Kazachstan

Қазақстан - Qazaqstan
Hoofdstad	Astana
Oppervlakte	2.724.900 km²
Inwonertal	19.082.000
Lengte wegennet	247.347 km
Lengte snelwegennet	2700 km
Eerste snelweg	2010
Benaming snelweg	?
Verkeer rijdt	rechts
Nummerplaatcode	KZ

Kazachstan (Kazachstaans: Қазақстан, Qazaqstan) is een groot land in Centraal-Azië. Het land is het op acht na grootste land ter wereld en is bijna 70 keer zo groot als Nederland. Het land telt 19 miljoen inwoners en de hoofdstad is Astana. De grootste stad is Almaty.

Inleiding

Geografie

Een brug over de rivier de Ishim in Astana.

Kazachstan is het grootste binnengesloten (niet aan zee liggend) land ter wereld en is in oppervlakte het negende land ter wereld. Het grenst aan Rusland, China, Kyrgyzstan, Uzbekistan en Turkmenistan. In het zuidwesten ligt de Kaspische Zee (dat geografisch als een meer beschouwd wordt), in het binnenland het bijna opgedroogde Aralmeer. In het zuidoosten ligt het grote Balkashmeer. Kazachstan meet 2.950 kilometer van west naar oost en maximaal 1.640 kilometer van noord naar zuid. Geografisch behoort een gebied ter grootte van de Benelux ten westen van de rivier de Ural tot Europa. De hoofdstad van Kazachstan is sinds 1997 Astana. Voordien was die eer voorbehouden aan de stad Alma-Ata (vanaf 1993: Almaty). Almaty is de grootste stad van het land.

Een groot deel van het land bestaat uit steppe, in het zuiden overgaand in woestijn. In het zuidoosten en oosten liggen hoge bergketens, voornamelijk op de grens met Kyrgyzstan, China en een deel van Rusland. De 7.010 meter hoge Khan Tengri is de hoogste berg van Kazachstan. Deze bergketens zijn het hele jaar door met sneeuw en gletsjers bedekt. De grote rivieren van Kazachstan stromen in drie richtingen, naar de Arctische Oceaan (Tobol, Ishim & Irtysh), naar de Kaspische Zee (Ural) en naar het Aralmeer (Syr Darya). Het water van de Syr Darya bereikt het Aralmeer niet meer vanwege irrigatie in Uzbekistan en Kazachstan.

Kazachstan heeft een continentaal klimaat met hete zomers en zeer koude winters. De temperaturen liggen in de zomer vaak boven de 30 °C en in de winter onder de -30 °C. De gemiddelde maximumtemperatuur in de hoofdstad Astana is 27 °C, de gemiddelde minimumtemperatuur in de winter -19 °C

Economie

Kazachstan heeft substantiële voorraden van gas en olie en is het welvarendste land in Centraal-Azië. Grote delen van de bevolking delen niet in deze welvaart. Diverse delen van het land zijn geschikt voor landbouw, maar ook grote delen bestaan uit te droge steppe.

Demografie

Kazachstan heeft ongeveer evenveel inwoners als Nederland, maar vanwege de enorme oppervlakte is de gemiddelde bevolkingsdichtheid laag. Ongeveer de helft van de Kazachen woont in steden, de andere helft op het platteland. Ongeveer 63% van de bevolking is etnisch Kazachstaans, 24% is Russisch. Daarnaast zijn er minderheden als Uzbeken, Oekraïners en Tataren. In Kazachstan wonen ook Duitsers. Voor 1991 woonden er ongeveer 1 miljoen Duitsers in Kazachstan, maar een groot deel migreerde na het uiteenvallen van de Sovjetunie. Ook migreerden in die tijd veel Russen, het aandeel Russen daalde van 38% in 1989 naar 24% in 2013.

In Kazachstan zijn twee officiële talen, het Kazachstaans en het Russisch. Beiden worden in het Cyrillische schrift geschreven. Beide talen worden wijdverbreid gesproken, het Russisch wordt vooral gebruikt in de media, door de overheid en in de zakenwereld.

Kazachstan heeft een aantal grote steden, waarvan Almaty (voor 1993: Alma-Ata) met 1,5 miljoen inwoners de grootste is. De hoofdstad Astana is met ruim 800.000 inwoners de tweede stad. Andere grote steden zijn Shymkent, Karaganda en Aktobe.

In het verleden zijn in Kazachstan de namen van steden één of meerdere malen gewijzigd. Met name gedurende de jaren '90 zijn veel steden hernoemd. De hoofdstad Astana is het vaakst van naam gewijzigd, van oorspronkelijk Akmolinsk naar Tselinograd in 1961, Akmola in 1992, Astana in 1998 en Nur-Sultan in 2019. In 2022 werd de naam weer gewijzigd naar Astana.

Geschiedenis

Kazachstan werd aanvankelijk bevolkt door nomaden. Later werd het voornamelijk bewoond door de Mongolen. Vanaf de 16e eeuw kreeg het weer een nomadisch karakter, waarbij de Kazachen de dominante bevolkingsgroep werden. In de 18e eeuw breidde het Russische Rijk naar het zuiden uit en tegen midden 19e eeuw behoorde heel Kazachstan tot het Russische Rijk. In 1936 werd het de Kazachstaanse Socialistische Sovjetrepubliek. In Kazachstan werd het ruimteprogramma van de Sovjetunie ontwikkeld vanuit de basis van Baikonur. In 1991 was Kazachstan het laatste land dat zich onafhankelijk verklaarde van de Sovjetunie. Het land blijft nauwe banden onderhouden met Rusland.

Wegennet

De A2 ten westen van Almaty.

Door de gigantische afstanden en het feit dat het land extreem dunbevolkt is, zijn er weinig wegen. Na 2010 heeft Kazachstan het wegennet significant gemoderniseerd, waarbij in de periode 2010-2020 ongeveer 2.500 kilometer autosnelweg is aangelegd. De Kazachstaanse autosnelwegen hebben echter niet allemaal een consistent ontwerp en substandaard elementen komen veelvuldig voor. De gigantische afstanden en algemene desolaatheid van het land maken reizen gevaarlijk, met name omdat brandstof niet zo vanzelfsprekend elke 50 kilometer te verkrijgen is als in Europa. De kwaliteit van de wegen is redelijk, al hebben ze vaak vorstschade in het voorjaar. Kazachstan kent een bitter klimaat met zeer koude winters en hete zomers, die hun aanslag doen op de kwaliteit van het wegdek. De lange-afstandswegen zijn enkelbaans en men kan flink opschieten door het gebrek aan bebouwde kommen. De grote steden liggen ver uit elkaar. In en rond de grote steden, zoals Almaty en Astana zijn ongelijkvloerse kruisingen te vinden, evenals meerstrooks boulevards. Het verkeer kan hier hectisch zijn, en de meeste Kazachen rijden in grote terreinwagens. Almaty en Astana hebben een ringweg, alhoewel dit geen volledige autosnelweg is.

Door Kazachstan is het megaproject Western Europe - Western China ontwikkeld, een oost-westroute die de M32 en A2 volgt. Deze weg is uitgebouwd met 2x2 rijstroken en is grotendeels ongelijkvloers, maar kent ook sporadisch gelijkvloerse kruispunten of U-turns. De weg is redelijk hoogwaardig, zo zijn rond tal van plaatsen nieuwe rondwegen aangelegd in plaats van de bestaande route te verbreden. Er is een ruim 1.400 kilometer lang traject van Kyzylorda tot de grens met China bij Khorgos naar 2x2 rijstroken verbreed.

Wegbeheer

De nationale wegbeheerder is QazAvtoJol (QAJ). QAJ beheert 24.400 kilometer weg, ongeveer 20 procent van alle wegen in Kazachstan. Sinds 2013 beheert QAJ ook de tolwegen. Ook bestaat er de wegbeheerder Kazavtodor. Kazavtodor beheert 19.955 kilometer weg, waaronder 958 kilometer tolweg. In augustus 2022 is besloten dat beide entiteiten samen gaan.

Autosnelwegen

   Autosnelweg

   Hoofdweg

Een aantal corridors is als autosnelweg uitgebouwd, veelal met 2x2 rijstroken, maar enkele trajecten tellen ook 2x3 rijstroken.

De belangrijkste snelwegtrajecten

• M32: Kyzyl-Orda - Shymkent
• M36: Karagandy - Astana
• A1: Astana - Shchuchinsk
• A2: Khorgos - Almaty
• A2: Almaty - Shymkent
• A3: Almaty - Taldykorgan
• A17/R4: Astana - Pavlodar
• Ring Astana (R10)
• BAKAD (Ring Almaty)

Tolwegen in Kazachstan

In Kazachstan waren in 2019 vier verschillende tolwegen. De eerste tolweg werd in 2013 in gebruik genomen en was de autosnelweg van Astana naar Schuchinsk. In 2019 kwamen hier drie tolwegen bij.

• A1 Astana - Schuchinsk (211 km), wegcategorie 1a, 2x3 rijstroken
• M36 Astana - Temirtau (134 km), wegcategorie 1a, 2x2 rijstroken
• A3 Almaty - Kapchagay (42 km), wegcategorie 1a, 2x3 rijstroken
• A2 Almaty - Khorgos (295 km), wegcategorie 1b, 2x2 rijstroken

In Kazachstan worden verschillende elektronische tolproducten aangeboden. Het elektronische tolsysteem heet Payway, daarnaast wordt gebruik gemaakt van de betaalplatformen Kaspi, Kassa24, Qiwi, Wooppay en Cyberplat. De transponders van Payway zijn alleen beschikbaar voor voertuigen met een Kazachstaans kenteken. In 2014 bedroeg de gemiddelde tol voor een personenauto slechts 1 tenge (€ 0,005) per kilometer.

Het is gepland dat rond 2020 op ongeveer een derde van het Kazachstaanse hoofdwegennet tol betaald moet worden. Later werd gesteld dat er in 2020 op 5.800 kilometer weg tol betaald moest worden, uitgebreid naar 11.000 kilometer weg in 2024.

Wegnummering

Kazachstan hanteerde, evenals de overige Centraal-Aziatische landen, lange tijd nog het Sovjetnummeringsyssteem. Daardoor hadden grensoverschrijdende wegen doorgaans hetzelfde M- of A-nummer. Alleen aan de grenzen met Rusland en China veranderden de nummers, sinds 2011 heeft ook Rusland het wegennet hernummerd en zijn er geen grensoverschrijdende M-wegen meer. Sinds 2000 is er een E-nummeringssysteem van kracht in Kazachstan. Naast de bestaande E-routes, zoals de E40 die in Kazachstan eindigt, zijn er nieuwere nummers met 3 cijfers bijgekomen. Deze worden in de praktijk vrijwel nooit aangegeven.

Nieuwe wegnummering

Kazachstan hanteerde nog de oude Sovjetwegnummering die na het onafhankelijk worden in 1991 niet direct veranderd werd. Sommige bronnen spreken van een hernummering in het jaar 2000, anderen pas van 2011. In 2011 zijn nieuwe A-nummers ingevoerd die niet op de Sovjetnummering gebaseerd zijn en een aantal bestaande A-routes overlappen of vervangen. De oude Sovjet M-wegen bleven echter grotendeels bestaan. Het Sovjet A-nummeringssysteem verviel wel volledig. Daarnaast zijn er nog regionale wegen met de prefix "P" en lokale wegen met de prefix "K".

M-wegen

Van de M-wegen zijn alle Sovjet-nummers behalve de M39 bewaard gebleven. De M39 is alleen nog gedefinieerd op het deel tussen Tashkent en Termez dat een stukje door Kazachstan voert. Deze weg is niet meer doorgaand te berijden, verkeer binnen Uzbekistan bypasst dit deel. De oude M39 van Almaty via Bishkek en Shymkent en Tashkent is niet meer als zodanig genummerd, dit is globaal de A2 geworden, alhoewel de hedendaagse A2 gedeeltelijk substantieel anders verloopt dan de historische M39.

#	Route	Lengte
M32	Russische grens - Uralsk - Aktobe - Kyzlylorda - Shymkent	2037 km
M36	Russische grens - Kostanay - Astana - Karaganda - Almaty	2047 km
M38	Russische grens - Pavlodar - Semey - Maykapshagai - grens China	1081 km
M39	grens Uzbekistan (vanuit Tashkent) - grens Uzbekistan (naar Termez)	24 km
M51	grens Rusland - Petropavlovsk - grens Rusland	190 km

A-wegen

Lijst van nieuwe A-wegen in Kazachstan:

#	Route	Lengte
A1	Astana - Kokshetau - Petropavlovsk	452 km
A2	UZ - Shymkent - Taraz - Almaty - PRC	1197 km
A3	Almaty - Ust-Kamenogorsk	1036 km
A4	Almaty - Agash - KGZ	132 km
A5	Aksay - Kolchat - PRC	160 km
A6	Koklek - Kegen - KGZ	115 km
A7	Usharal - Dostyik	184 km
A8	Taskesken - Bachty - PRC	187 km
A9	Ust-Kamenogorsk - Leninogorsk - RUS	167 km
A10	Ust-Kamenogorsk - Shemonancha - RUS	120 km
A11	Semipalatinsk - RUS	111 km
A12	Petropavlovsk - Sokolovka - RUS	62 km
A13	Kokshetau - Kishkenekol-Vidaikskiy - RUS	278 km
A14	Taraz - KGZ	14 km
A15	Zhizak - Gagarin - Zhetysay - Kirovskiy - Kyzylasker-Saryagash - Abay - Zhibekzholy - UZ	221 km
A16	Zhezkazgan - Petropavlovsk	940 km
A17	Kyzylorda - Pavlodar-Uspenka - RUS	1509 km
A18	Pavloda - Sherbakty - RUS	112 km
A19	Kachiry - Michaylovka - RUS	108 km
A20	Karaganda - Ayaguz - Tarbagatay-Bugaz	921 km
A21	Mamlyutka - Kostanay	398 km
A22	Karabutak - Komsomolskoye - Denisovka - Rudnyy - Kostanay	541 km
A23	Denisovka - Zhitinkara - Myuktikol - RUS	142 km
A24	Aktobe - Martuk - RUS	102 km
A25	Aktobe - RUS	127 km
A26	Kandygash - Emba - Shalkar - Irgiz	401 km
A27	Aktobe - Atyrau - RUS	871 km
A28	Uralsk - Atyrau	487 km
A29	Uralsk - Kamena - RUS	100 km
A30	Podstenoye - Federovka - RUS	144 km
A31	Chapayevo - Zhaliaktal - Kaztalovka - RUS	213 km
A32	Uralsk - Teloye - RUS	28 km
A33	Dossor - Kulsary - Beyneu - Say - Utes - Shetpe - Zhetybay - Aktau	798 km
A34	Zhetybay - Zhanauzen - Fetisovo - TM	237 km
A35	Aktau - Kuryk	59 km
A36	Kuryk - Zhetybay	64 km

R-wegen

De regionale wegen worden genummerd met de Cyrillische prefix "P", feitelijk de R. Deze nummering omvat belangrijke regionale wegen waarvan een aanzienlijk deel enkele honderden kilometers lang is, maar ook een hele serie bypasses, ringwegen en toegangswegen tot toeristische locaties. Er is geen duidelijk systeem van nummering, de meeste R-nummers liggen in het centrale deel van Kazachstan en maar weinig in het westen. De nummers boven de 50 zijn veelal minder belangrijk en zijn vermoedelijk later aan de wegnummering toegevoegd.

#	Route	Lengte
R1	Beyneu - Akzhigit (UZ)	84 km
R2	Astana - Korgalzhyn	161 km
R3	Astana - Kabanbai Batyr - Enthusiast - Kievka - Temirtau	250 km
R4	Astana - Ereimentau - Shiderty	238 km
R5	Pavlodar Western Bypass	15 km
R6	Makinsk - Aksu - Torgay	235 km
R7	Borovsk resort area	66 km
R8	Shchuchinsk - Zerenda	80 km
R9	toegang tot Vyacheslavksy Reservoir	17 km
R10	Astana Ring Road	71 km
R11	Kokshetau - Ruzayevka	196 km
R12	Kokshetau - Atbasar	184 km
R13	Zhaksy - Esil - Buzuluk	82 km
R14	Kokshetau Bypass	18 km
R15	Kegen - Narynkol	89 km
R16	Zhalanash - Saty-Kurmetty - Kolsai Lake	89 km
R17	Almaty - Talgar - Baidibek bi	68 km
R18	Kapshagay - Kurty	67 km
R19	Mezhdurechenskoye - Baiserke	52 km
R20	Saryozek - Koktal	192 km
R21	toegang tot Alma-Tau	15 km
R22	Almaty - Kosmostania	37 km
R23	Semey - Kainar	276 km
R24	Ust-Kamenogorsk - Semey	195 km
R25	Ust-Kamenogorsk - Altai - Ulken - Naryn - Katon - Karagai - Rahmanovkie Klyuchy	446 km
R26	Maykapkshagai - Kalzhyr - Markakol	124 km
R27	Kalkaman - Bayanaul - Umutker - Botakara	324 km
R28	toegang naar Karasai batyr	24 km
R29	Merke - Burylbaital	266 km
R30	Shu - Kainar	56 km
R31	Kentau - Turkestan - Arystanbab - Shaulder - Tortkol	30 km
R32	Shymkent Northern Bypass	37 km
R33	Mukur - Kulsary	136 km
R34	Zhairem - Karazhal - Atasu	144 km
R35	Akchatau - Agadyr - Ortau	195 km
R36	Kostanay - Auliekol - Surgan	257 km
R37	Bastau - Aktau - Temirtau	53 km
R38	Kostanay - Karabutak	6 km
R39	Kostana Bypass	21 km
R40	Makhambet - Kamit Ergaliev	45 km
R41	Leninsky - Irtyshk - Russkaya Polyana	264 km
R42	toegang tot Kabankai Batyr	4 km
R43	Rudny Bypass	7 km
R44	Kaztalovka - Zhanibek - grens Rusland	165 km
R45	Leninsky - Aksu - Koktobe - Bolshoi Akzhar - Kurchatov	220 km
R46	toegang naar Shuchinsko-Borovsk	9 km
R47	Karasu	18 km
R48	toegang Alatau FEZ	10 km
R49	Petropavlovsk Bypass	30 km
R50	Aktobe Northern Bypass	39 km
R51	Unige - Bisen - Sayhin	103 km
R52	toegang tot weg Novy Koluton - Akkol - Minskoye	5 km
R53	toegang tot T. Ryskulova	31 km
R54	toegang tot Karaganda	16 km
R55	toegang tot Ereimentau	36 km
R56	toegang tot Khan Orda	21 km
R57	"Петерфельд - Архангельск - Новокаменка - республиканская дорога А-16 "Жезказган - Петропавлоск"	31 km
R58	Bulaevo - Vozvyshenka - Molodogvardeyskoe - Kirovo - Kiyaly - Roshinskoe	228 km
R59	Roshinskoe - Korneevka - Voloshinka	87 km
R60	Voloshinka - Sergeevka - Timeryazevo	119 km
R61	Timiryazevo - Sarykol - regiogrens	32 km
R62	toegang naar luchthaven Petropavlovsk	5 km

Bewegwijzering

Kazachstan hanteert de inmiddels sterk verouderde Sovjetbewegwijzering. Wegnummers staan lang niet altijd aangegeven, en de borden zijn doorgaans in het Russisch (Cyrillisch), alhoewel op de belangrijkste routes bestemmingen in het Engels aangegeven staan.

Er is tevens een nieuwere generatie wegwijzers, met onderscheid naar witte (lokale), blauwe (niet-lokale) en groene (autosnelweg) bestemmingen. Deze is lang niet altijd in het Engels, alhoewel er gevallen zijn waar zowel in het Kazachs als Russisch bewegwijzerd wordt, wat op het oog hetzelfde lijkt omdat het Kazachs weinig afwijkt van het Russisch. De wegwijzers zijn meestal in kapitaalschrift (hoofdletters).

Door de enorme afstanden zijn bestemmingen op meer dan 1.000 kilometer afstand geen uitzondering. Zo wordt de Russische stad Samara meer dan 2.000 kilometer van te voren aangegeven. Kazachstan is lid van de Weense en Geneefse conventies en heeft daardoor de bekende Europese verkeersborden in gebruik.

Autosnelwegen

Rond 2010 lijkt nieuwe bewegwijzering zijn intrede hebben gedaan, op bijvoorbeeld de A-343 Almaty - Petropavlovsk die volgens bewegwijzering ook het nummer A-1 draagt. De nieuwe bewegwijzering is groen met witte kapitaalletters in zowel Kazachstaans als Engels. Doelen die via afritten te bereiken zijn, worden in blauwe vakken aangegeven.

Maximumsnelheid

wegtype	Vmax

In Kazachstan is de maximumsnelheid 60 km/h binnen de bebouwde kom en 100 km/h daarbuiten. In bebouwde kommen zijn ook gebieden waar 20 km/h de maximumsnelheid is.

Tot 2009 mocht er maximaal 90 km/h gereden buiten de bebouwde kom en 110 km/h op autosnelwegen. Sindsdien zijn er in delen van Kazachstan moderne autosnelwegen aangelegd, waardoor de maximumsnelheid op autosnelwegen in 2009 is verhoogd naar 120 km/h en in 2014 verder is verhoogd naar 140 km/h.

Referenties

Wegen van Europa

Albanië • Andorra • Armenië • Azerbeidzjan • België • Bosnië-Herzegovina • Bulgarije • Cyprus • Denemarken • Duitsland • Estland • Finland • Frankrijk • Georgië • Griekenland • Hongarije • Ierland • IJsland • Italië • Kazachstan • Kosovo • Kroatië • Letland • Liechtenstein • Litouwen • Luxemburg • Noord-Macedonië • Malta • Moldavië • Monaco • Montenegro • Nederland • Noorwegen • Oekraïne • Oostenrijk • Polen • Portugal • Roemenië • Rusland • San Marino • Servië • Slovenië • Slowakije • Spanje • Tsjechië • Turkije • Vaticaanstad • Verenigd Koninkrijk • Wit-Rusland • Zweden • Zwitserland in cursief landen die deels in Europa liggen of met Europa geassocieerd worden