Canarische Eilanden

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf Islas Canarias)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Islas Canarias
Hoofdstad Santa Cruz de Tenerife
Oppervlakte 7.447 km²
Inwonertal 2.173.000
Lengte wegennet 12.000 km
Lengte snelwegennet 318[1] km

De Islas Canarias of kortweg Canarias (Nederlands exoniem: Canarische eilanden) zijn een eilandengroep, en autonome comunidad van Spanje, bestaande uit de provincies Las Palmas en Santa Cruz. De eilanden zijn samen goed voor 2.173.000 inwoners, en hebben tezamen een oppervlakte van 7.447 km². De hoofdstad is gedeeld tussen Santa Cruz de Tenerife en Las Palmas de Gran Canaria.

Inleiding

De Canarische eilanden liggen voor de kust van het zuiden van Marokko in de Atlantische Oceaan, 1.050 tot 1.500 kilometer ten zuidwesten van het Spaanse vasteland, 450 kilometer ten zuiden van Madeira (Portugal). Op zijn kortst is men 95 kilometer uit de kust van Marokko. Een aantal eilanden liggen nog wat zuidelijker, voor de kust van de Westelijke Sahara, 1.500 kilometer ten noorden van de Kaapverdische eilanden. De belangrijkste eilanden zijn Gran Canaria, Tenerife, Lanzarote, La Palma, Gomera en Fuerteventura. Las Palmas is met 381.000 inwoners de grootste stad, Santa Cruz telt 220.000 inwoners.

Tenerife, La Palma en Gran Canaria zijn zeer bergachtig. Het hoogste punt is de Teide met 3.718 meter op Tenerife, tevens de hoogste berg van heel Spanje. Fuerteventura en Lanzarote zijn wat minder bergachtig. De oostelijke kusten bestaan veelal uit rotswoestijnen, de westelijke en noordelijke kusten zijn wat groener doordat hier meer neerslag valt. Er liggen in totaal 4 nationale parken op de Canarische eilanden. Toerisme is de belangrijkste peiler van de economie, samen met de bouwsector.

De naam van de Canarische Eilanden komt uit het Latijns, Canariae Insulae, wat 'eiland van de honden' betekent. Het is niet vernoemd naar kanaries, zij zijn juist vernoemd naar de Canarische Eilanden.

Wegennet

De TF-5 op Tenerife.

Vier eilanden hebben minstens één autosnelweg, Lanzarote heeft één korte autosnelweg, Fuerteventura, Gran Canaria en Tenerife hebben meerdere autosnelwegen, langs de noord- en oost-/zuidkust van beide eilanden. Beide eilanden hebben dichtbevolkte gebieden rond hun hoofdsteden, en hier komen ook andere snelwegen voor. Gran Canaria heeft nipt het grootste snelwegennet, alhoewel de langste autosnelweg op Tenerife ligt. Er zijn plannen om op Tenerife een snelwegring aan te leggen, daarvoor dienen zowel de TF-1 als TF-5 verlengd te worden. Op Gran Canaria bestaan zulke plannen niet. Op Fuerteventura zijn plannen voor drie korte snelwegen. Het grotere eiland La Palma heeft vanwege geografische omstandigheden geen snelwegen. Op La Gomera en El Hierro zijn evenmin snelwegen.

Geschiedenis

De Canarische Eilanden hadden tot na de Tweede Wereldoorlog een onderontwikkeld wegennet, veel gebieden waren nog niet over de weg bereikbaar, of alleen via grote omwegen. Ook een deel van de reguliere wegen was indertijd nog niet compleet. Vermoedelijk de eerste hoogwaardige weg op de Canarische Eilanden was de TF-5 op Tenerife, in 1946 werd de luchthaven Los Rodeos in gebruik genomen, indertijd is ook een dubbelbaans weg tussen Santa Cruz en de luchthaven aangelegd, die één ongelijkvloerse aansluiting had.

In 1967 begon op Tenerife de bouw van de Autopista del Sur (TF-1), tussen Santa Cruz en Los Cristianos. De autopista werd in meerdere fases in 1970-1971 opengesteld, maar was nog vrijwel overal een enkelbaans weg. Alleen een klein stukje bij Santa Cruz opende in 1970 met 2x2 rijstroken, dit was vermoedelijk de eerste autosnelweg van de Canarische Eilanden. De TF-1 is tussen 1980 en 1990 in fases naar 2x2 rijstroken verbreed.

In 1975 opende de eerste autosnelweg op Gran Canara, een deel van de GC-1 bij Las Palmas. Tegen 1989 bereikte deze autosnelweg de belangrijke badplaats Las Palomas. Tenerife en Gran Canaria hadden hiermee eenzelfde vorm van ontwikkeling van het wegennet. In de jaren '80 opende ook de eerste autosnelweg op Fuerteventura, de FV-2 tussen Puerto del Rosario en de luchthaven. De ontwikkeling van autosnelwegen volgde voor 2000 voornamelijk op Tenerife en Gran Canaria, waar rond de hoofdsteden Santa Cruz en Las Palmas een netwerk van autosnelwegen werd aangelegd. Op Lanzarote werd de LZ-2 al voor 2000 deels als autosnelweg aangelegd.

Na 2000 kwam de bouw van autosnelwegen op de Canarische Eilanden in een stroomversnelling, er werden ambitieuze plannen gemaakt voor nieuwe autosnelwegen. Vanwege de financiële crisis werden bijna alle projecten in 2009 gestaakt. Na 2015 begon de bouw van enkele projecten weer hervat te worden, met nieuwe autosnelwegen op vier eilanden. In 2015 was de LZ-3 als bypass van Arrecife op Lanzarote voltooid als autosnelweg. Tussen 2016 en 2024 opende de FV-1 op Fuerteventura als autosnelweg tussen Puerto del Rosario en Corralejo. Ook openden in die tijd delen van de FV-2 als autosnelweg op het zuiden van Fuerteventura. In de periode 2016-2021 kwam de GC-3 als bypass van Las Palmas gereed.

Op El Hierro, Gomera en La Palma zijn geen autosnelwegen aangelegd. Het eiland La Palma kwam in 2021 in het nieuws vanwege een grote vulkaanuitbarsting waardoor delen van het eiland onder lava bedolven werden, waaronder ook alle wegen aan de zuidwestkant van het eiland. Op 25 mei 2023 werd de definitief herstelde LP-213/215 in gebruik genomen.[2]

Autonelwegen op de Canarische Eilanden

Fuerteventura: FV-1FV-2FV-3

Gran Canaria: GC-1GC-2GC-3GC-4GC-10GC-23GC-31

Lanzarote: LZ-1LZ-2LZ-3

Tenerife: TF-1TF-2TF-4TF-5


Wegbeheer

Op de Canarische eilanden zijn geen wegen in het beheer van de nationale overheid (estado nacional). Alle wegen zijn sinds 1991 een carretera autonómica. De wegen zijn echter in het beheer van de Cabildo Insular (eilandraad) van elk eiland. De wegen worden echter wel gefinancierd vanuit de regionale overheid (Gobierno de Canarias) middels het Dirección General de infraestructura Viaria.

De eilanden

El Hierro

El Hierro is het westelijkste en zuidelijkste eiland van de Canarische eilanden. Wegen op dit eiland hebben de prefix 'HI'. Er zijn slechts een handjevol doorgaande wegen op het eiland, die grotendeels smal en bochtig zijn. De westkant van het eiland wordt gekenmerkt door steile hellingen die circa 1.000 meter oprijzen uit de vallei waarin Frontera is gelegen. De voornaamste veerdienst gaat vanaf Puerto de la Estaca naar Tenerife. Er zijn twee langere tunnels op El Hierro, de 2.240 meter lange Túnel de Los Roquillos van de HI-5, die stijgt van 100 naar 300 meter. Deze tunnel opende op 25 augustus 2003 voor het verkeer. Daarnaast is er nog een circa 850 meter lange tunnel van de HI-2 naar een dunbevolkte kuststreek aan de zuidoostkant van het eiland. Enkele wegen lopen tot circa 1.300 meter boven zeeniveau. De onverharde HI-45 loopt naar de top van de 1.501 meter hoge Pico de Malpaso, het hoogste punt van het eiland.

Fuerteventura

Fuerteventura

Fuerteventura is een langgerekt eiland dat maximaal 100 kilometer van noord naar zuid en 25 kilometer van west naar oost meet. Het eiland ligt het dichtst bij Marokko, op 100 kilometer van de Afrikaanse kust. Wegen op Fuerteventura hebben de prefix 'FV'. Fuerteventura heeft een kaal landschap, maar de bergen zijn niet erg hoog. De meeste resorts zijn aan de oost- en zuidkust, waarvan Costa Calma het grootste is. Op Fuerteventura is sprake van een redelijk uitgebreid wegennet, men kan bijna alle gebieden over de weg bereiken. De FV-2 vormt de belangrijkste noord-zuidroute van het eiland en is gedeeltelijk een autovía. De FV-1 verbindt Puerto del Rosario met Corralejo op het noorden van het eiland en de FV-3 vormt de ongelijkvloerse, enkelbaans rondweg van Puerto del Rosario. Veerdiensten naar andere eilanden vertrekken vanaf Corralejo, Puerto del Rosario, Gran Tarajal en Morro Jable.

Gran Canaria

De GC-1 ten noorden van Maspalomas

Gran Canaria is een bergachtig eiland in de vorm van een cirkel in het midden van de Canarische Eilanden. Qua inwonertal is dit het tweede eiland van de eilandengroep. Het is betrekkelijk dichtbevolkt. Las Palmas de Gran Canaria is de gedeelde hoofdstad van de Canarische Eilanden. Gran Canaria is bergachtig, de 1.949 meter hoge Pico de las Nieves is het hoogste punt van het eiland. Wegen op Gran Canaria hebben de prefix 'GC'. Er is sprake van een netwerk van autovías, waarvan de GC-1 de hoofdstad Las Palmas met de toeristenstad Maspalomas aan de zuidkant van het eiland verbindt. Voor toeristen is dit de belangrijkste weg van Gran Canaria, omdat het ook de luchthaven ontsluit. De GC-2 vormt de oost-westroute langs de noordkant van het eiland en is ook deels een autovía. De GC-3 vormt de bypass van Las Palmas. De GC-4, GC-23 en GC-31 vormen korte snelwegen in de regio rond Las Palmas. Kenmerkend voor de snelwegen rond Las Palmas zijn de vele korte tunnels en dalviaducten. Sommige snelwegen zijn vrij breed, de GC-1 telt tot 5 rijstroken per richting.

Buiten de autovías zijn de meeste wegen bochtig en smal. Er is veel verspreide bebouwing in de bergen van Gran Canaria, waardoor ook secundaire wegen relatief drukbereden worden. Een uitgebreid netwerk van secundaire wegen ontsluit het binnenland. De GC-134 loopt naar de top van de Pico de las Nieves. Veel wegen in het binnenland zijn kronkelig en tijdrovend om te rijden. Het wegennet is op de zuidwestelijke helft van het eiland dunner dan op de noordoostelijke helft. De wegen zijn landschappelijk zeer mooi.

La Gomera

La Gomera is het kleinste eiland en heeft het op één na minste inwoners. Het valt bestuurlijk onder de provincie Tenerife, wegen hebben de prefix 'GM'. Het eiland heeft een bescheiden netwerk van kronkelige bergwegen. Hoge snelheden zijn bijna nergens mogelijk, er zijn geen autovías of andere hoogwaardige wegen. Opvallend is het verschil in vegetatie, hoger gelegen delen van het eiland zijn veel groener en bebost. De hoogste wegen lopen tot circa 1.350 meter boven zeeniveau, het hoogste punt van het eiland, de 1.487 meter hoge Alto de Garajonay, kan via gravelwegen bereikt worden, deze zijn niet opengesteld voor gemotoriseerd verkeer. Het ligt hooguit een kilometer van geasfalteerde wegen. De hoger gelegen delen van La Gomera zijn vaak bedekt met mist en wolken, terwijl de lager gelegen delen er woestijnachtig uit zien. Veerdiensten vertrekken vanaf San Sebastián de La Gomera, de hoofdstad van het eiland. De luchthaven ligt echter westelijker en is alleen via kronkelige bergwegen vanuit San Sebastián de La Gomera te bereiken.

Lanzarote

Lanzarote.

Lanzarote is het oostelijkste en noordelijkste van de Canarische Eilanden. Ten noorden van Lanzarote liggen nog twee kleine eilandjes. Lanzarote ligt circa 1.000 kilometer van het Spaanse vasteland en 500 kilometer ten zuidoosten van het Portugese eiland Madeira. Lanzarote heeft een bijzonder landschap met lavavlaktes en lage heuvels. Wegen op Lanzarote hebben de prefix 'LZ'. Er zijn formeel geen autovías op Lanzarote, maar wel enkele wegen rond Arrecife met 2x2 rijstroken en ongelijkvloerse aansluitingen, waar maximaal 100 km/h gereden mag worden. Het wegennet van Lanzarote is relatief goed uitgebouwd. De LZ-1, LZ-2 en LZ-3 zijn de belangrijkste wegen van het eiland. Op de zuidkust van Lanzarote zijn grootschalige resorts, met name rond Playa Blanca, Puerto del Carmen, Costa Teguise en Playa Honda. De meeste veerdiensten vertrekken vanuit Arrecife, er is ook een veerdienst naar Cadiz. Vanaf Playa Blanca is ook een korte veerdienst naar Corralejo op Fuerteventura.

La Palma

De 2.423 meter hoge Roque de los Muchachos, de hoogste weg van de Canarische Eilanden.

La Palma is het meest noordwestelijke eiland van de Canarische Eilanden. Wegen op dit eiland hebben de prefix 'LP'. Het eiland is bergachtig, alhoewel de hellingen aan de west- en oostkant van het zuidelijk deel van La Palma niet zo steil zijn en vaak bedekt met kassen. Op het hoogste punt van het eiland staan vele astronomische observatoria, het is mogelijk via geasfalteerde wegen het hoogste punt van La Palma te bereiken, de 2.423 meter hoge Roque de los Muchachos. Dit is tevens de hoogste geasfalteerde weg van alle Canarische eilanden. De LP-4 is de voornaamste toegangsweg naar dit gebied. Veel plaatsen op La Palma liggen niet aan zee, maar hoger op de hellingen. Alleen de hoofdstad Santa Cruz ligt echt aan zee.

De meeste wegen op La Palma zijn kronkelig en tijdrovend om te rijden. Alleen de LP-3 is tussen El Paso en Santa Cruz de La Palma een wat snellere route, met de Túnel de la Cumbre die op 4 mei 2003 is opengesteld. Deze verving een oudere, iets hoger gelegen tunnel. De LP-2 heeft bij Santa Cruz de La Palma een klein stukje 2x2 rijstroken en ongelijkvloerse aansluitingen, zelfs met afritnummering. Dit heeft echter niet de status van autovía. De LP-3 heeft ook twee ongelijkvloerse aansluitingen boven Santa Cruz.

De grootste stad op La Palma is Los Llanos de Aridane op de westzijde van het eiland. De hoofdstad is het wat kleinere Santa Cruz de La Palma op de oostzijde van het eiland, dit is ook de enige echte kustplaats. Van oudsher zijn de belangrijkste faciliteiten van het eiland rond Santa Cruz gelegen, zoals de belangrijkste haven, de luchthaven en het ziekenhuis. Daardoor is de omgeving van Santa Cruz drukker dan die van Los Llanos en is ook het meeste geïnvesteerd in de wegen rond Santa Cruz, waar de LP-2 een klein stukje een de-facto autovía is en heeft Santa Cruz en ongelijkvloerse rondweg (LP-20) terwijl Los Llanos een eenvoudiger rondweg heeft in de vorm van de LP-21, beiden zijn in dezelfde periode aangelegd.

Vanwege de concentratie van de bevolking op de westkant en oostkant van La Palma waren verbindingen tussen beide gebieden altijd het meest urgent om te ontwikkelen. Doorgaand verkeer moest oorspronkelijk over een 1480 meter hoge bergpas via wat thans de LP-301 is, of rond de zuidkant van het eiland via de LP-2. In 1970 opende de Túnel de Cumbre voor het verkeer, met 1.100 meter was dit de eerste grote investering in het wegennet van La Palma. In 2003 is er een tweede tunnel aangelegd om de capaciteit te vergroten.

Voor het toerisme zijn in La Palma op tal van plekken uitzichtspunten langs wegen aangelegd, ook wel een 'Mirador' genoemd, sommige worden aangegeven met borden.

Primaire wegen op La Palma

LP-1LP-2LP-3LP-4LP-5LP-20LP-21


Tenerife

Tenerife is het grootste en meestbevolkte eiland van de Canarische Eilanden. Het meet 85 bij 50 kilometer en is zeer bergachtig. De wegen op dit eiland hebben de prefix 'TF'. Er is sprake van een netwerk van autovías, de TF-1 is de langste snelweg en loopt vanaf Santa Cruz de Tenerife naar de zuidkant van het eiland. De TF-1 telt deels 2x3 rijstroken. De TF-2 vormt de bypass van Santa Cruz, terwijl de TF-5 een langere snelweg van Santa Cruz naar de noordkust vormt. De TF-4 is een korte inprikker van Santa Cruz.

Het bergachtige binnenland van Tenerife heeft niet zo'n dicht wegennet als Gran Canaria. De TF-21 vormt de hoogste weg van het eiland en loopt langs de Teide, die per kabelbaan bereikt kan worden. De TF-21 loopt op maximaal circa 2.350 meter boven zeeniveau. Onverharde wegen gaan nog hoger, tot circa 2.750 meter, maar deze zijn niet opengesteld voor gemotoriseerd verkeer. De TF-21, TF-24 en TF-38 zijn de voornaamste wegen voor toeristen rond de Teide. Andere wegen verlopen veel lager op de hellingen.

Referenties

Autonome regio's (comunidades) in Spanje

Andalucía · Aragón · Asturias · Cantabria · Castilla-La Mancha · Castilla y León · Catalunya · Extremadura · Galicia · Islas Baleares (Balearen) · Islas Canarias (Canarische Eilanden) · La Rioja · Madrid · Murcia · Navarra · País Vasco (Baskenland) · Valenciana