Kyrgyzstan

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Кыргызстан - Kyrgyzstan
Hoofdstad Bishkek
Oppervlakte 199.900 km²
Inwonertal 6.586.000
Lengte wegennet 22.600 km
Lengte snelwegennet 0 km
Eerste snelweg nvt
Benaming snelweg nvt
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode KG[1][2]

Kyrgyzstan of Kirgizstan (Kyrgyzstaans: Кыргызстан, Kyrgyzstan), van vroeger uit ook wel Kirgizië (Russisch: Киргизия, Kirgizia) is een land in Centraal-Azië. Het land ligt niet aan zee en telt 6,5 miljoen inwoners. Het land is ruim 4 keer zo groot als Nederland en de hoofdstad is Bishkek.

Inleiding

Naam

De officiële naam van het land is Кыргызстан, naar het Turks vertaald is dit Qırğızstan, de suffix -stan komt uit het Perzisch en betekent 'land van', in dit geval het land van de Kirgiezen. De alternatieve naam Kirgizië komt vanuit het Russisch: Киргизия, Kirgizia), dit is echter nooit de officiële naam van het land geweest, ten tijde van de Sovjetunie was de officiële naam de Kirgizische Socialistische Sovjetrepubliek en na onafhankelijkheid Kyrgyzstan. De officiële naam van het land Kyrgyzstan gebruikt een andere cyrillische letter voor de 'i', namelijk ы in plaats van и, waardoor de naam als Kyrgyzstan in plaats van Kirgizstan geschreven hoort te worden.

Geografie

Kyrgyzstan is een binnengesloten land, het ligt niet aan zee. Bijzonder is ook dat geen van de rivieren in het land de zee bereiken. Het land grenst kloksgewijs aan Kazachstan, China, Tadzjikistan en Uzbekistan. De hoofdstad Bishkek ligt centraal in het noorden van het land. Kyrgyzstan meet maximaal 950 kilometer van west naar oost en 420 kilometer van noord naar zuid. Kyrgyzstan heeft diverse enclaves en exclaves met Uzbekistan en Tadzjikistan, rondom de Ferganavallei.

Het land wordt gedomineerd door bergen en wordt 'het Zwitserland van Centraal-Azië' genoemd. De Jengish Chokusu is met 7.439 meter het hoogste punt. Ongeveer 90% van het land ligt boven 1.500 meter hoogte. Het land kent diverse bergketens en over het algemeen oost-west verlopende valleien. In het noorden ligt het Issyk-Kul, het op één na grootste bergmeer ter wereld.

Het land heeft een landklimaat met kenmerken van een alpien klimaat, de temperatuur varieert sterk naar gelang de hoogte. Veel bergketens in Kyrgyzstan zijn permanent met sneeuw en gletsjers bedekt. Het Issyk-Kul vriest in de winter niet dicht. De gemiddelde maximumtemperatuur in de hoofdstad Bishkek is 32 °C in de zomer. De gemiddelde minimumtemperatuur is -7 °C in de winter. Vanwege het landklimaat en de hoogteverschillen liggen de temperatuursextremen ver uit elkaar, van beneden de -50 °C tot boven de 40 °C

Economie

Kyrgyzstan is één van de armste landen van Centraal-Azië, ongeveer een derde van de bevolking leeft in armoede. De economie werd ernstig beschadigd door het uiteenvallen van de Sovjetunie en bijbehorende interne markt. Het land produceerde veel producten die in een markteconomie minder belangrijk zijn. Het belangrijkste exportproduct is goud. Er zijn diverse mijnen in het land, maar het land heeft amper olie- en gasreserves. Een groot deel van de bevolking is werkzaam in de nauwelijks gemechaniseerde landbouw. Een aanzienlijk deel van de economie is informeel. Veel dorpen zijn zelfvoorzienend in voedsel. Het land heeft toeristische potentie, maar de aanhoudend instabiele situatie maakt het land niet aantrekkelijk voor veel toeristen.

Demografie

De groei van het inwonertal stagneerde enkele jaren na het uiteenvallen van de Sovjetunie, maar laat sindsdien een gestage, bijna lineaire groei zien die eind jaren '50 inzette en nog steeds door gaat. De Kirgiziërs zijn een Turks volk dat ongeveer 72% van de inwoners uitmaakt. In het zuiden wonen veel Uzbeken, die 15% van de bevolking omvatten. In het noorden, met name rond Bishkek, wonen veel Russen die 9% van de bevolking uitmaken. Er zijn verder kleine minderheden zoals Oeigoeren en Tadzjiki's. Na onafhankelijkheid migreerden veel Russen en groeide het aandeel etnische Kirgiziërs van amper 50% tot meer dan 70%. De officiële taal van het land was oorspronkelijk het Russisch, maar in 1991 is daar het Kirgizisch aan toegevoegd. Het Kirgizisch werd oorspronkelijk in het Arabische schrift geschreven, maar werd in 1928 veranderd naar het Latijnse schrift en in 1941 naar het Cyrillische schrift.

Veruit de grootste stad is de hoofdstad Bishkek waar ruim 800.000 mensen wonen. De tweede stad is Osh in de Ferganavallei met circa 250.000 inwoners. Andere steden tellen minder dan 100.000 inwoners. Een groot deel van de bevolking woont op het platteland.

Geschiedenis

Het Kirgizische volk heeft zijn oorsprong in het westen van Mongolië. In de 12e eeuw was sprake van een vrij groot rijk in wat nu Zuid-Siberië, Kazachstan en Kyrgyzstan is. Met de opkomst van de Mongolen migreerden de Kirgiziërs zuidwaarts naar het huidige land. In 1207 werd het een onderdeel van het Mongoolse rijk. In de 19e eeuw kwam het gebied onder invloed van het Russische rijk en werd daar in 1876 een onderdeel van. Het werd vervolgens een onderdeel van de Sovjetunie, eerst als het Kara-Kirgizische autonome oblast, in 1936 als de Kirgizische Socialistische Sovjetrepubliek (SSR). De hoofdstad heette destijds Frunze. Het land werd gedurende de Sovjetjaren enigszins ontwikkeld, maar was altijd de op één na armste republiek van de Sovjetunie. In 1991 werd het land onafhankelijk van de Sovjetunie en werd de hoofdstad hernoemd naar Bishkek. Tevens werd de Russische naam Kirgizië (Kirgizija) gewijzigd in Kyrgyzstan. De politiek is sinds de onafhankelijkheid instabiel.

Wegennet

De EM-04 door de bergen van het Kyrgyz Ala-Too Range ten zuiden van Bishkek.

Kyrgyzstan heeft een beperkt wegennet dat bovendien matig tot slecht is uitgebouwd. Het land heeft formidabele obstakels in het wegennet vanwege de vele bergketens van de Pamir en Tian Shan, evenals onpraktische grenzen in de Fergana-vallei. Het wegennet van Kyrgyzstan is echter wel verbeterd, de meeste belangrijke wegen zijn gemoderniseerd. Het hoofdwegennet van Kyrgyzstan bestaat hoofdzakelijk uit enkelbaans wegen met tegenverkeer, die regelmatig over hoge bergpassen gaan, sommige daarvan zijn relatief eenvoudig te berijden, anderen een uitdaging, niet in de laatste plaats vanwege het weer.

In Kyrgyzstan zijn geen echte autosnelwegen. Wel is er een 160 kilometer lang traject van de EM-11 met 2x2 rijstroken uitgerust tussen Bishkek en Balykchy aan het grote meer Issyk-Kul. Dit is tevens de belangrijkste weg voor het toerisme. De EM-14 is de enige andere weg met 2x2 rijstroken buiten de stadswegen in Bishkek. De hoofdstad Bishkek is tevens de enige stad in Kyrgyzstan met een functionele bypass, de EM-02.

De belangrijkste weg van het land is de EM-04 tussen Bishkek en Osh, de twee grootste steden van het land. Deze weg voert dwars door bergketens via de op 3.200 meter hoogte gelegen Kolbaev Tunnel. Een alternatieve noord-zuidroute, bestaande uit delen van de EM-12, EM-18 en nieuw aangelegde wegen is ontwikkeld tussen Balykchy en Jalal-Abad. De belangrijkste noord-zuidroute van het oosten van Kyrgyzstan is de EM-11 van Bishkek via Balykchy, Kochkor en Naryn naar de grens met China op de Torugart Pass.

Een groot deel van de secundaire wegen in Kyrygzstan is onverhard, met name buiten de grotere steden. Vaak zijn de vlakke valleien waar landbouw mogelijk is betrekkelijk dichtbevolkt, de doorgaande wegen voeren in dergelijke gebieden lange stukken door bebouwd gebied, vaak zijn er hele gebieden met aan elkaar gegroeide dorpen.

Het landschap vanaf de weg is spectaculair, veel wegen voeren door hooggebergte, het land heeft veel bergpassen van meer dan 3.000 meter hoog. De Tian Shan domineert het land. Er lopen ook wegen rond het meer Issyk-Kul. De meeste belangrijke bergpassen zijn op noord-zuidroutes gelegen, maar ook op een aantal oost-westroutes komen ze voor.

Complex is de situatie rond de Fergana-vallei, waar het land veel bypasses heeft van wegen die na de val van de Sovjetunie deels in Uzbekistan en Tadzjikistan kwamen te liggen. Tegenwoordig is het mogelijk om alle delen van Kyrgyzstan te bereiken zonder nog door Uzbekistan, Tadzjikistan of exclaves daarvan te hoeven rijden. Ook zijn de meeste grensovergangen weer in gebruik.

Geschiedenis

De Taldyk Pass tussen Osh en Sary-Tash in Zuid-Kyrgyzstan.

Ten tijde van de Sovjetunie werd geïnvesteerd in het Kirgizische wegennet, zo werden de meeste routes voorzien van een verharding. De bouw van hoogwaardige wegen was ten tijde van de Sovjetunie beperkt, de grootste investering was de bouw van een nieuwe dubbelbaans weg van Bishkek tot aan de Boomskoye Gorge, een 105 kilometer lang traject dat vermoedelijk gedurende de jaren '70 van 2x2 rijstroken is voorzien. In die periode opende ook de 2x2 rijstroken tellende EM-14 tussen Bishkek en de luchthaven, die in 1974 in gebruik werd genomen. Mogelijk is in die periode ook de EM-02 als bypass van Bishkek aangelegd.

Een groot vraagstuk in de periode van de Sovjetunie was de verbinding tussen Bishkek en de Fergana-vallei. De Sovjet M-41 verliep oorspronkelijk over de Töö Ashuu Pass, een circa 3.570 meter hoge bergpas die slecht berijdbaar was in de winter. De weg was regelmatig afgesloten in de winterperiode. Tussen 1962 en 1964 is hier de K. Kolbaev Tunnel onder de pashoogte aangelegd.[3] De tunnel is 2,7 kilometer lang en ligt op 3.200 meter hoogte. De tunnel maakte het mogelijk dat de pasroute voor vrachtverkeer geschikt werd, en dat vrachtverkeer niet hoefde om te rijden via Tashkent.

Na 1980 werd nog weinig in het wegennet van de Kirgizische SSR geïnvesteerd. Na de val van de Sovjetunie erfde Kyrgyzstan een beperkt en in slechte staat verkerend wegennet, plus een complexe grenssituatie in de Fergana-vallei. Vanwege het dichtvallen van de grenzen en het wegvallen van exportmarkten stortte de Kirgizische economie inéén, gedurende de jaren '90 is amper geïnvesteerd in het wegennet. De renovatie van de Kolbaev Tunnel was één van de weinige grote projecten uit die periode.

De situatie begon na 2010 sterk te verbeteren. Met buitenlandse financiële steun werd het wegennet van Kyrgyzstan opgeknapt, met name in de periode 2010-2017 zijn veel belangrijke wegen volledig opnieuw geasfalteerd. Ook werd de grenssituatie in de Fergana-vallei significant verbeterd door de bouw van bypasses en het later weer heropenen van de grenzen. Tegenwoordig verkeert een groot deel van de doorgaande wegen in redelijke toestand. De minst goede hoofdwegen zijn te vinden in het centrale deel van Kyrgyzstan, dit is een regio met weinig plaatsen van belang en een lastig terrein.

Fergana-vallei

Zie ook EM-16 (Kyrgyzstan).

De Fergana-vallei was het dichtstbevolkte deel van de Sovjetunie buiten de regio Moskou. Er wonen Kirgizen, Uzbeken en Tadzjieken door elkaar. In de jaren '50 heeft de Sovjetunie grenzen getrokken van de drie republieken, maar omdat er geen fysieke grensposten waren leidde dit niet tot praktische problemen. De grenzen zijn in veel gebieden niet tot op detailniveau gedefinieerd. Dit werd een groot probleem met de val van de Sovjetunie in 1991, toen de ooit zo geïntegreerde Fergana-vallei ineens in drie landen kwam te liggen met zeer grillige grenzen en de aanwezigheid van enclaves en exclaves. De situatie werd verergerd doordat de relaties van Uzbekistan met de buurlanden verslechterde, bijna alle grensovergangen werden gesloten. De regio Osh raakte een groot deel van zijn historische afzetmarkt kwijt, de industrie stortte ineen en families konden elkaar niet meer zien.

Een voor Kyrgyzstan groot probleem was de Sovjet M-41, thans de EM-04, die van Bishkek naar Osh verloopt en na 1991 op twee trajecten in Uzbekistan kwam te liggen. Men heeft hiertoe een bypass gebouwd en een grote routewijziging tussen Jalal-Abad en Osh doorgevoerd, waardoor de weg 50 kilometer langer werd maar wel geheel binnen Kirgizisch territorium bleef.

Nog complexer was de weg van Osh naar de Batken regio in het westen van Kyrgyzstan. De primaire wegverbindingen in deze streek verliepen door de dichtbevolkte Fergana-vallei, met een secundaire verbinding van Osh naar Batken via Sokh. Sokh was echter een Uzbeekse exclave, waardoor de situatie ontstond dat het onmogelijk was om de Batken regio te bereiken zonder door Uzbeeks en Tadzjieks territorium te rijden, waarvan de grenzen ook nog eens deels gesloten waren. Kyrgyzstan heeft vervolgens de weg EM-16 op meerdere trajecten voorzien van verleggingen die buiten Uzbeeks territorium bleven. Dit vereiste de bouw van vele tientallen kilometers nieuwe weg, dat grotendeels in de periode 2010-2016 is uitgevoerd.

De exclaves van Uzbekistan en Tadzjikistan in Kyrgyzstan hebben geen formele grensposten in de meeste gevallen, maar sinds het gereed komen van de EM-16 is het mogelijk voor verkeer om geheel binnen Kyrgyzstan te blijven en daarmee eventuele conflicten met in de exclaves te vermijden. Deze exclaves zijn een bron van etnisch conflict vanwege het gebrek aan water, land en onduidelijke grenzen en eigendomssituaties.

Hoofdwegennet

De EM-wegen van Kyrgyzstan.
De EM-11 nabij de grens met China bij de Torugart Pass.
# No. route lengte
ЭМ-01 Bishkek - Lugovoye - grens Kazachstan 17 km
ЭМ-02 rondweg Bishkek 40 km
ЭМ-03 Kara-Balta - Chaldybar - grens Kazachstan 32 km
ЭМ-04 Bishkek - Kara-Balta - Bazar-Korgon - Jalal-Abad - Uzgen - Osh 695 km
ЭМ-05 Osh - Gulcha - Sary-Tash - Irkestham - grens China 255 km
ЭМ-06 Sary-Tash - Karamyk - grens Tadzjikistan 133 km
ЭМ-07 Sary-Tash - Kyzylart - grens Tadzjikistan 41 km
ЭМ-08 Tyup - Taldy-Su - grens Kazachstan 76 km
ЭМ-09 Balykchy - Ananyevo - Tyup - Karakol 222 km
ЭМ-10 Balykychy - Bokonbayevo - Karakol 223 km
ЭМ-11 Bishkek - Tokmok - Balykchy - Naryn - Torugart - grens China 525 km
ЭМ-12 Jalal-Abad - Kazarman 160 km
ЭМ-13 Ak-Tal - Kazarman ? km
ЭМ-14 Bishkek - Manas International Airport 24 km
ЭМ-15 Osh - grens Uzbekistan 5 km
ЭМ-16 Osh - Kyrgyz-Ata - Kyzyl-Kiya - Batken - Isfana - Kayragach - grens Tadzjikistan 405 km
ЭМ-17 Suusamyr - Talas - grens Kazachstan 190 km
ЭМ-18 Kochkor - Aral - Too-Ashu 213 km
ЭМ-19 Uzgen - Kara-Kuldzha - Alaiku ? km
ЭМ-20 Bishkek - Tokmok 82 km
ЭМ-21 Kadamzhay - Chechme - Sokh - grens Uzbekistan 60 km
ЭМ-22 Batken - Sokh - grens Uzbekistan 30 km
ЭМ-23 Balyckhy - Kyvak Pass - Kochkor 26 km
Hoofdwegen in Kyrgyzstan


Europese wegen

Kyrgyzstan is sinds 1993 een lid van UNECE. In 1999 zijn E-wegen in Kyrgyzstan geïntroduceerd.

Europese wegen in Kyrgyzstan

E40E60E125E007E010E011


Asian Highways

Asian Highways in Kyrgyzstan

AH5AH7AH61AH65


Wegnummering

In Kyrgyzstan is in 2017 de huidige wegnummering ingevoerd. De hoofdwegen hebben de prefix ЭМ (EM), een afkorting voor Эл аралык магистраль (El aralık magistral, International Highway). Hiervan zijn 23 routes, van ЭМ-01 t/m ЭМ-23.[4] De prefix M staat voor Мамлекеттик магистраль (Mamlekettik magistral State Highway). Deze nummering verloopt van de M-001 t/m M-122. De oude oost-westroute door Bishkek is als de M-001 genummerd. Deze nummers worden ook bewegwijzerd.[5] E-routes zijn rond 2000 geïntroduceerd in Kyrgyzstan, een nieuwe serie met drie cijfers en beginnend met een nul. De E005 is hierdoor een ander nummer dan de E5.

Oude nummering

Omstreeks 2004 is een eerste wegnummering van EM-wegen ingevoerd in Kyrgzystan. Deze nummering verliep van de EM-01 t/m EM-16. Deze nummering is in 2017 vervangen door een uitgebreidere nummering met nummers tot EM-23. Deze wegnummers werden indertijd bewegwijzerd, daarmee was Kyrgyzstan één van de eerste Centraal-Aziatische landen met een bewegwijzerde wegnummering die niet op de Sovjet-nummering gebaseerd was.

  • ЭМ-01: Kazachstan - Kara-Balta - Bishkek - Kazachstan (voorheen M39, echter omzeilt Bisjkek met de stad route M-001)
  • ЭМ-02: Kara-Balta - Suusamyr - Jalal-Abad - Osh - Sary-Tash - China (voorheen M41-A371)
  • ЭМ-03: Sary-Tash - Kyzyl-suu - Tadzjikistan (voorheen A372)
  • ЭМ-04: Sary-Tash - Karamyk - Tadzjikistan (voorheen M41)
  • ЭМ-05: Balkychy - Tyup - Jergalan - Kazachstan (voorheen A362)
  • ЭМ-06: Ottuk - Karakol (voorheen A363)
  • ЭМ-07: Bishkek - Balykchy - Ottuk - Kochkor - Naryn - China (voorheen A365)
  • ЭМ-08: onbekend
  • ЭМ-09: Bishkek - Manas Airport (continues as M-004 to Kamyshanovka)
  • ЭМ-10: onbekend
  • ЭМ-11: Osh - Uzbekistan (voorheen A373)
  • ЭМ-12: onbekend
  • ЭМ-13: Osh - Isfana
  • ЭМ-14: Suusamyr - Kyzyl-Adur - Kazachstan (voorheen A361)
  • ЭМ-15: onbekend
  • ЭМ-16: Suusamyr - Kochkor (voorheen A367)

Bewegwijzering

De bewegwijzering is nog de oude Sovjetbewegwijzering met bijbehorende matige kwaliteit. Wegnummers staan lang niet altijd aangegeven en de borden zijn vaak enkel in het Cyrillisch. De borden zijn blauw met witte kapitaalletters. De wegnummers die rond 2004 zijn geïntroduceerd staan soms aangegeven. Soms wordt er een koppelstreepje toegepast tussen de prefix en het wegnummer.

Maximumsnelheid

In november 2019 is de maximumsnelheid op sommige wegen buiten de bebouwde kom verhoogd van 90 naar 110 km/h.[6]

Referenties

Wegen van Azië

AfghanistanArmeniëAzerbeidzjanBahrainBangladeshBhutanBruneiCambodjaChinaCyprusFilippijnenGeorgiëIndiaIndonesiëIrakIranIsraëlJapanJemenJordaniëKazachstanKoeweitKyrgyzstanLaosLibanonMaleisiëMaledivenMongoliëMyanmarNepalNoord-KoreaOmanOost-TimorPakistanPalestijnse gebiedenQatarRuslandSaudi-ArabiëSingaporeSri LankaSyriëTaiwanTadzjikistanThailandTurkijeTurkmenistanUzbekistanVerenigde Arabische EmiratenVietnamZuid-Korea