen waren bijna alle bruggen over de Mississippi en Missouri tolbruggen. De bruggen in Interstate Highways zijn nooit tolbruggen geweest. Het laatste grote nieuwbouwproject in de staat Iowa was de bouw van de I-380 van Iowa City via Cedar Rapids naar Waterloo. In 1976 was het deel tussen Iowa City en Cedar Rapids gereed, maar het duurde nog tot 1985 voordat het traject tussen Cedar Rapids en Waterloo opengesteld werd.

Sinds de jaren 80 zijn er geen nieuwe lange-afstandssnelwegen meer aangelegd. Wel zijn sommige U.S. Highways deels ongelijkvloers gemaakt, zoals de US 18 en US 20, die over wat langere afstanden ongelijkvloerse kruisingen kennen, en fragmenten van andere wegen. Tussen 1996 en 2002 werd de tweede bypass van Des Moines geopend, langs de zuid- en oostkant van de stad. Dit is echter geen Interstate Highway, maar is genummerd als de SR-5 en US 65. Het inwonertal van Iowa is sinds 1950 maar beperkt gegroeid, van zo'n 2,6 miljoen in 1950 naar iets meer dan 3 miljoen in 2010. Hiermee heeft de staat echter al gepresteerd om een daling te voorkomen, wat in de jaren 80 nog niet zo vanzelfsprekend was. In 2018 was de verdubbeling van de volledige 490 kilometer van de US 20 naar een 2x2 divided highway in het noorden van de staat gereed.