Kazachstan

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Қазақстан - Qazaqstan
Hoofdstad Astana
Oppervlakte 2.724.900 km²
Inwonertal 19.082.000
Lengte wegennet 247.347 km
Lengte snelwegennet 2766 km[1]
Eerste snelweg 2010
Benaming snelweg ?
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode KZ

Kazachstan (Kazachstaans: Қазақстан, Qazaqstan) is een groot land in Centraal-Azië. Het land is het op acht na grootste land ter wereld en is bijna 70 keer zo groot als Nederland. Het land telt 19 miljoen inwoners en de hoofdstad is Astana. De grootste stad is Almaty.

Inleiding

Geografie

Een brug over de rivier de Ishim in Astana.

Kazachstan is het grootste binnengesloten (niet aan zee liggend) land ter wereld en is in oppervlakte het negende land ter wereld. Het grenst aan Rusland, China, Kyrgyzstan, Uzbekistan en Turkmenistan. In het zuidwesten ligt de Kaspische Zee (dat geografisch als een meer beschouwd wordt), in het binnenland het bijna opgedroogde Aralmeer. In het zuidoosten ligt het grote Balkashmeer. Kazachstan meet 2.950 kilometer van west naar oost en maximaal 1.640 kilometer van noord naar zuid. Geografisch behoort een gebied ter grootte van de Benelux ten westen van de rivier de Ural tot Europa. De hoofdstad van Kazachstan is sinds 1997 Astana. Voordien was die eer voorbehouden aan de stad Alma-Ata (vanaf 1993: Almaty). Almaty is de grootste stad van het land.

Een groot deel van het land bestaat uit steppe, in het zuiden overgaand in woestijn. In het zuidoosten en oosten liggen hoge bergketens, voornamelijk op de grens met Kyrgyzstan, China en een deel van Rusland. De 7.010 meter hoge Khan Tengri is de hoogste berg van Kazachstan. Deze bergketens zijn het hele jaar door met sneeuw en gletsjers bedekt. De grote rivieren van Kazachstan stromen in drie richtingen, naar de Arctische Oceaan (Tobol, Ishim & Irtysh), naar de Kaspische Zee (Ural) en naar het Aralmeer (Syr Darya). Het water van de Syr Darya bereikt het Aralmeer niet meer vanwege irrigatie in Uzbekistan en Kazachstan.

Kazachstan heeft een continentaal klimaat met hete zomers en zeer koude winters. De temperaturen liggen in de zomer vaak boven de 30 °C en in de winter onder de -30 °C. De gemiddelde maximumtemperatuur in de hoofdstad Astana is 27 °C, de gemiddelde minimumtemperatuur in de winter -19 °C

Economie

Kazachstan heeft substantiële voorraden van gas en olie en is het welvarendste land in Centraal-Azië. Grote delen van de bevolking delen niet in deze welvaart. Diverse delen van het land zijn geschikt voor landbouw, maar ook grote delen bestaan uit te droge steppe.

Demografie

Kazachstan heeft ongeveer evenveel inwoners als Nederland, maar vanwege de enorme oppervlakte is de gemiddelde bevolkingsdichtheid laag. Ongeveer de helft van de Kazachen woont in steden, de andere helft op het platteland. Ongeveer 63% van de bevolking is etnisch Kazachstaans, 24% is Russisch. Daarnaast zijn er minderheden als Uzbeken, Oekraïners en Tataren. In Kazachstan wonen ook Duitsers. Voor 1991 woonden er ongeveer 1 miljoen Duitsers in Kazachstan, maar een groot deel migreerde na het uiteenvallen van de Sovjetunie. Ook migreerden in die tijd veel Russen, het aandeel Russen daalde van 38% in 1989 naar 24% in 2013.

In Kazachstan zijn twee officiële talen, het Kazachstaans en het Russisch. Beiden worden in het Cyrillische schrift geschreven. Beide talen worden wijdverbreid gesproken, het Russisch wordt vooral gebruikt in de media, door de overheid en in de zakenwereld.

Kazachstan heeft een aantal grote steden, waarvan Almaty (voor 1993: Alma-Ata) met 1,5 miljoen inwoners de grootste is. De hoofdstad Astana is met ruim 800.000 inwoners de tweede stad. Andere grote steden zijn Shymkent, Karaganda en Aktobe.

In het verleden zijn in Kazachstan de namen van steden één of meerdere malen gewijzigd. Met name gedurende de jaren '90 zijn veel steden hernoemd. De hoofdstad Astana is het vaakst van naam gewijzigd, van oorspronkelijk Akmolinsk naar Tselinograd in 1961, Akmola in 1992, Astana in 1998 en Nur-Sultan in 2019. In 2022 werd de naam weer gewijzigd naar Astana.[2]

Geschiedenis

Kazachstan werd aanvankelijk bevolkt door nomaden. Later werd het voornamelijk bewoond door de Mongolen. Vanaf de 16e eeuw kreeg het weer een nomadisch karakter, waarbij de Kazachen de dominante bevolkingsgroep werden. In de 18e eeuw breidde het Russische Rijk naar het zuiden uit en tegen midden 19e eeuw behoorde heel Kazachstan tot het Russische Rijk. In 1936 werd het de Kazachstaanse Socialistische Sovjetrepubliek. In Kazachstan werd het ruimteprogramma van de Sovjetunie ontwikkeld vanuit de basis van Baikonur. In 1991 was Kazachstan het laatste land dat zich onafhankelijk verklaarde van de Sovjetunie. Het land blijft nauwe banden onderhouden met Rusland.

Wegennet

De A2 ten westen van Almaty.

Kazachstan had in 2023 een netwerk van 96.000 kilometer weg, waarvan 25.000 kilometer nationale wegen en 71.000 kilometer lokale wegen.[3]

Door de gigantische afstanden en het feit dat het land extreem dunbevolkt is, is het wegennet vrij dun. Na 2010 heeft Kazachstan het wegennet significant gemoderniseerd, waarbij in de periode 2010-2020 ongeveer 2.500 kilometer autosnelweg is aangelegd. De Kazachstaanse autosnelwegen hebben echter niet allemaal een consistent ontwerp en substandaard elementen komen veelvuldig voor. De gigantische afstanden en algemene desolaatheid van het land maken reizen gevaarlijk, met name omdat brandstof niet zo vanzelfsprekend elke 50 kilometer te verkrijgen is als in Europa. De kwaliteit van de wegen is redelijk, al hebben ze vaak vorstschade in het voorjaar. Kazachstan kent een bitter klimaat met zeer koude winters en hete zomers, die hun aanslag doen op de kwaliteit van het wegdek. De lange-afstandswegen zijn enkelbaans en men kan flink opschieten door het gebrek aan bebouwde kommen. De grote steden liggen ver uit elkaar. In en rond de grote steden, zoals Almaty en Astana zijn ongelijkvloerse kruisingen te vinden, evenals meerstrooks boulevards. Het verkeer kan hier hectisch zijn, en de meeste Kazachen rijden in grote terreinwagens. Almaty en Astana hebben een ringweg, alhoewel dit geen volledige autosnelweg is.

Door Kazachstan is het megaproject Western Europe - Western China ontwikkeld, een oost-westroute die de M32 en A2 volgt. Deze weg is uitgebouwd met 2x2 rijstroken en is grotendeels ongelijkvloers, maar kent ook sporadisch gelijkvloerse kruispunten of U-turns. De weg is redelijk hoogwaardig, zo zijn rond tal van plaatsen nieuwe rondwegen aangelegd in plaats van de bestaande route te verbreden. Er is een ruim 1.400 kilometer lang traject van Kyzylorda tot de grens met China bij Khorgos naar 2x2 rijstroken verbreed.

Wegbeheer

De nationale wegbeheerder is QazAvtoJol (QAJ).[4] QAJ beheert 24.400 kilometer weg, ongeveer 20 procent van alle wegen in Kazachstan. Sinds 2013 beheert QAJ ook de tolwegen. Ook bestond voorheen de wegbeheerder Kazavtodor.[5] Kazavtodor beheerde 19.955 kilometer weg, waaronder 958 kilometer tolweg. In augustus 2022 is besloten dat beide entiteiten samen gaan.[6][7]

Autosnelwegen

   Autosnelweg
   Hoofdweg

Een aantal corridors is als autosnelweg uitgebouwd, veelal met 2x2 rijstroken, maar enkele trajecten tellen ook 2x3 rijstroken.

De belangrijkste snelwegtrajecten

  • M32: Kyzyl-Orda - Shymkent
  • M36: Karagandy - Astana
  • A1: Astana - Shchuchinsk
  • A2: Khorgos - Almaty
  • A2: Almaty - Shymkent
  • A3: Almaty - Taldykorgan
  • A17/R4: Astana - Pavlodar
  • Ring Astana (R10)
  • BAKAD (Ring Almaty)

Hoofdwegen

Autowegen in Kazachstan

M32M36M38M39M51

A1A2A3A4A5A6A7A8A9A10A11A12A13A14A15A16A17A18A19A20A21A22A23A24A25A26A27A28A29A30A31A32A33A34A35A36


Europese wegen

Europese wegen in Kazachstan

E38E40E121E123E125E127E004E011E012E013E014E015E016E018E019


Asian Highways

Asian Highways in Kazachstan

AH5AH6AH7AH9AH60AH61AH62AH63AH64AH67AH68AH70AH81


Tolwegen in Kazachstan

In Kazachstan is een groeiend netwerk van tolwegen, waarbij KazToll het tolsysteem exploiteert.[8][9]

In Kazachstan waren in 2019 vier verschillende tolwegen. De eerste tolweg werd in 2013 in gebruik genomen en was de autosnelweg van Astana naar Schuchinsk.[10] In 2019 kwamen hier drie tolwegen bij. In 2023 opende de ringweg van Almaty als tolweg.

  • A1 Astana - Schuchinsk (211 km), wegcategorie 1a, 2x3 rijstroken
  • M36 Astana - Temirtau (134 km), wegcategorie 1a, 2x2 rijstroken
  • A3 Almaty - Kapchagay (42 km), wegcategorie 1a, 2x3 rijstroken
  • A2 Almaty - Khorgos (295 km), wegcategorie 1b, 2x2 rijstroken
  • BAKAD ringweg Almaty (66 km), 2x2-2x3 rijstroken

In Kazachstan worden verschillende elektronische tolproducten aangeboden. Het elektronische tolsysteem heet Payway,[11] daarnaast wordt gebruik gemaakt van de betaalplatformen Kaspi, Kassa24, Qiwi, Wooppay en Cyberplat. De transponders van Payway zijn alleen beschikbaar voor voertuigen met een Kazachstaans kenteken. In 2014 bedroeg de gemiddelde tol voor een personenauto slechts 1 tenge (€ 0,005) per kilometer.[12]

Het was gepland dat rond 2020 op ongeveer een derde van het Kazachstaanse hoofdwegennet tol betaald moest worden.[13] Later werd gesteld dat er in 2020 op 5.800 kilometer weg tol betaald moest worden, uitgebreid naar 11.000 kilometer weg in 2024.[14] In 2022 werd gesproken dat er op dat moment 2.000 kilometer tolweg was, over 11 trajecten.[15][16]

Wegnummering

Kazachstan hanteerde, evenals de overige Centraal-Aziatische landen, lange tijd nog het Sovjetnummeringsyssteem. Daardoor hadden grensoverschrijdende wegen doorgaans hetzelfde M- of A-nummer. Alleen aan de grenzen met Rusland en China veranderden de nummers, sinds 2011 heeft ook Rusland het wegennet hernummerd en zijn er geen grensoverschrijdende M-wegen meer. Sinds 2000 is er een E-nummeringssysteem van kracht in Kazachstan. Naast de bestaande E-routes, zoals de E40 die in Kazachstan eindigt, zijn er nieuwere nummers met 3 cijfers bijgekomen. Deze worden in de praktijk vrijwel nooit aangegeven.

Nieuwe wegnummering

Kazachstan hanteerde nog de oude Sovjetwegnummering die na het onafhankelijk worden in 1991 niet direct veranderd werd. Sommige bronnen spreken van een hernummering in het jaar 2000, anderen pas van 2011. In 2011 zijn nieuwe A-nummers ingevoerd die niet op de Sovjetnummering gebaseerd zijn en een aantal bestaande A-routes overlappen of vervangen. De oude Sovjet M-wegen bleven echter grotendeels bestaan. Het Sovjet A-nummeringssysteem verviel wel volledig. Daarnaast zijn er nog regionale wegen met de prefix "P" en lokale wegen met de prefix "K".[17]

M-wegen

Van de M-wegen zijn alle Sovjet-nummers behalve de M39 bewaard gebleven. De M39 is alleen nog gedefinieerd op het deel tussen Tashkent en Termez dat een stukje door Kazachstan voert. Deze weg is niet meer doorgaand te berijden, verkeer binnen Uzbekistan bypasst dit deel. De oude M39 van Almaty via Bishkek en Shymkent en Tashkent is niet meer als zodanig genummerd, dit is globaal de A2 geworden, alhoewel de hedendaagse A2 gedeeltelijk substantieel anders verloopt dan de historische M39.

# Route Lengte
M32 Russische grens - Uralsk - Aktobe - Kyzlylorda - Shymkent 2037 km
M36 Russische grens - Kostanay - Astana - Karaganda - Almaty 2047 km
M38 Russische grens - Pavlodar - Semey - Maykapshagai - grens China 1081 km
M39 grens Uzbekistan (vanuit Tashkent) - grens Uzbekistan (naar Termez) 24 km
M51 grens Rusland - Petropavlovsk - grens Rusland 190 km

A-wegen

Lijst van nieuwe A-wegen in Kazachstan:

# Route Lengte
A1 Astana - Kokshetau - Petropavlovsk 452 km
A2 UZ - Shymkent - Taraz - Almaty - PRC 1197 km
A3 Almaty - Ust-Kamenogorsk 1036 km
A4 Almaty - Agash - KGZ 132 km
A5 Aksay - Kolchat - PRC 160 km
A6 Koklek - Kegen - KGZ 115 km
A7 Usharal - Dostyik 184 km
A8 Taskesken - Bachty - PRC 187 km
A9 Ust-Kamenogorsk - Leninogorsk - RUS 167 km
A10 Ust-Kamenogorsk - Shemonancha - RUS 120 km
A11 Semipalatinsk - RUS 111 km
A12 Petropavlovsk - Sokolovka - RUS 62 km
A13 Kokshetau - Kishkenekol-Vidaikskiy - RUS 278 km
A14 Taraz - KGZ 14 km
A15 Zhizak - Gagarin - Zhetysay - Kirovskiy - Kyzylasker-Saryagash - Abay - Zhibekzholy - UZ 221 km
A16 Zhezkazgan - Petropavlovsk 940 km
A17 Kyzylorda - Pavlodar-Uspenka - RUS 1509 km
A18 Pavloda - Sherbakty - RUS 112 km
A19 Kachiry - Michaylovka - RUS 108 km
A20 Karaganda - Ayaguz - Tarbagatay-Bugaz 921 km
A21 Mamlyutka - Kostanay 398 km
A22 Karabutak - Komsomolskoye - Denisovka - Rudnyy - Kostanay 541 km
A23 Denisovka - Zhitinkara - Myuktikol - RUS 142 km
A24 Aktobe - Martuk - RUS 102 km
A25 Aktobe - RUS 127 km
A26 Kandygash - Emba - Shalkar - Irgiz 401 km
A27 Aktobe - Atyrau - RUS 871 km
A28 Uralsk - Atyrau 487 km
A29 Uralsk - Kamena - RUS 100 km
A30 Podstenoye - Federovka - RUS 144 km
A31 Chapayevo - Zhaliaktal - Kaztalovka - RUS 213 km
A32 Uralsk - Teloye - RUS 28 km
A33 Dossor - Kulsary - Beyneu - Say - Utes - Shetpe - Zhetybay - Aktau 798 km
A34 Zhetybay - Zhanauzen - Fetisovo - TM 237 km
A35 Aktau - Kuryk 59 km
A36 Kuryk - Zhetybay 64 km

R-wegen

De regionale wegen worden genummerd met de Cyrillische prefix "P", feitelijk de R. Deze nummering omvat belangrijke regionale wegen waarvan een aanzienlijk deel enkele honderden kilometers lang is, maar ook een hele serie bypasses, ringwegen en toegangswegen tot toeristische locaties. Er is geen duidelijk systeem van nummering, de meeste R-nummers liggen in het centrale deel van Kazachstan en maar weinig in het westen. De nummers boven de 50 zijn veelal minder belangrijk en zijn vermoedelijk later aan de wegnummering toegevoegd.[18]

# Route Lengte
R1 Beyneu - Akzhigit (UZ) 84 km
R2 Astana - Korgalzhyn 161 km
R3 Astana - Kabanbai Batyr - Enthusiast - Kievka - Temirtau 250 km
R4 Astana - Ereimentau - Shiderty 238 km
R5 Pavlodar Western Bypass 15 km
R6 Makinsk - Aksu - Torgay 235 km
R7 Borovsk resort area 66 km
R8 Shchuchinsk - Zerenda 80 km
R9 toegang tot Vyacheslavksy Reservoir 17 km
R10 Astana Ring Road 71 km
R11 Kokshetau - Ruzayevka 196 km
R12 Kokshetau - Atbasar 184 km
R13 Zhaksy - Esil - Buzuluk 82 km
R14 Kokshetau Bypass 18 km
R15 Kegen - Narynkol 89 km
R16 Zhalanash - Saty-Kurmetty - Kolsai Lake 89 km
R17 Almaty - Talgar - Baidibek bi 68 km
R18 Kapshagay - Kurty 67 km
R19 Mezhdurechenskoye - Baiserke 52 km
R20 Saryozek - Koktal 192 km
R21 toegang tot Alma-Tau 15 km
R22 Almaty - Kosmostania 37 km
R23 Semey - Kainar 276 km
R24 Ust-Kamenogorsk - Semey 195 km
R25 Ust-Kamenogorsk - Altai - Ulken - Naryn - Katon - Karagai - Rahmanovkie Klyuchy 446 km
R26 Maykapkshagai - Kalzhyr - Markakol 124 km
R27 Kalkaman - Bayanaul - Umutker - Botakara 324 km
R28 toegang naar Karasai batyr 24 km
R29 Merke - Burylbaital 266 km
R30 Shu - Kainar 56 km
R31 Kentau - Turkestan - Arystanbab - Shaulder - Tortkol 30 km
R32 Shymkent Northern Bypass 37 km
R33 Mukur - Kulsary 136 km
R34 Zhairem - Karazhal - Atasu 144 km
R35 Akchatau - Agadyr - Ortau 195 km
R36 Kostanay - Auliekol - Surgan 257 km
R37 Bastau - Aktau - Temirtau 53 km
R38 Kostanay - Karabutak 6 km
R39 Kostana Bypass 21 km
R40 Makhambet - Kamit Ergaliev 45 km
R41 Leninsky - Irtyshk - Russkaya Polyana 264 km
R42 toegang tot Kabankai Batyr 4 km
R43 Rudny Bypass 7 km
R44 Kaztalovka - Zhanibek - grens Rusland 165 km
R45 Leninsky - Aksu - Koktobe - Bolshoi Akzhar - Kurchatov 220 km
R46 toegang naar Shuchinsko-Borovsk 9 km
R47 Karasu 18 km
R48 toegang Alatau FEZ 10 km
R49 Petropavlovsk Bypass 30 km
R50 Aktobe Northern Bypass 39 km
R51 Unige - Bisen - Sayhin 103 km
R52 toegang tot weg Novy Koluton - Akkol - Minskoye 5 km
R53 toegang tot T. Ryskulova 31 km
R54 toegang tot Karaganda 16 km
R55 toegang tot Ereimentau 36 km
R56 toegang tot Khan Orda 21 km
R57 "Петерфельд - Архангельск - Новокаменка - республиканская дорога А-16 "Жезказган - Петропавлоск" 31 km
R58 Bulaevo - Vozvyshenka - Molodogvardeyskoe - Kirovo - Kiyaly - Roshinskoe 228 km
R59 Roshinskoe - Korneevka - Voloshinka 87 km
R60 Voloshinka - Sergeevka - Timeryazevo 119 km
R61 Timiryazevo - Sarykol - regiogrens 32 km
R62 toegang naar luchthaven Petropavlovsk 5 km

Bewegwijzering

Kazachstan hanteert de inmiddels sterk verouderde Sovjetbewegwijzering. Wegnummers staan lang niet altijd aangegeven, en de borden zijn doorgaans in het Russisch (Cyrillisch), alhoewel op de belangrijkste routes bestemmingen in het Engels aangegeven staan.

Er is tevens een nieuwere generatie wegwijzers, met onderscheid naar witte (lokale), blauwe (niet-lokale) en groene (autosnelweg) bestemmingen. Deze is lang niet altijd in het Engels, alhoewel er gevallen zijn waar zowel in het Kazachs als Russisch bewegwijzerd wordt, wat op het oog hetzelfde lijkt omdat het Kazachs weinig afwijkt van het Russisch. De wegwijzers zijn meestal in kapitaalschrift (hoofdletters).

Door de enorme afstanden zijn bestemmingen op meer dan 1.000 kilometer afstand geen uitzondering. Zo wordt de Russische stad Samara meer dan 2.000 kilometer van te voren aangegeven. Kazachstan is lid van de Weense en Geneefse conventies en heeft daardoor de bekende Europese verkeersborden in gebruik.

Autosnelwegen

Rond 2010 lijkt nieuwe bewegwijzering zijn intrede hebben gedaan, op bijvoorbeeld de A-343 Almaty - Petropavlovsk die volgens bewegwijzering ook het nummer A-1 draagt.[19] De nieuwe bewegwijzering is groen met witte kapitaalletters in zowel Kazachstaans als Engels. Doelen die via afritten te bereiken zijn, worden in blauwe vakken aangegeven.[20][21][22][23][24]

Maximumsnelheid

wegtype Vmax

In Kazachstan is de maximumsnelheid 60 km/h binnen de bebouwde kom en 100 km/h daarbuiten. Op dubbelbaans wegen mag 110 km/h gereden, op autosnelwegen maximaal 140 km/h. In bebouwde kommen zijn ook gebieden waar 20 km/h de maximumsnelheid is.

Voor 2015 mocht 110 km/h gereden worden op belangrijke wegen buiten de bebouwde kom, maar dit is toen verlaagd naar 100 km/h.[25] 110 km/h gold toen alleen nog op dubbelbaans wegen. Sindsdien zijn er in delen van Kazachstan moderne autosnelwegen aangelegd, waardoor de maximumsnelheid op autosnelwegen in 2009 is verhoogd naar 120 km/h en in 2014 verder is verhoogd naar 140 km/h.[26]

Referenties

  1. stand 31-12-2023, benadering, wegklasse 1A en 1B
  2. Kazakhstan: Capital reverts to Astana, ending brief stint as Nur-Sultan | eurasianet.org
  3. Road to prosperity: current trends and challenges in road development in Kazakhstan | inform.kz
  4. qaj.kz
  5. www.kazavtodor.kz
  6. КазАвтоЖол и Казахавтодор объединят | kapital.kz
  7. «ҚазАвтоЖол» және «Казахавтодор» бірыңғай жол компаниясына біріктірілді | gov.kz
  8. kaztoll.kz
  9. kaztoll.com
  10. First toll road commissioned in Kazakhstan | trend.az
  11. payway.kz
  12. Astana-Borovoye toll road to bring $6.5 million in 2014 | tengrinews.kz
  13. More than 7,000 Km of Roads to Become Toll Roads by 2022 | astanatimes.com
  14. Construction of toll roads in Kazakhstan is in full blow | kazakh-tv.kz
  15. Kazakhstan plans to turn 11,000 km of highways into toll roads | jjtv.kz
  16. Информация о платных дорогах | qaj.kz
  17. wet herverdeling wegenbeheer Kazachstan (Russisch) | KAD.gov.kz
  18. Об утверждении Правил и условий классификации, перечня, наименования и индексов автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения, в том числе перечня автомобильных дорог оборонного пользования | zan.kz
  19. foto A-1 bij Akkol
  20. foto A-1 bij Karatal
  21. A-1 afritbewegwijzering
  22. A1 afritbewegwijzering Damsa
  23. A-1 afritbewegwijzering Kluchi
  24. A-1 afstandenportaal
  25. Multiple Traffic Laws Take Effect across Country | astanatimes.com
  26. Об утверждении Правил дорожного движения, Основных положений по допуску транспортных средств к эксплуатации, перечня оперативных и специальных служб, транспорт которых подлежит оборудованию специальными световыми и звуковыми сигналами и окраске по специальным цветографическим схемам (artikel 10) | adilet.zan.kz
Wegen van Europa

AlbaniëAndorraArmeniëAzerbeidzjanBelarusBelgiëBosnië-HerzegovinaBulgarijeCyprusDenemarkenDuitslandEstlandFinlandFrankrijkGeorgiëGriekenlandHongarijeIerlandIJslandItaliëKazachstanKosovoKroatiëLetlandLiechtensteinLitouwenLuxemburgNoord-MacedoniëMaltaMoldaviëMonacoMontenegroNederlandNoorwegenOekraïneOostenrijkPolenPortugalRoemeniëRuslandSan MarinoServiëSloveniëSlowakijeSpanjeTsjechiëTurkijeVaticaanstadVerenigd KoninkrijkZwedenZwitserland

in cursief landen die deels in Europa liggen of met Europa geassocieerd worden

Wegen van Azië

AfghanistanArmeniëAzerbeidzjanBahrainBangladeshBhutanBruneiCambodjaChinaCyprusFilippijnenGeorgiëIndiaIndonesiëIrakIranIsraëlJapanJemenJordaniëKazachstanKoeweitKyrgyzstanLaosLibanonMaleisiëMaledivenMongoliëMyanmarNepalNoord-KoreaOmanOost-TimorPakistanPalestijnse gebiedenQatarRuslandSaudi-ArabiëSingaporeSri LankaSyriëTaiwanTadzjikistanThailandTurkijeTurkmenistanUzbekistanVerenigde Arabische EmiratenVietnamZuid-Korea