Kunstwerk

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
De Lysefjordbrug in Noorwegen.
De Donghai Bridge in China.

Definitie

Wegbouwkundige en/of waterbouwkundige constructie met bijbehorende installaties.


Toelichting

Een kunstwerk is een begrip in de civiele techniek, bouwkunde en de spoor-, weg- en waterbouw. In de definitie van Van Dale wordt gesproken over een bouwwerk waarvoor andere materialen dan aarde en zand gebruikt zijn. Deze definitie dekt de lading, maar is in feite enigszins te breed. Een wegvak of een deel van de spoorbaan worden op zichzelf niet tot de kunstwerken gerekend.

Onder de kunstwerken vallen doorgaans de constructies die noodzakelijk zijn om het eigenlijke doel te realiseren. Een wegverbinding over een rivier is alleen te realiseren door het leggen van een brug of het bouwen van een tunnel. De brug en de tunnel zijn in deze de kunstwerken. De complexiteit van kunstwerken kan sterk verschillen. Een eenvoudig viaduct is een kunstwerk, maar een lange tunnel is dat ook.

De volgende onderdelen van de infrastructuur worden binnen de wegensector tot de kunstwerken gerekend:


Geschiedenis & toekomst

Nederland

Een groot deel van de belangrijke kunstwerken in Nederland zijn in de periode 1955-1975 in gebruik genomen. Deze zullen naar verwachting vanaf 2040 op grote schaal vervangen moeten gaan worden. Een deel wordt (en is) eerder vervangen doordat ze functioneel aan het einde van de levensduur waren, en zijn bijvoorbeeld vervangen vanwege een wegverbreding.

Jaren van aanleg tunnels, beweegbare bruggen, vaste stalen bruggen en aquaducten (peildatum: 1 januari 2021)
Jaren van aanleg viaducten en vaste betonnen bruggen (peildatum: 1 januari 2021)

Duitsland

In Duitsland zijn grote problemen met kunstwerken uit de jaren 1960-1980 die al ver voor hun beoogde levensduur vervangen moeten worden. Dit betreft voornamelijk bruggen, waaronder belangrijke rivierbruggen en Talbrücken. Sinds 2010 zijn deze in toenemende mate in dermate slechte conditie dat reparatie niet mogelijk meer is. Dit komt voornamelijk omdat veel kunstwerken niet berekend zijn op de hogere aslasten. Alhoewel de aslast al in 1965 in Duitsland is verhoogd naar het huidige maximaal toegestane gewicht, zijn er tot midden jaren '80 kunstwerken aangelegd die hier niet op berekend zijn, en al vervangen zijn.

Verenigde Staten

In de Verenigde Staten speelt het probleem met kunstwerken eveneens. Hier is een relatief groot aandeel van de kunstwerken in de periode 1950-1970 in gebruik genomen, die in toenemende mate vervangen moeten worden.

Men spreekt over de volgende begrippen;

  • structurally deficient: technisch onvoldoende, vervanging (op termijn) noodzakelijk
  • functionally obsolete: verkeerskundig onvoldoende, bijvoorbeeld gebrek aan doorrijhoogte of te smalle rijstroken

China

Een groot probleem in China is de structurele overbelading van vrachtwagens. Er is nauwelijks handhaving op de maximaal toegestane gewichtslimieten. Er rijden reguliere 5-assige vrachtwagens met zand of kolen rond die meer dan 90 ton wegen. Het is meerdere malen voorgekomen dat kunstwerken door overbelasting zijn ingestort. Het grootste probleem lijkt zich voor te doen op gemeentelijke infrastructuur, waar de bouwkwaliteit soms inferieur is.

Cijfers

In Nederland zijn de volgende kunstwerken in het rijkswegennet;

  • viaducten: 2.760
  • bruggen: 746
  • tunnels: 22
  • aquaducten: 14
  • ecoducten: 25

In andere talen

  • Duits (Deutsch): Ingenieurbauwerk
  • Frans (Français): ouvrage d’art
  • Pools (Polski): obiekt inżynierski
  • Portugees (Português): obra de arte

Referenties