Korteafstandsradio
Korteafstandsradio (vaak verkeerd gespeld als Korte Afstands Radio [1]) of afgekort KAR is een draadloos systeem om prioriteit te kunnen verlenen in verkeersregelingen. Het wordt in veel verkeersregelingen toegepast voor lijnbussen, maar ook hulpdiensten kunnen gebruikmaken van deze techniek om prioriteitsverlening te krijgen.
Werking
Detectie op selectieve basis
Alle soorten prioriteitssystemen werken op basis van selectieve detectie. Daarvoor liggen er normaal gesproken aparte detectielussen in het wegdek, welke alleen voertuigen detecteren die uitgerust zijn met een in- en uitmelder voor het prioriteitssysteem. Dat wil zeggen dat elk voertuig dat prioriteit wil krijgen bij het verkeerslicht, ook voorzien moet worden van deze techniek. Op deze manier wordt voorkomen dat andere voertuigen dan lijnbussen, zoals taxi's en touringcars, prioriteit kunnen krijgen bij verkeersregelingen.
Virtuele lussen
In tegenstelling tot oudere prioriteitssystemen met vaste detectielussen in het wegdek, werkt KAR met behulp van virtuele lussen. Dit heeft als voordeel dat er geen fysieke inmeld- en uitmeldlussen meer benodigd zijn. Er is alleen nog een zogenaamde verloslus benodigd bij de stopstreep, om voertuigen die niet gedetecteerd zijn alsnog prioriteit te kunnen geven. Uiteraard is het dan niet meer mogelijk om absolute prioriteit te geven, aangezien dat niet-gedetecteerde voertuig bij de stopstreep op de verloslus tot stilstand moet komen. Op het moment dat het voertuig over de verloslus rijdt, is het wel mogelijk om conflicterende richtingen in groen af te kappen of structuurdoorbreking toe te passen.
KAR-module
Voor het verzenden van een bericht vanuit het voertuig is een boordcomputer benodigd en om het signaal te ontvangen is er een KAR-modem en -software benodigd in de automaat. De KAR-module om prioriteit aan te vragen wordt KAR Priority Request Module genoemd, afgekort tot KPRM welke een GPS-ontvanger en KAR-modem bevat. De GPS-ontvanger bepaalt continu de positie van het voertuig en zodra een VRI wordt genaderd zal automatisch via het KAR-modem een prioriteitsaanvraag worden verzonden. In de module worden de triggerpunten (coördinaten van de locaties waar vanaf gecommuniceerd wordt) opgeslagen. Deze triggerpunten zijn met behulp van een GSM/GPRS-verbinding te downloaden zodat altijd met de meest recente situaties gewerkt kan worden.
Voordelen
KAR heeft als voordeel dat prioritering op velerlei manieren vorm gegeven kan worden. Dit kan op de volgende manieren:
Prioritering per lijnnummer
KAR heeft als voordeel dat het prioriteringsniveau per lijnnummer of per type lijnbus ingesteld kan worden. Dat maakt het mogelijk om Hoogwaardig Openbaar Vervoer een hogere prioriteit te geven dan een ontsluitende lijndienst.
Prioritering op stiptheid
Op tijd rijden is een belangrijke indicator voor zowel busbedrijven als concessieverleners. Het vervoersbedrijf kan worden bestraft door de concessieverlener voor het te laat of te vroeg rijden. In een concessie worden afspraken gemaakt over bonus/malus regelingen. KAR biedt als voordeel dat met aanvullende systemen zoals Sabimos of PDS de stiptheid van de lijndienst in de gaten gehouden kan worden en dat op basis van deze informatie de prioritering ingesteld wordt. Is een bus te laat dan krijgt deze zo mogelijk absolute prioriteit. Is een bus te vroeg dan krijgt deze lage prioriteit in de vorm van alleen structuurdoorbreking of moet de bus de normale regeling afwachten.
Onderlinge prioritering
Nog een voordeel van de stiptheidsmeting is de mogelijkheid om lijndiensten die elkaar kruisen verschillende prioriteit toe te delen afhankelijk van het type lijndienst of afhankelijk van het wel of niet op tijd rijden.
Hulpdiensten
Omdat hulpdiensten geen vaste routes rijden wordt voor elke naderingsrichting een virtuele lus gedefinieerd. De verkeersregelinstallatie kan bij detectie van een hulpdienst het verkeer vanuit de naderingsrichting alvast groen geven en het overige verkeer rood. Zodoende kan de hulpdienst vlot doorrijden en worden vreemde reacties door het overige verkeer voorkomen.
In de provincie Zeeland heeft vanaf juni 2007 een proef gedraaid met KAR op ambulances. Sindsdien wordt KAR steeds breder toegepast in Nederland voor ambulances en brandweer.
Bronnen
- Korte info over PDS
- Online informatie over Sabimos
- Infoblad Ko Hartog over KAR
- Verkeerskunde 2007/3; OV én auto profiteren van Enschedese busbanen